Morgunblaðið - 20.12.1995, Blaðsíða 12

12 MIÐVIKUDAGUR 20. DESEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Hrafnhildur fer heim fyrir jólin
Langþráð-
ur dagur
„ÉG HLAKKA mikið til að fara
heim fyrir jólin. Sá dagur er svo
sannarlega langþráður," sagði.
Hrafnhildur Thoroddsen á Land-
spítalanum í gær. Hrafnhildur er
smám saman að jafna sig eftir að
kínverski taugaskurðlæknirinn dr.
Zhang Shaocheng og dr. Halldór
Jónsson jr., yfirlæknir bæklunar-
deildar Landspítalans, gerðu á
henni flókna taugaskurðaðgerð fyr-
ir viku. Tvímenningarnir fengu dr.
Rafn A. Ragnarsson, yfírlækni á
lýtalækningadeild Landspítalans, í
lið með sér til að færa vöðva niður
í vinstri handlegg ungs manns á
mánudag. Dr. Zhang snýr aftur til
Kína eftir árangursríka Islandsferð
á Þorláksmessu.
Eins og fram hefur komið í fjöl-
miðlum þríbrotnaði fjórði lendarlið-
ur Hrafnhildar í alvarlegu bílslysi
árið 1989. Við brotið færðist lend-
arliðurinn til um einn sentímetra
og sleit í sundur mænutaglið með
þeim afleiðingum að Hrafnhildur
missti mátt í hægri fæti og nær
allan mátt í vinstri fæti. Hrafnhild-
ur og Auður, móðir hennar, misstu
ekki vonina um að ha?gt væri að
færa meiri mátt í vinstri fótlegg
Hrafnhildar og tókst eftir margra
ára leit að hafa upp á dr. Zhang.
Hann er einn af færustu tauga-
skurðlæknum heims og hefur gert
um 1.000 aðgerðir í heimalandi
sínu.
Hreyfir fótinn
Læknunum tókst ekki að finna
taugar úr mænuenda Hrafnhildar
til að hægt væri að festa heilbrigð-
ar taugar þar í og þræða framhjá
áverkastaðnum. Hins vegar lét ár-
angurinn af því að létt var á taug-
um undir álagi ekki á sér standa
því daginn eftir aðgerðina hafði
Hrafnhildur öðlast tilfínningu 20
sm niður frá áverkastað. Skynið
hefur svo smám saman færst neðar
í fótinn með þeim afleiðingum að
Hrafnhildur getur hreyft hann örlít-
ið til hliðar. Hins vegar tekur hún
fram við blaðamann að hann skuli
ekki búast við of skjótum viðbrögð-
um enda líði nokkur stund áður en
hún byiji að reyna að hreyfa fótinn
þar til hægt sé að sjá hreyfingu.
Hún segir að sársaukinn eftir
aðgerðina sé geymdur en ekki
gleymdur. „Ég á við að núna verð
ég að jafna mig eftir aðgerðina.
Eftir að ég hef jafnað mig taka við
áframhaldandi aðgerðir og vesen,“
segir hún. Samt segir hún að aldrei
hafi komið til greina að hætta við
og sætta sig við afleiðingar slyss-
ins. „Hver er sælan við að slappa
af? Miklu betra að gera eitthvað
fyrir sjálfan sig og helst aðra í leið-
inni. Ég held áfram, enda sé ég
enga ástæðu til að látað allt stöðv-
ast,“ segir hún með bros á vör.
Vöðvar fluttir í handlegg
Hrafnhildur tekur fram hversu
þýðingarmikið hafi verið að fá dr.
Zhang til að gera aðgerðina. Undir
þau orð tekur ungur maður L ann-
arri sjúkrastofu á bæklunareildinni.
Hann heitir Davíð Axel Gunnlaugs-
son og lenti í alvarlegu umferðar-
slysi fyrir fimm árum. Taugar niður
í vinstri handlegg skemmdust með
þeim afleiðingum að handleggurinn
hefur hangið nánast líflaus niður
með hliðinni. Of langt er um liðið
til að hægt sé að bæta skaðann með
því að færa til taugar. Hins vegar
freistuðu læknarnir þrír þess að
gera honum kleift að beita hand-
leggnum á móti fríska handleggnum
með skurðaðgerðinni á mánudag.
