Morgunblaðið - 17.08.1995, Blaðsíða 56

SYSTEMAX
Kapalkerfi
fyrir öll kerfi
hússins.
<Ö>
NÝHERJI
SKIPHOLTI 37 - SIMI 588 8070
Alllaf skrefi á urtdait
I HEWLETT’
m PACKARD
^pVéctra
PC
OPIN KERFI HF
Sími: 567 1000
MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLAN 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181,
PÓSTHÓLF 3040, NETFANG MBL@CENTRUM.1S / AKUREYRI: HAFNARSTRÆTl 85
FIMMTUDAGUR 17. ÁGÚST 1995
VERÐ í LAUSASÖLU 125 KR. MEÐ VSK
Nær 20% fjölgun hjá
Félagsmálastofnun
Hátt í 600
tonnaf
fiskafóðri
til Noreg’s
MIKIL vinnutörn stendur nú yfir
í Fóðurverksmiðjunni Laxá hf. á
Akureyri og er unnið sex daga
vikunnar. Þetta er í fyrsta sinn
sem verksmiðjan er keyrð meira
en fimm daga í viku og að sögn
Guðmundar Stefánssonar, fram-
kvæmdastjóra Laxár, stefnir í að
sjö daga vinnuvika verði tekin upp
frá og með næsta mánudegi.
í gær var verið að skipa upp
um það bil 400 tonnum af fiska-
"““Tóðri í Hvítanes og í dag mun
skip Eimskipafélagsins taka 200
tonn til viðbótar. Fóðrið fer allt
til Skretting í Noregi en þar í landi
virðist vera töluverð uppsveifla í
fiskeldinu meðan ládeyða ríkir hér
á íslandi. Þetta mun vera einn
stærsti farmur sem fer frá Laxá
hf. í einu.
Rífandi gangur
„Það er rífandi gangur í fram-
Leiðslunni nú í augnablikinu og við
höfum ekki getað sinnt öllum þeim
pöntunum sem hafa borist, sem
er vissulega slæmt þegar tryggir
kaupendur eiga í hlut. Hins vegar
vitum við ekki fyrir víst hvað þessi
törn stendur lengi. Hún gæti varað
í hálfan mánuð eða allt upp í tvo
mánuði,“ sagði Guðmundur.
Vinnudögum fjölgað
Brugðist hefur verið við aukinni
eftirspurn með því að fjölga vinnu-
dögum í verksmiðjunni en það
hefur ekki dugað til. Aðspurður
um hvort ekki stefndi í metár hjá
Laxá í kjölfar uppsveiflunnar
kvaðst Guðmundur reikna með að
"■R-amleiðslan gæti aukist um
20-30% frá síðasta ári ef allt gengi
samkvæmt áætlun en þó væri
ýmislegt sem gæti sett strik í
reikninginn.
Sviss fagn-
aði sigri
SVISSNESKIR áhorfendur fjöl-
menntu á landsleik íslands og
Sviss sem fram fór á Laugardals-
vellinum í gærkvöldi, en þar varð
íslenska liðið að láta í minni pok-
ann fyrir frísku liði Svisslending-
anna sem unnu leikinn með tveim-
ur mörkum gegn engu. A annað
þúsund áhangendur svissneska
liðsins lögðu leið sína hingað til
lands til að hvetja sína menn og
létu þeir fagnaðarlæti sín óspart
í ljós. Voru þeir mjög áberandi í
stúkunni á Laugardalsvelli þar
sem þeir kveiktu á blysum og
veifuðu þjóðfána sínum til að láta
velþóknun sína í ljós.
■ Landsleikurinn/Dl-D3
FÉLAGSMÁLASTOFNUN Reykja-
víkur hefur upplýst borgaryfirvöld
um að aukafjárveitingu þurfi til að
greiða fjárhagsaðstoð á árinu. Gísli
K. Pétursson, yfírmaður fjármála-
og rekstrardeildar Félagsmálastofn-
unar, sagði að verið væri að athuga
hvað þyrfti mikið fjármagn. Hins
vegar kæmi honum ekki á óvart ef
upphæðin nálgaðist 100 milljónir.
Gísli sagði að skýringin á því að
aukafjárveitingu þyrfti til að mæta
þörfmni fyrir fjárhagsaðstoð væri
fyrst og fremst sú að skjólstæðingum
Félagsmálastofnunar hefði fjölgað.
frá í fyrra. Hann sagði að grófleg
talning hefði gefið til kynna að skjól-
stæðingar stofnunarinnar væru um
3.000 31. júlí sl. eða rétt innan við
20% fleiri en á sama tíma í fyrra.
Fleiri einstæðir foreldrar
Gísli sagði það einnig sína tilfinn-
ingu að skjólstæðingahópur stofn-
unarinnar hefði breyst. Hann sagðist
telja að einstæðum foreldrum hefði
fjölgað og öryrkjum, einstæðingum
og öldruðum hefði fækkað. Skýringin
á því að einstæðum foreldrum hefði
fjölgað gæti falist í því að stuðning-
ur vegna barna, s.s. meðlög, barna-
bætur o.fl., væri samkvæmt nýjum
reglum Félagsmálastofnunar frá 1.
maí ekki talinn tii tekna foreldra og
því féllu fleiri einstæðir foreldrar
innan tekjuviðmiðs stofnunarinnar.
Tilkoma húsaleigubóta hefði væntan-
lega m.a. haft þær afleiðingar að
fækkað hefði í hinum hópnum.
