Morgunblaðið - 18.11.1994, Síða 37

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 18. NÓVEMBER 1994 37
-I- Málmfreð Jónas
• Árnason fædd-
ist á Eskifirði 17.
júlí 1921. Hann lést
á Borgarspítal-
anum 11. nóvember
síðastliðinn. Hann
var sonur hjónanna
Guðrúnar Einars-
dóttur og Árna
Jónssonar kaup-
manns í Laufási á
Eskifirði. Málm-
freð var einn sex
barna þeirra, en
tvö dóu á barns-
aldri. Eftirlifandi
systkini Málmfreðs eru: Jón, f.
1918, búsettur í Kópavogi,
Anna, f. 1924, býr á Selljarnar-
nesi, og Valborg, f. 1926, býr
í Reykjavík.
Hinn 7. ágúst 1947 kvæntist
Málmfreð eftirlifandi eigin-
konu sinni, Jóhönnu Maríu
Daníelsdóttur, f. 6. desember
1921, ættaðri frá Syðra-Garðs-
horni í Svarfaðardal. Þau eign-
uðust þijá syni: 1) Daníel, f.
1950, hann er tannsmiður; bú-
settur í Reykjavík, maki Ásdís
Jakobsdóttir, þau eiga fjögur
börn. 2) Árni, f. 1952, vél-
sljóri, býr á Egilsstöðum, maki
Anna Britta Vilhjálmsdóttir,
þau eiga þrjár dætur. 3) Orn,
f. 1962, hagfræðingur, búsett-
ur í Kaupmannahöfn, kvæntur
Helgu Jóhannesdóttur og eiga
þau einn son.
Málmfreð byrjaði snemma
að stunda sjóinn, en lærði síðar
vélsmíði, sem hann vann við
hjá Vélaverkstæði Hraðfrysti-
húss Eskifjarðar. Útför hans
fer fram frá Fossvogskirkju í
dag.
GUÐRÚN og Árni, foreldrar Málm-
freðs, voru alveg sérstakar mann-
eskjur sem öllum þótti vænt um,
ekki síst börnunum í plássinu.
Málmfreð, sem við vinir hans köll-
uðum alltaf Malla, og Jóhanna
María, eiginkona hans, sem við
nefndum alltaf bara Maríu, bjuggu
á Eskifírði allan sinn búskap, eða
til 1991 að þau fluttu til Reykjavík-
ur. Á Eskifirði bjuggu þau hjón sér
afar fallegt heimili í Bjarma, glæsi-
legu þriggja hæða húsi þar. Það
var við hæfi að þau
hjón byggðu sér fagurt
heimili, því sjálf voru
þau svo fríð og föngu-
leg að til var tekið og
í minnum haft hvað
þau voru falleg brúð-
hjón þegar þau giftu
sig.
Málmfreð Jónas var
mikill náttúruunnandi.
Sjórinn heillaði, en
honum kynntist hann
ungur á bátum föður
síns. Fáir staðir voru
honum kærari en sjó-
húsin, og margar
gleðistundir átti hann með barna-
börnunum þegar farið var með þau
í róður í heimsóknum þeirra til afa
og ömmu á sumrin. Fjöllin heilluðu
einnig og á vetrum sótti hann þang-
að til rjúpna.
En heimilið var honum þó kær-
ast af öllu. Eins og að líkum lætur
eignast kærleiksríkur heimilisfaðir
góð og mannvænleg börn. Þau
fögnuðu barnaláni hjónin í Bjarma.
Þeir sem best þekktu Jónas vita
að hann flíkaði ekki tilfinningum
sínum á torgum, enda dulur og
hlédrægur að eðlisfari, en við;
kvæmt og hlýtt hjarta átti hann. í
einlægri trú á almáttugan Guð
kvaddi hann sáttur við alla. Um
leið og ég bið góðan Guð að blessa
Maríu og aðra aðstandendur í sorg
þeirra, sendi ég og við hjónin okkar
einlægustu þakkir fyrir liðnar
stundir með Malla.
Regina Thorarensen.
