Morgunblaðið - 11.01.1996, Blaðsíða 24

24 FIMMTUDAGUR 11. JANÚAR 1996
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Einstaka góð hugmynd
TONLIST
ll j a 11 a k i r k j a
HÁTÍÐARTÓNLEIKAR
Skólakór Kársness, undir stjórn Þór-
unnar Björnsdóttur, undirleikari
Monica Ábendroth, Samkór Kópa-
vogs, undir sljórn Stefáns Guð-
mundssonar, Hljómskálakvintettinn,
Sigrún Hjálmtýsdóttir, Anita Narde-
au, undir sljóm Martial Nardeau,
fluttu verk eftir Hans Nyberg, Samu-
el Scheidt, Hándel, Britten, og Mart-
ial Nardeau. Þriðjudagurinn 9. jan-
úar, 1996.
HÁTÍÐARTÓNLEIKAR, að vísu
án þess að tilefnið væri tilgreint,
voru haldnir í Hjallakirkju í Kópavogi
og hófust á kyndilmessusálmi, Vor
raust og tunga, úr Grallaranum, út-
settum af Glúmi Gylfasyni. Þetta er
ágæt útsetning, er var í heild vel flutt.
Söngurinn hefst á einraddaðri skipan
en við hvert erindi stækkar tónbálk-
urinn. Flytjendur auk Samkórsins
voru Ásgeir Steingrímsson, Sveinn
Birgisson og Kjartan Siguijónsson
en stjómandi var Stefán Guðmunds-
son. Samkórinn með orgelundirleik
Kjartans Siguijónssonar, flutti og tvö
lög eftir Hans Nyberg, er vom sung-
in af þokka undir stjóm Stefáns
Guðmundssonar.
Hljómskálakvintettinn, sem skip-
aður er Ásgeiri Steingrímssyni,
Svein Birgissyni, Þorkeli Jóelssyni,
Oddi Björnssyni og Bjarna Guð-
mundssyni, flutti Cansónu eftir
Samuel Scheidt, sem var ágætlega
leikin en á helst til of miklum hraða.
Hraði er afstætt fyrirbrigði og flest-
ir tónlistarsagnfræðingar telja að
tónlist frá 16. og 17. öld hafi mjög
líklega verið leikin hægar en nú-
tímamönnum finnst eðlilegt. Aría
úr óratoríunni Samson, eftir Hánd-
el, var sungin af Sigrúnu Hjálmtýs-
dóttur, við undirleik Hljómskála-
kvintettsins en Ásgeir Steingríms-
son lék einleik á trompett. Sigrún
og Ásgeir skiluðu sínu ágætlega,
þó erfítt væri fyrir Sigrúnu, að
syngja á móti sterkri enduróman
lúðranna.
Skólakór Kársness, undir stjórn
Þórannar Björnsdóttur, við hörpu-
undirleik Monicu Abendroth, flutti
sex þætti úr Ceremony of Carols
eftir Britten og var söngur bam-
anna og flutningurinn í heild mjög
fallega mótaður. Tónleikunum lauk
með frumflutningi á messu eftir
Martial Nardeau og auk fyrr-
greindra listamanna bættist Anita
Nardeau, mezzosópransöngkona í
hópinn. Messan er byggð á nokkr-
um þáttum úr latneskum messu-
texta og er því í heild nokkuð laus
í formi. Tónmál verksins byggist
mjög á þrástefjun, sem ýmist birtist
einrödduð eða í kontrapunktiskri
skipan og eru sumir kaflarnir helst
til langdregnir, sérstaklega milli-
þáttur fyrir lúðrakvintett, þar sem
túban var mikið notuð og tónmálið
varð einum of einlitt.
Einsöngsþættimir vora aðallega
tveir, sem Sigrún Hjálmtýsdóttir
og Anita Nardeau sungu ágætlega.
