Morgunblaðið - 08.11.1995, Qupperneq 1

64 SIÐUR B/C/D
STOFNAÐ 1913
255. TBL. 83. ÁRG.
MIÐVIKUDAGUR 8. NÓVEMBER 1995 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Reuter
Bolsévikkar hylltir
RÚSSNESKIR kommúnistar
hlýða á ræður á útifundi í
Moskvu í gær þegar minnst var
78 ára afmælis byltingar bolsé-
vikka. Nokkrir halda á myndum
af Lenín og Stalín. Kommúnist-
um og stuðningsflokkum þeirra
er nú spáð allt að 40% fylgi í
þingkosningunum sem fram eiga
að fara 17. desember. Ásamt
ýmsum samtökum og fiokkum
ákafra þjóðernissinna, sem einn-
ig eru andvígir markaðshyggju
síjórnvalda og vestrænum um-
bótum, gætu kommúnistar náð
traustum meirihluta á þingi.
■ Kommúnistum spáð sigri/17
ísraelar hefja á ný friðarviðræður við Palestínumenn
Lofa að hægja ekkí
á sáttaumleitunum
Jerúsalem. Reuter.
ÍSRAELAR héldu í gær áfram við-
ræðum við Frelsissamtök Palestínu-
manna (PLO) og fullvissuðu þau um
að morðið á Yitzhak Rabin yrði ekki
til þess að hægja á tilraunum til að
koma á varanlegum friði í Miðaustur-
löndum. „Ég held áfram því ferli sem
við höfum hafíð,“ sagði Shimon Per-
es, starfandi forsætisráðherra ísraels.
Israelar opnuðu í gær á ný landa-
mærin að Vesturbakkanum og Gaza-
svæðinu og komust þá þúsundir
Palestínumanna til vinnu. Viðræð-
urnar í gær snerust um bæinn Jenín
á Vesturbakkanum, sem vérður und-
ir stjórn Palestínumanna síðar í
mánuðinum samkvæmt sjálfstjórn-
arsamningi ísraela og PLO.
Sýrlendingar létu í ljós vilja til
að sættast við ísraela. Málgagn sýr-
lenska stjórnarflokksins, al-Baath,
hvatti Peres til að blása nýju lífi í
friðarviðræðurnar og sagði þörfina
á friði í Miðausturlöndum hafa auk-
ist eftir morðið á Rabin.
Gyðingar handteknir
Yasser Arafat, leiðtogi PLO,
hvatti ísraela til að grípa til harðra
aðgerða gegn öfgasinnuðum gyðing-
um eftir að námsmaður, sem lagðist
gegn friðarsamningum ísraela og
PLO, myrti Yitzhak Rabin forsætis-
ráðherra á laugardag. Arafat er
sjálfur undir miklum þrýstingi frá
Bandaríkjamönnum og Israelum um
að binda enda á árásir Palestínu-
manna, sem ieggjast gegn friðar-
samningunum._
Lögreglan í ísrael hefur handtekið
fjóra gyðinga, sem höfðu fagnað
drápinu á Rabin. Að sögn ísraelsku
fréttastofunnar Item er búist við
fleiri handtökum en margir þeirra,
sem lögreglan leitaði, væru í felum.
Ekkja Rabins sakaði í gær stærsta
stjórnarandstöðuflokkinn, Likud-
flokkinn, um að hafa alið á hatri í
garð forsætisráðherrans með brigsl-
um um föðurlandssvik og bera þann-
ig ábyrgð á morðinu. Benjamin Net-
anyahu, leiðtogi Likud, vísaði þessu
á bug. Hann sagði að flokkurinn
hefði aldrei lagst gegn friði og benti
á að það var hann sem friðmæltist
við Egypta.
Embættismenn PLO sögðust telja
að morðið yrði til þess að styrkja þau
öfi í ísrael sem vilja friðmælast við
araba og að stuðningurinn við öfga-
menn úr röðum gyðinga minnkaði.
■ Segir frið mikilvægari/16
Dómar í bresku
vopnasölumáli ógiltir
Alvarleg
ásökun
gegn ráð-
herrum
London. Reuter.
ÁFRÝJUNARRÉTTUR í London
ógilti í gær dóma yfir fjórum mönn-
um, sem voru fundnir sekir um
ólöglega vopnasölu til íraks fyrir
rúmlega þremur árum. Sagði í
úrskurðinum, að ráðherrar í bresku
stjórninni hefðu á sínum tíma neit-
að að birta skjöl, sem hefðu dugað
mönnunum til sýknu.
„Mjög alvarleg staða“
Michael Heseltine aðstoðarfor-
sætisráðherra sagði, eftir að úr-
skurðurinn lá fyrir, að staðan væri
„mjög alvarleg“ en dómurinn
sagði, að skjölin hefðu sýnt, að
ríkisstjórnin hefði vitað um vopna-
söluna til íraks fyrir Persaflóastríð
en látið hana óátalda.
