Morgunblaðið - 20.12.1995, Blaðsíða 22

22 MIÐVIKUDAGUR 20. DESEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Vranitzky
biðst
lausnar
Kozyrev segir ekki ástæðu til mikils ótta eða fáts á Vesturlöndum
Líkur á að kommúnistar
hreppi þriðjung þingsæta
Moskvu. Reuter.
ER búið var að telja í 179 af 225
einmenningskjördæmum neðri deild-
ar rússneska þingsins, Dúmunnar,
síðdegis í gær höfðu kommúnistar
fengið 45 sæti, skipting einmenn-
ingssætanna verður fyrst um sinn
nokkuð óljós þar sem margir fram-
bjóðendur sögðust vera óháðir.
Flokkarnir beijast síðan um 225
sæti á landslistum og voru kommún-
istar efstir með 22,3% fylgi, annar
var þjóðernissinnaflokkur Vladímírs
Zhírínovskíjs, Fijálslyndi lýðræðis-
flokkurinn. Var talið líklegt að
kommúnistar myndu hreppa allt að
þriðjung allra þingsætanna 450.
Flokkur Zhírínovskíjs var með
10,9%, þriðji var flokkur Víktors
Tsjernomýrdíns forsætisráðherra,
Rússneska föðurlandið, með 9,6%,
næst kom umbótaflokkurinn Jabloko
með 7,6% og aðrir flokkar voru með
undir 5% en það er lágmarksfylgi
sem flokkur þarf til að fá úthlutað
þingsætum.
Um hríð var sagt að Lýðræðisleg-
ur valkostur Rússlands, sem Jegor
Gajdar, fyrrverandi forsætisráð-
herra og umbótasinni, fer fyrir,
myndi komast að en þetta var síðar
leiðrétt, hann reyndist vera með
4,4% stuðning. Kvennaflokkurinn
Konur Rússlands var með 4,7% og
flokkur harðlínukommúnistans Víkt-
ors Anpílovs 4,6%. Gajdar var sjálfur
á landslista og fellur því af þingi ef
flokkur hans nær ekki lágmarkinu.
Flokksbróðir hans, mannréttinda-
frömuðurinn Sergej Kovaljov, bauð
sig fram í einmenningskjördæmi og
vann.
Liðsmenn Bændaflokksins, sem
stendur nærri kommúnistum, voru
sigursælir í einmenningsskjördæm-
um, voru búnir að fá 15 sæti, en
flokkur Tsjernomýrdíns níu, Jabloko
hins vegar 12. Fréttastofan Interfax
sagði að flokkur Zhírínovskíjs myndi
aðeins sigra í einu einmenningskjör-
dæmi.
„Veiru and-kommúnismans, sem
smitberar pólitísks alnæmis komu
með til Rússlands, tókst ekki að
bijóta niður öflugar ónæmisvarnir
borgara okkar,“ sagði dagblaðið
Pravda sem styður kommúnista.
Blöð umbótasinna sögðu niðurstöðu
kosninganna eðlilega afleiðingu þess
hve sársaukafull umskiptin frá kom-
múnisma til markaðsstefnu hefðu
verið.
Líkur á að Kozyrev hætti
Margir búast við uppstokkun í
ríkisstjórninni, einkum er rætt um
að Andrej Kozyrev utanríkisráð-
herrá, sem hefur verið vinsæll skot-
spónn kommúnista og þjóðernis-
sinna, er segja hann allt of hallan
undir vestræn sjónarmið, muni
hætta. Kozyrev náði kjöri í einmenn-
ingskjördæmi í Múrmansk en sam-
kvæmt stjórnarskrá má ráðherra
ekki jafnframt vera þingmaður. Ráð-
herrann sagðist myndu taka ákvörð-
un um framtíð sína eftir að hafa átt
fund með Borís Jeltsín forseta.
Kozyrev hefur verið ráðherra í
fimm ár. Hann sagði ástæðulaust
fyrir Rússa og ráðamenn á Vestur-
löndum að hrapa að ályktunum
vegna úrslitanna, ekki væri víst að
kjósendur væru að biðja um öfga-
þjóðernisstefnu eða kommúnisma.
Kjósendur gætu verið að mótmæla
fyrst og fremst núverandi ástandi
en ekki lýsa yfir stuðningi við áður-
nefnd viðhorf.
