Morgunblaðið - 22.07.1995, Blaðsíða 34

34 LAUGARDAGUR 22. JÚLÍ 1995
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
+ Bogi Þ. Finn-
bogason fædd-
ist á Eskifirði 4.
júlí 1920. Hann lést
á Borgarspítalan-
um 13. júlí síðast-
liðinn. Foreldrar
hans voru hjónin
María Þorleifsdótt-
ir og Finnbogi Er-
lendsson útvegs-
maður. Börn þeirra
' voru sjö, sex synir
og ein dóttir. Af
systkinum Boga
lifa tveir bræður,
Gústaf, býr í Kópa-
vogi, og Guðmundur, býr á
Selfossi. Látin eru Magnús, bjó
í Reykjavík, d. 1993, tvö systk-
inanna, Ólina, og drengur,
óskírður, dóu ung, og Erlend-
ur, lést um tvítugt.
Hinn 29. desember 1956
kvæntist Bogi Dagnýju Þor-
steinsdóttur frá Laufási. Börn
þeirra eru tvö: Guðný, f. 1958,
hún á eina dóttur, Dagnýju
_fÖSTUDAGSMORGUNINN 14.
júlí sl. barst mér sú harmafregn að
Bogi vinur minn Finnbogason hefði
látist á Borgarspítalanum í Reykja-
vík kvöldið áður. Nokkrum dögum
fyrr var Bogi sendur í rannsókn til
Reykjavíkur, en ég held að það
hafí ekki hvarflað að neinum að
hann kæmi ekki fljótlega heim aft-
ur, hress og kátur. En enginn veit
sitt skapadægur.
Þar sem Bogi var einn af mínum
allra bestu vinum, langar mig að
.minnast hans með nokkrum fátæk-
iegum orðum. Bogi hafði nýverið
haldið upp á 75 ára afmæli sitt, er
kallið kom.
Frændgarður Boga var mjög stór
bæði á Eskifirði þar sem hann
fæddist og víðar á Austurlandi.
Bogi ólst upp í foreldrahúsum, og
eins og þá var títt um unga og
tápmikla drengi í sjávarplássum
beindist hugurinn fljótlega að
bryggjunum og sjónum og var farið
að taka til hendi strax og kraftar
leyfðu. Hann hóf ungur sjómennsku
og hans fyrsta alvöru skipsrúm var
á Svaninum, litlum bát, sem faðir
hans átti. Bogi var þá 13 ára, en
18 ára er hann orðinn farmaður á
þeim bát.
Kynni okkar Boga hófust þegar
við vorum saman við nám í Stýri-
mannaskólanum í Reykjavík vetur-
inn 1948-49, en alveg síðan þá
höfum við verið kunningjar og vin-
ir. Lífshlaup okkar hefur verið
mjög svipað. Þó að annar væri
Austfirðingur og hinn að norðan
lá leið okkar beggja til Vestmanna-
eyja þar sem sjómennska varð lífs-
starfið. Við gengum báðir í gegn-
um allt kerfið, vorum hásetar,
stýrimenn, skipstjórar og útgerðar-
menn. Það þarf engan að undra
þá að ungir menn, sem áhuga
höfðu á sjómennsku og höfðu jafn-
vel lært eitthvað í þeim fræðum
Jeituðu til Vestmannaeyja, þar sem
Vestmannaeyjabær var á þeim
tíma óumdeilanlega stærsta ver-
stöð landsins, og þar var mikil
gróska í útgerð og fiskvinnslu.
Kom fólk þangað víða að f atvinnu-
leit.
Bogi var mikill gæfumaður bæði
í lífi og starfi. Honum farnaðist
vel á sjónum, var aflamaður góð-
ur, og á allri hans skipstjóratíð,
sem var yfir 30 ár, henti aldrei
neitt óhapp á sjónum, hvorki á
skipi né skipshöfn og má það telj-
ast mikil guðsgjöf. Bogi var einnig
’mjög mannasæll og voru dæmi
þess að sömu menn reru með hon-
um ár eftir ár. Ekki var hann síður
lánsamur í einkalífinu, en sitt
stærsta gæfuspor steig hann 29.
desember 1956, er hann kvæntist
sinni ágætu eiginkonu, Dagnýju
Þorsteinsdóttur. Bogi hafði dvalist
>\ Eyjum af og til um tíma, en með
hjónabandinu innsiglaði hann veru
Hauksdóttur, f.
