Morgunblaðið - 18.01.1996, Blaðsíða 42

42 FIMMTUDÁGUR 18. JANÚAR 1996
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
SKULISVEINSSON
OG HALLFRÍÐURI.
ÁSGEIRSDÓTTIR
+ Hallfríður I.
Ásgeirsdóttir
var fædd á Ósi í
Steingrímsfirði 18.
janúar 1896. Hún
lést 21. maí 1979.
Faðir hennar var
Ásgeir Snæbjörns-
son, f. að Vatns-
horni í Staðarsveit
í Steingrímsfirði 9.
febrúar 1845. Ás-
geir gerðist frum-
byggi í Hólmavík
1878-1883 en þá
fluttist hann að Osi
í Steingrímsfirði
og bjó þar til æviloka 1905.
Hann var um 20 ár formaður
á Gjögri. Móðir Hallfríðar var
Elínborg Gisladóttir, f. 28. apríl
1850. Eftir lát Ásgeirs 1905
gerðist hún vinnukona í Innri-
Fagradal í Dalasýslu. Þar var
hún til dauðadags 1919.
Skúli var fæddur á Hömrum
í Eyrarsveit í Grundarfirði 19.
nóvember 1895. Hann lést 26.
nóvember 1978. Faðir Skúla
var Sveinn Skúlason, f. að
Fremri-Hrafnabjörgum í
Snóksdalssókn í Dalasýslu 7.
júní 187), d. 1947. Hann bjó á
Lind í Ólafsvíkurhreppi 1910.
Móðir Skúla var Ingibjörg
Hannesdóttir, f. 17. júní 1868 í
Höfðakoti í Eyrarsveit, d. 1918.
UM ÞESSAR mundir er öld liðin frá
fæðingu sæmdarhjónanna Hallfríð-
ar I. Asgeirsdóttur og Skúla Sveins-
sonar sem allir Viðeyingar minnast
með þakklæti og hlýhug. Þau fluttu
til Viðeyjar vorið 1929 en þá um
sumarið var reistur í eynni einn af
þremur fyrstu bensíntönkum í land-
inu og mun þetta hafa verið sá
stærsti þeirra. Hið íslenska steinol-
íuhlutafélag reisti og rak tankinn
en Kárafélagið annaðist flutninga á
bensíni og olíum frá tankinum til
Reykjavíkur. Til þess að það væri
hægt var bensínið sett á stáltunnur,
þeim skipað um borð í flutningabát-
inn við Olíubryggjuna í Viðey og
síðan skipað í land í Reykjavík og
tómar tunnur teknar til baka. Þau
hjónin fluttu til Viðeyjar sökum
þess að Skúli hafði fengið fast starf
hjá Kárafélaginu við flutninga milli
lands og eyjar. Meginverkefnið var
daglegur flutningur á bensíntunnum
auk fólks og hvers konar farangurs.
Báturinn sem Skúli tók við til
flutninganna hét Áfram og var 9‘A
tonn að stærð. Skúli var einn í ferð-
um á bátnum, stjómaði bæði báti
og vél, en hann var einn af þeim
mönnum sem hafði ótrúlega gott lag
á vélum og gat látið þær ganga
þegar aðrir töldu þær ógangfærar.
Feijumannsstarfið var volksamt og
erfitt, oft í misjöfnum veðmm og
náttmyrkri og krafðist harðfylgi og
þrautseigju.
Það var mikill uppgangur í Viðey
þegar Skúli og Hallfríður fluttu
þangað en aðeins tveimur ámm síð-
ar komst Kárafélagið í þrot og
hætti starfsemi sinni. Bensín var
eftir sem áður flutt til Viðeyjar og
Skúli hélt áfram að flytja það þaðan
til Reykjavíkur en nú á eigin báti
sem hann keypti og nefndi Breið.
