Morgunblaðið - 20.01.1995, Blaðsíða 20

20 FÖSTUDAGUR 20. JANÚAR 1995
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Söngstarf Kvenna
kórs Reykjavík-
ur að hefjast
í KVÖLD frumsýnir Þjóðleikhúsið Oleönnu eftir Davið Mamet á
Litla sviðinu.
Oleanna í
Þjóðleikhúsinu
SÖNGSTARF Kvennakórs Reykja-
víkur á nýju ári hefst nú senn, en
starfinu á haustmisseri lauk með
tvennum jólatónleikum í Hallginms-
kirkju.
Stjómandi kórsins er sem fyrr
Margrét J. Pálmadóttir, raddþjálf-
ari Björk Jónsdóttir sópransöng-
kona og píanóleikari Svana Vík-
ingsdóttir. Kórfélagar muna mæta
18. janúar á sína fyrstu æfingu.
Vox feminae hópurinn mun
starfa áfram einu sinni í viku og
heidur tónleika í dymbilviku.
Fullskipað er nú í kórinn og verð-
ur ekki hægt að taka inn nýja fé-
laga að svo stöddu.
í kynningu segir:
„Kórskóli Kvennakórs Reykja-
víkur verður starfræktur áfram eft-
ir áramót og er hann ætlaður
áhugasömum konum með litla eða
enga reynslu af söngstarfi. Þar
verður kennd raddbeiting, tónfræði
og samsöngur, og hefst kennsla 23.
janúar kl. 18.30. Söngkennari verð-
ur Harpa Harðardóttir. Einnig mun
skemmtikórinn verða starfræktur
áfram en hann er ætlaður konum
FJÖLDI listamanna Leikfélags
Akureyrar æfir nú af kappi leiksýn-
ingu sem unnin er úr ljóðum skálds-
ins frá Fagraskógi. Frumsýning
verður á aldarafmæli Davíðs, laug-
ardaginn 21. janúar.
Höfundur leikverksins er Erling-
ur Sigurðarson íslenskufræðingur
og kennari við Menntaskólann á
Akureyri og skrifaði hann verkið
að beiðni LA af þessu tilefni. Það
er óhætt að segja að leiksýningin
verður stærsti einstaki viðburður-
inn í tilefni afmælisins. Leikstjóri
og leikmyndahöfundur er Þráinn
Karlsson, búninga gerir Ólöf Krist-
ín Sigurðardóttir, tónlistarstjóri er
Atli Guðlaugsson og hefur hann
jafnframt útsett tónlistina í sýning-
unni. Lýsingu hannar Ingvar
Bjömsson.
í kynningu segir: „í þessu nýja
leikverki tjáir skáldið Davíð Stef-
ánsson hug sinn á ýmsum tímum
og leitar á vit minninganna þar sem
persónur stíga fram úr hugskoti
sem áður hafa komið að söngstarfi
og verða æfingar einu sinni í viku.
Þar verður fyrsta æfing 24. janúar
kl. 18.30. Leiðbeinendur verða Að-
alheiður Þorsteinsdóttir og Margrét
J. Pálmadóttir.
Gospelhópurinn mun starfa
áfram af fullum krafti en hann var
stofnaður sl. haust. Þessi hópur er
ætlaður konum með söngreynslu
og lýkur starfinu með gospeltón-
leikum í apríl. Æfingar verða einu
sinni í viku, fyrsta æfing 24. janúar
kl. 20.
Söngkennari verður Margrét J.
Pálmadóttir og undirleikari Aðal-
heiður Þorsteinsdóttir.
Síðast en ekki síst þá mun kórinn
starfrækja kórskóla fyrir ensku-
mælandi konur. Þar verður kennd
raddbeiting, tónfræði og samsöng-
ur, og hefst kennsla 23. janúar kl.
18.30. Öll kennsla fer fram á ensku
og kennari verður Rut L. Magnús-
son. Hér er um nýmæli að ræða í
starfi kórsins."
