Morgunblaðið - 13.02.1996, Blaðsíða 32

32 ÞRIÐJUDAGUR 13. FEBRÚAR 1996
MORGUNBLAÐIÐ
4=
THOR JENSEN G.
HALLGRÍMSSON
+ Thor G. Hall-
grímsson fædd-
ist á Siglufirði 22.
desember 1913.
Hann lést 6. febrúar
síðastliðinn. Móðir
Thors var Camilla
Therese Hallgríms-
son fædd í Borgar-
nesi 1887. Foreldrar
hennar voru þau
Margrét Þorbjörg
og Thor Jensen,
kaupmaður þar og
síðar útgerðarmað-
ur í Reykjavík og
bóndi á Korpúlfs-
stöðum. Faðir Thors var Guð-
mundur T. Hallgrímsson, hér-
aðslæknir á Siglufirði, fæddur
í Reykjavík 1880. Foreldrar
Guðmundar voru þau Ásta Júlía
Guðmundsdóttir Thorgrímsen
og Tómas Hallgrímsson, lækna-
skólakennari. Thor var þriðji í
hópi sex systkina. Þau voru:
Tómas, f. 1911, látinn, Margrét
Þorbjörg, f. 1912, búsett í
Bandaríkjunum, Ásta Júlia, f.
1915, búsett í Reykjavík, Eugen-
ía Jakobína, f. 1916, búsett í
Bandaríkjunum, og Richard
Kjartan Olafur Haukur, f. 1921,
látinn.
Thor kvæntist Ólafíu Guð-
laugu Jónsdóttur 20.12. 1942.
Ólafía var fædd 1919, dóttir
Þóru Halldórsdóttur frá Mið-
hrauni og Jóns Ólafssonar frá
Sumarliðabæ í Holtum, banka-
stjóra, alþingismanns og útgerð-
armanns í Alliance. Ólafía lést
1993. Börn Thors og Ólafíu eru:
Þóra, f. 1943. Hún átti Guðna
Georg Sigurðsson,
eðlisfræðing, og
eiga þau 3 börn.
Margrét Camilla, f.
1945. Hún átti Ólaf
Má Ásgeirsson,
veggf.- og dúklagn-
ingameistara, og
eiga þau 2 börn.
Elín Asta, f. 1952.
Hún átti Sigurbjörn
Sveinsson, lækni, og
eiga þau 4 börn.
Thor Ólafur, f.
1955. Sambýliskona
hans er Ingibjörg
Jóhannsdóttir.
Thor lauk stúdentsprófi frá
Menntaskólanum í Reykjavík
1934. Hann var síðan við versl-
unar- og starfsnám í Kaup-
mannahöfn og London í 2 ár en
sneri heim að því loknu og tók
til starfa við útgerðarfyrirtæki
fjölskyldu sinnar, Kveldúlf hf.
Starfaði hann óslitið við fyrir-
tækið, þar til það hætti rekstri
í lok 7. áratugarins. Var hann
lengst af útgerðar- og fram-
kvæmdastjóri þess. Síðar varð
hann framkvæmdasljóri Norð-
urstjörnunnar í Hafnarfirði, en
vann síðustu árin í ábyrgðadeild
Landsbanka Islands, þar til
hann lét af störfum fyrir aldurs
sakir. Thor var mikið við iþrótt-
ir á yngri árum, lék með meist-
araflokki Knattspyrnufélagsins
Víkings, var einn af frumkvöðl-
um skiðadeildar þess og var
heiðursfélagi Víkings.
Útför Thors fer fram frá Ás-
kirkju í dag og hefst athöfnin
kl. 13:30.
*TENGDAFAÐIR minn, Thor G. Hall-
grímsson, er látinn í Reykjavík eftir
talsverð • veikindi á 83. aldursári.
Hann fékk hægt andlát á Grensás-
deild Borgarspítalans 6. febrúar sl.
Við Thor vorum samferðamenn um
tæpra þijátíu ára skeið eða frá því
við Elín Ásta, dóttir hans, drógum
okkur saman á unglingsaldri. Hann
var því orðinn hálf sextugur þegar
fundum okkar bar fyrst saman og
aldursmunurinn mikill. Thor var
seintekinn og gætti dóttur sinnar
vel. Með ýmsum blæbrigðum í þöglu
látbragði og skilaboðum með öðrum
hætti var mér tjáð vafasöm staða
mín á heimili þeirra. Það liðu mánuð-
ir, hátt í ár, þar til hann sætti sig
'að fullu við, að dóttirin væri gengin
honum úr greipum fyrir fullt og fast.