Mig langar að minnast bróður
míns með örfáum saknaðar- og
kveðjuorðum.
Hann kvaddi þetta líf er komið
var haust og sölnuð lauf, bjartar
nætur hlýs yndisleg sumars að
baki. Hljóðlátur og hægur alla tíð
og kvartaði aldrei. Hvíldin var hon-
um kærkomin eins og heilsan var
orðin síðustu mánuðina.
Kveðja sem þessi verður fátæk-
leg samanborið við allar þær minn-
ingar sem aldrei verða festar á
blað frá uppvaxtarárum okkar á
Eskifirði og hér eru þakkaðar af
heilum hug.
Malli, eins og hann var alltaf
kallaður, var vandaður og góður
maður sem ekkert aumt mátti sjá,
MINNINGAR
sérstaklega barngóður og hjálpleg-
ur. Hann var mestallt sitt líf á
Eskifirði, við fjörðinn okkar fagra
og hafði Hólmatindinn í augsýn
og kunni þar eflaust best við sig.
Ég veit að það verður vel tekið
á móti bróður mínum í nýjum heim-
kynnum. Eg kveð hann með sökn-
uði og bið honum guðs blessunar
með versinu sem mamma kenndi
okkur að fara með áður en við
fórum að sofa á kvöldin:
Nú legg ég augun aftur
ó, Guð, þinn náðarkraftur
mín veri vöm í nótt.
Æ, virst mig að þér taka,
mér yfir láttu vaka
þinn engil, svo ég sofi rótt.
Friður guðs sé með þér.
Þín systir,
Anna Guðrún Árnadóttir.
Hann afi okkar á Eskjó er dáinn.
Elsku afi okkar, okkur langar
að þakka þér innilega fyrir stund-
irnar á Eskifirði, þær voru yndis-
legar. Þú sýndir okkur borgar-
börnunum svo margt nýtt og hjá
þér kynntumst við náttúrunni. Með
þér fórum við út að róa, niður á
bryggju að dorga, klifruðum í risa-
stórum tijám. Þú kenndir okkur
margt og við munum varðveita
mynd okkar af þér vel.
Þökkum samverustundir okkar.
Þín
Daníels börn.
Málmfreð Jónas Árnason var
Austfirðingur að ætt og uppeldi.
Faðir hans, Árni Jónsson, var
kaupmaður, þekktur maður á
Austfjörðum á sinni tíð. Guðrún,
móðir hans, var mikil gerðarkona
til orðs og æðis. Hún ólst upp á
Útstekk í Reyðarfirði hjá góðum
fósturforeldrum, þeim hjónum
Málmfríði og Jónasi og bar Málm-
freð Jónas nafn þeirra hjóna. Árni
kaupmaður var ættaður frá Vöðl-
um í Vöðlavík, en sá staður var
mjög í fréttum fjölmiðla í fyrra.
Þau Guðrún og Árni hófu bú-
skap á Karlsskála, yst í Reyðar-
firði. Á þeirri tíð var mikil útgerð
frá Karlsskála; áttu margar fjöl-
skyldur þar heima og gerði Árni
út bát þaðan.
Að því kom að ungu hjónunum
fannst heldur þröngt um sig á
Karlsskála og fluttu þá inn til Eski-
fjarðar þar sem Ámi réðst í það
stórvirki að reisa sér og fjölskyldu
sinni íbúðarhús. Nefndi hann það
Laufás og þar fæddust bömin eitt
af öðru og urðu alls sex. Tvö dóu
ung, en hin fjögur sem upp kom-
ust hafa öll flust til Reykjavíkur
og eiga afkomendur.
Jónas ólst upp, eins og aðrir
drengir í sjávarplássum, við alla
algenga vinnu sem til féll. Faðir
hans rak útgerð um tíma og fór
Jónas því snemma að stunda sjó.
Einnig rak Árni, faðir hans, nokk-
urn búskap með kýr og kindur og
mun hafa verið einn af síðustu
þorpsbændunum á Eskifirði.
