Morgunblaðið - 20.12.1995, Blaðsíða 38

38 MIÐVIKUDAGUR 20. DESEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
AÐSENDAR GREINAR
Um Reykjavíkurflugvöll
SKIPTAR skoðanir eru um völl-
inn, staðsetningu og skipulag.
Rætt hefur verið um hvort flytja
eigi allt einka-, kennslu-, leigu-
og innanlandsflug frá Reykjavík
til Keflavíkur, eða hvort byggja
eigi nýjan flugvöll í nágrenni
Reykjavíkur. Það er ekki raunhæf
lausn sökum kostnaðar og um-
hverfisaðstæðna. Það er ekki rétt-
lætanlegt að eyðileggja 54 ára
uppbyggingu vallarins. Undirrit-
aður er því algerlega ósammála
að. flytja allt flug til Kefiavíkur
éða að byggja nýjan flugvöll í
nágrenni Reykjavíkur.
Kostir
Kostimir eru ekki margir. Það
sem helst stendur í vegi er kostn-
aður. Vissulega væri gott að geta
rekið allt flug frá einum flugvelli
í nágrenni höfuðborgarinnar.
Kostnaður vegna reksturs Reykja-
víkurflugvallar gæti gengið til
reksturs Keflavíkurflugvallar.
Keflavíkurflugvöllur er ekki full-
nýttur í því horfí sem nú er. Hins
vegar er svo spurning hvort æski-
legt sé að fullnýta Keflavíkurflug-
völl sem upphaflega var byggður
sem herflugvöllur. Hemaðarflug
gengur ekki með öðm flugi riema
í þeim litla mæli sem nú er. Ein
forsenda reksturs vallarins er vera
hersins hér sem greiðir hundruð
milljóna á ári til hans. Kostnaður
íslenska ríkisins við Keflavíkur-
flugvöll takmarkast við launa-
kostnað starfsmanna Flugmála-
stjórnar. Hann var 122.470 þús.
kr. árið 1994. íslenska ríkið réði
ekki við reksturinn án hersins.
Þeir 300 þúsund flug-
farþegar, sem komu til
Reykjavíkur 1994, vilja,
segir Matthías Arn-
grímsson, að flugvélin
lendi í Reykjavík.
Yrði innanlandsflugið flutt til
Keflavíkur gætu farþegar utan af
landi á leið til útlanda farið nánast
beint milli flugvéla í stað þess að
fara með rútu á milli REK og KEF.
Gallar
Kostnaður við flutning innan-
lands-, leigu-, einka- og kennslu-
flugs til Keflavíkur, eða byggingar
nýs flugvallar í nágrenni Reykja-
víkur, er of mikill og felst m.a. í
eftirfarandi:
1) Kostnað við flutning allra
fyrirtækja er starfrækt em á vell-
inum yrði Reykjavíkurborg að
greiða, sem og kostnað vegna
bygginga sem þyrfti að reisa yfir
fyrirtækin hvort sem flutt yrði til
Keflavíkur eða byggður nýr völl-
ur. Sem dæmi má nefna að flug-
brautin að Egilsstöðum kostaði um
einn milljarð. Einnig þarf að meta
kostnað við flughlöð, flugskýli,
flugstöðvar, flugtum, slökkvistöð,
vegagerð, blindaðflugstæki og gíf-
urlega jarðvegsvinnu. Þá á eftir
að gera Vatnsmýrina byggingar-
hæfa og útrýma vatnsbúskapnum
og griðlandi fuglanna. Ef Reykja-
víkurborg vildi byggja
á flugvallarlandinu
þyrfti að greiða fullt
verð fyrir byggingar
og eignir á vellinum.
Sum fyrirtæki myndu
eflaust mótmæla og
þyrfti þá að koma til
eignamáms af hálfu
yfirvalda. Það væri í
raun eina leiðin til að
tryggja hinum brott-
reknu fyrirtækjum
fullar skaðabætur.
