Morgunblaðið - 25.11.1994, Blaðsíða 40

40 FÖSTUDAGUR 25. NÓVEMBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
_______AFMÆLI______
LILJA SVEINBJÖRNS-
DÓTTIR SCHOPKA
í dag er tengda-
móðir mín Lilja S.
Schopka 95 ára. Lilja
fæddist 25. nóvember
árið 1899 í Hliðarhús-
um við Vesturgötuna
í Reykjavík. Foreldrar
hennar voru Anna
Ásmundsdóttir sem
var fædd og uppalin í
Reykjavík og Svein-
bjöm Jónsson beykir,
ættaður úr Húna-
vatnssýslu. Lilja átti
fjögur systkini og
voru þau: Halldóra,
gift Pétri Ingjaldssyni
skipstjóra, Kristbjörg, gift Magnúsi
Gúbjartssyni forstjóra, Jón, vél-
stjóri, sem var tvíburabróðir Lilju,
kvæntur Ágústu Magnúsdóttur, og
Bergur, sem dó í æsku. Lilja er nú
ein á lífi af systkinahópnum.
Lilja ólst upp í samhentri fjöl-
skyldu og við þau kjör sem alþýðan
bjó við í byijun aldarinnar. En þeg-
ar Lilja var rúmlega tvítug hófst
ævintýrið í lífi hennar. Jón bróðir
hennar sem vann þá í vélsmiðjunni
Hamri kynntist ungum Þjóðveija,
sem var farinn að vinna á sama
vinnustað og bauð honum heim.
Var þar kominn tilvonandi eigin-
maður Lilju, Julius Schopka. Hann
hafði borið hér að landi árið 1920
og hafði þá siglt víða um lönd,
m.a. til Kúbu, Argentínu og Urugu-
ay. Hann hafði gengið í herskóla
í Kiel og gegnt herþjónustu á kaf-
bát í fyrra stríði. Hann ritaði endur-
minningar sínar síðar frá fyrri
heimsstyijöld, um kafbátahemað
Þjóðveija, en Árni Óla blaðamaður
færði í letur. Lilja sagði mér ein-
hvem tíma að vinkonur móður
hennar hefðu spurt hana, hvort hún
ætlaði að láta stúlkuna í hendurnar
á þessum útlendingi og hefði móðir
sín þá sagt að stúlkan réði þessu
sjálf. Og þar með var framtíð stúlk-
unnar ráðin.
Lilja og Julius héldu brúðkaup
sitt 1922 og gerðist Julius brátt
verslunarstjóri fyrirtækisins Á.
Einarsson & Funk. Síðar varð hann
einkaeigandi fyrirtækisins og einn-
ig átti hann og rak Nora Magasín,
sem margir muna sjálfsagt eftir.
En sú verslun var til húsa þar sem
nú er Gallerí Borg. Var hann á sín-
um tíma einn af umsvifamestu
kaupmönnum bæjarins. Lilja og
Julius byggðu ásamt Jóni bróður
Lilju stórt hús í Skeijafirðinum, og
er Félag einstæðra foreldra nú þar
til húsa og bjuggu þau þar allan
sinn búskap.
Lilja nýtti tíma sinn vel og lærði
meðal annars þýsku, sem hún talar
lýtalaust. Varð fljótt mjög gest-
kvæmt á heimili þeirra og rak Lilja
heimilið af miklum myndarskap.
Tileinkaði sér meðal annars þýska
matargerðarlist og ég hef alltaf
dáðst að Lilju, þegar
hún var að halda veisl-
ur. Þá var skipulag á
hlutunum. Hún sigldi
fyrir stríð með manni
sínum til Evrópu i við-
skiptaferðir og kynnt-
ist tengdafólki sínu
sem flest bjó á þessum
tíma í Efri-Slesíu, sem
var þá hérað í Þýska-
landi. Árið 1930 varð
Julius austurrískur
konsúll og gegndi þeim
. störfum til 1938 og tók
svo aftur við konsúls-
starfinu eftir stríð og
var aðalræðismaður Austurríkis til
dauðadags, en hann lést 1965. Auk
ræðismannsstarfsins gegndi Julius
ýmsum trúnaðarstörfum og var
sæmdur mörgum heiðusmerkjum.