FRANZ Vranitsky kanzlari
Austurríkis (lengst t.v.) snýr
baki við Wolfgang Schiissel,
leiðtoga Þjóðarflokksins,
(annar f.v.) og ráðherrum sín-
um eftir að hafa beðist lausn-
ar fyrir sig og stjórn sína á
fundi með Thomas Klestil for-
seta í Hofburg-höllinni í gær.
Stjórnin mun sitja þar til ný
hefur verið mynduð. Búist er
við að Klestii feli Vranitsky
stjórnarmyndun en að við-
ræður um stjórnarsamstarf
hefjist þó ekki fyrr en eftir
6. janúar. Stjórnmálaský-
rendum ber saman um að
stjórnarmyndun af hálfu frá-
farandi flokka muni reynast
mjög erfið þar sem Schiissel
ítrekaði í gær andstöðu
flokks síns við aukna skatt-
heimtu og niðurskurð í vel-
ferðarkerfinu en það voru
ágreiningsefni sem urðu fráf-
arandi stjórn að falli.
Solana tekur við sem framkvæmdastjóri NATO
Áhersla lögð á þörf-
ina á stækkun NATO
Brussel. Reuter.
JAVIER Solana, fyrrverandi utan-
ríkisráðherra Spánar, tók í gær við
embætti framkvæmdastjóra Atl-
antshafsbandalagsins (NATO) og
lagði áherslu á þörfina á því að
stækka bandalagið til austurs.
Rússar hafa miklar áhyggjur af
hugmyndum um að fyrrverandi að-
ildarríki Varsjárbaridalagsins gamla
fái aðild að NATO. Gennadíj Zjúg-
anov, leiðtogi rússneskra kommún-
ista, sagði í viðtali við þýska viku-
blaðið Stern í vikunni að Rússar
gætu neyðst til að byggja upp nýtt
varnarbandalag ef NATO færðist
nær landamærum Rússlands.
„Stækkiln NATO yrði mikilvæg-
asta framlag bandalagsins til þess
markmiðs að skapa sameinaða Evr-
ópu,“ sagði Solana. Hann lagði hins
vegar ríka áherslu á þörfina á ná-
inni samvinnu við Rússa. „Það er til
mikils að vinna, bæði fyrir Rússa
og NATO, og við verðum að byggja
upp viðvarandi traust og samvinnu
okkar á milli... Við viljum byggja
upp nýtt öryggiskerfi með, og ekki
gegn, Rússum."
Erfið verkefni fyrir höndum
Solana sagði að NATO stæði
frammi fyrir fjórum mikilvægum
verkefnum - að koma á friði í Bosn-
íu, semja um inngöngu ríkja í Mið-
og Austur-Evrópu í bandalagið, efla
tengslin við Rússland og laga banda-
lagið að viðfangsefnum næstu aldar.
Hann kvaðst ennfremur vilja stuðla
að því að eining bandalagsins héld-
ist og sagði að Evrópa ætti ekki
bjarta framtíð ef leiðir hennar og
Norður-Ameríku skildu.
Solana stjórnar fyrsta fundinum
sem framkvæmdastjóri NATO í dag
- sama dag og bandalagið tekur
við yfirstjórn friðargæslunnar í
Bosníu af Sameinuðu þjóðunum.
Þetta eru fyrstu hernaðaraðgerðir
bandalagsins á landi utan skil-
greinds varnarsvæðis þess. Þetta
eru jafnframt fyrstu raunverulegu
hernaðaraðgerðir NATO í samvinnu
við fyrrverandi óvinaríki í Mið- og
Austur-Evrópu. Rússneskir her-
menn eru í fjölþjóðahernum sem á
að framfylgja friðarsamningunum í
Bosníu.
„Við ætlum að tryggja að her-
mennirnir fái þann stuðning og leið-
sögn sem þarf til að halda áhætt-
unni í lágmarki, halda líkunum á
árangri í hámarki og ljúka starfinu
á því ári sem þeir verða þarna,“
sagði Solana.
Framkvæmdastjórinn kvaðst
einnig staðráðinn í að koma á nauð-
synlegum breytingum innan NATO
til að búa bandalagið undir 21. öld-
ina. „Við þurfum að breyta innri
uppbyggingu bandalagsins tii að
endurspegla aukna ábyrgð Evrópu-
ríkja í varnar- og öryggismálum.“
Selveiði
aukin í
Kanada
Ottawa. Reuter.
