Morgunblaðið - 18.01.1996, Blaðsíða 41

MORGUNBLAÐIÐ
MINIMINGAR
FIMMTUDAGUR 18. JANÚAR 1996 41
SVANLA UG
SIG URÐARDÓTTIR
+ Svanlaug Sigurðardóttir
fæddist á Akranesi 2. júlí
1902. Hún lést á öldrunardeild
sjúkrahússins á Akranesi 5. jan-
úar síðastliðinn og fór útförin
fram frá Akraneskirkju 12. jan-
úar.
LÁTIN er í hárri elli „Akurnesing-
urinn“ Svanlaug Sigurðardóttir, frá
Akbraut á Akranesi. Langri ævi er
lokið. Hvíld er fengin eftir langan
starfsdajg.
Þeir Islendingar, sem lifað hafa
nær alla 20. öldina hafa upplifað
meira ævintýri, en nokkur kynslóð
áður, og það verður okkur, sem
yngri erum, stöðugt umhugsunar-
og undrunarefni, hvernig aldamóta-
kynslóðin tókst, að aðlagast þeim
miklu breytingum, sem orðið hafa
á íslensku þjóðlífi á þessari öld. Það
er ótrúlegur munur á lágreistum
torfbæjum, sem flestir af þessari
kynslóð fæddust í, þægindalausum
dimmum og köldum og steinhöllum
nútímans, með öllum þægindum,
upphituðum með rafmagni eða hita-
veitu og rafljós í hveiju homi. Það
var mikið ævintýri að upplifa full-
veldið, kreppuna, hernámið, lýð-
veldisstofnunina og fyrstu ár lýð-
veldisins, með öllum þeim stórkost-
legu breytingum, sem þá áttu sér
stað. Það þarf sterk bein til að að-
lagast því öllu, eins og ekkert sé
sjálfsagðara og taka þátt í því öllu,
oft með meiri skilningi en þeir sem
yngri eru. Einangrun sveita, lands-
hluta og landsins sjálfs rofin, og
nú undir lok 20. aldar telst það
| varla meira fyrirtæki, að bregða sér
I til útlanda, en milli bæja og lands-
' hluta áður. Ekkert er ofsagt um
dugnað og framsýni aldamótakyn-
slóðarinnar. Þeir eiginleikar sem
mest voru metnir og mest áberandi
í fari þeirrar kynslóðar og hún
reyndi að miðla til afkomenda sinna
eru vel þess virði að þeir séu varð-
veittir og í heiðri hafðir og verði í
framtíðinni kjölfestan í lífsviðhorf-
I um íslendinga.
Svanlaug Sigurðardóttir var
| fædd 2. júlí 1902 á Akranesi. Allan
sinn aldur, 93 ár, ól hún á Akra-
nesi. Hún lifði sín bernsku- og
æskuár við sömu kjör og böm sjó-
manna gerðu á þeim tíma. Hún vissi
að sjórinn var mikill nægtarbrunnur
og gaf björg í bú, en hún þekkti
líka hvað hrammur hans var ískald-
ur og miskunnarlaus. Margir sjó-
menn af Akranesi gistu hina votu
gröf, og tveir bræðra hennar
drukknuðu. En unga stúlkan Svan-
laug átti líka sínar vonir og drauma.
Ég leyfí mér að fullyrða að draum-
arnir hennar rættust, þegar ungur
maður af Hvalfjarðarströnd varð á
vegi hennar. Þorgeir Jósefsson hét
hann draumaprinsinn hennar Svan-
laugar. Þau gengu í hjónaband árið
1926. Þorgeir var sérstakur ágætis-
maður og drengur góður. Hann var
einn mesti athafna- og fram-
kvæmdamaður, sem Akranes hefur
átt, og þegar hann var 80 ára, var
hann gerður að „heiðursborgara
Akraness" og var það að verðleik-
um. Hann lést árið 1992. Þau hjón
voru ákaflega samrýnd og stóðu
þétt saman í blíðu og stríðu. Sam-
leið þeirra á lífsins göngu, var löng
og góð. En sorgin gleymir engum,
og frumburðinn, soninn Halldór,
misstu þau tæplega 2 ára gamlan,
og getur nærri hve þungbært það
var hinum ungu foreldrum. Fjögur
börn þeirra lifa móður sína. Jó-
hanna Jóreiður, Jósef Halldór, Jón-
ína Sigríður og Svana. Öll eru þau
gift, bamabömin eru 9 og
langömmubörnin 13.