í tengslum við ræðismannsstarf-
ið kynntust þau hjón mörgu víð-
frægu fólki, sem voru gestir á
heimili þeirra. Má þar til dæmis
telja Wilhelm Canaris flotaforingja,
sem síðar var tekinn af lífi eftir
að banatilræði við Hitler, sem hann
og fleiri höfðu staðið að, fór út um
þúfur. kanslarasoninn dr. Max
Adenauer fyrrv. yfirborgarstjóra í
Köln, dr. Rudolf Jonas, sem var
bróðir forseta Austurríkis, og fór í
leiðangur á Vatnajökul og skrifaði
síðar bók um ferðina o.fl. o.fl. Einn-
ig var alltaf mikið um að austur-
rískir og þýskir lista- og vísinda-
menn hefðu viðkomu á heimili
þeirra og að sjálfsögðu skutu þau
skjólshúsi yfir blanka háskólastúd-
enta á puttaferðalögum þeirra til
landsins.
Áhafnir þýskra skipa sem hér
höfðu viðdvöl, voru og tíðir gestir,
en margir voru gamlir félagar Jul-
iusar úr fyrra stríði. Þá voru hér á
fyrri hluta aldarinnar margir Þjóð-
veijar og kynntist Lilja þýskum
konum og stofnuðu þær sauma-
klúbb, sem hittist reglulega í meira
en hálfa öld.
Heimili Juliusar og Lilju var
óvenju glæsilegt og ólíkt því sem
tíðkaðist i Reykjavík um miðbik
aldarinnar. Má segja að það hafi
verið miðevrópskt menningarheim-
ili á sjálfri Sögueyjunni. Persnesk
gólfteppi, stílhúsgögn og antik-
munir. Málverk frá fyrri öldum,
safn fallegra silfurmuna og stórt
bókasafn.
Lilja og maður hennar eignuðust
jörðina Stíflisdalur II í Þingvalla-
sveit fyrir réttum 50 árum. Þar
dvaldi Lilja á býli sínu með bömin
á hveiju sumri meðan þau voru að
vaxa úr grasi. Einnig áttu þau lítið
hús við Stíflisdalsvatn, þar sem
starfsfólk þeirra og kunningjar
fengu að dveljast um lengri og
skemmri tíma. Þótt Lilja fengist
ekki við veiðiskap var Julius iðinn
við silungsveiðar í vatninu og ekki
er laust við að sú tómstundaiðja
hafi gengið í arf í fjölskyldunni.
Börn Lilju em : Lilja stúdent og
húsmóðir, dr. Sverrir efnafræðing-
ur og framkvæmdastjóri í Þýska-
landi, Ragnhildur húsmóðir í
Bandaríkjunum, Ottó viðskipta-
fræðingur og dr. Sigfús fiskifræð-
ingur. Óll börnin hafa gifst, barna-
börnin efu 15 og bamabarnabörnin
14.
Þegar ég kynntist Lilju fyrir um
30 árum vakti það athygli mína,
að börn hennar hétu öll mörgum
nöfnum, en þá hétu flestir íslend-
ingar aðeins einu fornafni. Fjögur
elstu börnin heita hvert þremur
nöfnum en yngsta barnið tveimur
nöfnum, nöfnum þeirra manna,
sem Julius kynntist er hann bar
hér að landi og veittu honum ómet-
anlegan stuðning að öllum öðrum
ólöstuðum, en það voru þeir Sigfús
Blöndahl aðalræðismaður Þjóðveija
og dr. Alexander Jóhannesson pró-
fessor og fyrrv. háskólarektor.
Er ég tengdist fjölskyldunni var
Lilja orðin ekkja og komin yfir
miðjan aldur. Það vakti strax eftir-
tekt mína hvað hún er jákvæð og
hún hefur alltaf lagt áherslu á að
rækta þann þátt í fari sínu. Hún
hefur alla tíð verið ákaflega létt í
lund og haft lag á að gera gott
úr öllu, þótt á móti hafi blásið,
enda er aldrei svo að ekki skiptist
á skin og skúrir í lífínu. Þar hefur
ekki dregið úr að bjartsýni er henni
í blóð borin. Lilja er umtalsgóð og
hef ég aldrei heyrt hana leggja illt
orð til nokkurs manns enda er flá-
ræði og undirferli henni ekki að
skapi.
Lilja hefur alla tíð verið ákaflega
greiðvikin og hjálpsöm og gott að
leita til hennar. Alltaf verið boðin
og búin til að hjálpa og átti það
ekki síður við um eiginmanninn.
Julius var manna fúsastur til að
láta fé af hendi rakna til ýmissar
hjálparstarfsemi þótt í kyrrþey hafi
verið. Þá má nefna ótal matar- og
fatasendingar til ættingjanna aust-
an járntjalds en margir aðrir í
Þýskalandi og Austurríki nutu ör-
lætis þeirra hjóna á erfiðleikaárun-
um, sem fýlgdu í kjölfar ófriðarins
mikla.
