Morgunblaðið - 08.11.1995, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 8. NÓVEMBER 1995 29
MINNINGAR
GUÐBERGUR
INGÓLFSSON
+ Guðbergur Ing-
ólfsson fæddist
að Litla-Hólmi,
Leiru, Gerða-
hreppi, 1. ágúst
1922. Hann lést 1.
nóvember sl. á
Borgarspítalanum.
Foreldrar hans
voru Ingólfur Einar
Sigurjónsson,
fæddur 27.
1898, og Anna Guð-
jónsdóttir, fædd 29.
febrúar 1896.
Systkinin voru sjö,
að auki voru tvö
andvana fædd, þau eru: Kristín
Salvör, fædd 20. mars 1920,
látin. Theodór, fæddur 9. júlí
1921, látinn. Siguijón, fæddur
21. ágúst 1924, Iátinn. Inga,
fædd 27. nóvember 1925, látin.
Þórdís, fædd 10. maí 1927. Ein-
ar Frans fæddur 15. júní 1931.
Guðbergur kvæntist eftirlif-
andi eiginkonu sinni Magnþóru
Þórarinsdóttur 14. október
1944 og saman eignuðust þau
9 börn. Þau eru 1) Þórarinn
Sveinn, f. 3. nóvember 1944,
kvæntur Ingunni Pálsdóttur,
þau eiga 1 son, frá fyrra hjóna-
bandi á Þórarinn 2 dætur. 2)
Bergþóra, f. 19. ágúst 1946,
gift Ólafi Siguijónssyni, eiga
þau 3 syni og Bergþóra 2 syni
frá fyrri sambúð.
3) Jens Sævar, f.
9. desember 1948,
kvæntur Ólöfu
Hallsdóttur, þau
eiga 5 börn. 4) The-
odór, f. 19. nóv-
ember 1950,
kvæntur Jónu
Höllu Hallsdóttur,
þau eiga 4 börn. 5)
Rafn, f. 18. ágúst
1952, kvæntur Rós-
björgu S. Ólsen,
þau eiga 3 börn. 6)
Reynir, f. 18. ágúst
1952, kvæntur Sal-
vöru Gunnarsdóttur, þau eiga
4 börn. 7) Anna, f. 6. september
1953, gift Kristjáni Gestssyni,
þau eiga 5 börn. 8) Magnús, f.
4. janúar 1955, var í sambúð
með Dagbjörtu Önnu Guð-
mundsdóttur, þau eiga 3 börn.
9) Ævar Ingi, f. 18. október
1962, í sambúð með Svövu G.
Sigurðardóttur, þau eiga eina
dóttur. Einnig ólst upp hjá þeim
til einhverra ára systursonur
Guðbergs, Siguijón Skúlason,
f. 12. september 1945, hann er
kvæntur Arnrúnu Karlsdóttur,
þau eiga 5 börn. Barnabarna-
börnin eru orðin 16.
Útför Guðbergs fer fram frá
Útskálakirkju í dag og hefst
athöfnin kl. 14.
EKKERT varir að eilífu og í dag er
komið að leiðarlokum og langar mig
með fátæklegum orðum að minnast
tengdaföður míns sem mér finnst
hafa farið örlítið of fljótt frá okkur.
í hugann kemur mynd er ég í fyrsta
skipti kom á heimili hans fyrir tæp-
lega þijátíu árum. Við eldhúsborðið
sat ungur, bráðhug^ulegur maður,
sonurinn kynnti föður sinn og undr-
aðist ég hvað faðirinn var ungur.
Hann tók mér strax opnum örmum,
gerði að gamni sínu og stríddi syni
sínum. Þannig var Guðbergur, því
átti ég eftir að kynnast betur. Ég
vann fyrir hann í 20 ár og aldrei
féll styggðarorð okkar á milli. Núna
seinni árin var hann viljugur að segja
okkur sögur frá því hann var dreng-
ur í Hafnarfírði og í Fljótshlíð. Þeg-
ar hann fæddist bjuggu foreldrar
hans í Reykjavík, en þegar Guðberg-
ur var á áttunda ári fluttist fjölskyld-
an til Hafnarfjarðar og átti hann sín
uppvaxtaár þar.
