Morgunblaðið - 20.01.1995, Blaðsíða 34

34 FÖSTUDAGUR 20. JANÚAR 1995
MORGUNBLAÐIÐ
MINIMINGAR
t
Móðir okkar,
PÁLÍNA JÓNSDÓTTIR,
lést í Vífilsstaðaspítala fimmtudaginn 19. janúar.
Albfna Thordarson,
Jón Thordarson,
Guðfinna Thordarson,
Hallveig Thordarson.
t
Eiginmaður minn, faðir okkar, tengdafaðir og afi,
GUÐMUNDUR GUNNARSSON
frá Höskuldsstöðum,
Skagafirði,
varð bráðkvaddur 18. janúar.
Sólveig Felixdóttir
börn, tengdabörn og barnabörn.
t
Konan mín, móðir okkar, tengdamóðir og amma,
ÁSTA KRISTÍN KRISTENSEN,
Kríuhólum 4,
Reykjavík,
lést í Landspítalanum aðfaranótt 19. janúar.
Einar Kristinn Jósteinsson,
Ingibjörg Einarsdóttir, Emil Þór Emilsson,
Árni Einarsson, Ásta (sberg,
Jósteinn Einarsson, Guðbjörg Þóra Andrésdóttir,
Lilja Einarsdóttir, Ulf Karlstrand
og barnabörn.
t
Móðir mín, tengdamóðir, amma og
langamma,
ÞYRÍ MARTA MAGNÚSDÓTTIR,
Tjarnargötu 16,
Reykjavik,
lést á hjúkrunarheimilinu Eir miðviku-
daginn 18. janúar.
Fyrir hönd aðstandenda,
Erna Jónsdóttir.
t
Elsku móðir okkar, téngdamóðir, amma
og langamma,
GUÐBJÖRG ÞÓRÐARDÓTTIR,
Vesturgötu 7,
áður Langholtsvegi 180,
lést í Landspítalanum þann 18. janúar.
Útför verður auglýst síðar.
Fyrir hönd aðstandenda,
Hanna Rún Guðmundsdóttir,
Geir Birgir Guðmundsson, Petrea Helga Kristjánsdóttir,
Jónas Þór Guðmundsson, Helena Sörensdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Móðir mfn og amma okkar,
GUÐLAUG G. BACHMANN,
verður jarðsungin frá Borgarneskirkju laugardaginn 21. janúar
kl. 14.00.
Andrés Bertelsen,
Andrés og Birgir Bertelsen.
t
Hjartkær eiginmaður minn, faðir, bróðir okkar og mágur,
BJARNI ÁRMANN JÓNSSON,
sem lést á heimili sínu í Hayward, Kaliforníu, þann 30. desem-
ber, verður jarðsunginn frá Dómkirkjunni í Reykjavík mánudaginn
23. janúar kl. 13.30.
Kristjana Stefánsdóttir,
Stefán Jónsson,
Ólöf Jónsdóttir,
Guðný Ýr Jónsdóttir,
Þurfður J. Jónsdóttir,
Kristfn Halla Jónsdóttir,
HOLMSTEINN EGILSSON
+ Hólmsteinn Eg-
ilsson, fyrrum
forstjóri Malar og
sands hf. á Akur-
eyri, fæddist á Þor-
leifsstöðum í
Blönduhlíð í Skaga-
firði hinn 30. apríl
1915. Hann lést á
Fjórðungssjúkra-
húsinu þar í bæ hinn
10. janúar síðastlið-
inn. Foreldrar hans
voru hjónin Egill
Tómasson, f. 9.12.
1890, d. 23.11 1960,
skagfirzkra og eyf-
irzkra ætta, og Sigríður Helga
Jónsdóttir, f. 12.10 1895, d. 23.2.
1960, ættuð úr Skagafirði og
Svarfaðardal. Bræður Hólm-
steins eru: 1) Jón, f. 16.9. 1917,
fyrrv. forsljóri Ferðaskrifstofu
Akureyrar og SVA, sem kvænt-
ur er Margréti Gísladóttur frá
Norðfirði. Eiga þau fjögur
börn. 2) Jóhann Tómas, f. 29.8.