Þótt Lilja hafi ekki tekið opinber-
lega þátt í stjórnmálum hefur hún
alltaf fylgt sjálfstæðisstefnunni að
málum. Lengst af hefur hún verið
heilsuhraust og hafði alveg fram
að níræðu ótrúlegt starfsþrek. Hún
hélt sitt eigið heimili fram yfir 94
ára aldur en dvelur nú á Droplaug-
arstöðum og unir hag sínum vel.
Á þessum merkisdegi er margs
að minnast. Ég vil þakka þér Lilja
mín fyrir ánægjuleg kynni og
margvíslega hjálp og óska ég og
fjölskylda mín þér alls hins besta
um ókomin ár.
Helga Skúladóttir.
BRIPS
Umsjón Arnór G.
Ragnarsson
Philip Morris
MJÖG góð þátttaka var í Philip
Morris tvímenningnum og spiluðu
tæplega 350 pör. Sitt sýnist hveij-
um um útreiknaða skor í keppninni
en úrslitin í báðum flokkum voru
afgerandi.
Norður/Suður:
Þrösturlngimarsson - UlfarOm Friðriksson 75.5
Bjami Sveinsson - Ólafur Jóhannsson 62.0
Hjalti Elíasson - Eiríkur Hjaltason 60.0
Siguijón Helgason - Gunnar Karlsson 57.8
Guðmundur Pétursson - Halla Bergþórsd. 56.0
Guðbrandur Bjömsson ■ Bjöm Pálsson 54.1
Austur/Vestur:
UnnsteinnArason-MagnúsAsgrímsson 73.2
Guttormur Kristmannss. - Páimi Kristmannss. 58.0
GunnarBóasson-HermannTómasson 57.7
Bjöm H. Guðmundsson - Jónas Olafsson 54.9
PéturGuðjónsson-AntonHaraldsson 53.3
Hrafnhildur Skúlad. - Jörundur Guðmundsson 52.6
Bridsfélag Hornafjarðar
Nýlokið er tveggja kvölda Board-
a-Match sveitakeppni hjá félaginu
með þátttöku 6 sveita. Sigurvegar-
ar eftir hrikalega baráttu var sveit
Gunnars Páls Halldórssonar með
75 stig. í öðru sæti með jafnmörg
stig var Hótel Höfn og í 3. sæti
Skrapsveitin.
í sigursveitinni spiluðu auk
Gunnars Páls, Jón Níelsson, Ingvar
Þórðarson, Guðbrandur Jóhannsson
og Jón Sveinsson.
Nú stendur yfir þriggja kvölda
tvímenningur með þátttöku 14
para. Staðan eftir tvö kvöld: Ólafur
Magnússon og Baldur Kristjánsson
hafa 350 stig. Næstu pör eru Gunn-
ar Páll Halldórsson og Jón Níelsson
annars vegar og Björn Gíslason og
Sigfinnur Gunnarsson hins vegar
með 349 stig.
Bridsfélag eldri borgara,
Kópavogi
Spilaður var tvímenningur föstu-
daginn 18. nóvember. 20 pör mættu,
spilað var í 2 riðlum, A og B. Úrslit
í A-riðli:
Karl Adolfsson - Eggert Einarsson 132
CyrasHjartarson-GarðarSigurðsson 132
Helga Helgadóttir - Ásta Erlingsdóttir 115
Meðalskor 108
Úrslit í B-riðli:
Eysteinn Einarsson - Kári Sigurðsson 126
Bergsveinn Breiðfjörð—Baldur Ásgeirsson 121
Ásthildur Sigurgísladóttir - Lárus Amórsson 120
Meðalskor 108
Þriðjudaginn 22. nóvember var spil-
aður tvímenningur. 24 pör mættu,
spilað var í tveim riðlum, A og B.
Úrslit í A-riðli:
Jónina Halldórsdóttir - Hannes Ingibergsson 193
Eysteinn Einarsson - Kári Siguijónsson 191
BergurÞorvaldsson-ÞórarinnÁmason 189
Hannes Alfonsson — Einar Elíasson 183
B-riðiII:
GarðarSigurðsson-CyrusHjartarson 206
Helga Ámundadóttir - Hermann Unnbogason 191
Jón Stefánsson - Þorsteinn Laufdal 186
IngóifurHelgason-RagnarÞorsteinsson 181
Meðalskoríbáðumriðlum 165
FRÉTTIR
Basar Vinahjálpar
FELAGIÐ Vinahjálp heldur basar
í Fóstbræðraheimilinu sunnudaginn
27. nóvember kl. 14-16. Á basarn-
Him verða eingöngu handunnir mun-
ir.