Undirritaður veit ekki til þess að
Anita Nardeau hafi sungið áður á
tónleikum hér á landi en hún er
ágæt söngkona og var söngur henn-
ar að öllu leyti vel útfærður. Tón-
skipan kórraddanna var einföld og
einnig slitrótt, nema í Agnus Dei
kaflanum, þar varð þrásteíjunin á
köflum nokkuð þétt. í heild var
verkið þokkalega flutt undir stjórn
höfundar. Ekkert skal sagt um
Nardeau sem tónskáld af þessari
framraun og þó um margt megi
setja út á verkið, er t.d. varðar ein-
hæft tónmál, formskipan og sam-
skipan kórs og hljóðfæra, brá ein-
staka sinnum fyrir góðum hug-
myndum og blæbrigðum, svo'að vel
má eiga von á betra, með meiri
æfingu og aukinni kunnáttu í sam-
skipan tónhugmynda, því tónsmíði
þarf að iðka, éf öðlast skal leikni í
að tjá sig með tónum.
Jón Ásgeirsson
ARNALDUR Arnarson
Eíns og að
missalax
Finni slær í gegn
vestanhafs
MARÍ A Ásmundsdóttir.
Listakonaá
tíræðisaldri
MARÍA Ásmundsdóttir opnar lista-
sýningu í Risinu, Hverfísgötu 105,
laugardaginn 13. janúar kl. 15.
María, sem nú er á 97 aldursári,
hefur fengist við ýmsa listvinnu
lengst af ævinni og málað myndir
allt frá unga aldri. Hún eignaðist ung
myndavél og notaði síðan myndimar
til að mála eftir. Hefur hún því getað
sótt myndefni víða að, jafnvel frá
Danmörku og Noregi. Þá hefur hún
málað á gler og útsaum hefur hún
lagt mikið í.
María sýndi verk sín fyrir nokkr-
um árum í félags- og þjónustumið-
stöðinni í Bólstaðarhlíð, en hefur nú
safnað saman stærra safni af ýmsum
listmunum, sem líka verða til sýnis.
Sýningin stendur til 21. janúar.
-----»-»-»----
Yeggmyndir,
þrívíð verk
og málverk
ÁSTA Ólafsdóttir, Guðmundur Thor-
oddsen og Jón Sigurpálsson opna
sýningar í Nýlistasafninu Vatnsstíg
3b, laugardaginn 13. janúar kl. 16.
Jón Sigurpálsson og Guðmundur
Thoroddsen sýna veggmyndir í neðri
sölum safnsins og Asta Ólafsdóttir
sýnir þrívíð verk og málverk í efri
sölunum.
Gestur í setustofu safnsins er Nína
Ivanova frá Rússlandi. Hún dvelur
hér sem gestanemi í Myndlista- og
handíðaskóla íslands.
Tómas R. Einarsson kontrabassa-
leikari og Óskar Guðjónsson saxófón-
leikari verða með tónlistarflutning
við opnunina.
Sýningamar eru opnar daglega frá
kl. 14-18 og þeim lýkur sunnudaginn
28. janúar.
Á ÞVÍ eina ári sem liðið er frá
því finnski stjórnandinn Jukka-
Pekka Saraste tók við sinfóníu-
hljómsveit Toronto-borgar hef-
ur miðasala á tónleika hljóm-
sveitarinnar rokið upp um 63%.
Yfirleitt er uppselt á tónleika
með löngum fyrirvara og Fin-
landia-útgáfan hefur undirritað
þriggja ára samning við hljóm-
sveitina, þann fyrsta á 72 ára
ferli hennar.
Saraste nýtur viðlíka vin-
sælda og poppstjarna í Toronto.
Borgarstjórinn hefur lýst einn
dag ársins Saraste-dag, vegg-
spjöld með myndum af honum
hanga uppi um alla borg og
kaupa má hornaboltahúfur sem
hann hefur áritað.
Saraste dreymdi um að verða
stjórnandi frá unga aldri. Hann
er alinn upp í borginni Lahti,
norðan Helsinki, þar sem hann
stundaði tónlistarnám. Saraste
gekk til liðs við finnsku útvarps-
hljómsveitina árið 1978, en
hann var þá fiðluleikari sem var
að læra hljómsveitarstjórnun.