Eg sem þetta rita vissi vel um
tilvist þeirra hjóna, en persónuleg
kynni við Svanlaugu urðu fyrst
veruleg þegar við báðar gengum til
liðs við Oddfellowregluna, þegar st.
Ásgerður var stofnuð. Hún var góð-
ur og skyldurækinn félagi og tók
þátt í starfinu af alhug og naut
samvista við félaga sína. Þau hjón
voru bæði Oddfellowar. Það var
eftirtektarvert og til fyrirmyndar
hve mikla tryggð þau sýndu þeim
félagsskap, hve vel þau fylgdust
með og tóku þátt í starfinu, þrátt
fyrir háan aldur. En það sem vissu-
lega var til fyrirmyndar og eftir-
breytni var framkoma þeirra hvort
við annað. Þessi augljósa virðing,
elska og umhyggja. Þessi litla vísa
eftir Hallgrím Pétursson á vel við
þau:
Ektamakinn elskulegi
útvalinn á gleðidegi
kær skal mér, en öðrum eigi
ann ég, meðan lifir sá.
Og víst er, að hann Þorgeir
Jósefsson mun vel fagna sínum
ektamaka.
Þeim fækkar óðum aldamóta-
börnunum, sem slitu barnsskónum
á Akranesi. Fólkinu, sem frá fyrstu
tíð fylgdist með þróun bæjarins, frá
því að vera lítið fátækt sjávarþorp
með fábreytt atvinnulíf, þar sem
margir bjuggu við þröngan kost.
Það var fárra kosta völ á þeirri tíð.
Til þess sem nú er: Akranes er
blómleg byggð með gott mannlíf
og fjölbreytt atvinnulíf, og nú eiga
Akurnesingar margra góðra kosta
völ. Við sem nú lifum og byggjum
Akranes skulum minnast þeirra
með þökk og virðingu. Og við skul-
um muna og hafa í huga orð Steph-
an G. Stephanssonar. „Það er ekki
of lofuð samtíð, en umbætt og glað-
ari framtíð. Sú veröld er sjáandinn
sér.“
Nú er ævisólin hennar Svanlaug-
ar Sigurðardóttur til viðar gengin
og sætið autt. Við félagarnir í Rb.st.
Ásgerði kveðjum hana með virðingu
og þökkum henni samfylgdina. Við
biðjum henni blessunar á nýjum
leiðum. Börnum hennar og ástvin-
um öllum sendum við einlægar vin-
arkveðjur og biðjum þeim heilla og
blessunar um ðkomna tíð.
Og nú fær sól að nálgast æginn,
og nú var gott að hvíla sig,
og vakna upp ungur einhvem daginn
með eilífðina kringum þig.
Nú opnar faðminn fóstran góða,
og faðmar þreytta barnið sitt,
hún býr þar hlýtt um bijóstið móða,
og blessar lokað augað þitt.
Hún veit, hve bjartur bjarminn var,
þótt brosin glöðu sofi þar.
(Þorsteinn Erlingsson)
Blessuð veri minning Svanlaugar
Sigurðardóttur. Friður sé með sálu
hennar.
Hallbera Leósdóttir,
Akranesi.
heimavinnandi húsmæður sem
hjálpuðumst að við ýmislegt svo
sem að sauma kjóla á litlu stelpurn-
ar okkar. Við áttum oft annríkt svo
ekki gáfust eins mörg tækifæri og
við hefðum kosið til að hittast en
þó var bót í máli að við gátum allt-
af veifað hvor annarri úr eldhús-
gluggunum. Þegar við áttum tóm-
stundir skruppum við gjarnan í
kaffi hvor til annarrar. Mér er eink-
ar minnisstætt hve Sigrún var
ánægð þegar hún kom með sonar-
dóttur sína, Áslaugu, í heimsókn.