Allar æfingar verða í hinu nýja
húsnæði Kvennakórs Reykjavíkur á
Ægisgötu 7.
hans og fjölbreytilegar myndir
lifna. A sviðinu glæðast þessar
táknmyndir og talsmenn ólíkra við-
horfa lífi, þar sem ástin er í aðalhlu-
verki.“
Með hlutverkin fara Aðalsteinn
Bergdal, Bergljót Arnalds, Dofri
Hermannsson, Rósa Guðný Þórs-
dóttir, Sigurþór Albert Heimisson,
Sunna Borg og Þórey Aðalsteins-
dóttir.
Fjöldi laga er sunginn í sýning-
unni og eru sögnvarar Atli Guð-
laugsson, Jóhannes Gíslason, Jón-
asína Arnbjömsdóttir og Þuríður
Baldursdóttir. Um hljóðfæraleik
sér Birgir Karlsson.
Frumsýning verður sem fyrr
segir á afmælisdegi skáldsins 21.
janúar kl. 20.30. Tvær sýningar
eru síðan daginn eftir, síðdegissýn-
ing kl. 16 og aftur um kvöldið kl.
20.30. Sýningum verður síðan fram
haldið ásamt jólasýningu LA,
Óvæntri heimsókn, sem hlotið hef-
ur góða dóma. /
ÞJÓÐLEIKHÚSIÐ frumsýnir á
Litla sviðinu í kvöld kl. 20.30
bandaríska leikritið Oleanna eft-
ir David Mamet, verk sem vakið
hefur athygli á vesturlöndum og
mijdl viðbrögð.
í kynningu segir: „Ung stúlka
í háskólanámi leitar ásjár kenn-
ara síns þegar hún sér fram á
að falla á mikilvægu prófi. Hann
á von á stöðuveitingu og aukinni
velgengni, hún sér hins hins veg-
ar fram á að margra ára strit
fari í vaskinn. Samskipti þeirra
taka smátt og smátt á sig ófyrir-
séða mynd og áhorfendur standa
að lokum frammi fyrir áleitnum
spurningum um samskipti kynj-
anna, misbeitingu valds og teygj-
anleika þess sem kallast getur
rétt eða rangt. Ekki síst vakna
spurningar um mismunandi túlk-
un manna á hinu talaða orði og
einu eldfimasta málefni okkar
tíma, kynferðislegri áreitni.
David Mamet þykir með allra
fremstu nútímaleikskáldum
MYNPLIST
Gallcrí Gmbra
KLIPPIMYNDIR
KRISTJÁN
KRISTJÁNSSON
Opið þriðjudaga til laugardaga kl.
13-18 og sunnudaga kl. 14—18 til
1. febrúar. Aðgangur ókeypis.
KLIPPITÆKNI (collage) hefur
ekki verið áberandi sem miðill
myndlistarmanna hér á landi hin
síðari ár, þó ýmsir noti hann óspart
við undirbúning verka sinna í öðr-
um miðlum. Þessi tækni er þó mik-
ið notuð í kennslu, og hentar þar
vel til að kynna nemendum form
og myndbyggingu; það er sjald-
gæfara að litið sé til klippimynda
sem hins endanlega tjáningarmið-
ils.
Kristján Kristjánsson útskrifað-
ist frá Myndlista- og handíðaskóla
íslands 1973, og stundaði fram-
haldsnám við Listaháskólann í
Stokkhólmi. Hér er á ferðinni tí-
unda einkasýning hans, en auk
þess hefur hann tekið þátt í ýmsum
samsýningum.
í verkum sínum hér er Kristján
að leitast við að skapa tímatal,
almanak mánaðamynda fyrir
framtíðina. Myndirnar byggir hann
upp sem kvenandlit, þar sem hin-
um ýmsu þáttum er raðað saman
í eina heild. Hér er sparlega farið
með efnið, og hvítur flöturinn er
mjög virkur þáttur í hverri mynd.
Sterkustu einkenni andlitanna
Bandaríkjanna, auk þess sem
hann er þekktur fyrir gerð kvik-
myndahandrita og leikstjórn.