Guðbergur gekk einn vetur í Ka-
þólska skólann í Reykjavík, en eftir
að fjölskyldan flutti til Hafnarfjarðar
gekk hann í skóla hjá nunnunum í
Klaustrinu og síðar í Flensborg.
Hann minntist oft á hvað gaman
hann hafði af skólagöngunni og
sagði frá fátæktinni í uppvextinum
og hvað hann varð að leggja hart
að sér ungur að árum til að hjálpa
fjölskyldunni til að hafa til hnífs og
skeiðar, sem við nútímafólk þekkjum
vart.
Hann var sendur í sveit á sumrin
til móðurfólks síns í Fljótshlíð þar
sem hann var í kaupavinnu fram
yfír fermingu og bar hann ætíð hlýj-
ar tilfinningar þangað, þar hafði
honum liðið vel, kannski fengið
meira að bíta og brenna, en heima-
fólkið var honum gott, enda sagði
hann: „Fljótshlíðin er fegursti staður
á íslandi." Til sextán ára aldurs var
hann svo kaupmaður í Fljótshlíð á
sumrin, en til sjós á vetuma og
meðal annars v_ar hann hjálparkokk-
ur á togara. Árið 1941 flyst fjöl-
skylda hans að Gufuskálum í Leiru,
Gerðahreppi. Hann bjó ekki lengi
hjá fjölskyldunni þar, því þá kynnt-
ist hann eftirlifandi eiginkonu, en
þau hófu sinn búskap í kjallaranum
að Háteig. Lengstan tíma búskapar
síns bjuggu þau Beggi og Didda að
Húsatóftum, en það var áður heim-
ili foreldra Diddu, og við það hús
var Guðbergur ætíð kenndur, „Beggi
á Tóftum“.
Á Húsatóftum var ætíð gest-
kvæmt, enda var vel tekið á móti
gestum, hjónin voru samrýnd og
glaðvær og oft gleymdist hvað tím-
anum leið og varð því stoppið oft
lengra en til stóð, störfín geymd
meðan gestirnir stóðu við því nóg
voru störfín á stóru heimili. Árið
1953 ákvað Beggi að hætta til sjós
en það hafði verið starf hans að
mestu. Þá var sjöunda barnið á leið-
inni og þótti honum of mikið fyrir
konuna að vera eina heima með svo
stóran barnahóp og reyndi að fá
vinnu í landi. Hann fór í vinnu hjá
Guðmundi á Rafnkelsstöðum og
fljótlega það sama ár fór hann svo
að verka saltfisk sjálfur og starfaði
við það ætíð síðan. Um áramótin
1972-73 kaupir hann Hraðfrystihús
Gerðabátanna, ásamt sonum sínum,
og starfræktu þeir það undir nafninu
ísstöðin hf. til ársins 1984. Tengda-
faðir minn var stórhuga og djarfur,
hans mottó var, vogun vinnur, vogun
tapar og lífið er saltfískur.
Á þessum árum voru þrír togarar
keyptir. Fyrsti, Erlingur GK 6, sem
kom nýr frá Noregi 21. desember
1975, hinir voru Sveinborg GK 70
og Ingólfur GK 42. Guðbergur lét
byggja saltfiskverkunarstöð í Hvera-
gerði sem hann rak í nokkur ár.
Arið 1986 var þetta allt liðið undir
lok, en minn ástkæri tengdafaðir
neitaði að gefast upp, hann á sjö-
tugs aldri stóð myrkranna á milli
og vann hörðum höndum, eins og
hann hafði reyndar oft gert áður og
þó sérstaklega á meðan börnin voru
enn ung.
Ég dáðist að þrautseigju þessa
manns, hann sem alla tíð var boðinn
og búinn að rétta öðrum hjálpar-
hönd, sérstaklega þeim er minna
máttu sín. Ég var ekki sátt við að
hann gæti ekki átt góða daga á efri
árum, hann var búinn að skila sínu
dagsverki og langt umfram það.
