Morgunblaðið - 28.01.1996, Blaðsíða 1

88 SIÐUR B/C
23. TBL. 84. ÁRG. SUNNUDAGUR 28. JANÚAR1996 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
A A 0 0 0 Morgunblaðið/Árni Sæberg
SOLARUPPRAS A FASKRUÐSFIRÐI
Paul Keating, forsætisráðherra Ástralíu, boðar til þingkosninga í mars
Deilan um lýðveldi
verður sett á oddinn
Canberra. Reuter.
Býflugur í
göngutúr
TVEIR bandarískir vísindamenn frá
Arkansas-háskóla hafa í regnskógnm
Brasilíu rekist á sérstaka tegund bý-
flugna er virðast frekar vilja rölta um
skóginn en fljúga. I grein í nýjasta hefti
tímaritsins Nature lýsa þeir því hvernig
hersing býflugna gekk um skóginn og
hafði rutt allt að tveggja metra breiðan
troðning frá búi sínu í því sambandi.
Þegar býflugurnar höfðu fundið það
sem þær voru á höttunum eftir flugu
sumar þeirra til baka en aðrar gengu
heim með laufblöð eða annað „bygging-
arefni“. Færa vísindamennirnir rök fyr-
ir því að um ákveðna fjölskyldu I við-
komandi búi sé að ræða og að hagkvæm-
ara sé fyrir flugurnar að ganga.
Krákur sem
búa til áhöld
NÝSJÁLENSKI vísindamaðurinn Gavin
Hunt skýrir frá því í Nature að krákur
í regnskógunum á Kyrrahafseyjunni
Nýju Kaledoníu hafi náð svipuðu tækni-
stigi og elstu afbrigði manna. Hann
segir krákurnar búa til áhöld og nota
þau til að veiða skordýr sem fela sig í
dauðum trjám. „Krákurnar hafa náð
umtalsverðri tæknilegri hæfni við að
búa til og nota áhöld,“ skrifar hann.
Hunt segir verkkunnáttu krákanna
minna á elstu afbrigði manna, sem
bjuggu til stein- og beináhöld frá 2,5
milljónum til 70.000 árum fyrir Krist.
Krákurnar fjarlægi lauf og stundum
börk af trjágreinum og risti það af rétt
fyrir neðan styttan sprota til að búa til
krók. Þær noti einnig gödduð lauf, sem
þær skeri og geri oddhvöss.
Hunt segir að krákurnar ljúki við að
búa áhöldin til áður en þær reyni þau.
Þær búi auk þess til ýmsar gerðir
áhalda í mismunandi tilgangi og beiti
krókum. Maðurinn hafi ekki náð þessu
tæknistigi fyrr en á steinöld.
Frakkar fitna
FRAKKAR hafa löngum getað stært sig
af því að vera með grennstu þjóðum í
heimi þrátt fyrir fádæma áhuga á mat.
Ný könnun sem framkvæmd var fyrir
frönsku sljórnina bendir hins vegar til
að þetta sé að breytast. Er nú svo kom-
ið að um níu milljónir Frakka, 16% þjóð-
arinnar, eiga við alvarleg offituvanda-
mál að stríða. Fregnir berast af bréfber-
um og strætisvagnabílstjórum sem
misst hafa starfið vegna vaxtarlagsins
og nýlega varð þekkt leikkona að greiða
fyrir tvö sæti í innanlandsflugi þar sem
hún var of feit fyrir eitt. Sérfræðingar
eru ekki alveg á einu máli hvað valdi
þessari þyngdaraukningu Frakka en
flestir benda á aukna streitu nútíma-
þjóðfélags og innflutta skyndibitamenn-
ingu ,er hafibreytt mataræði Frakka.
PAUL Keating, forsætisráðherra Ástralíu,
boðaði í gær til kosninga í byijun mars og
hvatti kjósendur til að gefa Verkamanna-
flokknum umboð til að ljúka þeim efnahags-
legu umbótum er unnið hefði verið að, styrkja
tengsl Ástralíu við Asíuríki og gera Ástralíu
að lýðveldi. Er talið að Keating muni reyna
að setja deiluna um lýðveldi á oddinn í kosn-
ingabaráttunni.
„Þessar kosningar munu snúast um for-
ystu öðru fremur og áframhaldandi umboð
til handa þeirri stjórn er hefur endurheimt
stöðu Ástralíu í heiminum og gert land okk-
ar að opnu og samkeppnishæfu ríki,“ sagði
Keating. Hann sagði að framtíð landsins í
framvarðasveit ríkja í Asíu og Kyrrahafi
væri i veði.
Þrettán ár í stjórn
Samkvæmt skoðanakönnunum á Verka-
mannafiokkurinn, sem Keating hefur verið
í forystu fyrir frá árinu 1991, verulega und-
ir högg að sækja meðal kjósenda.
Flokkurinn hefur verið í stjórn í þrettán
ár og leggur John Howard, formaður Frjáls-
lynda flokksins og leiðtogi stjórnarandstöð-
unnar, áherslu á að tími stjórnarinnar sé
runninn út. „Öll merki rýrnunar og hnignun-
ar er að finna í fari þessarar stjórnar. Hroki,
skortur á tengslum við raunveruleikann og
skilningsleysi á þeim grundvallarvandamál-
um er þjá ástralskt efnahagslíf og ástralskt
samfélag," sagði Howard við blaðamenn.
„Þettu eru allt einkenni stjórnar er hefur
verið of lengi við völd.“
Keating heldur því hins vegar fram að
ríkisstjórnin hafi náð að viðhalda þróttinum
með því að yngja stöðugt upp i ráðherralið-
inu. „Árið 1983 var meðalaldur ríkisstjórnar-
innar 47 ár. Þrettán árum síðar er meðalald-
urinn 47 ár,“ sagði Keating.
Howard er sjálfur með reyndari stjórn-
málamönnum Ástralíu og var fjármálaráð-
herra í síðustu ríkisstjórn hægrimanna. Hann
leiddi flokk sinn í kosningunum árið 1987
en var vikið til hliðar árið 1989 vegna kosn-
ingaósigursins. Fyrir ári tók hann við for-
ystu flokksins á ný og hefur stjórnarandstað-
an notið meira fylgis en stjómin í skoðana-
könnunum síðan. Hefur flokkur Howards sjö
prósentustiga forskot.
Þjóðaratkvæði um lýðveldi?
Búist er við að deilur um hvort Ástralía
eigi áfram að vera hluti af breska samveld-
inu verði meðal helstu deilumála kosning-
anna. Howard er konungssinni en Keating
einn helsti talsmaður þess að tengslin við
bresku konungsfjölskylduna verði rofin og
lýðveldi stofnað í Ástralíu. Keating sagði í
gær að stjórn Verkamannaflokksins myndi
tryggja að þjóðin fengi að segja álit sitt á
málinu í þjóðaratkvæðagreiðslu.
LEIDIN TIL
AB ðOLAST
ER AD GEFA
UR VIDJUM
RÍKISREKSTURS
VIÐSKIPn ÆVINNULÍF OO
Á SUNNUDEGI LdLd
FARIÐ AÐ SJÁST
TIL LANDS
Duranona