En þegar björninn var unninn var
tryggðin alger, fölskva- og skilyrðis-
Iaus. Gagnkvæm virðing einkenndi
samskipti okkar alla tíð og aldrei
var ástin á dótturinni og barnabörn-
um sett undir mæliker. Umburðar-
lyndið, nærgætnin og ræktarsemin
við smáfólkið eru eftirminnilegir
þættir í fari hans og þess fengu
börn okkar vel að njóta. Vegna bú-
setu okkar hjóna úti á landi í mörg
ár dvöldu hann og Lóló amma oft
hjá okkur í Búðardal um lengri tíma
eða við hjá þeim í Reykjavík og var
hann alltaf reiðubúinn að sinna
krökkunum á einn eða annan hátt.
Erfídiykkjur
Glæsileg kaffi-
hlaðborð, fallegir
salir og mjög
góð þjónusta
Upplýsingar
ísíma 5050 925
og 562 7575
FLUGLEIÐIR
ÍIÉTEL LOFTLEIÐIR
Einkum var honum annt um að
fræða þau í leik og lestri. Virtist
hann ætíð hafa nægan tíma til þessa.
Thor var kominn af merku fólki
að langfeðgatali. í föðurættina var
Reykjahlíðarkynið í beinan karllegg
um séra Hallgrím á Hólmum í Reyð-
arfirði og Tómas læknaskólakenn-
ara, son hans. Amman var Ásta
Júlía, úr Húsinu á Eyrarbakka, sú,
sem söng yfir moldum Jóns forseta
í Dómkirkjunni eins og frægt er í
sögunni. Móðirin var elsta barn
Thors Jensens og Margrétar Þor-
bjargar. Var þar frændgarðurinn
stór og fyrirferðarmikill allt fram á
okkar daga.
Thor ólst upp eins og hver annar
strákur á umbrotaárum fyrri hluta
aldarinnar á Siglufirði. Siglufjörður
var vaxandi bær; oft var þar fjöldi
innlendra og útlendra sjómanna á
ferð, einkum í landlegum og starfíð
erilsamt fyrir læknishjónin og börnin
mörg á svipuðu reki. Læknissynirn-
ir, Tómas og Thor, léku því lausum
hala, voru uppátækjasamir og
prakkarar. Tengdapabbi var fáorður
um þetta skeið ævinnar, en þótti við
hæfi að segja sögur af Tomma bróð-
ur sínum til marks um líf þeirra á
Siglufírði á þessum tíma. Þannig var
það einnig þegar fundum okkar
Tómasar bar saman. Þá var það
Thor, sem í hans munni hafði verið
potturinn og pannan í öllum stráka-
pörunum, en hann sjálfur sakleysið
uppmálað. Og allt hlaut þetta að
vera satt um þá strákana, eins og
þeir voru á miðjum aldri.
En frelsi bemskunnar leið fljótt.
Thor var sendur til mennta í Reykja-
vík í gagnfræðadeild Menntaskól-
ans. Eftir það dvaldi hann hjá afa
sínum og ömmu, Thor og Margréti
MINNIIMGAR
Þorbjörgu á Fríkirkjuvegi 11, alla
vetur þar til hann varð fulltíða. Hlýt-
ur það oft á tíðum að hafa verið
erfitt hlutskipti fyrir óharðnaðan
unglinginn. Það er þó ljóst, að þau
tóku honum sem sínu eigin barni
og gerði það honum dvölina léttbær-
ari. Naut hann alls hins besta, sem
þetta glæsilega heimili gat boðið og
gömlu hjónin veittu honumeins gott
atlæti og þau áttu tök á. Átti hann
margar dýrmætar stundir með afa
sínum einum allt frá fyrstu tíð. Hef-
ur það án efa verið gott veganesti
í sjóum lífsins, þegar á ævina leið.
Talaði hann ætíð um ömmu sína og
afa með virðingu og hlýju og átti
minning þeirra mikið rúm í hjarta
hans.