1983, og Erlendur,
f. 1963, sambýlis-
kona hans er Anna
Breiðfjörð Sigurð-
ardóttir. Árið 1946
eignaðist Bogi tví-
burana Anton og
Jennýju Maríu, sem
búa á Eskifirði.
Bogi byrjaði 13
ára á bát föður síns,
Svaninum, og varð
skipstjóri á honum
18 ára gamall.
Hann lauk prófi frá
Stýrimannaskólan-
um í Reykjavík 1949. Bogi
starfaði sem skipstjóri i Vest-
mannaeyjum til 1974. Þá sótti
hann námskeið sjávarútvegs-
ráðuneytisins í gæðamati fisks
og gegndi starfi fiskmats-
manns þar til fiskmat var lagt
niður.
Útför Boga fer fram frá
Landakirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 11.
sína hér. Dagný var næstyngst af
tólf systkinum, dóttir þeirra sæmd-
arhjóna Elínborgar Gísladóttur og
Þorsteins Jónssonar útvegsbónda
og formanns frá Laufási. Dagný
bjó manni sínum friðsælt og fallegt
heimili, og þangað var gott að
koma, enda gestkvæmt alla tíð.
Fyrstu sautján búskaparárin, eða
fram að gosi, bjuggu þau á ættar-
óðali Dagnýjar í Laufási og festist
þá Laufásnafnið við Boga og ætíð
síðan var hann kallaður Bogi í
Laufási af vinum og vandamönn-
um.
Hjónaband þeirra var alla tíð
mjög hamingjuríkt og farsælt, og
féll þar aldrei skuggi á. Þeim varð
tveggja barna auðið og eru þau
Guðný hjúkrunarfræðingur, en hún
á eina dóttur, sem að sjálfsögðu
heitir Dagný, og Erlend, en kona
hans er Anna Breiðfjörð Sigurðar-
dóttir og búa þau á Akureyri.
Eldgosið 1973 breytti högum
þeirra hjóna eins og annarra Vest-
mannaeyinga. Þau urðu að yfirgefa
Heimaey og dvöldu í Reykjavík og
á Selfossi í sautján mánuði, en
fluttu aftur heim í júní 1974. Lauf-
ás var eitt þeirra húsa sem hraun-
elfan gleypti, en Bogi og Dagný
keyptu einbýlishúsið á Höfðavegi
17 og bjuggu þar síðan. Bogi hafði
er hér var komið ákveðið að hætta
sjómennsku, fór á matsmannanám-
skeið og réðst síðan í vinnu við
ferskfiskmatið hér og starfaði við
það þar til það var lagt niður, og
gekk síðan í ýmis störf fram að
sjötugsaldrinum.
Ekki get ég lokið minningum
um Boga í Laufási án þess að nefna
eitt af áhugamálum hans, en það
var veiðimennskan. Hann hafði
gaman af að renna fyrir silung eða
lax í vatni eða læk, en þó var byss-
an hans uppáhalds veiðitæki. Hon-
um fannst árið mislukkað, kæmist
hann ekki á haustdögum á gæsa-
skytterí, enda fór hann nær alltaf
í eina eða fleiri ferðir með veiðifé-
lögunum. Síðustu árin fóru þeir
feðgar saman og komu á stundum
með góðan feng. Þá var oft æði
glatt á hjalla þegar veiðifélagarnir
og jafnvel fleiri hittust í kjallaran-
um á Höfðavegi 17 til þess að
undirbúa jólasteikina. Þar var
haustveiðin reytt, verkuð og sviðin
og fylgdi því oftast meiriháttar
gleðskapur. Þá mun einnig hafa
verið kátt í koti þegar Dagný hélt
sína árlegu gæsaveislu fyrir Lauf-
ású’ölskylduna.
Dagný mín, ég votta þér, börn-
um ykkar og öðrum nánum mína
dýpstu samúð. Ég bið ykkur guðs
blessunar og veit að þið geymið
minningu um góðan eiginmann,
föður og umfram allt góðan dreng.
Að síðustu kveð ég þig, kæri vin-
ur. Hafðu þökk fyrir allt og allt.
Hilmar Rósmundsson.
Ljúfa Anna, láttu mig vissu fá.
Þú ein getur læknað mín hjartasár.
í kvöld er ég sigli á sænum
í svala ljúfa blænum,
æ, komdu þá svo blíð á brá
út’í bátinn mér einum hjá.
(ÓK. höf.)
Kenndir þú frænku litlu að söngla
og þegar hún hafði lært sönginn
héldum við æ síðan litla söngtón-
leika er við hittumst.