Félagið var stofnað árið 1963 og
hefur starfað síðan í tveimur deild-
um, hanndavinnudeild og brids-
deild. Ollum ágóða af starfseminni
hefur árlega verið varið til kaupa
á hjálpartækjum fyrir ýmis félög,
stofnanir og spítala, svo sem
Blindrafélagið, MS-félagið, Öskju-
hlíðarskólann, Safamýrarskólann,
Landakotsspítalann, Landspítalann
o.fl.
Jólabasar
KFUK
HINN árlegi jólabasar KFUK verð-
ur haldinn laugardaginn 25. nóvem-
ber. Basarinn verður í nýjum aðal-
stöðvum KFUK og KFUM við
Holtaveg og hefst kl. 14.
Að venju verður þar margt eigu-
legra muna hentugum til jólagjafa,
frábærar kökur til jólanna og kaffí-
sala fer fram meðan basarinn stend-
ur yfir.
.-....♦ » ♦----
Basar
aldraðra á
Hvolsvelli
ÍBÚAR á Kirkjuhvoli, dvalarheimili
aldraðra á Hvolsvelli, halda basar
laugardaginn 26. nóvember og
hefst hann kl. 14.
Margt góðra muna verður til
sölu, hannyrðir og fleira sem aldr-
aðir hafa gert í tómstundum sínum
undanfarið ár.
Týndir bílar
LÖGREGLAN hefur undanfarnar
vikur leitað án árangurs að tveimur
bílum sem stolið var frá eigendum
sínum.
Rauðum Toyota Corolla bíl, ár-
gerð 1982, með skráningarnúmerin
R-69163, var stolið frá Eyjabakka
3. október og er bíllinn ófundinn
enn eins og dökkblár íjögurra dyra
Saab, R-1081, sem hvarf 27. októ-
ber frá Frakkastíg.
------» ♦ 4----
Basar í Víði-
staðasókn
SYSTRAFÉLAG Víðistaðasóknar
heldur sitt árlega aðventukaffi og
basar, með handunnum munum og
laufabrauði, sunnudaginn 27. nóv-
ember.
Systrafélagið vinnur fýrir kirkju
og söfnuð og hefur unnið að mörg-
um stórum verkefnum. Nú leggja
systurnar alla sína vinnu í gólfefna-
sjóð og segir í fréttatilkynningu að
það sé mikið mál og kosti mikla
vinnu.
Kaffísalan og basarinn hefjast í
safnaðarheimilinu að lokinni messu
kl. 15.
Ný tísku-
verslun við
Laugaveg
TÍSKUHÚSIÐ Cabaret, Laugavegi
76, var opnað fyrir skömmu. Eig-
andi verslunarinnar er Eygló Gunn-
þórsdóttir.
Til sölu í versluninni er fatnaður
fyrir ungt fólk og konur á besta
aldri. Mikið úrval er af peysum,
stuttum pilsum, bolum, kjólum,
samkvæmisbuxum o.fl.
Af tilefni opnunarinnar verður
20% afsláttur fram á laugardag.
-----♦.♦—♦----
■ MÆLSKU- og rökræðukeppni
á vegum III. ráðs ITC verður hald-
in á morgun, laugardaginn 26. nóv-
ember, kl. 13 á Hótel Selfossi.
Keppnislið eru fjögur; ITC RÓs
Hveragerði og ITC Fífa Kópa-
vogi byrja keppnina. Rós leggur til
að opinberir embættismenn hætti
nú þegar að veita áfengi á vegum
ríkisins. Fífa mælir með tillögunni.
Eftir stutt hlé keppa ITC Jóra
Selfossi og ITC Melkorka Reykja-
vík. Melkorka leggur til að kvóti
verði settur á barneignir íslendinga.
Jóra andmælir tillögunni.
■ ♦ ♦ ♦
■ TROMMULEIKARINN Gunn-
laugur Briem flytur fyrirlestur um
trommuleik laugardaginn 26. nóv-
ember í Tónabúðinni, Laugavegi
163. Fyrirlesturinn hefst kl. 14 og
er aðgangur ókeypis. í tilefni af
fyrirlestrinum verða allar trommu-
vörur á tilboðsverði í Tónabúðinni
á laugardaginn.
-----♦ ♦ ♦----
■ KIWANISKLÚBBURINN Eld-
borg, Hafnarfirði, heldur upp á
25 ára afmæli klúbbsins í Skút-
unni, Hafnarfirði, laugardaginn
26. nóvember. Afmælishófið hefst
kl. 19. Kiwanisklúbburinn Eldborg
var stofnaður þann 27. nóvember
1969 og hefur starfað með miklum
krafti í 25 ár sem þjónustuklúbbur
í Hafnarfirði. Einnig hefur verið
unnið að þeim sameiginlegu lands-
byggðarverkefnum sem Kiwanis-
hreyfingin hefur staðið fyrir.