Hún var stolt af fyrsta barnabarn-
inu og varð afar umhyggjusöm
amma. Ég saknaði Sigrúnar sárt
er hún flutti í Arnarnesið og þótti
sem vík væri milli vina. Vinátta
okkar hélst þó söm og jöfn og var
Sigrún dugleg að rækta hana.
Sigrún var mikil mannkosta-
manneskja. Sést það best á trygg-
lyndi hennar og staðfestu í gegnum
lífið. Hún var réttsýn en gat reiðst
þeim sem hún taldi að beittu aðra
órétti og ef hallað var á ættingja
hennar og vini þá var henni að
mæta. Sigrún var glettin og spaug-
söm ef svo bar við en íhugaði þó
vel orð sín. Hún ferðaðist víða og
sá meira af heiminum en flestir
jafnaldrar hennar. Hún naut þess
að koma á áður óþekkta staði og
kynnast nýjum þjóðum. í Sigrún
bjó sérstök blanda af sveitakonu
og heimskonu. Hún stóð föstum
fótum í íslenskum jarðvegi sem hún
bætti með alþjóðlegum menningar-
straumum.
Á kveðjustund er mér sorg í liuga
en jafnframt þakklæti fyrir að hafa
notið vináttu Sigrúnar. Sigurði og
börnum vottum við Guðmundur
okkar dýpstu samúð.
Alda Hjai-tardóttir.
SIGRÚN
MAGNÚSDÓTTIR
1
14- Sigrún Magnúsdóttir var
• fædd á Háu-Þverá í Fljóts-
I hlíð 7. september 1923. Hún
lést á heimili sínu 26. desem-
ber. Minningarathöfn um Sig-
rúnu fór fram 29. desember.
MIG langar að minnast í nokkrum
orðum kærrar vinkonu minnar, Sig-
rúnar Magnúsdóttur, sem lést 25.
1 desember síðastliðinn. Sigrún var
| fædd og uppalin austur í Fljótshlíð
Ien fór ung til Reykjavíkur að vinna
fyrir sér. Hún giftist eftirlifandi
eiginmanni sínum, Sigurði Hall-
dórssyni, 1946 og eignuðust þau
fimm börn.
Um miðja öldina fluttu Sigrún
og Sigurður í Nökkvavog í Voga-
hverfinu, sem þá var í örri uppbygg-
ingu. Þau áttu tvo litla drengi og
atvikin höguðu því þannig að ég,
sem þá var unglingsstúlka og bjó
í húsinu gegnt þeirra, varð fljótlega
bamfóstra hjá Sigrúnu. Á þessum
árum myndaðist vinátta á milli okk-
ar sem aldrei bar skugga á. Ég
fann fljótt að óhætt var að trúa
henni fyrir leyndarmálum og við
gátum talað saman um allt milli
himins og jarðar.
A árunum í Nökkvavoginum
komu ættingjar Sigrúnar úr Fljóts-
hlíðinni oft í heimsókn og fjölskyld-
nn og heimahagarnir áttu ætíð
sterk ítök í Sigrúnu. Hún talaði um
bernskuslóðirnar með mikilli hrifn-
>ngu og stolti. Þannig kynntist ég
Fljótshlíðinni gegnum frásagnir
Sigrúnar og síðar fór ég austur til
skyldfólksins í Árnagerði með
Jennýju systur Sigrúnar. Þar var
tekið á móti gestum af höfðings-
skap og slíkt hið sama gerði Sigrún
enda greinilega alin upp við íslenska
gestrisni. Hún hélt heimili af mynd-
arskap og veitti gestum sínum af
ánægju og reisn. Hún kunni þá list
að láta mönnum finnast sem þeir
væru að gera henni greiða með því
að þiggja af henni veitingar.