Snemma kom í hlut Jónasar að
hirða um skepnur föður síns, enda
var hann mikill dýravinur og hafði
stundum orð á því að hann hefði
langað til að verða bóndi. Á ungl-
ingsárum kom hann sér upp ofur-
litlum ijárstofni, bangaði saman
dulítinn ijárhúskofa á Laufáslóð-
inni og hirti þar um fé sitt sér til
ánægju. Slægjur handa kindunum
sótti hann í grasgeira í fjallshlíð-
inni fyrir ofan þorpið og velti hey-
böggum niður undan hallanum. Sá
Jónas mjög eftir fjárstofni sínum,
en honum þurfti hann að farga
þegar hann hélt að heiman í at-
vinnuleit. Fékk hann vinnu við
járnsmíðar hjá Hamilton-fyrirtæk-
inu á Keflavíkurflugvelli. Þar gat
hann sér gott orð fyrir dugnað og
hagleik og hlaut í verklok viður-
kenningarskjal frá vinnuveitanda
sínum fyrir vel unnin störf.
Eins og nú var getið var Jónas
vel verki farinn. Hann lærði vél-
smíði og hlaut iðnréttindi í þeirri
grein.
Jónas unni heimahögum á Eski-
fírði; þar fæddist hann, ólst upp
og bjó lengst af sínum búskap.
Hvergi leið honum betur en í
Bjarma, húsinu þeirra Maríu á
Eskifírði. Þar bjuggu þau lengst
af, nema síðustu þijú árin í Reykja-
vík.
Þau hjónin voru ólík á marga
lund til orðs og æðis en ákaflega
samhent um að prýða heimilið úti
sem inni, enda María smekkvís og
mikil húsmóðir. Gestrisni var þar
mikil alla tíð við gesti og gangandi.
Á yngri árum og reyndar lengst
af var Jónas með glæsilegri mönn-
um, svartur á brún og brá, grann-
ur og beinvaxinn og bar sig vel.
Hann var rólyndur og hlédrægur
einfari. Hann var mikill náttúru-
unnandi, hafði gaman af að klífa
fjöll. Á unga aldri kleif hann Hól-
matind og hlóð vörðu sem enn
stendur. Varla er það fjall í kring-
um Eskifjörð sem hann hafði ekki
gengið á oftar en einu sinni. Hann
hafði gaman af veiðiskap, bæði á
sjó og landi, átti trillu og „séttu“,
MALMFREÐ JONAS
ÁRNASON
bryggju og sjóhús þar sem hann
dundaði löngum.
Síðustu misserin urðu Jónasi
erfíð, en hann tók sjúkleika sínum
með karlmennsku og æðruleysi
meðan stætt var. Hann stóð heldur
ekki einn. Hún María hans stóð
við hlið hans og hugsaði vel um
mann sinn og sömuleiðis naut hann
mikillar umhyggju sona sinna og
tengdadætra.
Kveð ég þig svo, kæri mágur,
með virðingu og þökk, með orðum
Jónasar Hallgrímssonar:
Flýt þér vinur i fegra heim.
Kijúptu að fótum friðarboðans
og fljúgðu á vængjum morgunroðans,
meira að starfa guðs um geim.
Júlíus J. Daníelsson.
Nokkur kveðjuorð frá sonarsyni
þínum, Franz Jónasi Arnari Arnar-
syni.
Ég ætla með pessum örfáu orð-
um að senda þér smá kveðju, afí
minn. Föstudagurinn 11. nóvember
síðastliðinn rann upp bjartur og
fagur. Þennan dag voru nákvæm-
lega sextán mánuðir síðan ég kom
í heiminn. Mikið varst þú víst glað-
ur, afí minn, þegar ég kom í heim-
inn og ekki varð gleðin minni hjá
þér, þegar þú fékkst að vita, að
ég ætti að deila nafni með þér.
En föstudagurinn 11. nóvember
var jafnframt síðasti dagurinn sem
ég átti afa. Hinn afínn minn,
móðurafi minn, lést 1985, löngu
áður en ég fæddist, svo hann fékk
ég aldrei að sjá. Hins vegar var
ég svo lánsamur að geta veitt þér
þá gleði, afi minn, að heilsa upp á
þig á Borgarspítalanum í septem-
ber síðastliðnum. Það var svo sann-
arlega ljós í myrkrinu fyrir þig í
þínum veikindum, að fá loksins að
sjá nafna þinn eins og þú kallaðir
mig alltaf.
