Morgunblaðið - 22.01.1995, Blaðsíða 8

8 SUNNUDAGUR 22. JANÚAR 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
’ Búnaðarbankinn til Eyja? —■
Frá Þonteini Gunnarssyni, fréttaritara
Tímans í Vestmannaeyjum:
Morgunblaðið/Óskar Karlsson
SKAFLINN náði upp á þak á Bogabraut 15 eins og á fleiri húsum á Skagaströnd. Hjörtur Guð-
mundsson þurfði því að moka frá gluggunum til að fá einhverja birtu inn í húsið.
Fannfergi á Norðurlandi vestra
Elstu menn muna
ekki annað eins
Blönduósi. Morgunblaðið.
FANNFERGI á vesturhluta Norður-
lands er svo mikið að elstu menn
muna ekki annað eins. Vegagerðar-
menn hafa verið að moka en gengið
illa að opna inn í dalina vegna þess
hvað mikill snjór er á vegunum.
Pétur Sveinsson, bóndi á Tjörn á
Skaga, treysti sér ekki í fjárhúsin
þegar veðurhamurinn var sem mest-
ur. Hann sagðist ekki muna eftir
öðru eins veðri. Rýma þurfti hús á
Blönduósi vegna snjóflóðahættu,
eins og fram hefur komið í blaðinu,
og er það í fyrsta skipti sem það
hefur gerst. Fólkið á Heiðarbraut
14 hefur nú snúið aftur heim.
Áttræður maður á Skagaströnd
sagðist ekki muna eftir öðrum eins
snjó. Óveðrið færði mörg hús á
Skagaströnd í kaf. Víða náðu skafl-
arnir upp á þak og snjór lagðist
fyrir alla glugga. Þegar fólkið opn-
aði útidyrahurðimar eftir að veðrinu
slotaði horfði það beint inn í skafl.
Því var mikið að gera við mokstur,
bæði við hús og á götum.
Morgunblaðið/Jón Sig.
ÍBÚAR Heiðarbrautar 14 á Blönduósi yfirgefa hús sitt um kvöld-
matarleytið á fimmtudag. Húsmóðirin, Guðrún Kristófersdóttir,
fer hér úr húsinu með sonum sínum. Hún heldur á Kristni Brynj-
ari, eldri drengirnir eru Sigurður Rúnar og Kristófer Þór.
Húsbóndinn heitir Páll Ingþór Kristinsson.
Við hvað fæst áfallahjálp?
Viðbrögð eðlilegs
fólks við óeðli-
legar aðstæður
Rúdolf Adolfsson
IUMFJÖLLUN um
hjálparstarfið vegna
snjóflóðanna í Súðavík
hefur hugtakið áfallahjálp
mikið verið til umræðu í
sambandi við þá aðhlynn-
ingu sem veitt hefur verið,
ekki aðeins fórnarlömbum
snjóflóðanna, aðstandend-
um þeirra og öðrum íbúum
Súðavíkur, heldur einnig
björgunar- og leitarmönn-
um. Til stendur að veita
einnig heilbrigðisstarfs-
fólki, sem fengist hefur við
meðhöndlun og aðhlynn-
ingu slasaðra og þeirra sem
orðið hafa fyrir missi, slíka
hjálp við að vinna úr
reynslu sinni og tilfinning-
um.
Rúdolf Adolfsson, hjúkr-
unarfræðingur, hefur verið
frumkvöðull og unnið að því því
að útbreiða og kynna áfallahjálp
hérlendis. Hann var við störf í
áfallahjálparhópnum sem sendur
var til Isafjarðar og Súðavíkur.
I haust gekkst hann ásamt eigin-
konu sinni, Borghildi Einarsdótt-
ur geðlækni, og Ágúst Odds-
syni, héraðslækni í Bolungarvík,
fyrir fyrsta námskeiðinu sem
sem haldið hefur verið hér á landi
um áfallahjálp. Það námskeið
var haldið á ísafirði og sóttu það
30 læknar og hjúkrunarfræðing-
ar víðs vegar af Vestfjörðum.
- Hvuð er áfallahjálp?
„íslenska orðið er þýðing sem
varð til í stofunni heima á hug-
takinu katastrofe psykiatri. Það
má segja að áfallahjálp felist í
fræðslu um viðbrögð einstakl-
inga og hópa sem hafa orðið
fyrir sálrænu áfalli.
