Morgunblaðið - 22.01.1995, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 22. JANÚAR 1995 17
__________TÓNLIST_______________
Þjóöleikhúsid
„SVO SKAL DANSINN DUNA“
Dansar eftír Sigríði Þ. Valgeirsdóttur. Tónlist
eftir Jón Ásgeirsson. Þjóðdansafélag Reyiga-
víkur. Kanunerkór og Kammersveit Lang-
hoitskirkju u. stj. Jóns Stefánssonar. Styrkt
af Reykjavíkurborg í tilefni af 50 ára afmæli
Lýðveldisins íslands. Þriðjudaginn 10. janúar.
FÁAR Evrópuþjóðir virðast hafa meiri
þörf á að fegra fortíð sína en íslendingar,
enda fátt sem stendur upp úr íslenzkri
menningarsögu fyrri alda, þegar bókmennt-
um sleppir. Það var því ekki óvænt sjón,
en samt tilkomumikil, sem blasti við áhorf-
endum á fjölum Þjóðleikhússins sl. þriðju-
dagskvöld, ekki sízt meðan sjónvarpsþátta-
röðin „Þjóð í hlekkjum hugarfarsins" er enn
í fersku minni — nema þá annað og meira
hafí vakað fyrir aðstandendum sýningar-
innar en það eitt að flikka upp á kotbýlingsí-
mynd feðranna.
Hvað sem öllu líður, þá voru frum- eða
endurgerðu fomdansar Sigríðar Valgeirs-
dóttur vissulega augnayndi, fluttir af lipurð
og reisn, hvað svo sem fullyrt verður um
sagnfræðileg gildi. Því enginn okkar penna-
lipru áa gerðist nokkurn tíma svo tillitssam-
ur að festa á blað nákvæmar lýsingar með
tóndæmum, eins og finna má t.d. í hinni
frönsku danskennslubók Orchésographie
eftir Thoinot Arbeau frá 16. öld.
_____LISTIR__
Hínn rammi
slagnr
Ekki batna skilyrðin til end-
urgerðar, þegar að tónlist
fornmanna kemur. Að vísu
eiga íslendingar nokkur elztu
þjóðlög, er skráð hafa verið
nótum á Norðurlöndum, en
rannsóknir eru allar nánast á
frumstigi, og við búum við þá
þjóðarskömm að hafa enn,
meira en 80 árum eftir frumút-
gáfu, ekki ómakað okkur við
að endurskoða hið mikla þjóð-
lagasafn Bjarna Þorsteinsson-
ar. Um hljóðfæri og flutnings-
máta miðaldamanna á norður-
slóðum er sáralítið vitað, og
vísbendingar fornrita, eins og
t.d. Bósa sögu og Herrauðs, strjálar og
torráðnar. Öll strengjahljóðfæri nefnast
þar „hörpur“, hvort sem þau eru strokin
eða „slegin“. Hver er „þverstrengur" hörp-
unnar? Er hinn „rammi slagur“ af norræn-
um uppruna, eða arfleifð úr andatrú Skrið-
fínna? Ótal spurninga blasir
við.
Það má því ljost vera, að
ímyndunaraflið getur nánast
leikið lausum hala, þegar ein-
rödduð stefjabrot langt aftan
úr öldum eru lögð til grundvall-
ar, að ekki sé talað um, þegar
miðillinn er nútíma kór og kam-
merhljómsveit. Orðið er laust
hvað varðar stflval, og tenging-
ar milli einstakra dansa geta
boðið uppð á allt að því sinfón-
íska útfærslu.
Það kom undirrituðum nokk-
uð á óvart fyrir hlé, þegar aft-
ast var seilzt í tíma, og jafnvel
til heiðni, hvað tónskáldið notaði hljómsveit-
ina sparlega og sönghæft. Stfllinn virtist
furðuoft litaður af danskri gullaldartónlist
19. aldar, og minnti á „norrænan“ forsög-
ustíl Hartmanns og Heises, jafnvel svolítið
á Kuhlau. Einstaka sinnum brá fyrir endur-
Jón Ásgeirsson
ómi af Orff, og hefði að mínum smekk
mátt vera oftar, enda sá tónn harðari og
nær náttúru norðurslóða.