En því miður urðu tækifærin fá
fyrir okkur, allt of fá, til að hittast
og kynnast betur. Það er svona
að búa erlendis, það er ekki alltaf
hægt að hitta ástvini sína á ís-
landi þegar maður vill, sérstaklega
þá sem eru sjúkir eins og þú varst,
afí minn.
En nú er þjáningum þínum lokið
og þú ert farinn til Guðs og nú
líður þér vel. Ég skila kærri kveðju
frá pabba og mömmu með þakk-
læti fyrir alla þá gæsku, sem þú
sýndir þeim. Og elsku amma, Guð
blessi þig í sorg þinni út af fráfalli
afa.
Franz Jónas Arnar,
Kaupmannahöfn.
VILHJALMUR
KRIS TJÁNSSON
+ Vilhjálmur
Krisljánsson,
fyrrverandi starfs-
maður Pósts og
síma í Reykjavík,
var fæddur á
Skerðingsstöðum í
Reykhólasveit, A-
Barð., 8. nóvember
1912. Hann lézt 3.
maí síðastliðinn og
fór útför hans fram
11. sama mánaðar.
Foreldrar hans
voru Krislján Jóns-
son bóndi og hrepp-
sljóri á Skerðings-
stöðum, f. 4. apríl 1863 á
Hjöll-
1902. 4) Guðrún
húsmóðir, f. 19.
desember 1903, d.
7. marz 1986. 5)
Elías birgðasljóri,
f. 3. desember
1905, d. 11. júlí
1980. 6) Sigurður
prestur, f. 8. janúar
1907, d. 26. júlí
1980. 7) Ingibjörg
skrifstofustúlka, f.
8. maí 1908. 8) Ingi-
gerður Amia hús-
móðir, f. 6. nóvem-
ber 1910. 10) Hall-
dór bóndi, f. 10.
um í Þorskafirði í Gufudals-
sveit, d. 21. júlí 1949, og kona
hans Agnes Jónsdóttir, f. 28.
maí 1879 á Hafnarhólmi á Sel-
strönd í Steingrímsfirði, d. 30.
október 1949. Vilhjálmur var
níundi í röð 14 systkina, en af
þeim komust 12 til fullorðins-
ára. Hin eru: 1) Jón Magnús
bíósljóri, f. 14. október 1899,
d. 20. september 1979.2) Ólafur
þjónn, f. 20. nóvember 1900,
d. 28. september 1947. 3) Ing-
ólfur tollvörður, f. 12. október
desember 1913. 11) Halldóra,
f. 8. júní 1920.12) Finnur bóndi,
f. 11. apríl 1923.
ÞAÐ var í byijun októbermánað-
ar 1935 sem ég leit Vilhjálm
Kristjánsson frá Skerðingsstöð-
um í Reykhólasveit fyrst augum.
Það var í Reykjaskóla í Hrúta-
fírði, en þar hugðumst við stunda
nám um veturinn. Hann var í
fylgd íjögurra pilta, sem allir
voru úr Barðastrandarsýslu.
Einn þeirra var Halldór bróðir
hans, nú bóndi á Skerðingsstöð-
um, hinir voru Ari Þórðarson
síðar húsasmiður í Reykjavík,
Gunnar Sigurðsson kennari þar
og Þorbergur Ólafsson fram-
kvæmdastjóri í Hafnarfírði, allir
hin mestu prúðmenni. Þeir voru
iðulega kallaðir „Barðstrending-
ar“ og herbergi það, sem þeir
voru í allan skólatímann, nefnt
„Barðaströnd", og það án þess
að þeir, sem að nafngiftinni
stóðu, vissu hvort réttnefni væri,
þar sem Barðaströndin er aðeins
hluti heillar sýslu. Vilhjálmur
vakti í fyrstu sérstaka athygli
mína vegna þess hve hávaxinn
hann var, hann var, að mér
fannst, höfði hærri en ég, svo ég
leit upp til hans og það í meira
en einum skilningi. Samskipti
okkar þennan vetur voru ekki
mikil en með öllu hnökralaus,
enda var Vilhjálmur einstakt
prúðmenni og viðmót hans í garð
sér yngri pilta ávallt vinsamleg.