Thor var öll sumur fyrir norðan,
í sveit í Fljótunum, í vinnu á Siglu-
firði eða á síld. Þannig kynntist hann
snemma störfum til lands og sjávar
og helgaði síðan útgerðinni starfs-
krafta sína. Eftir stúdentsprófið fór
hann til náms í Kaupmannahöfn í
verslunarfræðum og þaðan til Lund-
úna í sömu erindum. Eftir heimkom-
una hóf hann skrifstofustörf hjá
Kveldúlfi hf. og axlaði smám saman
meiri ábyrgð, uns hann bar hitann
og þungan af daglegum rekstri toga-
raútgerðarinnar. Þessi atvinnuvegur
átti oft erfitt uppdráttar á áratugun-
um eftir seinna stríð, þrátt fyrir
mikilvægi sitt fyrir þjóðarbúið. Er
það bæði gömul saga og ný. Afkom-
an var ýmist í ökkla eða eyra, erfitt
reyndist að manna skipin og þurfti
í mörg horn að líta til að halda þeim
úti. Kostaði það margar andvöku-
næturnar. Thor eignaðist marga við-
skiptavini erlendis á þessum árum
og stofnaði til persónulegra tengsla
við þá. Umboðsmennirnir Berger í
Bremerhaven og Stabel í Cuxhaven,
sem mörgum íslendingum úr útgerð
eru kunnir, voru t.a.m. fjölskylduvin-
ir og nutu Thor og fjölskylda hans
þeirrar vináttu um árabil.
En svo fór að leikslokum, að
Kveldúlfur rann sitt skeið eins og
svo mörg önnur útgerðarfyrirtæki
um miðja öldina og hætti rekstri um
1970. Síðustu árin var bv. Egill
Skallagrímsson einn í rekstri, en var
síðan seldur til annarrar útgerðar.
Hét hann þá Haukanes og sökk ekki
löngu seinna hér á norðanverðum
Faxaflóa.
Thor hóf þá störf sem fram-
kvæmdastjóri Norðurstjörnunnar í
Hafnarfirði, þar sem unnið var að
niðurlagningu ýmiss konar sjávar-
fangs, síldar, loðnu, lifrar og þess
háttar. Thor naut reynslu sinnar og
ræktaði vel viðskiptasambönd er-
lendis svo sem í Noregi.
Thor vildi gjarnan fara sínar eigin
leiðir í verksmiðjurekstrinum og
treysta á sjálfan sig við sölu afurð-
anna án nokkurra milliliða og því
rakst hann illa í flokki, þegar reynt
var að koma á ríkisforsjá í sölumál-
um lagmetis. Síðustu starfsár sín
starfaði hann í ábyrgðadeild Lands-
bankans þar til hann lét af störfum
fyrir aldurs sakir.
Thor var mikill atgervismaður til
líkama. Hann lagði stund á íþróttir,
holla hreyfingu og útivist frá barns-
aldri og svo lengi sem heilsa hans
leyfði. Hann fór á skíðum, hljóp á
skautum, Iék knattspyrnu með Vík-
ingi, stundaði hnefaleika og lék golf.
Hvar sem hann fór á þessum vett-
vangi var hann í fremstu röð og
ræktaði líkama sinn vel. Hann beitti
sér í félagsmálum Víkings, var í
forystu knattspyrnunnar um skeið
og einn af forystumönnum skíða-
nefndar félagsins. Hann var heiðurs-
félagi í Víkingi. Thor hafði yndi af
veiðum og dvaldi langdvölum við
Haffjarðará við laxveiðar. Þekkti
hann þar hvern stein, streng og
breiðu og flugustöngin lék í höndum
hans. Hætti hann jafnan veiðum á
miðjum degi, ef vel hafði aflast.
Rányrkja var fjarri honum.
Thor varð aldrei efnamaður, en
aristókrat var hann í þess orðs bestu
merkingu. Svo var fóstri hans fyrir
að þakka en þó mest því, sem hann
hlaut í vöggugjöf. Fas hans allt og
framkoma var með afbrigðum og
glæsilegur var hann á velli. Hann
var nákvæmur í öllum vinnubrögð-
um svo stappaði nærri smámuna-
semi. Hann var staðfastur og hrein-
skiptinn og öll undirhyggja var eitur
í hans beinum. Hann vék aldrei auga,
horfði óhræddur framan í hvern
mann, fór ekki í manngreinarálit og
lét hlut sinn ógjarnan, ef honum
fannst réttlætið sín megin. Hann var
lítill samningamaður og hefði aldrei
orðið liðtækur í pólitík.