Meðal þekktustu leikverka hans
má nefna Ámerican Buffalo,
Glengary Glenn Ross og Duck
Variation. Meðal kvikmynda-
handrita hans eru til dæmis The
Postman Always Rings Twice,
The Verdict og The Untoucha-
bles. Mamet hefur nýlega Iokið
við að leikstýra kvikmynd eftir
leikritinu Oleanna.
í uppfærslu Þjóðleikhússina á
Oleanna fer Elva Ósk Ólafsdóttir
með hlutverk háskólanemans og
Jóhann Sigurðarson leikur kenn-
arann. Lýsing er í höndum Ás-
mundar Karlssonar, Sigurjón
Jóhannsson hannar leikmynd og
búninga, Hallgrímur H. Helga-
son þýddi verkið en Þórhallur
Sigurðsson leikstýrir því.
Ónnur sýning er sunnudaginn
22. og sú þriðja miðvikudaginn
25. janúar.
eru mánaðarleg tilbrigði við þykk-
ar rjóðar varir, sem hafa reynst
afar vinsælar í nútímalist, allt frá
dögum súrrealistanna. Aðrir þættir
andlitanna eru ekki eins sterkir,
þó oft séu augun vel valin, m.a.
þar sem önnur form koma í þeirra
stað; aðrir drættir byggja mjög á
ímynd stakra mánaða.
Greining hinna mánaða er ekki
alltaf skýr, þó í sumum tilvikum
sé hún auðveld. Febrúar ber með
sér snjóbreiðuna, maí lofar gulli
og gersemum, júlí fylgir blómahaf
o.s.frv. Þó fylgjast einkennin ekki
alltaf að; munnsvipur mars er
þannig mun glaðlegri en júlí, og
varir febrúar tengir maður fremur
við ástir og unað vorsins en harðan
vetur.
Þannig er nokkuð ósamræmi í
vali einstakra myndþátta, sem
dregur úr gildi heildarinnar og gildi
þeirra tilfinninga, sem tengja má
einstökum tímabilum.
Hér er nosturslega unnið; gylltir
rammarnir skapa góða heild, og
hver flötur er vel frá genginn.
Myndimar njóta sín vel í þessu litla
rými, en samt er eins og eitthvað
tómahljóð fylgi þeim þegar allt er
kemur til alls.
Það er Ijóður á sýningunni, að
hún er ekki fullkomnuð. Af ein-
hverjum ástæðum hefur listamað-
urinn kosið að taka mynd janúar-
mánaðar út úr hér og setja hana
sem framlag sitt á samsýningu
sem nú stendur í Nýlistasafninu,
og skerða þannig þá heildarmynd,
sem hann leitast við að skapa með
Bíósalur MIR
Sextíu
ára sögu-
fræg
kvikmynd
KVIKMYNDASÝNINGAR eru
hafnar að nýju eftir hlé um jól og
áramót í bíósal MÍR, Vatnsstíg
10, og næstkomandi sunnudag,
22. janúar, kl. 16 verður sovéska
myndin „Kátir félagar" (Vésjolíe
rebjata) sýnd. Þetta er sögufræg
60 ára gömul kvikmynd, frumsýnd
í árslok 1934 og sögð vera fyrsta
sovéska söngvamyndin.
Leikstjóri myndarinnar er Alex-
androv, samstarfsmaður Eisen-
steins í Mexíkó-leiðangrinum á
fjórða áratugnum. Tónlistin í
myndinni er eftir Dúnajevskíj og
hlutu mörg laganna í myndinni
miklac vinsældir. Myndatökumað-
urinn bar norrænt nafn, hét V.
Nielsen.
Með helstu hlutverkin fara L.
Útesov og L. Orlova. Kvikmyndin
er hér sýnd án þýddra skýringar-
texta.
Sunnudaginn 29. janúar verður
síðari hluti myndarinnar „Rauða
torgið" sýnd í bíósalnum á Vatns-
stíg (fyrri hlutinn var sýndur 30.
október sl.). Fyrri hluti febrúar-
mánaðar verður helgaður Fjodor
Dostojevskíj en síðari hluti mánað-
arins Lév Tolstoj. Stórmyndin
„Stríð og friður“ verður sýnd í
heild laugardaginn 25. febrúar og
hefst sýningin kl. 10 að morgni
og lýkur um kl. 18.30. Gerð verða
kaffi- og matarhlé milli einstakra
hluta myndarinnar.