Hvernig ætti svo að
bæta hinn viðskipta-
lega skaða? Sam-
kvæmt bmnabótamati
Fasteignamats rík-
isins er heildarverðmæti bygginga
Flugmálastjórnar á Reykjavíkur-
flugvelli 818.571.000 krónur. Þá
á eftir að telja mannvirki í eigu
einkaaðila, t.d. stóra flugskýlið í
eigu Flugleiða og flugskýlin í
Fluggörðum þar sem um 75%
einkaflugvéla í Reykjavík eru
geymd. Þar má eflaust bæta við
400 milljónum. Gróft verðmat á
nýjum flugvelli er því um eða yfir
5 milljarðar króna, lágmark.
2) Ef flutt yrði til Keflavíkur
myndi Reykjavíkurborg missa hin
góðu efnahagslegu áhrif sem af
vellinum em.
3) Aukinn ferðakostnaður bætist
á flugfarþega sem ferðast milli
Reykjavíkur og landsbyggðarinnar.
4) Flugskóli íslands yrði að
flytja aftur til Keflavíkur á ný.
Skólinn var Iengi starfræktur í
tengslum við Ijölbrautaskóla Suð-
urnesja en var síðar fluttur til
Reykjavíkur þar sem
mestallt verklegt
flugnám til atvinnu-
flugprófs hefur farið
fram.
5) Einkaflugmönn-
um myndi fækka þar
sem fáir gætu sætt sig
við að þurfa að aka í
40 mínútur. Ekki má
gleyma þeim tekjum
er Flugmálastjórn og
ríkið yrðu af.
6) Rekstrarkostn-
aður flugdeildar
Landhelgisgæslunnar
myndi hækka og tafír
aukast vegna ijar-
lægðar.
Öryggismál
Undanfarin 10 ár hafa sex
manns látist í flugslysum á og við
Reykjavíkurflugvöll. Þar af létust
þrír í slysinu við Hringbraut. Þar
var á ferðinni ólofthæf flugvél með
sérstakt feijuleyfí. Tvisvar á und-
anförnum tíu ámm hafa flugvélar
farist í Skeijafirði og einn látist í
hvort skipti. 1993 gekk hlaðmaður
í loftskrúfu flugvélar og lést. Þetta
eru samtals 4 slys. Önnur óhöpp
gerast innan flugvallargirðingar-
innar, t.d. flugvélum er ekið á eitt-
hvað, hjól gefa sig og slík slys
urðu engum að fjörtjóni og urðu
ekki í aðflugi eða brottflugi. Sam-
kvæmt ársskýrlu flugslysanefndar
hafa frá árinu 1920 11 látist í flug-
slysum á Reykjavíkurflugvelli.
Hvað ætli margir hafí látist í
umferðinni í borginni á sama tíma-
bili? Það er furðulegt að nokkur
Matthías
Arngrímsson
vilji einka- og kennsluflug burt,
því engin einshreyfils flugvél hefur
misst afl yfír borginni í fjölda ára.
Kennslu- og einkaflug er 80%
umferðarinnar um völlinn. Öryggi
þeirra er því með því besta. Flug-
völlurinn er vel hannaður og stað-
settur flugtæknilega séð. Flugleið-
irnar að og frá vellinum eru skipu-
lagðar þannig að sem styst sé flog-
ið yfír byggð. Það sjá allir sem
fylgst hafa með flugumferð. Árið
1994 vora flugtök og lendingar á
Reykjavíkurflugvelli 74.039. Mið-
að við þann gífurlega fjölda er
slysatíðni svipuð, ef ekki lægri en
í öðrum löndum. Dæmi: Ájáð 1994
voru slys tengd einkaflugi í Nor-
egi 88,9 pr. 100.000 flugtíma, en
á Islandi voru þau 45,6 pr. 100.000
flugtíma. M.ö.o. nær helmingi
færri.
NA/SV brautin
Sú nefnd er vann áhættumat
vegna vallarins á árunum ’88 - ’91
lagði til að hætt yrði notkun á
NA/SV braut og henni lokað
vegna þess að sú braut sé stutt,
óupplýst og án allra flugleiðsögu-
tækja, aðflug sé yfir þéttbýlt svæði
og Landspítalinn rétt við aðflugs-
ferilinn.