I desemberbyijun á sl. ári veiktist
hann og er þá staddur í Kolaportinu
að selja sínar afurðir. Það var þá
hæg heilablæðing. í lok janúar nú í
árs er hann á góðum batavegi og
hann var svo þakklátur fyrir það
hvað hann var lítið skaddaður eftir
blæðinguna, þvi hann sá svo marga
á Grensásdeildinni sem voru miklu
verr farnir en hann. í byijun febrúar
ákveða þau hjónin svo að fara til
Kanaríeyja því það gæti verið svo
gott fyrir hann að vera í hitanum
þar. Sú ferð hefði betur aldrei verið
farin, hann var byijaður að finna
fyrir einhveijum óþægindum dagana
áður en þau fóru, en hann sem aldr-
ei kvartaði og tók öllu sem að hönd-
um bar með þrautseigju, lét ekki á
neinu bera. Þau fóru en hann var
fárveikur allan tímann og þau komu
heim með fyrstu ferð sem gafst. Þá
kom í ljós sá illvígi sjúkdómur sem
að lokum dró hann til dauða. Ekk-
ert var hægt að gera. Nú fóru erfið-
ir tímar í hönd, aldrei kvartaði hann
og annaðist tengdamóðir mín hann
með slíkri fórnfýsi að ég hef þá trú
að ekki geri margir betur. Með henn-
ar hjálp gat hann verið heima lengst-
an tíma sjúkralegunnar, en það var
það sem hann vildi. Hann var þakk-
látur öllu starfsfólki á deild A4 á
Borgarspítalanum og vil ég fyrir
hönd aðstandenda þakka þá góðu
umönnum sem hann fékk þar.
Að lokum langar mig til að þakka
fyrir það að hafa fengið að kynnast
þér, kostum þínum og göllum. Það
kenndi mér margt að fá að umgang-
ast þig. Bömin mín kveðja afa sinn
með sárum söknuði og það gera
barnabömin líka. Góður guð styrki
tengdamóður mína um ókomin ár.
Ég kveð þig með sorg í hjarta og
söknuði, það gerir sonur þinn líka.
Jóna Halla Hallsdóttir.
Miðvikudaginn 1. nóvember síð-
astliðinn lést Guðbergur Ingólfsson
fiskverkandi í Garði, eftir harða og
stranga baráttu við sjúkdóma síð-
ustu mánuði.
Guðbergur var fæddur að Litla-
Hólmi í Leiru og þar ólst hann upp.
Svo sem þá var títt byijaði hann
ungur að vinna og uppúr fermingu
fór hann til sjós. Um þrítugt byij-
aði Guðbergur að kaupa saltfisk til
verkunar, vaska og þurrka. Á þeim
árum var slík verkun nánast heimil-
isiðnaður í Garðinum.
Við kynntumst fyrst þegar hann
var að kaupa saltfísk af Togararút-
gerð Keflavíkur, en þar var ég verk-
stjóri um skeið. Mér er vel minnis-
stæður dugnaður hans og seigla.
Eftirspum eftir blautfiski til verk-
unar var mikil. Eldri saltfískverk-
endur í Garðinum vom yfirleitt
komnir í góð efni og veifuðu seðlum
framan í „skítblankan“ forstjórann,
strax og togarinn var að landa. En
Beggi var að byija og kominn með
stóra fjölskyldu. Okkur Halldóri for-
stjóra fannst þetta ójafn leikur og
þrátt fyrir „blankheitin" féllst Hall-
dór oftast á að veita Begga nokkra
úrlausn eins og Beggi kallaði það.
Saltfískverkunin dafnaði hjá
Begga og um árabil var hann lang
stærsti framleiðandi á þurram salt-
físki hér á landi. En hjá honum sem
öðram í fískvinnslunni vora skin og
skúrir. Eftir stendur þó að hann
hélt út lengst allra í þessari grein
og hann sólþurrkaði físk á reit allt
til síðastliðins sumars. Beggi með
sólþurrkaðan saltfisk var nánast
orðinn „symból" fyrir Garðinn.
Hinn 14. október 1944 giftist
Guðbergur glæsilegri konu, Magn-
þóra Þórarinsdóttur frá Húsatóftum
í Garði. Þar bjuggu þau lengst af
þar til þau fluttu til okkar í Hom-
bjarg fýrir um ij'óram áram. Vægt
orðað er óhætt að segja að það hef-
ir farið vel á með þeim. Þau eignuð-
ust 9 böm, 7 syni og tvær dætur.