Áfallahjálp er annars vegar
vitneskja en hins vegar úr-
vinnsla. Úrvinnslan skiptist í tvo
þætti; annars vegar sálræna
skyndihjálp og hins vegar tilfínn-
ingalega úrvinnslu. Hún er kerf-
isbundin og er stjórnað af reynd-
um stjórnanda, sem þarf að hafa
góða þekkingu og reynslu í
mannlegum samskiptum. Þetta
snýst ekki bara um það að setj-
ast niður og tala heldur verður
að fylgja ákveðnu ferli. Eigin-
lega má segja að aðalinnihald
tilfínningalegu úrvinnslunnar sé
að tala um hugsanleg tilfinn-
ingaleg viðbrögð.
Þá erum við ekki að reyna að
gera úttekt á því hjálparstarfi
sem var innt af hendi, ekki að
leita að blóraböggl-
um og það er ekki
verið að gera úttekt
á þætti fjölmiðla,
sem kemur oft til
umræðu á slíkum
fundum heldur ein-
göngu að takast á við þau tilfínn-
ingalegu viðbrögð sem eru tengd
því sem gerðist.“
- Fólk sem orðið hefur orðið
fyrír miklu áfalli í hamförum
hefur lýst því að áratugum sam-
an endurlifi það næstum því
daglega atburðinn ef það t.d.
heyrírhljóð sem því finnst minna
á hávaðann sem fylgir snjóflóði.
Getur áfallahjdlp komið í veg
fyrír slíkt?
„Já, það sem við erum að
reyna með áfallahjálp er að koma
í veg fyrir að fólk nái ekki að
vinna úr tilfinningum sínum eft-
ir slíkt áfall og fái það sem kalla
má áfallahugsýki, sem liggur í
► RÚDOLF Adolfsson er 43
ára hjúkrunarfræðingur sem
sérmenntaði sig í geðhjúkrun
í Noregi. Hann hefur starfað
innan geðheilbrigðiskerfisins
allan sinn starfsferil, siðast á
dagdeild geðdeildar Borgar-
spítalans. Um þessar mundir
er hann að flytjast til í starfi
innan Borgarspítalans og mun
starfa í nánum tengslum við
slysadeild spítalans en þar er
ætlunin að leggja í framtíðinni
aukna áherslu á áfallahjálpina.
Eiginkona Rúdolfs, Borghild-
ur Einarsdóttir, geðlæknir,
hefur jafnframt verið nánasti
samstarfsmaður hans við
fræðslu og kynningu á áfalla-
hjálp meðal heilbrigðisstarfs-
fólks.
orðanna hljóðan hvað þýðir. Við
höldum fundi sem fara fram á
venjulegu íslensku máli. Það er
ekki verið að tala um neina bletti
til að ýta á eða steina til að lauma
í vasann heldur í raun og veru
að gefa hveijum og einum til
kynna að við hin látum okkur
einhveiju varða hvernig þeim líð-
ur. Stundum þarf mjög lítið til
og fólk fínnur hvort slíkt er gert
af heilindum eða ekki.
Við lítum alls ekki á fólkið sem
sjúklinga og það er algjörlega
bannað að gefa slíkt til kynna
því að við erum að fást við eðli-
leg viðbrögð eðlilegs fólks við
óeðlilegum aðstæðum. Við tölum
um viðbrögð en ekki um ein-
kenni. Mörg þessi einkenni
standa stutt og ástæða
þess að við tölum líka
við fólk í hópum er sú
að fólkið finnur fyrir
ýmsu innra með sér og
það er að velta fyrir
sér: „Er ekki í lagi með
mig?“
Það er að velta fyrir sér hlut-
um sem það hefur ekki verið í
snertingu við áður og því fínnst
erfitt eða jafnvel hallærislegt og
bjánalegt að tala um. Það heldur
oft að það sé eitt með þessar
tilfínningar en þegar það kemur
í hópinn þá finnur það að svo
er ekki því að nánast allir eru
með sömu tilfinninguna. Það að
fá staðfestingu á því er mjög
mikill léttir. Að uppgötva það
að hinir voru hræddir alveg eins
og þú, sváfu illa alveg eins og
þú, undirstrikar að þetta er eðli-
legt miðað við það sem á undan
er gengið.“
Nánast allir
með sömu til-
finninguna