„Aðgerðin gekk annars vegar út
á að flytja bijóstvöðva af vinstra
bijóstkassanum og niður innan-
verðan upphandlegginn og alveg
niður í framhandlegg og hins vegar
að taka hluta úr vöðvanum aftan á
upphandleggnum, sem hafði starf-
semi í sér, og færa hann að utan-
verðu einnig niður í framhandlegg-
inn. Með því fengust tveir vöðvar
til að vinna að því að beygja um
olnbogann," segir Halldór um að-
gerðina.
Hann segir að því til viðbótar
hafi verið losað um taugar og stað-
fest hvar áverki hafi orðið við slys-
ið. Aðgerðin hafi tæknilega gengið
mjög vel fyrir sig. „Árangurinn vit-
um við ekki fyllilega fyrr en eftir
marga mánuði og jafnvel ekki fyrr
en eftir um hálft ár. Hann þarf að
vera í fatla í 6 vikur og eftir þann
tíma verður hægt að fara að æfa
upp styrk í vöðvunum.“
Dr. Halldór og dr. Zhang lýstu
yfir ánægju sinni með árangur að-
gerðarinnar þegar þeir litu á hand-
legginn í gær. Fyrsti bati hefði
gert vart við sig því vöðvarnir, sem
fluttir hefðu verið, störfuðu rétt.
Dr. Zhang mjög fær
Davíð Axel sagðist ekki hafa
fengið staðfestingu á því að dr.
Zhang myndi skera hann upp fyrr
en daginn fyrir aðgerðina eða á
sunnudag. „Mér leist strax mjög
vel á að hann myndi skera mig
upp. Hann er mjög fær læknir og
aðgerðin virðist hafa gengið mjög
vel. Ég fer heim af spítalanum fyr-
ir jól og svo get ég farið að æfa
handlegginn eftir sex vikur. Von-
andi skilar aðgerðin mér því að ég
geti farið að nota handlegginn
meira á móti hinum t.d. í vinnu,“
sagði Davíð og þakkaði Auði, móð-
ur Hrafnhildar, sérstaklega fýrir
að benda Zhang á sig enda kæm-
ust færri en vildu að í aðgerð hjá
honum. Davíð sagðist einu sinni
áður hafa verið skorinn upp í hand-
leggnum. Aðgerðin hefði verið gerð
í Bretlandi árið 1991 og ekki skilað
neinum árangri.
Halldór sagði að augljós fengur
hefði verið að því að fá dr. Zhang
til íslands. „Ég þekkti Zhang aðeins
í gegnum vísindatímarit og frásögn
Auðar áður en hann kom til Is-
lands. Auður hafði heimsótt hann
til Kína og verið viðstödd svipaða
aðgerð og gerð var á Hrafnhildi.
Þegar við svo hittumst á íslandi var
fyrsta tilfinning mín gagnvart hon-
um hvað hann væri traustvekjandi
maður. Sú tilfinning hefur styrkst
í heimsókninni. Zhang skoðar sjúkl-
inga og niðurstöður úr rannsóknum
á þeim af mikilli nákvæmni og vinn-
ur örugglega," sagði Halldór og tók
fram að dr. Zhang hefði nákvæma
þekkingu á þeirri anatómíu sem
hann ynni með.
„Ég ber fullt traust til hans,“
bætti hann við, „og hef fullan hug
á að efla sambandið við hann í fram-
tíðinni, t.d. með því að fara til Kína
og kynnast því sem hann er -að
gera. Með því móti afla ég þekkiiig-
ar til að geta hjálpað fleirum á Is-
landi. Að því stefnum við auðvitað
öll,“ sagði hann. Hann sagði 'að
ekki væri hægt að taka ákvörðun
um frekari aðgerðir á Hrafnhildi
fyrr en hún hefði náð sér betur.
Þakklæti
Dr. Zhang lýsti yfir ánægju sinni
með íslandsferðina þegar rætt var
við hann. Hann sagðist vilja koYna
á framfæri sérstöku þakklæti til
stjórnvalda og yfírvalda á spítalan-
um fyrir að gera sér kleift að koma
hingað til lands og þakklæti til
starfsfólksins á Landspítalanum fýr'
ir samstarfið. Hann sagðist ekki
hafa mætt öðru en mjög vinsamlegu
viðmóti á íslandi og vildi gjarnan
koma aftur til að gera fleiri aðgerðir.