1926, fyrrum póstfulltrúi og
bankamaður, síðar útibússtjóri
íslandsbanka í Reykjavík, sem
kvæntur er Björgu Jónsdóttir
frá Hnífsdal. Eiga þau þijú
börn. Hólmsteinn kvæntist 31.
maí 1941 eftirlifandi eiginkonu
sinni, Margréti Sveinbjörnsdótt-
ur, f. 28.9. 1919, Sveinssonar
útvegsbónda á Hámundarstöð-
um í Vopnafirði, er kom úr
Gísli G. Hafliðason,
Sigfús Daðason,
Gylfi Baldursson,
Sigurður B. Þorsteinsson.
Húnavatnssýslu, og
konu hans Guð-
bjargar Gísladóttur,
ættaðrar úr Eiða-
þinghá. Margrét
var yngst 18 systk-
ina. Börn Hólm-
steins og Margrétar
eru: 1) Erla Ingveld-
ur, skrifstofumað-
ur, f. 1943, gift
Svani Eiríkssyni
arkitekt. Börn
þeirra eru Hólmar,
kvæntur Eyrúnu
Ingvadóttur, Sunna
og Eiríkur. Barna-
börnin eru tvö. 2) Hugrún,
læknaritari, f. 1946, var gift
Stefáni Bjarnasyni úrsmið, þau
slitu samvistum. Börn þeirra
eru Bjarni, kvæntur Hafdísi
Guðlaugsdóttur, og Margrét,
gift Guðbirni S. Hreinssyni.
Bamabörnin eru þijú. 3) Hólm-
steinn Tómas, tæknifræðingur
og framkvæmdastjóri Malar og
sands hf., f. 1951. Kona hans
er Rut Ófeigsdóttur skrifstofu-
stjóri og eiga þau þijá syni,
Ófeig Tómas og tvíburana Egil
Orra og Einar Má. 4) Margrét
Guðbjörg, ritari, f. 1954, er gift
Hauki Kristjánssyni tæknifræð-
ingi og eiga þau tvær dætur,
Sigríði Helgu og Hafrúnu.
Hólmsteinn verður jarðsung-
inn frá Akureyrarkirkju í dag.
HÓLMSTEINN ólst upp í Öxnadal
til átta ára aldurs. Þar var mannlíf-
ið erfitt, sárafátækt og hjá flestum
þröngt í búi, svo sem lesa má í
endurminningum Tryggva Emils-
sonar rithöfundar. Segir hann þar
meðal annars af kynnum sínUm við
forfeður Hólmsteins, þá Egil í
Bakkaseli og Tómas Tómasson frá
Auðnum. Þar segir að í örbirgðinni
1919 hafí komið í Bakkasel „nýr
bóndi sem rétti hendur fram til lífs-
ins á annan hátt en hinir. - Þessi
hjón voru alltaf vel til fara, hrein
og hressileg. - Með komu þeirra
breyttust viðhorfin til daglegs
framgangsmáta. - Nú gat ég ekki
gengið til næsta bæjar nema þvo
hendur og andlit. - Heimilið var
hvítþvegið. Það var fallegt að koma
að Bakkaseli og þó var bærinn sá
sami, baðstofan óþijjuð, og þó var
þetta fátækt fólk. Á palli léku sér
tveir drengir, næstum fínir til fara,
það voru glaðleg börn.“
Foreldrar Hólmsteins brugðu búi
1923 og fluttu til Akureyrar með
eldri syni sína tvo, þar sem Egill
stundaði ýmsa verkamannavinnu
til æviloka, síðast hjá Jóni syni sín-
um. Þau hjón sýndu stórhug og
komu yfír sig þaki, reistu 1930
þriggja hæða hús á Eiðsvallagötu
24. Þar hófu synirnir allir sinn
búskap og þótt bamabömin kæmu
til og þrengslin yrðu mikil á næstu
áratugum, eru minningar konu
minnar um þessi ár stórfjölskyld-
unnar eins og glitrandi gimsteinar.
Hólmsteinn hóf snemma að
hjálpa foreldrum sínum til að létta
undir heimilinu eins og þá var
venja. Öðlaðist hann snemma ríka
ábyrgðartilfinningu á erfiðum
ámm kreppu og atvinnuleysis. Eitt
sinn var aurum stungið að börnun-
um og þeim sagt að kaupa sér
bolsíur fyrir. Hólmsteinn keypti þá
sápu og klút og færði móður sinni.