Við hittumst reglulega ár hvert,
ýmist úti í Eyjum, þegar ég ásamt
foreldrum mínum og Irisi systur
komum og heimsóttum ykkur
Dagnýju, eða þegar þið komuð og
heimsóttuð okkur á Selfoss. Þess á
milli sungum við ljúfu Önnu í sím-
ann saman.
Samverustundir okkar eru ein
sterkasta bemskuminning huga
míns. Þú dekraðir frænkur þínar
litlu, fórst með þær í bíltúra, sýnd-
ir þeim Eyjarnar, keyptir handa
þeim eins marga ísa og þær torg-
uðu. Og kannski komust þær upp
með smá óþægð þegar þú varst
nærri.
Við vildum líka láta lífið snúast
um þig og Dagnýju þegar þið kom-
uð til okkar upp á land. Fyrst og
fremst þurfti að huga að því að
nægur ijómi væri til í ísskápnum
þegar Bogi frændi kom í heimsókn.
Rjómi var eitthvað (það mesta
hnossgæti sem þú gast hugsað þér.
Svo voru það kartöflumar. Jafn-
vel þó á stundum væri dálítið erfitt
að fylgja sannfæringu sinni varð-
andi kartöflumar þá tókst það nú
alltaf. Ég veit að kartöflurækt þín
úti í Eyjum var þér mikils virði, þú
heyrðir jafnvel grösin þín vaxa alla
leið upp á landi. Og þar þurftir þú
á eyrum okkar allra að halda -
grösin þín uxu tífalt á við grösin
hans pabba og krafturinn var þvílík-
ur að vaxtarbrestimir bárust eyrum
okkar yfír hafíð alla leið á Selfoss.
Mér er óhætt að segja að vinátta
ykkar Dagnýjar við mömmu og
pabba hafí ætíð verið mjög sterk
og afar sérstök. Mamma var vissu-
lega uppáhaldsfrænka númer eitt
eins og þú sagðir svo oft. Við títl-
umar fylgdum fast á eftir. Þið pabbi
voruð sífellt tárfellandi af hlátri
þegar þið hittust eða rædduð málin
í síma. Uppátækin voru ýmis og
ferðalögin mörg sem farin voru
saman.
Elsku Bogi minn, eftir að þú
veiktist hittumst við æ sjaldnar og
við vomm alveg hætt að syngja.
Ég á mér samt enn uppáhaldslag
sem ég raula oft og hugsa þá alltaf
til uppáhaldsfrænda.
Dagný mín, Erlendur, Anna,
Guðný og Dagný, missir ykkar er
mikill þegar þið kveðjið eiginmann,
föður, tengdaföður og afa. Guð
styrki ykkur í sorginni.
Við kveðjum þig nú og biðjum
algóðan Guð að geyma þig, elsku-
legi frændi.
„Dauðinn er síðasti óvinurinn,
sem verður að engu gjörður.“ (1.
Kor. 15:26.)
Þín Aníta.
Örfá orð að leiðarlokum, kæri
frændi.
Samverustundirnar allt of fáar,
ná yfír vel hálfa öld. Fyrstu minn-
ingarnar frá Eskifirði eru tengdar
þér.
Raddir ykkar sjómanna utan af
firðinum, skellir og vélahljóð berast
að landi í mjúkri þokunni.
Lítil „gæska" í fangi frænda að
skoða kóp sem flækst hafði í neti.
Saltlykt, svört peysa, grá húfa,
stór hlý hönd, og að veltast um af
hlátri, er það sem minnir á Boga
frænda.
Seinna andstyggilegar ráðstaf-
anir okkar systra til að nota títu-
pijóna sem „hrotubana" og hve
fljótt okkur var fyrirgefið.
Alfreð frændi og Bogi að leika
við okkur slábolta með ógleyman-
legum tilburðum hraustra sjó-
manna.
Fjórir samrýndir bræður, uppfull-
ir af gáska og góðlátlegri stríðni,
sama hvar var, eða hversu gamlir
þeir voru, alltaf sömu prakkararnir.
Sögur af furðulegum uppátækjum
þeirra munu lifa með okkar fólki,
öllum til gleði og aðdáunar.
Enn síðar höfðinglegar móttökur
þeirra Boga og Dagnýjar í Laufási
þegar við Páll komum til Eyja.
Artarskapur þeirra við son okk-
ar, sem síðar fór með Boga til Eyja
til að bjarga búslóð þeirra áður en
hraunið hremmdi þetta glæsilega
heimili. Það voru þreyttir frændur
sem komu til lands að lokinni þeirri
ferð.