Afkomendur era fleiri en ég hefí
tölu á. Öll þessi stóra fjölskylda ein-
staklega samhent. Hér stóð ekki til
að gera lífshlaupi Guðbergs Ingólfs-
sonar tæmandi skil, heldur aðeins
að þakka honum fyrir nábýli hér i
Hombjargi, sem því miður varð allt-
of stutt. Fyrir hönd okkar allra í
Hombjargi. Guð geymi góðan dreng.
Ólafur Björnsson.
Elsku afi. Kveðjustund er rannin
upp. Margar fallegar minningar
koma upp í hugann er ég hugsa til
baka um allt það sem við gerðum
saman. Þú varst mér alltaf fyrir-
mynd og ég leit upp til þín. Þú
varst sterkur og góður og hélst
þinni vemdarhendi yfír stóra barna-
hópnum þínum, þú áttir okkur öll
og við áttum þig.
Elsku afi. Það er erfítt að kveðja
þig. Mér finnst eins og þú gætir
núna verið á leiðinni austur með
ömmu (kannski með glaðning í
poka). Þá myndi ég hlaupa upp um
hálsinn á þér og reka þér rembings-
koss eins og alltaf þegar ég hitti
þig. Svo myndum við fíflast saman
á meðan við biðum eftir kjötsúp-
unni hennar mömmu. Eða þá að
við værum á leiðinni upp í Skorrad-
al til ykkar í sumarbústaðinn. Þaðan
á ég fallegar minningar um þig.
Ég rifjaði þær margar upp í sumar
þegar við Bjössi vorum þar.
Hjá þér kynntist ég í fyrsta sinn
fiskvinnunni 12 ára gömul. Mér
þótti það ekki alltaf gaman þá en
þegar ég lít til baka var þetta bara
þrælskemmtilegt þótt ég hafí nöldr-
að mikið. Þeir gátu líka strítt mér
á því strákarnir og gera enn. En
ég lærði samt mikið af þessu.
Það var alltaf gott að vera hjá
ykkur ömmu. Þar mætti ég hlýju
og ástúð og aldrei var það til sem
ég gat ekki fengið lausn á hjá ykk-
ur. Þið hafið alltaf leyst allt í sam-
einingu, staðið hlíð við hlið í lífsins
ólgusjó.
Elsku afi. Það er svo margt sem
ég hugsa um þegar ég lít til baka,
svo margar minningar, bæði grátur
og hlátur, gleði og sorg. Þessir síð-
ustu mánuðir hafa verið okkur öll-
um erfíðir, svo langir, en nú hefur
þú fengið hvíld. Eg mun geyma
minningarnar um þig í hjartanu.
Hvíl þú í friði.
Magnþóra.
Nú hefur afí kvatt. Þetta kvæði
kom í hug frænku minnar, Oddnýj-
ar Kristjánsdóttur í Feijunesi, þeg-
ar hún frétti af veikindum afa:
Góði engill
Góði engill,
eg hef þér heitið
- þó hjartað
nísti kvöl -
að stýra vel,
í stormi lífs
þó stór sé alda
og svöl.
Innan borðs
er öll mín gæfa
alt mitt líf og starf
það, sem ber
að þroska
og vemda
og, það, sem
fékkst í arf.
Góði engill
legg mér lið
að leita þess
sem ber,
og finna leið
til farsældar •
en forðast
brot og sker.
Ein mín fyrsta minning með afa
er þegar ég, þá smá drengur, sat
gegnt honum og hann hélt um hönd
mína um leið og hann sagði: „Fag-
ur fískur í sjó, með rauða kúlu á
maganum..." Eg minnist sumar-
daganna í Skorradal, borða góðan
mat, fara í sund, í göngu upp í fjall
eða sitja í makindum á fögra sumar-
kvöldi og hlusta á afa segja frá því
þegar síldin var svo mikil að torfan
var allan daginn að fara hjá bátn-
um. Þegar ég hugsa til baka, og lít
yfír minningarnar, verður mér ljóst
hvað mér leið alltaf vel hjá ömmu
og afa, við mér var tekið með hlýju
og ást án skilyrða.
Svo komu afí og amma í heim-
sókn í sveitina. Um leið og bíllinn
sást glumdu köllin um leikvöllinn
okkar: „Afi í Garðinum er að
koma.“ Þá var eins víst og sólin
kemur upp að barnabörnin fengu
bijóstsykursmola.