Hann er nú aðalstjórnandi áður-
nefndrar útvarpshljómsveitar
auk starfans í Toronto, en hann
stjórnaði sinfóníuhljómsveitinni
þar fyrst fyrir þremur árum
sem gestastjórnandi. Þá flutti
hann verk eftir samlanda sinn,
Jean Sibelius, og þótti standa
LEIKFÉLAG Reykjavíkur verður
99 ára gamalt í dag, fimmtudag
11. janúar, en í dag eru einnig liðin
tíu ár frá því að Davíð Oddsson
þáverandi borgarstjóri lagði hom-
stein að Borgarleikhúsinu.
Til að minnast þessara tímamóta
og til að kynna undirbúning 100
ára afmælishátíðar að ári verða
leikfélagsmenn með samkomu í for-
sal Borgarleikhússins kl. 16.30
þennan sama dag. Sérstök afmælis-
nefnd starfar nú að undirbúningi
aldarafmælisins. Afmælisnefndina
sig svo vel að honum var boðinn
samningur við hljómsveitina.
Toronto hefur lengi verið
mikil menningarborg en sinfó-
níuhljómsveitin þótti hins vegar
ekki skara fram úr á nokkurn
hátt. Frá því að Sarastre tók
við hefur hann skipt íhaldss-
amri efnisskrá hljómsveitarinn-
ar út fyrir framsæknari verk
sem höfða til yngri hlustenda,
auk þess sem hann hefur lagt
kapp á að fá þekkta einleikara
til að koma fram með hljóm-
sveitinni.
Á meðal þeirra nýunga sem
Saraste hefur kynnt Toronto-
búum eru verk eftir ung og Iítt
þekkt tónskáld. Þá hyggst hann
standa fyrir umræðum um tón-
verkin að tónleikum loknum,
þar sem tónleikagestir geta
rætt við tónskáldin.
Hinn 39 ára gamli Finni vill
þó ekki eigna sér heiðurinn af
þeim breytingum sem orðið
hafa á hljómsveitinni, segir
hann fyrst og fremst að þakka
hljóðfæraleikurunum sjálfum.
„Vissulega verður stjórnandinn
að hafa ákveðnar hugmyndir
um hvernig hann vill að tónlist-
in sé flutt. Persónuleikinn skipt-
ir þar máli, hvernig stjórnand-
inn kemur hlutunum í verk og
hvernig hljóðfæraleikararair
túlka vilja hans.“
skipa Leikhúsráð og heiðursfélagar
Leikfélags Reykjavíkur en formað-
ur nefndarinar er Vigdís Finnbofa-
dóttir, forseti íslands. Meðal þeirra
sem taka til máls á samkomunni
eru Davíð Oddsson, forsætisráð-
herra, Ingibjörg Sólrún Gísladóttir,
borgarstjóri, Kjartan Ragnarson,
formaður Leikfélags Reykjavíkur,
og Viðar Eggertsson, verðandi leik-
hússtjóri Leikfélags Reykjavíkur.
Szymon Kuran borgarlistamaður
og félagar úr Leikfélagi Reykjavík-
ur munu stytta gestum stundir.
TONLIST
íslcnska ópcran
EINLEIKSTÓNLEIKAR
Amaldur Amarson. Þriðjudagur 9-
janúar 1996.
Á VEGUM Styrktarfélags ís-
lensku óperunnar hélt Amaldur
tónieika sína í kvöld og eru það
fyrstu af fernum tónleikum á veg-
um Styrktarfélags óperunnar fram
á vor. Hér er um þarft og gott starf
styrktarfélagsins a'ð ræða, sem
virðist búið að ná fótfestu ef dæma
má eftir aðsókninni í kvöld, sem
var mjög góð. Einnig var einleikar-
inn á sviðinu einn af okkar ágæt-
ustu gítarleikurum og vinsæll mjög.
Stundum var sagt að tónleikar
væra vel heppnaðir ef áheyrandinn
gæti, án slæmrar samvisku, fest
bíund undir tónlistinni. Ekki á þetta
kannski síst við um gítartónleika í
fimm hundrað sæta sal, þegar hinn
hljóði söngur gítarsins gælir við
hlustir manns í tæpa tvo klukku-
tíma. Ef svo við þetta bætist að
verkefnin eru öll frá sama gullaldar-
tímabili gítarsins og í nokkurn veg-
inn sama lit er ekki að furða þótt
öryggið slái út einstaka sinnum.