Hún verður aldrei máð úr huga
okkar lýsing Boga á nóttinni þegar
hann varð vitni að því er gosið hófst,
bíðandi eftir veðurspánni að skip-
stjóra sið.
Sannur sjómaður verður að lúta
örlögum sínum, eins og við öll að
lokum.
Síðasta orð Magnúsar bróður
þíns á banasænginni var „ljós“ og
ég veit að ljós er fyrir stafni hjá
þér líka, frændi minn góður.
Megi minningin um þig verða
þínu fólki ljós í lífi þess.
Þökk og kveðja frá Magnúsar-
börnunum.
Edda Magnúsdóttir.
Flestar minningar okkar systra
um Boga tengjast æskuárunum fyr-
ir gosið í Vestmannaeyjum árið
1973. Þá bjó fjölskylda okkar við
Austurveg 4, á móti Laufási, ættar-
setrinu sem amma Elínborg og afi
Þorsteinn byggðu. Bogi og Dagný
frænka bjuggu á efri hæðinni ásamt
börnum sínum en amma og afi
bjuggu niðri. Dyr Laufáss stóðu
ætíð opnar og gengum við út og inn
sem þar væri okkar annað heimili.
Gestrisni þeirra Dagnýjar og Boga
náði jafnt til ungra sem aldinna.
Þau eru ófá bömin í Vestmannaeyj-
um sem litið hafa á þau hjón sem
afa og ömmu þó alls óskyld séu.
Finnst okkur það lýsa vel ástúð og
mannkostum þeirra hjóna.
Bogi, þessi hávaxni maður með
miklar augabrýr og milt og glettnis-
Iegt bros, náði trausti og vináttu
barna með lítilli fyrirhöfn. Við syst-
umar vorum engin undantekning
þar á og sóttumst eftir félagsskap
hans. Okkur þótti mikið til koma
að fá að vera með í „klíkunni" eins
og veislan var kölluð sem Bogi hélt
stundum börnum sínum á sunnu-
dagsmorgnum í litla eldhúsinu uppi
á lofti í Laufási. Þar sátum við
uppi á borði með dinglandi lappir
og fengum að smakka á góðgæti
sem sjaldan var á boðstólum meðan
við hlustuðum á spennandi ævin-
týri. Betri gráfíkjur og súkkulaði-
putta höfum við ekki smakkað síðan
hjá Boga fyrir um það bil 30 árum.
Ekki síðri voru sögurnar sem Bogi
sagði okkur frá æskudögum sínum
á Eskifírði. Hann var laginn að
skreyta sögurnar og setja þær í
búning sem hélt okkur börnunum
föngnum.
Með gosinu skildu leiðir og hin
síðari ár hittum við Boga sjaldnar
en áður. En þegar við hittumst var
stutt í hlýlega stríðnina, glottið og
hláturinn sem vakti tilfínningar
bamæskunnar, fullar væntum-
þykju.
Með þessum orðum kveðjum við
vin og frænda sem siglir nú á ný
mið. Dagnýju og fjölskyldu sendum
við innilegar samúðarkveðjur.
Elínborg og
Ásta Bárðardætur.
Elsku Bogi minn.
Það var leitt að ég náði ekki að
kveðja þig eða þakka þér fyrir
hversu vel þú tókst á móti Agli
syni mínum í vor. Hann, ellefu ára
gamall, var svo ákveðinn í því að
hann ætlaði að heimsækja frænd-
fólkið sitt í Eyjum, afabróður sinn,
þó svo hann hefði aðeins stuttan
tíma á fótboltaferðalagi og rataði
ekki um Eyjarnar. En honum tókst
að finna húsið og stóð á tröppunum
og spurði hvort þú þekktir sig ekki.
Og þú eins og þín var von og vísa
gafst honum snúð og kók. Hann
mun sjálfsagt muna það lengi, eins
og ég man þegar þú komst á skipi
til Þorlákshafnar, skipstjórinn sjálf-
ur. Ég fór með pabba og mömmu
til að hitta þig, og ég smástelpan
BOGIÞ.
FINNBOGASON
sat á stýrinu og söng öll lög sem
litlar stelpur kunnu.
Það var alltaf ákveðin tilhlökkun
þegar von var á ykkur frá Eyjum
á sumrin. Þú svona stór, örlítið
skakkur, með aðra höndina í vasa
og hina sveiflandi hratt með, að
ógleymdu stóra virðulega nefinu,
góðlega brosinu og silfraða hárinu.