Um vorið skildi leiðir og það liðu
nokkur ár þar til fundum okkar
bar saman aftur og þá í Reykja-
vík. Eftir veturinn á Reykjaskóla
leitaði hann á nýjar slóðir, hélt
áfram námi í Héraðsskólanum í
Reykholti og síðan í íþróttaskóla
Sigurðar Greipssonar í Haukadal
í Biskupstungum.
Ekki man ég hvar það var sem
við hittumst fyrst í Reykjavík, en
tel líkur til að það hafi verið í bóka-
búð, ef til vill í einhverri fornbóka-
verzlun, en í þeim vorum við báðir
all-tíðir gestir. Segja má að áhugi
á bókum hafí 'eitt okkur saman
aftur, þótt blæbrigðamunur hafi
verið á bókmenntasmekk okkar,
hann viðaði að sér bókum um söng
og tónmennt, en slík fræði voru
mér framandi á þeim dögum. Ætt-
fræði höfðaði aftur á móti til okkar
beggja.
En það var svo annað sam-
eiginlegt áhugamál okkar sem
varð til þess að við hittumst nær
daglega nokkur síðustu árin —
sundið. Við hittumst við inn-
göngudyr Sundlauga Reykjavik-
ur í bítið morgun hvern, rétt
áður en dyrum var þar upp lok-
ið. Hann átti heima sunnan Mi-
klubrautar, en kom þó, að ég
held, alltaf gangandi að heiman
og var mjög oft kominn að dyrun-
um á undan mér, og á ég þó
heima í næsta nágrenni Sund-
lauganna. Meðan við biðum þess
að opnað yrði fóru margvísleg
orðaskipti fram manna milli, og
tók Vilhjálmur sinn þátt í þeim,
ávallt með góðlátleg spaugsyrði
á vörum. Og áfram var haldið
eftir að inn var komið. Ég held
að Vilhjálmur hafi notið þessara
stunda, enda hélt hann heim-
sóknum sínum í Sundlaugarnar
áfram meðan heilsa hans leyfði.
Hann var einfari, giftist aldrei,
en ég held að félagsskapurinn í
Sundlaugum Reykjavíkur hafi
dregið úr einmanaleik hans og
verið honum mikils virði.
Vilhjálmur var söngmaður
góður, stundaði um hríð söng-
nám hjá Sigurði Skagfield söngv-
ara, sem taldi hann eiga mögu-
leika á að verða mikill söngvari,
þar sem hann hefði óvenju fal-
lega rödd og mikið raddsvið. En
þar sem ég hef aldrei heyrt hann
syngja, nema ef vera kynni í
skólakórnum í Reykjaskóla, og
vanþekking mín í þeim efnum
mikil, tel ég bezt að fara ekki
nánar út í þá sálma.
Vilhjálmur ræddi oft við mig
um heimahaga sína, Skerðings-
staði í Reykhólasveit, en þangað
mun leið hans hafa legið, hvenær
sem tækifæri gafst. Víst má því
telja að hann hefði getað tekið
undir með Ragnari Jóhannessyni
skólastjóra, sem lýsti hug sínum
til bernskustöðvanna á svofelld-
an hátt:
Bráðum aldan hinzta
burtu þvær úr fjörum
min spor,
en hugans hræring innsta
heima verður í förum
öll vor.
Ég vil ljúka þessum kveðjuorðum
til Vilhjálms skólabróður míns og
vinar með þökk fyrir öll okkar sam-
skipti, sem aldrei bar skugga á, frá
því fundum okkar bar fyrst saman.
Hann var drengur góður, sem ég
mun ávallt minnast, heyri ég góðs
manns getið.
Torfi Jónsson.