Miðað við þann flugvélakost
sem hér er, er lengd brautarinnar
ekki vandamál. Að hún sé óupp-
lýst er heldur ekki vandamál, því
þar sem ekki eru flugleiðsögutæki
þarf sjaldan lýsingu þar sem
brautin er aðeins notuð við sjón-
flugsskilyrði. Brautin er ekki not-
uð nema brýna nauðsyn beri til,
t.d. ef vindur er það sterkur úr
ákveðinni átt að flugvélar ráði
ekki við að lenda á annarri braut.
Það gerist sjaldan. Þessi braut
hefur eitt fram yfir aðrar brautir
vallarins: 300 metra langur kafli
upphaflegu brautarinnar sem
Með leyfi, er ekki hægt að lyfta
umræðunni á hærra plan?
í BLAÐAVIÐTALI sem birtist
nýlega við Jón Sigurðsson banka-
stjóra og fyrrverandi ráðherra kom
fram að aðilar vinnumarkaðs
hefðu lagt gmnn að þeim efna-
hagsbata sem orðið hefur að und-
anförnu með ábyrgum kjarasamn-
ingum frá 1990. Með því hafí ver-
ið tryggður sá stöðugleiki sem
hefur ríkt í íslensku efnahagslífí.
Hann hrósaði verkalýðsleiðtogum
fyrir að þeir hefðu áttað sig á að
þessi leið gæfi launþegum raun-
hæfar kjarabætur.T’essi ummæli
em athyglisverð ef litið er til um-
ræðunnar að undanfömu.
Þingmenn fengu í haust launa-
hækkun langt umfram það sem
aðrir launþegar fengu fyrr á ár-
inu, auk þess að þeir hafa fengið
umtalsverðar launahækkanir um-
fram aðra landsmenn síðan 1988.
Þessa Iaunahækkun hafa þeir síð-
an varið m.a. með því að halda
því fram að það sé getu- og til-
gangsleysi verkalýðsfélaga að
kenna að launafólk hafi ekki
fengið meiri launahækkanir,
verkalýðsrekendur starfi í ein-
Umræðan sýnir vel,
segir Guðmundur
Gunnarsson, hversu
ábyrgðarlausir stjóm-
málamenn eru í að-
gerðum og kostulegri
hundalógik.
angraðri veröld gegn hagsmunum
félagsmanna. Kjaradómur og
fjármálaráðuneyti réttlæta launa-
hækkanimar með útreikningum
þar sem staðreyndum er hagrætt
eða sleppt eftir hentugleikum,
starfsaldurshækkunum er m.a.
staflað ofan á umsamdar launa-
hækkanir og þannig fundnar út
forsendur til hækkunar launa
æðstu ráðamanna umfram aðra
landsmenn.
Ef launþegar hefðu sótt sömu
launahækkanir þá væri stöðugleiki
í íslensku efnahagslífi horfinn.
Mörg verkalýðsfélaganna hafa
fulla burði til þess að sækja þær,
en félagsmenn þeirra
hafa á fundum frekar
kosið að halda í
stöðugleikann og
lækkandi vexti en fá
yfir sig þær kollsteyp-
ur sem við bjuggum
við á árunum fyrir
1990. Samkvæmt
tölum frá Kjararann-
sókn þá hafa verka-
lýðsfélögin og félags-
menn þeirra með þess-
ari ábyrgu afstöðu
sinni aukið kaupmátt
meir á tímum þjóðar-
sáttar en hann hafði
aukist næstu 25 ár þar
á undan. Á þeim tíma
bjuggu nágrannalönd okkar við
stöðugt verðlag og juku kaupmátt
sinn jafn og þétt um 1 - 2% á ári,
á meðan við bjuggum við gífurlega
verðbólgu, lagt var í hveija fram-
kvæmdina eftir aðra sem engum
arði skilaði, framkvæmd var
eignaupptaka á öliu sparifé, kaup-
máttur jókst ekkert þrátt fyrir
kjarasamninga upp á tuga pró-
senta kauphækkanir.
