Morgunblaðið - 14.11.1995, Qupperneq 19

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 14. NÓVEMBER 1995 19
FRÉTTIR: EVRÓPA
Loks samið um
fisk við Marokkó
Brussel. Reuter.
SAMNINGAR náðust loks um helg-
ina milli Evrópusambandsins og
Marokkó um nýjan fjögurra ára
fiskveiðisamning. Samningamenn
settu stafi sína á samninginn í
Brussel í gær. Hundruð spænskra
fiskibáta, sem hafa verið bundnir
við bryggju frá í maí, geta því snú-
ið aftur á marokkósk mið og um
40.000 manns, sem setið hafa iðju-
lausir á Spáni og í Portúgal, fá
vinnu að nýju. Fyrri samningur
rann út í lok apríl og samkomulag
um þann nýja náðist ekki fyrr en
í sjöundu samningalotunni.
ESB og Marokkó luku á laugar-
dag gerð viðskipta- og samstarfs-
samnings, sem Marokkó gerði að
skilyrði fyrir að Ijúka fiskveiðisamn-
ingunum. Síðasta ágreiningsefnið
varðandi viðskipti var um tollameð-
ferð sardína í dós. Málamiðlun
fannst loks aðfaranótt laugardags
og var gengið frá viðskiptasamn-
ingnum á laugardagsmorgun.
Hluta aflans landað
í Marokkó
Síðar um daginn gengu samn-
ingamenn frá seinasta atriðinu í
fiskveiðisamningnum, sem ágrein-
ingur var um, lengd tímabundins
veiðibanns á rækju til að hvíla stofn-
inn.
Samkvæmt samningnum mun
kvóti ESB í lögsögu Marokkó
minnka talsvert og skip ESB-ríkja
eru skyldug að landa hluta af afla
sínum í marokkóskum höfnum.
Þrátt fyrir samdrátt kvóta hækkar
gjaldið, sem ESB greiðir fyrir veiði-
leyfin.
20-40% samdráttur
í veiðum
Framkvæmdastjórn ESB hefur
ekki viljað gefa neitt út um einstök
atriði samkomulagsins. Reuters-
fréttastofan hefur eftir öðrum
heimildum að veiðar á smokkfiski
og kolkrabba muni dragast saman
um 40%, rækjuveiðar um 30-34%
og sardínuveiðar um 20%.
Skip ESB eiga að landa sístækk-
andi hluta af smokkfísk- og kol-
krabbaaflanum í marokkóskum
höfnum. Á síðasta samningsárinu
munu þau landa þriðjungi aflans
þar.
Gjald ESB fyrir veiðileyfin mun
hækka úr 8,7 milljörðum króna á
ári í 10,5 milljarða.
Samkeppnisdeild framkvæmda-
stjórnar Evrópusambandsins
Herða róðurinn gegn
samkeppnishömlum
Brussel. Reuter.
FRAMKVÆMDA-
STJÓRN Evrópusam-
bandsins hefur á und-
anfömum misserum
hert róðurinn í baráttu
sinni gegn hringa-
myndun og öðrum
samkeppnishömlum af
háifu fyrirtækja og að-
ildarríkja. Hinn nýi
samkeppnisstjóri sam-
bandsins, Belginn Kar-
el van Miert, er talinn
eiga stóran þátt í þess-
ari þróun.
Þess hafa að undan-
förnu sézt merki að
samkeppnisdeild fram-
kvæmdastjórnarinnar
(DG IV) taki æ harðari afstöðu
gegn áformum um samruna fyrir-
tækja. Jafnframt þykir fram-
kvæmdastjórnin harðari í horn að
taka þegar um er að ræða klár brot
á samkeppnisreglum ESB og þykir
van Miert ekki veigra sér við að
takast á við alþjóðleg risafyrirtæki.
Van Miert þorir
Samkeppnisstjórinn hefur beitt
sér fyrir hækkun sekta við hringa-
myndun, svo sem samráði fyrir-
tækja um verðlagningu eða magn
vara, sem sett er á markaðinn. í