Maður spyr, er nauðsynlegt og
gáfulegt að stilla upp svona einlitri
efnisskrá? Ef það er nauðsynlegt
þá er eitthvað að og ef það er gáfu-
legt er einnig eitthvað að. Undan-
tekningar voru þó að Bach-svítan
Ingólfur
sýnir í Ing-
ólfsstræti 8
SÝNING á verkum Ingólfs Arnar-
sonar í Ingólfsstræti 8 verður opnuð
í dag, fimmtudag. Ingólfur hefur í
áraraðir látið til sín taka á mynd-
listarsviðinu. Hann hefur sýnt víða
hér heima og erlendis auk þess að
hafa skipulagt fjölda sýninga inn-
lendra og erlendra listamanna.
„Verk Ingólfs eru yfirlætislaus
og einföld en íhugul og framsetn-
ingin útsjónarsöm. En að baki ein-
faldleikanum býr heimur útaf fyrir
sig, heimur listamannsins“, segir í
kynningu.
Þess má geta að önnur sýning á
verkum Ingólfs verður opnuð á
Kjarvalsstöðum laugardaginn 13.
janúar.
Sýningin stendur til 4. febrúar
og er opið frá kl. 14-18 alla daga
nema mánudaga,
í E-dúr hélt manni vel vakandi enda
hentaði spilamáti, ásláttur Arnalds
og sjálft hljóðfærið barokk-stíl
Bachs vel. Svítan stóð eins og risi
upp úr á tónleikunum. Toccata Þor-
steins Haukssonar var önnur und-
antekningin. Það er vandi að
skrifa fýrir gítar en það gat maður
ekki fundið á verki Þorsteins, það
byijaði mjög spennandi og hélt
áfram að vera það til enda, en hvers
vegna í ósköpunum hélstu ekki
áfram með verkið, Þorsteinn? Fyrir
mér var verkið rétt að byija þegar
þú endar snögglega og óvænt, þetta
var eins og að missa lax, get ég
imyndað mér, og fyrir þetta verður
þú að bæta, annað hvort með því
að ljúka verkinu eða skrifa annað
sem nær landi.
Áreiðanlega er ekki auðvelt að
auka lífi þessi stuttu verk eftir
Ponce, Samazeuilh (þar fannst mér
ég kominn á ball í Vatnsdalnum),
Aguirre, Tedesco, Turina, og þótt
Amaldur sé mjög góður gítarleikari
og spilaði öll verk þessara höfunda
vel og kannske best litlu svítuna
eftir Albéniz þá vantaði töfrana í
leik hans í kvöld, töfrana sem engu
eira og engin lokbrá fær staðist.
Kannske var ein ástæðan örlítið
öryggisleysi sem öðru hveiju brá
fyrir í kvöld og kannske er ásláttur-
inn nokkuð harður og sár á stund-
um. Eigi að síður á Arnaldur margt
afar fallegt í leik sínum og það tek-
ur jú tíma að ná fullri stærð.
Nína Gauta
sýnir í
Stöðlakoti
NÚ stendur yfir sýning á verkum
Nínu Gauta í Stöðlakoti við Bók-
hlöðustíg.
Pétur Gunnarsson skrifar um
Nínu í sýningarskrá: „Þótt Nína
Gautadóttir hafi um áratuga bil
búið í borg borga hefur þráin heim
gripið hana æ sterkari tökum með
ári hveiju. Vinir hennar flokka hana
með farfuglunum og fylgjast með
því þegar þær skila sér inn ein af
annarri; Lóan, Krían og
Nína . . . Og eins og þær er hún
flogin fyrirvaralaust. Og upplifír þá
í útlegðinni þetta sem við staðfugl-
amir tökum sjaldnast eftir: lands-
lagið hið innra. Hraun, mosaþemb-
ur, fjöll, jöklar, birta - landslag
búið til úr heimþrá."
Sýningin er opin daglega frá kl.
14-18 til 21. janúar.
Nýtt leikhús
á gömlum grunni
Ragnar Björnsson