Og Dagný alltaf svo blíð og kall-
andi: „Bogi minn, Bogi minn.“ Það
eru margar minningar sem koma
upp í hugann þegar kemur að
kveðjustund, eins og sumarið 1974,
sumarið eftir gos. Þegar ég fór með
ykkur út í Eyjar til að vinna í físki
og við Guðný vorum plastsystur,
eins og við kusum að kalla okkur.
Þetta var yndislegt sumar, mikil
vinna og gott að vera hjá ykkur,
þó árin yrðu mörg þar til ég kom
næst. Ég held að þið hafíð haft
lúmskt gaman af prakkarastrikum
okkar Guðnýjar, eins og þegar við
fórum á ball og gleymdum lyklinum
heima og til að vekja ekki neinn
ákváðum að skríða inn um glugga,
en auðvitað vöktum við alla þar sem
við vorum fastar í glugganum og
komumst hvorki út né inn vegna
hláturs. Og þó þú reyndir að
skamma okkur var alltaf stutt í
hláturinn. Það var ekki í þínu eðli
að skammast, svo blíður varstu. Það
er líka ógleymanlegt þegar við fór-
um saman út í kartöflugarð til að
heyra kartöflurnar vaxa. Þú einn
hafðir þennan einstaka hæfileika.
Veiðar voru þitt aðaláhugamál og
eru margar ótrúlegar sögurnar til
um allar ferðirnar sem þið bræðurn-
ir fóruð. Við systkinin gleymum
sjálfsagt aldrei hrotunum sem lyftu
þakinu af húsinu í Miðtúninu, þegar
þið sváfuð eftir slíkar ferðir.
Elsku Dagný, Guðný, Erlendur,
Anna, Dagný litla og aðrir ástvinir.
Ég, Sigurður, Egill og Kári sendum
ykkur innilegar samúðarkveðjur.
Takk fyrir samfylgdina, kæri
frændi. Minning um góðan dreng
lifir.
Sigurborg Svala
Guðmundsdóttir.
Þrettán ára gamall byijaði Bogi
til sjós og átján ára var hann orðinn
skipstjóri á skipi föður síns Svanin-
um. Svanurinn hafði þá verið endur-
byggður eitthvað og stækkaður úr
átta tonnum í á milli níu og tíu
tonn. Fyrsta veiðiferðin var með
reknet norður að Hrísey, en þangað
hafði Bogi aldrei komið áður, svo
hann þekkti ekkert miðin á þessum
slóðum. Samt heppnaðist þessi ferð
hans vel. Annars var oftast um
sumartímann fiskað úti fyrir Aust-
urlandi. En einhveijar vetrarvertíðir
stjórnaði hann bátum frá Sandgerði
og víðar á þeim slóðum.
Tveimur atburðum sagði hann
mér frá sem við gátum hvorugur
útskýrt. Hann var vakinn upp af
svefni rétt áður en báturinn hans
strandaði. Og ég sé hann fyrir mér
þegar hann reif stýrið af manninum
og setti um leið á fulla ferð aftur
á bak. Svo sagði hann mér líka frá
einni sjóferð en þá var hann með
Eini, 17 tonna bát sem hann átti
með öðrum. Þeir voru að koma úr
róðri og ætluðu til Sandgerðis, þeg-
ar skall á þá mikið suðvestanrok.
Þá fengu þeir þijú ólög á bátihn.
Bogi rétt hafði að snúa áður en
síðasta brotið kom sem var lang-
stærst. Allir gluggar sópuðust úr
brúnni, hurðin brotnaði og sjórinn
tók Boga með út úr stýrishúsinu.
En hann var ekki feigur því einhver
hélt fast í annan fótinn og það
bjargaði honum þangað til báturinn
kom aftur upp á yfirborðið. Þá hékk
hann utan á stýrishúsinu en fótur-
inn var laus. Kol sem voru lokuð
ofan í bekk niðri fóru upp úr og
yfír á síðuna hinum megin, og sést
af því að kjölurinn hefur ekki alltaf
vitað niður. Þessi hrakningasaga
verður ekki rakin lengra, en Bogi
taldi hana segja að okkur væri
hjájpað.
Árið 1944 flutti Bogi til Vest-
mannaeyja og fór að stunda sjó
þaðan. Það væri of mikið efni í
svona grein að rekja starf hans sem
skipstjóra, aðeins hægt að nefna
að hann var mjög gætinn og athug-