Morgunblaðið - 26.01.1996, Page 1

21. TBL. 84. ÁRG.
Iðnjöfur
tekur við
af Tsjúbaís
Moskvu, London. Reuter.
VLADÍMÍR Kadanníkov, einn af
helstu iðnjöfrum Rússlands, var í
gær tilnefndur eftirmaður Ana-
tolíjs Tsjúbaís sem aðstoðarforsæt-
isráðherra og fer með efnahagsmál
innan stjórnarinnar.
Kadanníkov er 54 ára og hefur
verið forstjóri stærsta bílafyrir-
tækis Rússlands, AvtoVAZ, frá
árinu 1988 en það framleiðir Lada-
bíla. Tilnefning hans vakti litla
hrifningu meðal fréttaskýrenda.
Nokkrir þeirra sögðu að hann
kynni að reyna að hægja á efna-
hagsumbótum til að vernda rúss-
nesk stórfyrirtæki en þeir töldu
að honum yrði ekki mjög ágengt
í því þar sem efnahagsstefnan
væri nú í nokkuð föstum skorðum.
AvtoVAZ er á meðal tíu stærstu
framleiðslufyrirtækja Rússlands.
Undir stjórn Kadanníkovs hafði
fyrirtækið metnaðarfull áform um
að hasla sér völl á alþjóðlega bíla-
markaðnum fyrir alvöru en af þeim
varð ekki og fyrirtækið hefur ekki
sett nýja bílgerð á markað frá ár-
inu 1990. Fyrirtækið hefur einnig
átt undir högg að sækja heima
fyrir og knúið fram verndartolla
vegna aukinnar samkeppni er-
lendra bílaframleiðenda. Það hefur
átt í erfiðleikum með að greiða
starfsmönnunum laun.
Vladímir Kadanníkov
100 SIÐUR B/C/D
STOFNAÐ 1913
FOSTUDAGUR 26. JANUAR 1996
PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Reuter
VLADÍMÍR Zhírínovskíj, helsti leiðtogi öfgafullra þjóðernissinna á rússneska þinginu, ávarpar
Evrópuráðið í gær. Sagðist Zhírínovskíj myndu verða fulltrúunum þakkiátur ef þeir felldu aðild-
ina; það myndi koma sér afar vel í næstu þingkosningum. „Þetta er siæmt fyrir mig,“ sagði hann
er niðurstaðan var ljós. „Eg er ekki ánægður, þetta mun hjálpa Jeltsín“.
Furðuhlut-
ir á ferð?
Hargeisa í Sómalíu. Reuter.
STJÓRNVÖLD í Sómalilandi
vilja að ríki heims láti kanna
hvort tvær öflugar sprenging-
ar yfir suð-austurhluta lands-
ins í desember hafi átt rætur
að rekja til svonefndra „fljúg-
andi furðuhluta".
Fullyrt er í opinberri skýrslu
að sprengingarnar hafi valdið
ýmsum sjúkdómum hjá fólki,
sumir hafi hóstað mikið, feng-
ið niðurgang, öndunarerfið-
leika og höfuðverk. Dýr hafi
hagað sér furðulega, rásað um
og sum verið afar veikburða.
Skýrsluhöfundar telja að
auk furðuhlutanna sé hugsan-
legt að um kjarnorkusprengju
hafi verið að ræða, hluti úr
jarðneskum gervihnetti eða
eldflaug utan úr geimnum
hafi sprungið yfir svæðinu,
loftsteinn hafí lent þar eða
flugvél farið í gegnum hljóð-
múrinn. Ekkert brak fannst.
Aðild Rússa að Evrópu-
ráðinu sigur fyrir Jeltsín
Strassborg, Moskvu. Reuter.
EVROPURAÐIÐ samþykkti í gær
með 164 atkvæðum gegn 35 að
veita Rússlandi aðild að ráðinu. 15
fulltrúar sátu hjá en tvo þriðju hluta
atkvæða þurfti til að aðildin hlyti
samþykki. Ákvörðun í málinu var
frestað í fyrra vegna Tsjetsjníju-
stríðsins og í umræðum í gær gagn-
rýndu margir fulltrúar harðlega
ýmis mannréttindabrot rússneskra
stjórnvalda og stríð þeirra í Kákas-
ushéraðinu.
„Við berum mikið traust til ykkar
og væntum mikilar vinnu af ykk-
ur,“ sagði Leni Fischer, forseti ráðs-
ins, er hún ávarpaði rússnesku
gestanefndina eftir að hafa skýrt
frá úrslitunum. Evrópuráðið, sem
38 riki eiga aðild að, var stofnað
1949 til að efla lýðræði og mann-
réttindi í álfunni. Er niðurstaða at-
kvæðagreiðslunnar mikill sigur fyr-
ir Borís Jeltsín Rússlandsforseta og
stjórn hans er sótti um aðild 1992.