Morgunblaðið/Sverrir
DR. ZHANG og dr. Halldór skoða hvernig skyn-
ið hefur aukist í vinstri fæti Hrafnhildar eftir
aðgerðina. Línurnar sýna hvernig skynið hefur
aukist frá degi til dags.
LÆKNARNIR huga að Davíð Axel eftir að
hann var fluttur af gjörgæsludeild á bæklunar-
deild í gær.
Óskar Magnússon, forstjóri Hagkaups, um verðstríð á jólabókamarkaðinum
Utgefendur beita
sér kerfisbundið
gegn bóksölum
Það var 7. desember sem Hag-
kaup bauð 21 bók á sérstöku
tilboði. „Þá vorum við að selja
flestar bækur með 15% afslætti
en 21 bók á föstu verði,“ sagði
Óskar. „Við auglýstum ekki pró-
sentuafslátt heldur tilboðsverð á
21 bók alveg eins og við gerum
með ýmislegt annað. Við bjugg-
um ekki til þennan síhækkandi
afslátt." Benti hann á að Mál
og menning hafi á sama tíma
boðið 20-30% afslátt af öllum
bókum.
Sagði hann að bókaútgefend-
ur hefðu bent á frétt í Morgun-
blaðinu um bókahamstur Hag-
kaups sem rökstuðning fyrir því
Óskar Magnússon
Bónus. „Það er grundvallarmui
ur á því sem Hagkaup er í
gera,“ sagði hann. „Hagkaup i
að selja alla titla alveg á san-
hátt og Penninn, Eymundssc
og Mál og menning. Við höfu
enga bók selt undir kostnaða
verði. Við höfum haft álagning
á hveija einustu bók sem v
höfum selt. Fullyrðingar u
annað eru ekki réttar. Bónt
selur 20 til 30 bækur á metsöl
lista og þeir hafa lýst því yl
að hugsanlega muni þeir sel
bækur undir kostnaðarverði
það yrði nauðsynlegt. Þeir mu
alltaf bjóða betur hvað sem þ;
kostar."
ÓSKAR Magnússon, forstjóri Hagkaups, seg-
ir að Hagkaup hafí í upphafi ekki blandað
sér í verðstríðið á jólabókamarkaðinum. Sagði
hann að bókaútgefendur hefðu rökstutt hærri
afslátt með því að fréttst hefði að stórmark-
aðir hefðu hamstrað bækur. Óskar telur að
útgefendur beiti sér kerfisbundið gegn bók-
sölum og að þeir hafí ætlað sér að ná sem
mest af bóksölunni til sín.
Samkomulagið brostið
Óskar segir það rangt að Hagkaup hafi
ásamt Bónus og Kaupfélagi Árnesinga brotið
samkomulag fyrir síðustu mánaðamót um
að selja bækur með yfir 15% afslætti. „Hag-
kaup blandaði sér ekki inn í þetta bóksölu-
mál fyrr en 7. desember," sagði hann. „Þá
var 15% samkomulagið löngu brostið og bó-
kaútgefendur búnir að lýsa því yfir að þeir
treystu sér ekki til að framfylgja einu eða
neinu. Það sem ég sá fyrst opinberlega er
frétt í Morgunblaðinu 29. nóvember um að
Eymundsson ætlaði að selja einhveija tugi
bóka með 15% afslætti. Daginn eftir býður
Bónus söluhæstu bækurnar með 20% af-
slætti. Þriðja daginn, eða 1. desember, býður
Kaupfélag Árnesinga allar bæ'kur með 25%
afslætti. A sama tíma býður Penninn bækur
með 15% afslætti yfir eina helgi. Allan þenn-
an tíma gerir Hagkaup ekkert og er því eng-
inn frumkvöðull að því bókastríði sem er í
gangi.“
Engin söluherferð
Óskar sagði það einnig rangt, sem fram
hafi komið í fréttum blaðsins 1. desember
en þar segir að Hagkaup hafi keypt bækur
í miklu magni frá einstaka bókaforlögum
undanfarna daga og að talið sé að mikil sölu-
herferð sé í undirbúningi á jólabókamarkaði.