fyrra réðist framkvæmdastjórnin að
fyrirtækjahringum í þremur iðn-
greinum; framleiðslu stálbita, pappa
og sements. Sektir í málunum þrem-
ur námu alls um 40 milljörðum ís-
lenzkra króna.
„Van Miert þorir greinilega að
takast á við mjög flókin, stór og
pólitísk rnál,“_segir stjórnarerindreki
ESB-ríkis. „Ég held að menn hafi
æ meiri trú á áhrifum hans sem
samkeppnisstjóra."
Framkvæmdastjórnin vinnur út
frá þeirri sannfæringu sinni að fyrir-
tæki, sem hafa ráðandi markaðs-
stöðu, leggi meira á vöru sína og
fjárfesti minna í rannsóknum og
þróun en fyrirtæki, sem standa í
harðvítugri samkeppni, en slíkt sé
neikvætt jafnt fyrir neytendur og
fyrir þróun efnahagslífsins.
„Sterk samkeppnisstefna viðheld-
ur drifkraftinum í evrópsku atvinnu-
lífí og eykur jafnframt
samkeppnishæfni evr-
ópskra fyrirtækja á
heimsmarkaði," segir
Heinz Kröger hjá
UNICE, Evrópusam-
tökum atvinnurekenda.
Samrunasamn-
ingum breytt
Frá árinu 1990 hafa
fyrirtæki orðið að leita
samþykkis fram-
kvæmdastjórnarinnar
fyrir samruna eða upp-
kaupum, sé ársveita
yfír ákveðnu marki. Á
þessum tíma hefur
framkvæmdastjórnin
þó aðeins í fjórum tilfellum bannað
samruna fyrirtækja. Þar af var um
fjölmiðlafyrirtæki að ræða í þremur
tilfellum.
Sérfræðingar benda þó á að vald
framkvæmdastjórnarinnar sé meira
en þessar tölur segi til um, vegna
þess að fjölda samrunasamninga
hafí verið breytt vegna þess að
framkvæmdastjórnin hafí krafizt
þess. Dæmi um slíkt er þegar norski
matvælarisinn Orkla og sænska
fyrirtækið Volvo fengu ekki sam-
þykki fyrir samruna fyrr en Volvo
hafði selt Hansa-bruggverksmiðj-
una í Noregi. Framkvæmdastjórnin
tók svipaða afstöðu til samruna
ABB og Daimler-Benz, þar sem
Daimler varð að selja sporvagna-
verksmiðjuna Kiepe Elektrik.
Nú síðast hefur van Miert gefið
í skyn að grænt ljós verði gefið á
samruna umbúðafyrirtækjanna
Carnaud Metalbox og Crown, Cork
& Seal, eftir að fyrirtækin buðust
til að selja fimm verksmiðjur til að
koma til móts við áhyggjur fram-
kvæmdastjórnarinnar af að þau
næðu ráðandi stöðu í framleiðslu
úðabrúsa.
Þótt margir lofi stefnu van Mi-
erts, er samkeppnisdeildin gagnrýnd
fyrir ýmislegt, ekki sízt að leyfa
áfram of mikla ríkisaðstoð við fyrir-
tæki og atvinnugreinar og að taka
sér of langan tíma til að rannsaka
mál, en of miklu álagi er þar einkum
kennt um.
Van Miert
ODeWALT
TRÉSMÍÐflWÉlflR
kvenna kr. 3.450
karla kr. 3.990
Silkisloppar frá kr. 3.450
Gjafavara í miklu úrvali.
Hverfisgötu 37, simi 551-2050.

Þrautreyndar uppþvottavélar
sem hafa sannað glldi sitt á
íslandi.
FAGOR

FAGOR LVE-95E
Staögreitt kr.
Stærö: 12 manna
Hæð: 85 cm
Breldd: 60cm
Dýpt: 60 cm
Einnlg:
kællskápar
eldunartækl
og þvottavélar
á elnstöku verðl
Afborgunarverö kr. 51.500 - Wsa og Euro raögreíöslur
RÖNNING
BORGARTÚNI 24
SÍMI: 568 5868
Ef þú ert að leita að mottu eða
stöku teppi, sem á að sameina
mýkt, hlýleika, endingu og
einangrun skaltu velja
þéttofna Wílton mottu
úr hreinni ull.