Fjölskyldan stækkaði og yngri
bömin þrjú fæddust í Nökkvavogin-
um. Þau fæddust öll heima og er
mér það mjög minnisstætt, einkum
fæðing Sigrúnar yngri sem var
fyrsta nýfædda barnið sem ég sá.
Sigurður var mjög natinn eiginmað-
ur og fékkst reyndar við ýmislegt
sem fátítt var að karlmenn gerðu
á þessum árum svo sem að baka
og setja permanent í konuna sína.
Rétt eins og Sigrún fór með honum
í ferðir tengdar atvinnu hans og
setti sig inn í hans verk þá tók
hann þátt í hennar störfum. Þannig
voru þau frá byijun afar samhent
hjón. Sigurður kenndi Sigrúnu
ensku og fékk ég að njóta þess.
Hann kenndi okkur markvisst rétt
eins og við værum skólastelpur sem
þyrftum að ná prófi.
Ég stofnaði síðan eigið heimili í
húsi foreldra minna og hafði þá
stuðning minnar góðu vinkonu. Eg
var ekki lengur í hlutverki barn-
fóstrunnar, nú vorum við báðar
Systir okkar,
LILJA INGVARSDÓTTIR,
dvalarheimilinu
Kirkjuhvoli,
Hvolhreppi,
sem lést 10. janúar, verður jarðsungin frá Selfosskirkju laugardag-
inn 20. janúar kl. 13.30.
Lovísa Ingvarsdóttir,
Leó Ingvarsson,
Ingibjörg Ingvarsdóttir.
t
Föðursystir okkar,
GUÐRÚN GUÐBRANDSDÓTTIR,
Selfossi,
verður jarðsungin frá Selfosskirkju föstudaginn 19. janúar
kl. 13.30.
Fyrir hönd aðstandenda,
Elín, Anna María
og Brynhildur Tómasdætur.
t
Móðir mfn og systir okkar,
INGAÓLÖF
INGIMUNDARDÓTTIR,
Lyngbrekku 18,
Kópavogi,
verður jarðsungin frá Digraneskirkju
föstudaginn 19. janúar kl. 13.30.
Anna Jóna Baldursdóttir
og systkini hinnar látnu.
+
Sonur minn, faðir, tengdafaðir og afi,
REYNIR BJÖRNSSON,
Hávallagötu 38,
verður jarðsunginn frá Fossvogskirkju
föstudaginn 19. janúar kl. 13.30.
Björn G. Björnsson,
Þór R. Björnsson, Guðríður Guðmundsdóttir
og barnabörn.
+
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir,
amma og langamma,
SIGRÍÐUR ÞÓRÐARDÓTTIR,
Brennu,
Eyrarbakka,
verður jarðsungin frá Eyrarbakkakirkju
laugardaginn 20. janúar kl. 14.00.
Kristján Þórisson, Þuríður Tómasdóttir,
Guðlaug Jónsdóttir,
Magnús Þórisson, Elinborg Jóhannsdóttir,
Eygerður Þórisdóttir, Erlingur Bjarnason,
barnabörn og barnabarnabörn.
+
Eiginmaður minn, faðir okkar, tengda-
faðir, afi og langafi,
HELGI A. ÁRSÆLSSON
fyrrv. hafnsögumaður,
Grenimel 22,
Reykjavík,
lést í Sjúkrahúsi Reykjavíkur þriðjudag-
inn 9. janúar.
Útförin hefur farið fram í kyrrþey að
hans ósk.
Þökkum auðsýnda vináttu og samúð.
Hjörný Tómasdóttir,
Magni R. Magnússon, Steinunn Guðlaugsdóttir,
Ellen Helgadóttir,
Arndfs Helgadóttir,
Sverrir Helgason,
Inga Helgadóttir,
Hjalti V. Helgason,
Anna Helgadóttir,
Eiríkur Hannesson,
Sigurður Þorláksson,
Carol Valerie Helgason,
Gfsli Guðmundsson,
Margrét Bragadóttir,
Jóhann Skaftason,
barnabörn og barnabarnabörn.