Uppvaxtarárin hafa eflaust markað
unglinginn snemma og hann vildi
sem minnst vera upp á aðra kom-
inn. Lærði hann síðar til vélstjóra
og vann í nokkur ár sem vélgæslu-
maður á Frystihúsi KEA. Árið 1938
sigldi hann til Bandaríkjanna til
að kynna sér verkun, niðursuðu og
reykingu á síld. í ferðinni kynntist
hann konuefni sínu, Margréti
Sveinbjörnsdóttur, sem hafði ætlað
að heimsækja bræður sína búsetta
vestan hafs. Fékk hún ekki land-
göngu vegna skorts á réttum undir-
skriftum á ferðapappíra sína. Þau
urðu samferða heim aftur og hafa
verið samferða síðan.
Árið 1942 byggði hann þrjú hús
við Eyrarveg og seldi. Litlu síðar
hóf hann störf á vörubílastöðinni
Stefni og kom sér sjálfur upp
mokstursgálga á bíl samkvæmt
eigin forsögn og hugviti og gat því
unnið fjölbreyttari störf en aðrir
og vann sem verktaki. Þar sýndi
hann of mikið sjálfstæði að ýmissa
áliti. Hætti hann á Stefni, stofnaði
eigin vörubílastöð og rak í félagi
við aðravörubílsstjóra allt til ársins
1955. Ásamt starfsmönnum vél-
smiðjunnar Atla breytti hann göml-
um hertrukk í kranabíl og var það
fyrsta tæki sinnar gerðar í bænum
og var notað við fisklöndun fyrir
ÚA og fleiri í mörg ár. Þótti þetta
mikil framför. Árið 1955 keypti
Hólmsteinn í félagi við Sverri
Ragnars o.fl. meirihluta í fyrirtæk-
inu Möl og sandi við Glerá, norðan
Hrafnabjarga, en það hafði verið
stofnað 1946 af Akureyrarbæ,
KEA o.fl. Var fyrirtækið þá flutt
í Réttarhvamm ofar við Glerána,
þar sem það er enn í dag.
Stjórnaði Hólmsteinn fyrirtæk-
inu af hinum mesta dugnaði og
framsýni. Við bættist steypusala
og framleiðsla röra og strengja-
steypueininga. Hann var ákveðinn
húsbóndi, sem þó gerði alltaf mest-
ar kröfur til sjálfs sín. Hann var
af gamla skólanum og mun hafa
verið mörgum ungum húsbyggj-
andanum hjálplegur, ef hann vissi
að töggur væri í þeim. Rak hann
Möl og sand til 1977 en þá dró
hann sig út úr fyrirtækinu og tók
Hólmsteinn sonur hans alveg við
rekstrinum og hefur stjórnað af
myndarskap í gegnum erfið ár í
byggingariðnaðinum. Var Hólm-
steinn eldri þó viðloðandi fyrirtækið
næstu árin, vann einkum að við-
haldi og endurbótum þar sem út-
sjónarsemi hans kom að góðu
gagni.
Hólmsteinn og Margrét giftust
1941 og eignuðust síðar þijár dæt-
ur og einn son. Ungu hjónin bjuggu
með stórfjölskyldunni í Eiðsvalla-
götu allt fram til ársins 1956 er
þau byggðu sér stórt og glæsilegt
hús á Bjarmastíg 5. Þar bjuggu
þau rausnarbúi allt til ársins 1989
er þau ákváðu að draga saman
seglin, enda börn þeirra löngu brott
flogin. Til stóð að byggja raðhús
fyrir eldri borgara við Víðilund í
tengslum við fjölbýli og þjónustu-
miðstöð. Hólmsteinn var sjálfum
sér líkur og vildi byggja sjálfur,
tæplega sjötíu og fimm ára, og
fékk þijá félaga sína með sér.