Við upphaf þjóðarsáttar voru
nágrannar okkar komnir vemlega
fram úr hvað varðar
kaupmátt, íslensk fyr-
irtæki vom komin að
fótum fram og öllum
var orðið ljóst að
þangað var engar
raunhæfar Iauna:
hækkanir að sækja. í
dag em þær aðstæður
að skapast að fyrir-
tækin em risin á fæt-
ur, farin að fram-
kvæma og ráða nýtt
starfsfólk. Það er að
skapast möguleiki á
raunhæfum kaup-
hækkunum og laun-
þegar eiga helgan rétt
á þeirri uppskeru sem
þeir sáðu til. Verði farin sú leið
sem stjómmálamenn fóra nú í
haust og era að reyna að veija
þá glutmm við fljótt niður þeim
árangri sem við höfum þó náð á
tímum þjóðarsáttar og náðum nú.
Við eram farin að draga á félaga
okkar á Norðurlöndum og eigum
að geta náð enn lengra í næstu
kjarasamningum.
Sú umræða sem farið hefur
fram á undanförnum vikum sýnir
landsmönnum vel hversu ábyrgð-
arlausir stjórnmálamenn eru í að-
gerðum og kostulegri hundalógik
sem koma málinu ekkert við.
Fréttamenn láta þá komast upp
með að slá fram órökstuddum full-
yrðingum. Annað samskonar
dæmi fengum við nú um helgina,
þar sem fyrrverandi ráðherra lýsir
því yfir með rökum reiknuðum út
í fjármálaráðuneyti, að starfsmenn
ASÍ hafí unnið sér það til saka
að hafa greitt í lífeyrissjóð opin-
berra starfsmanna frá 1950 - 1990
og eigi þar inni skuldbindingar upp
á 75 millj. kr., inngreiðslur laun-
IÐNAÐARHURÐIR - BILSKURSHURÐIR
ÞAK- OG VEGGSTÁL
ISYAi-BORGA'H/F.
HÖFÐABAKKA9 -112 REYKJAVÍK - SÍMI: 587 8750 - FAX: 587 8751
Guðmundur
Gunnarsson
þega og vinnuveitenda em ekki
uppreiknaðar og dregnar frá,
kannski er það óviljandi. Kannski
er það einnig óviljandi að ekki er
minnst á hver var orsök þessa í
upphafí, og það sem er alvarleg-
ast: ekki er minnst á að ASÍ þarf
að greiða mismun á inngreiðslu
og skuldbindingu, ekki ein króna
kemur úr ríkissjóði.
Þessi málsmeðferð sýnir okkur
vel á hvaða plani stjómmálamenn
ræða málin. Leikurinn er hafínn,
fjölmiðlar birta þetta með stóm
letri á besta stað. Tilgangurinn er
augljós, ráðherrar og þingmenn
ætla enn einu sinni að koma sér
undan því að ræða kjarna máls-
ins, fáránleika opinbera lífeyris-
sjóðakerfísins, og maður tali nú
ekki um ósvífinn rekstur lífeyris-
sjóðs ráðherra.
Mér hefur undanfarnar vikur
oft komið í hug snjöll ummæli
nóbelsskáldsins okkar ástkæra í
Innansveitarkróníku: „Því hefur
verið haldið fram að íslendingar
beygi sig lítt fyrir skynsamlegum
rökum, íjármunarökum varla held-
ur, en þó enn síður fyrir rökum
trúarinnar, en leysi vandræði sín
með því að stunda orðhengilshátt
og deila um tittlingaskít sem ekki
kemur málinu við, en verði skelf-
ingu lostnir og setji hljóða hvenær
sem komið er að kjarna málsins".
Sumir leiðtogar verkalýðsfélag-
anna hafa fallið í gryfjuna með
stjórnmálamönnunum og hamast
við að veija sig. Það er gert með
því að níða niður félaga sína og
væna þá um dugleysi. Fréttamenn
taka undir það og kætast yfir því
að nú standi verkalýðshreyfíngin
veik og margklofín. Þeir fara ham-
föram og taka ítrekað viðtöl við
takmarkaðan hóp forystumanna
með það markmið eitt að vopni
að reyna að færa sönnur á þetta.
Ég ætla að vitna aftur til þjóð-
skáldsins okkar: „Með leyfi, er
ekki hægt að lyfta umræðunni á
hærra plan?“.
Höfundur er form. Rafiðnaðar-
sambands íslands.