Nú er ævi hans öll en minningin
lifir um góðan dreng, föður og afa,
sem setti mark sitt á líf okkar allra,
sem kveðjum hann í dag. Guði sé
þökk.
Sigurbjörn Sveinsson.
Það mun hafa verið á jólaföstu
árið 1960 að fundum Thors Hail-
grímssonar og þess sem þetta ritar
bar fyrst saman. Elsta dóttirin á
heimilinu hafði þá um haustið hafið
nám í Mentaskólanum í Reykjavík
og kynnst þar nemanda úr 6. bekk
skólans. Nú voru jólapróf fyrir dyr-
um og ungi maðurinn hafði boðist
til að gerast leiðsögumaður stúlk-
unnar um refilstigu reikningslistar-
innar. Ekki fer miklum sögum sög-
um af kennslunni, en þó má geta
þess að nemandinn lauk prófum sín-
um með prýði. Kennslustundirnar
urðu engu að síður upphafið að
kynnum okkar Thors og stóðu þau
meðan báðir lifðu. Að lokum fór
svo, að Thor varð að sjá af dóttur
sinni í hendur þessa heimiliskennara.
Fékk hann reyndar tengdason í stað-
inn, hvort sem honum hefur þótt
einhver huggun í því eða ekki.
í dag fer fram útför elskulegs
tengdaföður míns, Thors G. Hall-
grímssonar, frá Áskirkju í Reykja-
vík. Thor var fæddur 22. desember
1913 á Siglufirði, sonur hjónanna
Guðmundar T. Hallgrímssonar hér-
aðslæknis þar og konu hans Camillu
Therese Hallgrímsson. Thor kvænt-
ist Ólafíu Guðlaugu Jónsdóttur 20.
desember 1942. Þeim varð fjögurra
barna auðið. Elst er Þóra, gift undir-
rituðum. Þá eru dæturnar Margrét
Camilla og Elín Ásta og loks sonur-
inn Thor Ölafur. Gerð er grein fyrir
frændgarði Thors og afkomendum
annars staðar hér í blaðinu og verð-
ur það ekki endurtekið hér. Heimili
þeirra hjóna stóð lengst af á Lauga-
teigi 23 í Reykjavík. Ólafía, eða
Lóló eins og vinir hennar kölluðu
hana, lést í maí 1993.
Mér eru í fersku minni þau þau
áhrif, sem fyrstu kynni mín við þau
Thor og Lóló höfðu á mig. Allt heim-
ilishald var þar með þeim glæsibrag
sem einkenndi sanna heimsborgara.
Gestkvæmt var mjög á heimili þeirra
og ávallt veitt af rausn. Eðlislæg
kurteisi þeirra hjóna og höfðinglegt
viðmót kom frá hjartanu, óháð ytri
aðstæðum og efnahag, sem þó var
með ágætum. Af fundi þeirra fór
hver ríkari en hann kom.
Thor ólst upp á Siglufirði, þriðji í
hópi sex systkina. Þegar hann hafði
aldur til hóf hann nám í Menntaskól-
anum í Reykjavík og dvaldi þá á
vetrum á heimili afa síns og ömmu,
hjónanna Thors Jensen og Margrétar
Þorbjargar á Fríkirkjuvegi 11. Stúd-
entsprófi lauk hann 1934. Hann
dvaldi í um 2ja ára skeið við nám í
verslunarfræðum og störf í Kaup-
mannahöfn og London, en hóf að því
loknu störf við útgerðarfyrirtæki fjöl-
skyldu sinnar, Kveldúlf hf. Aðal
starfsvettvangur tengdaföður míns
var við það fyrirtæki og axlaði hann
síaukna ábyrgð þar eftir því sem
tímar liðu. Þegar Kveldúlfur hætti
rekstri gerðist hann framkvæmda-
stjóri Norðurstjörnunnar hf. og
gegndi því starfi í nokkur ár. Han
var síðast starfsmaður ábyrgðadeild-
ar Landsbanka íslands eða þar til
hann lét af störfum fyrir aldurs sakir.