Vladímír Lúkín, einn af frammá-
mönnum umbótaflokksins Jabloko
i Rússlandi, var í forystu fyrir
gestanefndinni er fékk að ávarpa
ráðið. Lúkín fagnaði ákaft niður-
stöðunni. „Rússland er Evrópuríki
og þess vegna er það hlutverk okk-
ar að 'nálgast ykkur með okkar eig-
in menningu," sagði hann.
Vytautas Landsbergis, fyrrver-
andi forseti Litháens, taldi Evrópu-
ráðið fórna mikilvægum grundvall-
arhugmyndum með samþykkt og
sat hjá. Leiðtogi rússneskra komm-
únista, Gennadí Zjúganov, hvatti
Evrópuráðið til að samþykkja aðild-
ina, neitun myndi efla „þá sem vilja
stríð, þjóðernissinna og öfgamenn".
Verða að afnema
dauðarefsingu
Aðild Rússlands að Evrópuráðinu
merkir m.a. að ríkið verður að stað-
festa innan árs samninga Evrópu-
ríkjanna um að vernda beri mann-
réttindi, tryggja réttindi þjóðar-
brota og banna með öllu pyntingar.
Lúkín virtist efast um að ákvæði
um afnám dauðarefsingar þegar í
stað yrði framfylgt, gaf í skyn að
um leiðbeinandi reglur væri að
ræða. „Eru þær í samræmi við heil-
brigða skynsemi og raunverulegar
aðstæður okkar?“ sagði hann á
blaðamannafundi. Mannréttinda-
frömuðurinn Sergej Kovaljov sagð-
ist vera á báðum áttum vegna nið-
urstöðunnar, hann efaðist um að
liðsmenn Evrópuráðsins hefðu gert
sér grein fyrir ábyrgð sinni.
Jeltsín hét því á fundi með stúd-
entum í Moskvu í gærmorgun að
áfram yrði haldið á umbótabraut-
inni þótt mannaskipti hefðu orðið í
ríkisstjórninni. „Þær [umbæturnar]
eru mikilvægasti hluti stefnu
minnar sem forseti og því mun ég
ekki breyta." Forsetinn viðurkenndi
þó að hafa orðið að hnika til stefn-
unni vegna sigurs kommúnista í
þingkosningum í desember og gaf
í skyn að hægar yrði farið í sakirn-
ar í að umbylta samfélaginu.
■ íslenska nefndin klofnaði/4
Flóttafólk um neyðina í Norður-Kóreu
Hermenn óttast
hunmirdauða
Seoul, Genf. Reuter.
FLÓTTAMENN frá Norður-Kóreu
sögðu í gær, að hungursneyðin í
\ landinu væri svo alvarleg, að marg-
ir hermenn vonuðu, að stríð brytist
f út og teldu það betra en að veslast
upp vegna matarskorts. Alþjóða
Rauði krossinn og Rauði hálfmán-
inn ætla að skora á aðildarfélögin
að koma N-Kóreu til hjálpar.
„Ef ástandið í Norður-Kóreu
breytist ekkert á næstu mánuðum
mun það leiða til uppþota eða mik-
illa átaka,“ sagði Choe Kwang-
hyok, n-kóreskur hermaður, sem
flúði til Suður-Kóreu í síðasta mán-
uði. „N-kóreskir hermenn vona, að
stríð bijótist út vegna þess, að þeir
ðttast hvort sem er að deyja úr
hungri," sagði Choe.
Lee Soon-ok, sem flúði yfir til
Kína ásamt syni sínum 1994 og
komst þaðan til S-Kóreu í síðasta
mánuði, sagði á sama blaðamanna-
fundi, að hún hefði séð hungraða
fanga éta for. „Þegar konur í hópi
fanganna ólu börn, kyrktu fanga-
verðirnir þau að mæðrum þeirra
ásjáandi," sagði hún.
Reuter
Höfundur
aðskilnaðar-
stefnu á braut
STARFSMENN þinghússins í
Höfðaborg í Suður-Afríku fjar-
lægðu í gær bijóstmynd af Hend-
rik Verwoerd, fyrrverandi for-
sætisráðherra, úr þingsalnum.
Verwoerd var forsætisráðherra
snemma á sjöunda áratugnum
en var myrtur. Hann var talinn
helsti höfundur aðskilnaðar-
stefnunnar, apartheid, sem var
mótuð skömmu eftir seinni
heimsstyrjöld. Með stefnunni átti
að koma í veg fyrir náin sam-
skipti kynþáttanna og valdatöku
svarta meirihiutans. Ætlunin er
að fjarlægja ýmis önnur tákn um
apartheid sem enn eru í salnum.