Eftir hlé var notkun hljómsveitarinnar
meiri, og þar sem samspilið var einnig orð-
ið áberandi snarpara (bendir til of fárra
samæfínga), dró mjög úr „salon“-yfírbragð-
inu, sem þurr akústík hins endurgerða Þjóð-
leikhússalar gerði sitt til að undirstrika, og
fjörið færðist í aukana. Það var eins og
tónskáldið fyndi sig meira hér í yngri deild-
inni, nær íslenzkum nútíma, en í samnor-
rænni heiðni, því vinnsla tónefnis gerðist
nú snöggtum þéttriðnari og kontrapunktar
fleiri. Auðvitað eru takmörk fyrir því hvað
tónskáld getur farið víða um völl, þegar
tónlistin þarf að þjóna dansi, enda var ekki
annað að heyra og sjá en að því hlutverki
væri vel sinnt, en gaman væri samt að
heyra sinfóníska svítu úr þessu frumlega
efni í fyllingu tímans.
Mig brestur þekking til nákvæmrar út-
listunar á hversu mikið af tónlistinni sé
nýútsett/nýsamið, eða hversu mikið gangi
aftur úr Fornum dönsum Jóns frá 7. ára-
tug, beint eða endurunnið, en þaðan mátti
þó greina einstaka gamla kunningja. Eitt
laganna var reyndar lygilega líkt danska
þjóðlaginu um Ebbe Skammelson. Flutning-
ur Kammersveitar Langholtskirkju var all-
þokkalegur, einkum eftir hlé, en hvað kór-
inn varðar, hefði að ósekju mátt velja ung-
legri og sléttari raddir, einkum í sópran.
Ríkarður Ö. Pálsson.
BrkJsskóTmn
NÁMSKEIÐ FYRIR BYRJENDUR
hefjast 26. og 30. janúar
Námskeiðin standayfir í 10 kvöld einu sinni í viku á mánud. og
fimmtud. milli kl. 20.00 og 23.30.
Kennslan fer fram í húsnæði Bridgesambands íslands að
Þönglabakka 1 í Mjódd.
Það er fólk á öllum aldri og af báðum kynjum sem sækir skólann
og ekki er nauðsynlegt að hafa með sér spilafélaga. Kennslan er
byggð upp á fyrirlestrum, sérvöldum æfingaspilum og
spilamennsku undir leiðsögn. Kennslubók fylgir.
Frekari upplýsingar og innritun í síma 812607 virka daga milli kl.
14.00 og 18.00.
Sérstakt námskeið fyrir keppnispilara hefst 31. janúar og stendur
yfir í 10 þriðjudaga milli kl. 17.00 og 19.00.
Innritun í síma 812607 og hjá BSÍ
Morgunverðarfundur
Þriöjudaginn 24. janúar 1995
Skála, Hótel Sögu frá kl. 8:00 til 9:30
Gæðastjórnun - alþjóðlegir
straumar og stefnur
FVH boðar til fundar um straurpa
og stefnur í altækri gæöastjórnun
eöa Totai Quality Management.
Michael J. Gibson er aðalráðgjafi
Juran Institute og hefur meðal annars
verið ráðgjafi Eimskips undanfarín
þrjú ár við innleiðingu gæöastjórnunar
hjá fyrirtækinu.
Gæðastjórnun hefur rutt sér mjög til rúms víða erlendis á
undanförnum árum. Á síöustu misserum hafa íslensk
fyrirtæki í vaxandi mæli innleitt gæöastarf í starfsemi sinni.
Þróunin er hröð og stöðugt koma fram nýjungar í notkun
gæðastarfs viö stjórnun og rekstur fyrirtækja og stofnana.
Á fundinum mun Gibson meðal annars fjalla um:
B Þróun altækrar gæðastjórnunar
■ Reynslu fyrirtækja af gæöastarfi
■ Hentar gæðastjórnun þjónustufyrlrtækjum?
■ Hvað er „Quality in Daily Work“?
Félagsmenn eru hvattir til að mæta og hefja vinnudaginn
með faglegri umræöu um þetta mikilvæga málefni.
Michael J. Gibson

FELAG VIÐSKIPTAFRÆÐINGA
OG HAGFRÆÐINGA
Opinn fundur - gestir velkomnir
STEINAR WAAGE
SKÓVERSLUN
POSTSENDUM SAMDÆGURS ■ 5% STAÐGREIÐSLUAFSLÁTTUR
STEINAR WAAGE J?
SKÓVERSLUN Jp*
EGIISGÖTU3SÍMI 18519
STEINAR WAAGE ^
SKÓVERSLUN
KRINGIAN 8 12 SÍMIÓ89212 ^
—...-.... ^