Ég dáðist alltaf að því hvað afi
var léttur í lund og gat alltaf gert
góðlátlegt grín að sér og öðrum,
af því mátti mikið læra um lífið og
tilveruna.
Svo var það saltfiskurinn. Afí
með saltfisk í hönd er ein mín kær-
asta mynd af honum. Hjá honum
var lífíð svo sannarlega saltfískur,
og fyrir ungling að fá innsýn í það
var gott veganesti.
Hvernig var afi? Barngóður. Fá-
dæma duglegur og samfara því
glettinn við samstarfsfólk svo jafn-
vel var tekið þátt í ærslum ungl-
inga. í umræðum ákaflega skoð-
anafastur og ekki síst um fískveiði-
mál. Gat fengið rótgróna bændur
til að ræða um físk, þar réð tilfinn-
ing hjartans en ekki þjark stjórn-
málaflokkanna. Dagfarsprúður en
gat reiðst mjög þá sjaldan það
gerðst og átti erfitt með að þola
ranglæti. í allri breytni strangheið-
arlegur svo eftir var tekið, raunar
út fyrir viðskiptasiðfræði nútímans.
Sögufróður svo af bar og víðlesinn.
Ahugamálin snerust um vinnuna,
fjölskylduna og hin síðari ár barna-
bömin sem áttu hug hans og hjarta.
Ekkert var það tekið sér fyrir hend-
ur að amma væri ekki þar við hlið
í blíðu og stríðu. í 'hinum erfiðu
veikindum vakti hún yfir velferð
hans svo einstakt var, og saman
fundu þau þann styrk sem dugði
til æðraleysis allan tímann.
Ég minnist síðustu stundar
minnar með afa, einnig þá átti hann
bros og glaðleg orð hans mér. Svona
koma minningarnar hver á eftir
annarri eins og perlur á bandi. Skín-
andi bjartar og dýrmætar perlur.
Ég veit núna að ekki bætast fleiri
perlur við þessa festi, þeim mun
dýrmætari verður hún mér og ég
mun aldrei gleyma honum afa mín-
um sem gaf mér hana.
Þakka þér fyrir allt sem þú gafst
mér afí, megi Guð geyma þig.
Ágúst Valgarð Olafsson.
Elsku afí.
Meðal fyrstu bernskuminninga
minna era minningabrot af full-
orðnu fólki sem er að vinna við
saltfísk. Þessar minningar kalla
fram lykt af sólþurrkuðum saltfíski
og það jafnast ekkert á við hana.
Um leið tengjast þessar minningar
þér því lífið var svo sannarlega salt-
fískur þessa daga fyrir rúmum tutt-
ugu áram.
Ég veit að þú vannst mikið alla
þína ævi enda í mörgu að snúast
með stórt heimili, níu böm, og
seinna stórt fyrirtæki eins og raun
varð á, en alltaf hafðirðu tíma fyrir
okkur barnabömin, sem era á fjórða
tug, og svo seinna bamabamabörn-
in, þau fylla tvo tugi.
Heimili ykkar ömmu stóð síðan
öllum opið hvenær sem var og ég
minnist þess þegar skroppið var til
ykkar að kvöldlagi yfír kaffíbolla
að ræða málin.
Þær era óteljandi ferðimar sem
við bömin fengum að fara með
ykkur ömmu, hvort heldur var aust-
ur fyrir fjall eða upp í bústað.
Elsku afi, í mjnum huga varstu
ljúfmenni, alltaf i góðu skapi, barn-
góður og hafðir mikla og góða
kímnigáfu. Við gátum leitað til þín
með svo margt, hvort sem það vora
bókmenntimar, sagan, einhver ár-
töl eða bara daglega amstrið. Við
báram mikla virðingu fyrir þér og
okkur þótti svo óumræðilega vænt
um þig.
Og nú ertu horfínn. En í hugarf-
um era minningarnar um þig svo
sterkar að mér fínnst eins og þú
hafir ekki farið frá okkur, að
minnsta kosti ekki langt. Við mun-
um aldrei gleyma þér.
Elsku amma, ég bið góðan guð
að styrkja þig.
Ida og fjölskylda.
ERFIDRYKKJUR
• Glœsilegir salir
• Gómsœtar veitingar
• Góö þjónusta
Upplýsingar í síma 588 2300
r ( i I i I I I I I
Inil S ■ I 11