Sala aðgöngumiða að þessari
maraþonsýningu er á Vatnsstíg
10, en annars er aðgangur ókeyp-
is og öllum heimill að sunnudags-
sýningum MÍR.
eigin sýningu. Er slíkt undarlegt,
þegar haft er í huga hversu sam-
hnýtt þessari sýningu er ætlað að
vera.
Sýningunni fylgja gamlar ís-
lenskar vísur, sem fjalla um
mánuðina í hinu gamla tímatali
(mörsug, þorra, góu, einmánuð
o.s.frv.). Það er erfitt að sjá nokk-
ur tengsl þessa við verk lista-
mannsins; mörk mánaða voru önn-
ur og efnistök hans í myndunum
bera engin merki þeirra einkenna,
sem koma svo listilega fram í
knöppu máli vísnanna. Efni þeirra
er fremur til þess fallið að vekja
athygli á hversu fátæklegar þessar
efnisrýru glansmyndir nútímans
eru í samanburði við þau einkenni
árstíðanna, sem þar eru svo mynd-
rænt dregin upp í fáum orðum.
Loks ber þess að geta að í hug-
um þeirra sem hafa kynnt sér list-
ir að nokkru hljóta öll mánaðartöl
sem þessi að lenda í samanburði
við gullmola sögunnar; ber þar
hæst hinar „Gullnu Stundir Her-
togans af Berry“, mánaðamyndir
sem voru festar á skinn á fyrstu
áratugum 15. aldar og hafa löng-
um verið taldar meðal meistara-
verka gotneskrar listar. Flest síð-
ari tíma verk af þessu tagi fölna
við hlið þeirra mynda og svo er
einnig hér; glansborin andlit nú-
tímans verða léttvæg við hlið slíkra
gimsteina listasögunnar.
Að öllu sögðu verður þessi sýn-
ing því lítt minnistæð, þrátt fyrir
þokkalega tilburði á köflum.
Eiríkur Þorláksson
Aldarafmæli Davíðs Stefánssonar
Opið hús í Þjóðleikhúsinu
í TILEFNI þess að liðin eru 100
ár frá fæðingu skáldsins Davíðs
Stefánssonar frá Fagraskógi,
verður dagskrá í Þjóðleikhúsinu,
Þar sem blómin anga, laugar-
daginn 21. janúar. Flutt verða
brot úr verkum Davíðs, lesið úr
ljóðum og sungið.
Þeir sem fram koma eru leik-
aramir Anna Kristín Amgríms-
dóttir, Gunnar Eyjólfsson, Guð-
rún Þ. Stephensen, Halldóra
Bjömsdóttir, Herdís Þorvalds-
dóttir, Helga Bachmann, Helgi
Skúlason, Hjálmar Hjálmarsson
og Kristján Franklín Magnús.
Garðar Thór Cortes og Ingibjörg
Marteinsdóttir syngja lög við
texta Davíðs, auk þess sem fram
koma þrír kórar, Karlakórinn
Fóstbræður undir stjóm Áma
Harðarsonar, Þjóðleikhúskórinn
sem Þuríður Pálsdóttir stjórnar
og Skólakór Kársnesskóla.
Dagskráin er tekin saman af
Herdísi Þorvaldsdóttur og Erl-
ingi Gíslasyni, tónlistarumsjón
hefur Jóhann G. Jóhannsson,
tónlistarstjóri Þjóðleikhússins,
og Andrés Sigurvinsson leik-
stýrir.
Dagskráin „Á meðan blómin
anga“ verður á Stóra sviðinu
og hefst kl. 15. Aðgangur er
ókeypis og allir velkomnir.
Leikfélag Akureyrar
frumsýnir nýtt leikverk
A svörtum fjöðr-
um - úr ljóðum
Davíðs Stefánssonar
Glansmyndir nútímans