Morgunblaðið - 11.01.1996, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAG UR 11. JANÚAR 1996 29
AÐSENPAR GREINAR
Verður þetta
dæmi um árangur
líka fordæmi?
í stjórnarandstöð-
unni eru nú fjórir ólíkir
flokkar. Þeir eiga ólíka
reynslu og ólíka sögu.
En þeim tókst á loka-
sprettinum fyrir hátíð-
ar að knýja fram mikil-
vægar breytingar á
bandormsfrumvarpi
ríkisstjórnarinnar -
ekki með löngum ræð-
um og næturfundum
heldur með samstöðu
og málefnalegri festu.
Vörn fyrir
velferðarkerfið
Það hefur verið sátt
um nokkur grundvallaratriði vel-
ferðarkerfisins á íslandi í marga
áratugi. Eitt atriðið er það að bæt-
ur almannatrygginga og atvinnu-
leysisbætur eigi að hækka eins og
laun á hverjum tíma. Engum hefur
dottið í hug að setja spurninga-
merki við þetta grundvallaratriði.
Fyrr en núverandi ríkisstjórn. Und-
ir forystu Framsóknrflokksins er
flutt frumvarp um að afnema sjálf-
Óánægjan kraumar
undir í þjóðfélaginu,
segir Svavar Gests-
son, og fólk íhugar
að flýja land.
virk tengsl launa og almannatrygg-
ingabóta. Því mótmæltu allir aðilar
málsins. Síðar sendi ríkisstjórnin frá
sér yfirlýsingu vegna aðila vinnu-
markaðarins þar sem ákveðið var
að greiða á árinu 1996 eins og
þessar bætur fylgdu áfram launum.
En eftir sem áður stóð sú tillaga í
lagafrumvarpi á alþingi að sjálfvirk
launaviðmiðun færi út úr lögum um
almannatryggingar og lögum um
atvinnuleysistryggingar. Þegar
þinginu var að Ijúka sameinuðust
stjórnarandstöðuflokkarnir síðan
um þá aðalkröfu að ríkisstjórnin
félli frá áformum sínum. Ríkis-
stjórnin gerði það ekki en hopaði
hálfa leið. Það var áfangi sem
stjórnarandstaðan knúði fram og
felst í þessu:
1. Gert er ráð fyrir að bætur
almannatrygginga og atvinnuleys-
isbætur hækki í ijárlögum hveiju
sinni og verði hækkunin ákveðin
með hliðsjón af breytingum verð-
lags, launa og efnahagsmála. Það
liggur ekki fyrir nákvæmlega hvað
þetta þýðir en það er alveg Ijóst
að ijármálaráðuneytið getur ekki
sýnt Qárlagafrumvarp í haust án
þess að fjalla um það sérstaklega
hvernig á þessum málum verður
tekið.
2. Gert er ráð fyrir
því að þessi sérstaka
formúla gildi um bætur
almannatrygginga á
árunum 1996 og 1997
en í ársbyijun 1998
vaknar viðmiðun al-
mannatryggingalag-
anna upp að nýju. Þar
með má segja að form-
úla ríkisstjórnarinnar
gildi aðeins fyrir tvö ár.
3. Annað þessara
tveggja ára er árið
1996 og íjármunir til
þess að tryggja verð-
lagstengingu bótanna
eru nú inni í ijárlögun-
um. Þökk sé verkalýðshreyfing-
unni. Árið 199-7 er seinna árið og
í upphafi þess eru kjarasamningar
lausir og þá verður að treysta því
að á þeim málum verði tekið hvern-
ig staðið verður að hækkun al-
mannatryggingabótanna á árinu
1997 með hliðsjón af þeim launa-
breytingum sem ákveðnar verða á
því ári.
Það má því halda því fram að
stjórnarandstaðan og verkalýðs-
hreyfingin hafi náð fullum efnisleg-
um sigri í þessu máli.
Stefnir í átök
um næstu áramót?
Þetta er nefnt hér sem dæmi um
stórmál sem stjórnarandstöðuflokk-
arnir náðu samstöðu um að knýja
fram sem aðalbaráttumál nú fyrir
jólin. Nokkut' önnur atriði mætti
nefna. Þar er ekki um að ræða stór-
fellda hreyfingu á ijármagni en þar
er á ferðinni prinsippávinningur; sá
að verja velferðarkerfið og grund-
vallarþátt sem hefur verið þjóðar-
samstaða um. Ríkisstjórnin ætlaði
að ijúfa þá samstöðu. Sú atlaga
var stöðvuð að mestu leyti.
í upphafi þessa árs, 1996, er lít-
ið um pólitísk átök á yfirborðinu.
Óánægja kraumar og sýður undir
alls staðar í þjóðfélaginu. Það er
áframhaldandi atvinnuleysi þús-
undanna. Áfram eru þúsundir ijöl-
skyldna að velta því fyrir sér að
fiýja land. Það hefur ekkert lagast
þó að framsóknarmennirnir hafi
tekið yfir skítverkin í íhaldsijósinu.
Verkalýðshreyfingin er bundin
áfram út árið samkvæmt samning-
um sem verkalýðsfélögin sam-
þykktu í upphafi síðasta árs. En í
lok þessa árs eru samningar lausir.
Þá eiga verkalýðshreyfingin og
stjórnarandstaðan að geta haft veð-
ur hvort af öðru; reynslan frá 1978
er góð. Við þurfuin núna að und-
irbúa okkur aðeins betur. Og erum
byijuð á því. Það sést af árangrinum
við afgreiðslu mála á þinginu fyrir
hátíðarnar.
Höfundur er formaður þingflokks
Alþýðubandalagsins.
Svavar Gestsson
Útsalan
hefst í dag
Dimmalimm
Skólavörðustíg 10, s. 551 1222

_
sfi ÖjjÍf ||||jjjj|111
■I
meiri
möguleikar
á vinningi
í I 'Si&tíM
I I I I
■ I JT