Eftir Breið eignaðist hann Ásu og
minni bát sem hann nefndi Viðar
Erfidiykkjur
Glæsileg katfi-
hlaóborð. fallegir
salir og mjög
góð þjónusta
Upplysingar
í síma 5050 925
og 562 7575
FLUGLEIÐIR
lltTEL loftleidii
og notaði til fólksflutninga milli
lands og eyjar. Bensíntunnumar
vom þungar og valtar og varasamur
dekkfarmur en Skúli var afburða-
góður sjómaður og hlekktist aldrei
á í þessum ferðum. Það er fast í
mínu barnsminni að við bömin í
eynni biðum alltaf eftir því að heyra
mótorskellina í Breið eða Ásu þegar
báturinn kom fyrir Laugamesið því
þá var kominn tími til fyrir þau
okkar sem vettlingi gátum valdið
að taka stefnuna á Olíubryggjuna
og velta þar tómu tunnunum sem
Skúli kom með frá Reykjavík upp
í Olíuportið. Fyrir þau störf var
okkur bömunum greitt í beinhörð-
um peningum og þannig eignaðist
ég fyrstu peningana á lífsleiðinni
og svo mun hafa verið um mörg
hin bamanna.
í svo þröngu samfélagi sem Viðey
var á þeim áram sem ég var að
vaxa þar úr grasi fer ekki hjá því
að kynni verða náin. Böm era fljót
að skynja hvar þau era velkomin
og hvemig hjartað slær í húsráðend-
um. Það blandaðist engum hugur
um hjartagæsku Hallfríðar, hún var
sem segull á eyjarbömin. Hjá henni
var alltaf opið hús og tími til þess
að tala við okkur hvemig sem á
stóð. Til engrar manneskju leitaði
ég utan míns heimilis meira en til
Hallfríðar. Með Ijúfu geði og léttri
lund lyfti hún mér á ógleymanlegan
hátt í hæðir, þótt ég raunar hafí
ekki skynjað það til fullnustu fyrr
en ég var kominn til fullorðinsára.
Móður minni þótti afar vænt um
Hallfríði og Skúla og eftir að við
voram öll flutt upp á fastalandið,
og fyrir kom að ég fór suður til
Njarðvíkur einhverra erinda, spurði
hún mig alltaf hvort ég hefði komið
við hjá þessum hjartkæra vinum
sínum.
Þau Hallfríður og Skúli eignuðust
sjö böm, tvö þeirra dóu í bemsku.
Ásgeir Bjami, elsta barnið, dó rétt
ársgamall, en Elínborg, fjórða barn-
ið sem þau eignuðust, drakknaði er
hún féll út af Viðeyjarbryggju í sept-
ember 1934, fjögurra og hálfs árs
gömul. Önnur börn þeirra hjóna eru
Ásgeir, kona hans er Sigrún Sigurð-
ardóttir, fædd í Hafnarfirði, Svavar
Sveinn, kona hans er Guðmunda
Guðbergsdóttir, fædd í Keflavík,
Trausti Jakob, kona hans er Guð-
ríður Kristjánsdóttir, fædd í Skógar-
nesi í Miklaholtshreppi þar sem þau
hjón búa, Ellert Björn, kona hans
er Elín Guðnadóttir, fædd í
ERFIDRYKKJUR
sími 562 0200
P E R L A N
Þykkvabæ í Rangárvallasýslu, og
yngst þeirra systkina er Guðrún
Borghildur, fædd 1937.
Þegar Island var hernumið í síð-
ari heimsstyijöldinni breyttist margt
hér á landi og allt í einu var næg
atvinna í boði. Viðeyingar sem höfðu
haft sitt lífsviðurværi af alifugla-
rækt, garðrækt, sjósókn og stopulli
íhlaupavinnu hugsuðu til hreyfíngs.