Varð það úr að þeir sáu um bygg-
ingu sinna húsa. Hér undu þau
hjón vel sínum hag, enda var gam-
an að fylgjast með þeim á efri árun-
um, hve samrýnd þau voru í öllu
sem þau tóku sér fyrir hendur. Þau
yrktu garðinn sinn, ræktuðu blóm,
stunduðu gönguferðir og sund. Þau
gerðust trillukarlar, áttu bát og
verbúð og réru til fiskjar fram á
síðustu ár og höfðu af því ómælda
ánægju. Alla tíð hafði allt leikið í
höndum Hólmsteins enda afskap-
lega hagur og hugvitur og alltaf
var hann eitthvað að bjástra bæði
úti og inni.
Mín fyrsta minning um þennan
mann er frá því ég, sem táningur,
var í steypuvinnu við íþróttavöll
Akureyrar. Meðfram áhorfenda-
stúkunni höfðu menn grafið afar
djúpan og mjóan skurð og voru
þeir að bjástra við nýja skólplögn.
Þá sá ég amerískan bíll þeysa inn
á svæðið og út snaraðist stór og
mikill maður í jakkafötum. Tók
hann pilta tali og auðséð var að
ekki var allt í lagi í skurði þessum.
Hann setti ofan í við þá fyrir
klaufaskapinn. Lét hann ekki sitja
við orðin tóm heldur tróð sér ofan
í skurðinn sem var öllu mjórri en
hann sjálfur. Og agndofa varð ég
og hrifínn að sjá á honum útgang-
inn er hann birtist aftur, - búinn
að bjarga öllu. Hér var greinilega
ekkert dusilmenni á ferð. „Þetta
var bara Hólmi í Möl og sandi“.
Mér varð oft hugsað til þessa litla
atburðar og annara álíka, er ég
nokkrum árum síðar fór að gera
hosur mínar grænar fyrir elstu
dóttur hans. Var ég hálf smeykur
við þennan væntanlegan tengda-
föður, þótti hann nokkuð tilkomu-
mikill. En þar var allt annar maður
á ferðinni. Ástríkur heimilisfaðir
sem fyrst og síðast hugsaði um
velferð fjölskyldu sinnar. Mér
fannst þessi stóra fjölskylda ein-
dæma skemmtileg, samheldnin
milli bræðranna og barna þeirra
var einstök. Margar eru minning-
arnar um stóru jólaveislurnar og
gleðina sem þar ríkti. Alltaf var
Hólmsteinn stóri bróðirinn sem all-
ir virtu.
Á seinni árum, eftir að Jóhann
bróðir hans og hans fólk var komið
suður, þótti mönnum sem sam-
skiptin liðu fyrir vikið. Því hafa
verið haldin mörg bræðramótin,
oftast miðja vegu milli Akureyrar
og Reykjavíkur. Mörg undanfarin
ár hefur einnig verið föst venja
barna Hólmsteins og Margrétar og
fjölskyldna þeirra að fara saman í
tjaldútilegur um hveija verzlunar-
mannahelgi. Þessar gleðistundir
munu áreiðanlega verða yngstu
kynslóðinni ógleymanlegar.
Hólmsteinn veiktist á öðrum degi
jóla, og lézt eftir skamma legu. Það
hefði ekki átt við Hólmstein að lifa
áfram við lélega heilsu og starfs-
getu.
Að leiðarlokum vil ég þakka
tengdaföður mínum fyrir velvilja
hans óg hjálpsemi í garð fjölskyldu
minnar. Minningin um þennan
dugnaðarfork og góðmenni mun
lifa með þeim er kynntust honum.
Megi hann ganga á guðs síns veg-
um. Blessuð sé minning hans.
Minn Jesú, andlátsorðið þitt
í mínu hjarta eg geymi.
Sé það og líka síðast mitt,
þá sofna eg burt úr heimi.
(H.P.)
Svanur Eiríksson.
Það er með sorg í hjarta sem
ég sest niður og skrifa þessar fáu
línur til minningar um Hólma
frænda minn, Hólma stóra eins og
við frændsystkinin kölluðum hann
til aðgreiningar frá syni hans með
sáma nafni.
Það er með trega í hjarta sem
hugur minn leitar yfir farinn veg.
Minningarnar eru margar sem ég
á um þennan einstæða föðurbróður
minn. Síðustu minningu mína af
Hólma frænda á ég frá sl. sumri
þegar við hittumst á ættarmóti
Sigríðar ömmu og Egils afa. Það