Gísli sagðist hins vegar enn ekki
treysta sér til að svara því hvort
nýju reglurnar hefðu kostnaðarauka
í för með sér eða ekki enda hefðu
þær aðeins verið í gildi í þijá mán-
uði. Ekki væri heldur enn komið í
ljós hvort einfaldari reglur yllu því
að starfsmenn hefðu meiri tíma til
að sinna faglegum þáttum.
Morgunblaðið/Bjarni
Fisksjúkdómanefnd undirbýr umfangsmiklar varnir gegn kýlaveiki í laxi
Smitandi kýlaveiki grein-
ist í löxum í Elliðaám
TILRAUNASTÖÐ Háskólans á
Keldum hefur staðfest að laxar,
sem fundust dauðir í Elliðaánum
fyrr í þessum mánuði, drápust úr
nýju afbrigði af kýlaveiki, Aerbm-
onas salmonicida. Meira en tugur
laxa hefur fundist dauður í ánum
nú síðustu daga.
Þetta er í fyrsta skipti sem sjúk-
dómurinn greinist í laxi hér á landi.
Fisksjúkdómanefnd hefur gripið til
^.^ðgerða til að hindra útbreiðslu
jfjúkdómsins. Vigfús Jóhannsson,
formaður Landssambands eldis-
fisks- og hafbeitarstöðva, sagði
hugsanlegt að dreifing seiða frá
eldisstöðvum yrði stöðvuð tíma-
bundið meðan dýralæknar fullviss-
uðu sig um að kýlaveiki hefði ekki
borist í fleiri ár.
v > Sjúkdómurinn veldur dauða lax-
fiska bæði í fersku og söltu vatni,
oft með alvarlegum ytri og innri
einkennum. Sýktur fiskur er oft
með blæðingar í roði eða tálknum,
upphleypt lokuð' kýli í holdi, opin
sár á roði eða blæðingar við got-
rauf. Einnig getur blóðlitaður vökvi
vætlað út um gotrauf fisksins og
blæðingar geta sést í innri líffærum.
Gísli Jónsson, dýralæknir fisk-
sjúkdóma, sagði ekkert benda til
að sjúkdóminn væri að finna í fleiri
ám á Islandi. Hann sagði að þó að
hér væri um smitsjúkdóm að ræða
teldi hann góðar líkur á að hægt
væri að koma í veg fyrir að hann
færi í fleiri laxveiðiár. Brýnt væri
að veiðimenn og fiskeldisstöðvar
væru vakandi fyrir hættunni á smiti
og þess vegna yrðu veiðimenn að
sótthreinsa veiðibúnað sinn, einkum
háfa og annað það sem kæmist í
nána snertingu við fiska.
„Erlendis, þar sem þessi sjúk-
dómur hefur komið upp, eru dæmi
um að hann hafi haldist einangrað-
ur við einstakar ár í mörg ár án
þess að breiðast út til nágranna-
ánna. Það kann að virðast skrýtið
því að vitað er að laxar eiga til að
flakka á milli áa. Það virðist vera
að þegar fiskurinn fer upp í sýkta
á og fær sjúkdóminn dragi fljótlega
úr honum allan mátt. Hann er því
ekki líklegur til að fara á flakk,“
sagði Gísli.
Veiði ekki stöðvuð
Gísli sagði að sá möguleiki hefði
ekki verið útilokaður að öllum laxi
í Elliðaám yrði fargað með iyfja-
gjöf. Hann sagði að íslenskur lax
væri mjög varnarlaus gagnvart
skæðum sjúkdómi eins og kýla-
veiki. Staðan í Elliðaám núna sann-
aði það. Hann sagði að ekki væri
þó talið nauðsynlegt að banna
stangveiðar í Elliðaám þrátt fyrir
sjúkdóminn. Það væri ekki síst
byggt á reynslu Norðmanna, sem
í mörg ár hafa barist við kýlaveiki.
Kýlaveiki hefur valdið gífurlegu
tjóni í fiskeldisstöðvum í Skotlandi
og Noregi. Þar hefur veikinni verið
haldið niðri með bólusetningu. Ekki
hefur verið bólusett gegn kýlaveiki
í fiskeldi á Islandi til þessa.
Vigfús Jóhannsson sagði að fisk-
eldismenn væru staðráðnir í áð
koma í veg fyrir að kýlaveiki bær-
ist í íslenskar fiskeldisstöðvar.
Hann sagði að það yrði gífurlegt
áfall fyrir fiskeldið hér á landi ef
sjúkdómurinn breiddist út til stöðv-
anna.
■ Á annan tug laxa/6
Japanar vandlátir
á hrossakjöt
Grá hross
talin með
krabbamein
JAPANSKIR kaupendur hcossakjöts
héðan vilja ekki kjöt af gráum hross-
um þar sem þeir telja þau vera með
krabbamein, en’ borið hefur á því að
grá hross hafi ekki verið tekin af
bændum til slátrunar á Japansmark-
að af þessum sökum.
Að sögn Bergs Pálssonar, for-
manns Félags hrossabænda, er al-
gengt að grá hross séu með svarta
díla í nára sem liti kjötið og þetta
telji Japanar vera krabbamein. Hann
sagði að þessi afstaða þeirra skipti
hins vegar litlu máli fyrir útflutning
hrossakjöts til Japans þar sem grái
hrossastofninn væri mjög lítill.
Markaður fyrir ferskt hrossakjöt
í Japan hefur verið að stækka ár frá
ári og að sögn Bergs fá bændur nú
um 134 krónur fyrir kílóið. Hann
sagði eftirspurnina mun meiri en
framboð og helstu vandkvæðin væru
hvað slátrunin dreifist illa yfir árið,
en mest er slátrað á haustin.