Viðey tilheyrði á þessum áram Sel-
tjamameshreppi og Viðeyjarskóli
var í raun útibú frá Mýrarhúsaskóla
og skólastjórinn þar var einnig
skólastjóri í Viðey, þótt hann kæmi
þangað bara á vorin til þess að prófa
bömin. Vorið 1941 ákváðu skólayf-
irvöld á Seltjamamesi að hætta
skólahaldi í Viðey, enda íbúar orðn-
ir svo fáir eins og segir í Seltiminga-
bók. Þar með hrandi byggðin endan-
lega þótt síðasta fjölskyldan flytti
ekki frá eynni fyrr en 1943. Skúli
og Hallfríður fluttu vorið 1941 til
Njarðvíkur. Þar keyptu þau íbúðar-
húsið Garðhús í Ytra-hverfínu og í
því húsi bjuggu þau allan sinn bú-
skap. Það hús er enn í eigu fjölskyld-
unnar.
Skúla var sjómennska í blóð bor-
in. Um fermingaraldur fór hann að
stunda sjóinn á opnum bátum frá
Ólafsvík. Sautján ára fór hann á
handfæraskútumar og var á þeim
á annan áratug og síðan lá leiðin
til Reykjavíkur þar sem hann réðst
á togara og það var einmitt á þeim
áram sem kynni hans og Hallfríðar
hófust. Þegar Skúli var kominn til
Njarðvíkur leitaði hann strax fyrir
sér um skipspláss og fékk það hjá
Magnúsi Ólafssyni í Höskuldarkoti.
Hjá honum reri Skúli sem vélstjóri
í nokkrar vertíðir þótt ekkert hefði
hann vélstjóraprófíð, enda kunni
hann allt sem að vélgæslu laut eftir
áratuga meðhöndlun á vélum af
ýmsum gerðum og stærðum. Sjó-
mennsku hætti Skúli svo eftir fimm-
tugsaldur. Fékk hann sér þá vöra-
bíl og hafði nóg að gera, m.a. við
Landshöfnina í Njarðvíkum.
Ekki skulu einstök æviatriði
þeirra hjóna rakin hér öllu meir.
Skúli átti við mikla vanheilsu að
stríða tvo. síðustu áratugina sem
gerði hann óvinnufæran síðasta ára-
tuginn. Hann þurfti því mikillar
umönnunar og hjálpar við sem Hall-
fríður, sem sjálf var orðin mjög
heilsuveil, innti af hendi meðan
kraftar hennar entust. Skúli lést
1978 og Hallfríður ári síðar.
Mig langar til þess að ljúka þess-
um skrifum með því að grípa niður
í minningarorð sem Matthías heitinn
bróðir minn ritaði við fráfall Skúla.
Hann sagði m.a.: „Hann átti tvo
báta, var annar til fólks- og vöra-
flutninga en hinn sem var miklu
stærri, til bensín og heyflutninga
o.fl. Við foram mikið saman við
þessa flutninga, oft í misjöfnum
veðrum og undrast ég í dag hvað
hann bar mikið traust til mín, ungl-
ingsins, þegar hann var að huga
að vélinni, en lét mig um að stjórna
bátnum, með háfermi af heyi og
með stýristaumana upp á stýris-
húsi. Það gekk á ýmsu en Skúli
hafði hlotið þá náðargáfu í vöggu-
gjöf að taka öllu með ró, hvað sem
á gekk ... margar ferðirnar fóram
við til fiskjar á vorin hér í Flóann
til þess að ná í nýjan fisk og til að
salta hann og þurrka fyrir heimilin.