Meinað um sönnunargögn
Mennirnir, fjórir kaupsýslu-
menn, voru dæmdir í febrúar árið
1992 og fengu þrír þeirra skilorðs-
bundinn dóm en einn var sektað-
ur. Þeir héldu því fram, að vopna-
útflutningur hefði verið með fullri
vitund breskra stjómvalda en gátu
ekki sannað það þar sem ráðherr-
arnir neituðu að gera opinber skjöl
um það mál.
Þetta mál er spegilmynd af öðru,
sem varðaði Matrix Churchill-verk-
fræðifyrirtækið, en málssókn gegn
því var hætt í nóvember 1992 þeg-
ar fyrrverandi varnarmálaráðherra
viðurkenndi, að ríkisstjórnin hefði
í raun stutt vopnasölu til íraks
fyrir Persaflóastríð.
■ Áfall fyrir Major/16
Reuter
ÍSRAELSKUR drengur horfir á gröf Yitzhaks Rabins í gær þegar þúsundir ísraela komu þangað
til að votta minningu hans virðingu sína, daginn eftir að hann var borinn til grafar.
Laxeldi Norðmanna
25% sölu-
aukning
Ósló. Morgunblaðið.
ÚTFLUTNINGURINN á norsk-
um eldislaxi verður um 260.000
tonn í ár og 25% meiri en í
fyrra, að sögn sambands
norskra fiskeldisfyrirtækja.
Sambandið segir að met-
framleiðsla Norðmanna á eldis-
laxi hafí stuðlað að lágu verði
á mörkuðunum að undanförnu.
Það hafí einnig áhrif á verðið
að kaupendur búist við að Norð-
menn eigi eftir að auka fram-
leiðsluna á stórum eldislaxi,
sem verði seldur á lægra verði.
Sambandið telur brýnt að
stöðva þessa verðþróun og
koma í veg fyrir að Evrópusam-
bandið geri ráðstafanir til að
draga úr innflutningnum frá
Noregi. Bresk fískeldisfyrirtæki
hafa knúið á um slíkar ráðstaf-
anir á síðustu vikum.
Juppe fækkar ráðherrunum
París. Reuter.
ALAIN Juppe, forsætisráðherra Frakklands,
stokkaði upp í stjórn sinni í gær og fækkaði
ráðherrunum úr 42 í 33. Juppe sagði að upp-
stokkuninni væri ætlað að skapa „fámennari en
samhentari sveit“ ráðherra sem gæti knúið fram
óvinsælar sparnaðaraðgerðir. -
Öll stjórnin sagði af sér í gærmorgun en Jacqu-
es Chirac forseti skipaði Juppe aftur í embætti
forsætisráðherra og fól honum að mynda nýja
stjórn.
Jean Ai-thuis fjármálaráðherra, Herve de Cha-
rette utanríkisráðherra og Jean-Louis Debre inn-
anríkisráðherra halda allir embættum sínum,
sem og Jacques Toubon dómsmálaráðherra og
Charles Millon varnarmálaráðherra.
Franck Borotra, einn af fjórum nýjum ráðherr-
um í stjórninni, var skipaður iðnaðarráðherra
og fer hann einnig með póst- og fjarskiptamál.
Segir stjórnina
„fámennari og
samhentari“
Alain Lamassoure, fyrrverandi Evrópumálaráð-
herra, var gerður að fjárlagaráðherra og tals-
manni stjórnarinnar.
Þrettán ráðherrum vikið frá
Fyrir uppstokkunina hafði Chirac boðað
áherslubreytingu í efnahagsmálum, fallið frá því
að baráttan gegn atvinnuleysinu hefði forgang,
eins og hann lofaði í kosningabaráttunni, og
kynnt aðgerðir til að spara í velferðarkerfinu
og minnka fjárlagahallann.
Jacques Barrot atvinnumálaráðherra var skip-
aður í nýtt ráðuneyti, sem fer bæði með félags-
og atvinnumál, og hann fær það verkefni að
knýja fram breytingar á velferðarkerfinu. Tveim-
ur ráðherrum, sem undirbjuggu breytingarnar
ásamt Barrot, var vikið frá.
Þrettán ráðherrum var vikið frá og þeirra á
meðal er Elizabeth Hubert heilbrigðisráðherra
sem hafði sætt gagnrýni vegna áforma um að
hækka gjöld sjúkrahúsa. Fjórar konur eru í nýju
stjórninni en voru tólf áður.
Gengi frankans hækkaði og hlutabréf hækkuðu
í verði vegna uppstokkunarinnar og henni var
almennt vel tekið innan stjórnarflokkanna. Sósíal-
istar sögðu fráfarandi stjórn þá skammlífustu í
37 ára sögu fimmta lýðveldisins og töldu upp-
stokkunina til marks um að Chirac hefði fengið
„hræðslukast“ vegna síminnkandi vinsælda.