BRIAN Tobin, sjávarútvegsráð-
herra Kanada, tilkynnti á mánu-
dag að ríkisstjórnin hygðist hvetja
til selveiða til að vernda þorsk-
stofninn en selurinn hefur gengið
mjög á hann.
Tobin sagði að kenna mætti
selnum um 99% þeirrar fækkunar
sem orðið hefði í þorskstofninum
við Atlantshafsströnd Kanada en
veiðar úr stofninum hafa verið
bannaðar í nokkur ár. Stjórnin
hyggst auka selveiðikvótann úr
186.000 og upp í 250.000 dýr á
næsta ári. Selveiðimenn fá greidd-
ar rúmar tuttugu kr. ísl. fyrir kíló-
ið.
Bresk dýraverndunarsamtök
hafa brugðist ókvæða við og hafa
ein þeirra hvatt breskan almenn-
ing til að sniðganga kanadísk
matvæli, sérstaklega lax, í mót-
mælaskyni.
Ókyrrð í Hebron
PALESTÍNUMAÐUR á ungl-
ingsaldri réðst með öxi á 15 ára
gyðingastúlku úr röðum ísra-
elskra landnema í Hebron á
Vesturbakkanum í gær og
særði hana lítillega. íbúar borg-
arinnar eru um 100.000, þar af
um 400 landnemar. Arásarmað-
urinn flýði af vettvangi og
skildi vopnið eftir en að sögn
Palestínumanna gengu nokkrir
gyðingar síðar berserksgang,
veltu m.a. um koll ávaxtasölu-
borðum. Israelskir hermenn
handtóku 15 landnema og um
25 Palestínumenn voru yfir-
heyrðir. Landnemi af banda-
rískum ættum myrti 29 Palest-
ínumenn í mosku í Hebron í
fyrra. Á myndinni sjást her-
menn gæta nokkurra landnema
sem handteknir voru í gær.
Reuter.
Nasistapóstur
sendur frá Noregi
Ósló. Morgunblaðiö.
ÞÝSKIR og austurrískir nýnas-
istar hafa misnotað norsku póst-
þjónustuna til þess að dreifa
pólitískum áróðri sínum.
Norska lögreglan freistar þess
að komast að því hvernig málið
er í pottinn búið. Að hennar sögn
hefur fjöldi stórra póstsendinga
með nýnasistaáróðri verið send-
ur frá Þýskalandi og Austurríki
til Noregs. Þar hefur heimilis-
fangi verið breytt og bréfin send
áfram til réttra viðtakenda í
Þýskalandi og Austurríki, að
sögn norska blaðsins Aftenpost-
en.
Með því að umrita heimilis-
fang með þessum hætti og senda
bréfin áfram kemst sendandi hjá
viðurlögum í heimalandinu.
Þýskir og austurrískir nýnas-
istar hafa í auknum mæli fært
starfsemi sína út fyrir landstein-
ana vegna hertari laga sem ætl-
að hefur verið að uppræta starf-
semi þeirra svo og hvers kyns
samtaka sem stuðla að kyn-
þáttafordómum.
Ljóst þykir, að nýnasistarnir
fái aðstoð í Noregi við að breiða
út boðskap sinn annars staðar í
Evrópu.
Féll eitt þúsund
metra í ókyrrð
Madrid. Reuter.
FLYTJA varð 43 farþega á sjúkra-
hús eftir að flugvél frá Venesúela
féll um 1.000 metra yfir Atlantshaf-
inu vegna ókyrrðar í lofti. Fólkið
var beinbrotið auk þess sem margir
voru í losti.
„Þetta var víti,“ sagði ítölsk kona
úr farþegahópnum sem var um
borð í DC10 þotunni er var á leið
frá Venesúela til Ítalíu. Sagði konan
að vélin hefði skyndilega lent í
lofttæmi og steypst niður með þeim
afleiðingum að farþegar og farang-
ur hentust til. Þegar flugstjórinn
hafði náð stjórn á vélinni að nýju,
sagði hann farþegum að fallið hefði
verið um 1 km og þakkaði guði
fyrir að allir væru á lífi.
Lent var á Las Palmas á Kanarí-
eyjum til að koma hinum slösuðu á
sjúkrahús. Neituðu margir að fara
aftur um borð í vélina er haldið var
af stað. Farþegarnir hlutu ýmiss
konar beinbrot, m.a fótbrot, rif-
beinsbrot, hryggbrot, lífbeins-,
kjálka- og viðbeinsbrot.