Aldrei vildi hann taka hlut af því
sem ég fískaði. Þetta er þinn fisk-
ur, Matti minn, var hann vanur að
segja af sinni venjulegu hjarta-
hlýju ... Ekki get ég kvatt vin minn
Skúla án þess að minnast hans
ágætu eftirlifandi konu, Hallfríðar,
sem ætíð sagði: Skúli minn, ertu
búinn að borga honum Matta? Þann-
ig var með þau bæði þó efnin væra
ekki mikil. Hjartarúmið var mikið
og viðmótið eftir því.“
Það vora orð að sönnu, þau hjónin
voru bæði hjartahlý og höfðu ein-
stakt lag á því að örva böm og ungl-
inga til athafna án þess að skipa
þeim beint fyrir. í jafn litlu samfé-
lagi og var í Viðey á þessum áram
skiptir hver einstaklingur miklu máli
og þeir mestu sem gefa stöðugt af
sjálfum sér til að styðja og styrkja
samferðamennina. Hallfríður og
Skúli voru sannir samferðamenn.
Þannig minnast Viðeyingar þeirra.
Örlygur Hálfdanarson.
SIGURÐUR
ÞORSTEINSSON
+ Sigurður Þor-
steinsson fædd-
ist 18. janúar 1956.
Hann lést í snjóflóð-
inu á Flateyri 26.
október. Foreldrar
Sigurðar eru Þor-
steinn Gíslason, sjó-
maður og kokkurá
Flateyri, og Borg-
rún Álda Signrðar-
dóttir, húsmóðir í
Keflavík. Systkini
Sigurðar eru Ingi-
mar, búsettur í
Reykjavík, Steinar,
búsettur í Reykja-
vík, Kristin búsett i Noregi, og
íris, búsett í Keflavík. Eftirlif-
andi eiginkona er Sigrún Magn-
úsdóttir, f. 11.12.
1958. Börn Sigurð-
ar og Sigrúnar eru
Þorsteinn, sem
einnig lést í snjó-
flóðinu, Berglind
Ósk, f. 21.11. 1979,
nemi við Kvenna-
skólann í Reylqa-
vík, Atli Már, f.
21.1. 1981, nemi, og
Borgrún Alda, f.
23.3.1992. Sigurður
var gæðastjóri hjá
Vestfirskum skel-
fiski hf. og formað-
ur Verkalýðsfélags-
ins Skjaldar á Flateyri.
Sigurður Þorsteinsson hefði
orðið fertugur í dag, 18. janúar.
Á haustmánuðum 1994 kynntist
ég fólki sem átti eftir að hafa mik-
il áhrif á lífssýn mína. Það var fjöl-
skyldan á Hjallavegi 8 á Flateyri.
Ég var ekki tilbúin að stækka vina-
hópinn, en manni mínum tókst að
fá mig til að fara í heimsókn til
þeirra. Hann sagði mér að þessum
hjónum yrði ég að kynnast, þau
væru alveg sérstök. Full efasemda
kom ég svo inn á þeirra glæsilega
heimili. Ég fann strax fyrir þeim
jákvæðu strauamum sem frá þeim
geisluðu. Ljúf tónlist fyllti stofuna
og ég sætti mig furðu vel við að
vera nú enn einu sinni að kynnast
nýju fólki á nýjum stað. Allt var
eitthvað í svo góðu lagi. Það yrði
ekkert mál með þetta og hitt.
Áhyggjurnar á bak og burt, nóg
vinna, næg tækifæri, tilfínning
sem ekki hafði gripið mig í tíu ár.
Enginn barlómur, kvótinn til sjávar
og sveita gleymdur og grafinn.
Þegar okkur bar að garði var Siggi
að hlusta á mann segja frá tæki-
færum í Afríku.
Já, Siggi kunni að hlusta á fólk.
Sonur minn sagði mér seinna,
þegar hann vann undir hans
stjórn, að betri yfirmann væri
ekki hægt að hugsa sér. Hann var
vinnufélagi mannsins míns og
hlustaði á hann og hvatti hann til
dáða. Einhvern tímann bar það á
góma á mínu heimili hvert væri
fallegasta parið á Flateyri. Það
reyndust vera Sigrún og Sigurður
á leið í sund.