„Þann dag höfðum við ekkert í undirbúningi
og ekki keypt neinar bækur umfram það sem
við fengum eðlilega eftir því sem bækur komu
út,“ sagði hann. „Við vorum ekki farnir að
hamstra bækur á þessu stigi enda voru þær
ekki allar komnar út en þetta var samt endur-
tekið í frétt blaðsins nokkrum dögum síðar.“
að fylgja ekki eftir samkomulagi um 15%
afslátt. „Þeir sögðu að stórmarkaðir væru
búnir að birgja sig upp og að það væri til-
gangslaust að reyna að halda samkomulag-
ið,“ sagði Óskar. „Af einhveijum ástæðum
var nauðsynlegt að koma þessu á framfæri
því á þessu var byggð ákvörðun um að standa
ekki við það sem þeir höfðu samið um.“
Seljum alla titla
Óskar sagðist vilja vekja menn til umhugs-
unar um það sem væri að gerast í stórmörk-
uðum. Það væri tvennt ólík Hagkaup og
Bækur allt árið
Óskar benti einnig á að þó svo Hagkaup
væri ekki hefðbundin bókaverslun þá væru
bækur og tímarit seld þar allt árið þó svo
allir titlar væru ekki jafn merkilegir. Margir
svokallaðir bóksalar væru í raun ekki annað
en ritfangasalar. Formaður Félags bóksala
hafi meðal annars upplýst að hann seldi ein-
göngu ritföng allt árið en bækur fyrir jólin.
„Það er ekki eins og við höfum fundið það
upp að selja vöru þegar menn vilja kaupa
hana,“ sagði Óskar.
Losa sig við
hefðbundna bóksala
Óskar sagði athyglisvert hvernig bókaút-
gefendur hefðu haldið á málum síðustu fimm
til tíu ár. „Ég held því fram að útgefendur
hafí kerfisbundið stundað það að reyna að.
losa sig við hinn hefðbundna bóksala á ís"
landi,“ sagði hann. „í gegnum tíðina hafa
tíðkast forlagsverslanir, þar sem veittur var
afsláttur þegar keyptar voru nokkrar bækur-
Þeir hafa stóraukið og eflt þessar verslanir
sínar og lagt mun meiri áherslu á að selja
úr þeim. Salan hefur færst þangað og afslætt-
ir stóraukist og hætt er að setja skilyrði fýr'
ir að keypt sé ákveðið magn. Eg hef upplif^
það sjálfur að hafa samband við eitt forlagið
og geta samið um 25% afslátt í síma með
því að kaupa eina bók. Á sama tíma er al-
mennur afsláttur til bóksala 30%.“
Farandsala og önnur tilboð
Benti Óskar á að auk þess hafi bókaútgef'
endur stundað farandsölu um allt land og
gengið í hús í Reykjavík og nágrenni. Þen
hafí boðið fyrirtækjum bækur í stórum stfl
til gjafa fyrir viðskiptavini og starfsmenn og
ítrekað beint sérstökum tilboðum til starfs-
mannafélaga hjá stærri fyrirtækjum, þar sem
boðnar eru bækur til kaups með allt að 25%
afslætti. „Ofan á allt þetta koma bókaklúb-
bamir,“ sagði hann. „Ég held því fram að
þetta sé kerfisbundin aðför að íslenskri bóka-
verslun sem hafi verið stunduð af útgefend-
um. Þeir hafi ætlað sér að ná til sín eins
mikið af bókaversluninni sjálfir og þeir mögu-
lega gátu en nota bóksala þegar þeim hent-
aði. Þetta gat ekki gengið og er undirrót þeSS
sem er að gerast á bókamarkaðinum að útgef'
andi sé framleiðandi og seljandi. Samningjir
um 15% afslátt varð til vegna þess að bókaút-
gefendur em komnir yfir strikið og farnir að
misnota sér aðstöðu sína gagnvart bóksölum-
Litlir bóksalar hafa ekki haft burði til að vekja
athygli á þessu sjónarmiði. Það er ekki þæg’"
legt fyrir þá að etja kappi við útgefendur sem
þeir eiga eftir að hafa viðskipti við.“