Verkalýðsmál voru ofarlega í
huga Sigurðar. Ekki komumst við
langt í umræðum um þau enda þá
hlustendur ekki eins góðir og Sig-
urður. Maðurinn minn sagði bara
að Sigurður væri efni í þingmann.
Þar gæti hann komið mörgu góðu
til leiðar. Ég var ekki hissa þó að
þeim hjónum væri trúað fyrir verð-
ugum verkefnum. Mér finnst bara,
eins og svo mörgum, Guð gefa
honum of stuttan tíma meðal okk-
ar og söknuðurinn er svo sár. Við
áttum það sameiginlegt að hafa
mikla trú á góðu uppeldi.
Sigrún mín, með bömin þrjú
eftirlifandi, Berglind, Atla og
Borgrúnu. Guð gefí þér styrk til
að takast á við framtíðina með
þeim.
Sigfríður Ásbjörnsdóttir.
HILDIG UNNUR M.
*
*
JOHANNSDOTTIR
Hildigunnur
Magnea Jó-
hannsdóttir fæddist
í Reykjavík 7. ágúst
1940. Hún lést á
Héraðshælinu á
Blönduósi 1. janúar
síðastliðinn. For-
eldrar hennar voru
Guðrún Magnús-
dóttir og Jóhann
M. Jóhannsson.
Hún fluttist með
foreldrum sínum
og tveimur systkin-
um að Bálkastöðum
í Miðfirði nokkurra
ára gömul og ólst upp í stórum
systkinahópi, en alls urðu þau
átta og var hún
næstelst. Systkinin
lifa öll systur sína.
Hún stofnaði ung
sitt heimili _ með
Guðmundi Árna-
syni frá Gnýstöðum
á Vatnsnesi. Þau
bjuggu á Geitafelli
um tíma, en fluttu
svo til Skagastrand-
ar og hafa átt sitt
heimili þar síðan.
Börnin eru þijú:
Sesselja, Guðrún og
Árni Jón; öll upp-
komin.
Útför Magneu fór fram frá
Hólaneskirkju 6. janúar.
MIG langar í fáum orðum að minn-
ast vinkonu minnar. Margs er að
minnast. Leiðir okkar lágu saman
í Barnaskólanum í Ásbyrgi í Mið-
firðinum, en á Heggsstaðanesinu
ólumst við báðar upp, hún að vest-
an, ég að austan.
Margt hefur breyst síðan. Sam-
göngur voru ekki merkilegar þá,
fáeinir bílar í sveitinni, mest ferð-
ast gangandi og á hestum. Ég
man enn hvað þið systurnar voruð
stundum orðnar þreyttar en samt
glaðar þegar þið voruð komnar
að Söndum á leið í skólann. Þang-
að urðum við oftast samferða og
samferða urðum við fram að
fermingu, en fermingardagurinn
okkar var 30. maí 1954. Við vor-
um síðustu börnin sem séra Jó-
hann Kr. Briem fermdi á Melstað,
en þann dag kvaddi hann söfnuð
sinn eftir langa þjónustu í því
prestakalli.
Elsku Hildigunnur. Ég þakka
allar þær stundir er við áttum
saman eftir að við báðar höfðum
stofnað okkar heimili. Langt er
síðan fyrst bar á heilsuleysi þínu
og öll þessi ár hef ég dáðst að því
þreki og æðruleysi sem þú ætíð
sýndir. Þín létta lund og óbilandi
kjarkur fleytti þér og þínu fólki
oft yfir erfiða tíma. Ég þakka
yndislegt kvöld er við hjónin áttum
heima hjá ykkur Guðmundi í ág-
úst í sumar.
Ég bið góðan Guð að styrkja
Guðmund, börnin og fjölskyldur
þeirra, yngri systur þína Elísabetu
í Gautaborg með ósk um góðan
bata, foreldra þína, systkinin öll
og fjölskyldur þeirra.
Valgerður Þorvarðardóttir.