Tengdafaðir minn var á yngri
árum góður og fjölhæfur íþrótta-
maður. Hann lék knattspyrnu með
meistaraflokki Víkings og var at-
hafnasamur mjög fyrir það félag á
ýmsum sviðum. Skíðamaður var
hann ágætur. Mikill áhugamaður var
hann um golfíþróttina og hlaut við-
urkenningar á þeim vettvangi. Þegar
fundum okkar Thors bar fyrst saman
var hann 47 ára gamall og var ljóst
að þar fór íþróttamaður sem raunar
sýndist mörgum árum yngri en hann
var. Þá var hann mikill áhuga- og
kunnáttumaður um lax- og silungs-
veiði. Það litla sem undirritaður hef-
ur tileinkað sér í þeim efnum á hann
tengdaföður sínum að þakka. Mér
er ljúft að minnast veiðiferða með
fjölskyldunni að Oddastaðavatni og
við Haffjarðará á árum áður.
Tengdafaðir minn var alla tíð ákafur
fylgismaður Sjálfstæðisflokksins og
þeirrar frjálslyndu íhaldsstefnu, ef
ég mætti orða það svo, sem sá flokk-
ur hefur staðið fyrir. Við áttum oft
áhugaverðar samræður um þjóðmál-
in almennt og stefnu Sjálfstæð-
isflokksins sérstaklega. Lærði ég
margt af honum, þar sem á fleiri
sviðum.
Það átti fyrir okkur Þóru að liggja
að dvelja langdvölum erlendis og
urðu samverustundirnar því stopular
um árabil. Þau hjón höfðu yndi af
ferðalögum og vorum við svo lánsöm
að fá þau alloft í heimsókn til Þýska-
lands og Sviss, þar sem heimili okk-
ar var lengst af. Þó kom að því um
síðir að við fluttum til íslands og
varð ég enn um langa hríð aðnjót-
andi náinna samvista við tengdafor-
eldra mína. Ég hef í samskiptum
mínum við þau safnað verðmætum
í sjóð minninganna, sem ég mun
geta gengið í meðan mér endist ald-
ur.
Eftir að tengdafaðir minn lét af
störfum gafst honum rýmri tími til
að iðka áhugamál sín, lestur góðra
bóka og að sinna fjölskyldunni. Fyr-
ir rúmum 10 árum fluttu þau hjón
að Kleppsvegi 134, þar sem heimili
þeirra stóð síðan. Þeim varð langra
samverustunda auðið, en gullbrúð-
kaup áttu þau 20.desember 1992.
Lóló lést eins og fyrr segir á vordög-
um 1993. Heilsu tengdaföður míns
hrakaði hin síðari ár. Hann var lagð-
ur inn á Grensásdeild Borgarspítal-
ana í maí síðastliðnum og lést hann
þar hinn 6. febrúar sl.
Langt er um liðið síðan síðan
skólapilturinn ungi sat við að kenna
heimasætunni á Laugateigi reikn-
ing. Ekki held ég að hann hafi þá
grunað að í nemandanum hefði hann
hitt lífsförunautinn og húsráðendur
þarna á bæ yrðu tengdafólk hans
og sem aðrir foreldrar. Sú varð samt
raunin á og á ég engu fólki utan
eigin foreldrum jafn mikið að þakka.
Tengdafaðir minn var seintekinn,
hann var ekki allra. En þegar hann
hafði sætt sig við að sjá af dóttur-
inni í hendur unga mannsins gat
ekki elskulegri tengdaföður og með
tímanum raunsannari vin. Thor G.
Hailgrímsson var einn þeirra manna,
sem mikil gæfa er að hafa átt sam-
leið með. Blessuð sé minning hans.
Guðni G. Sigurðsson.
Thor Hallgrímsson var einn þeirra
sem maður tók eftir í þeim hópi
ungra manna í Reykjavík sem voru
„á ferðinni" ef svo mætti segja á
stríðsárunum og þar á eftir. Thor
var meðalmaður á hæð, ljós yfirlit-
um, snaggaralegur í fasi og tápmik-
ill, en að ýmsu leyti hlédrægur en
þó einarður vel.
Kynni okkar voru nokkuð marg-
vísleg. Skíðaíþróttin var þá á frum-
stigi hér í borg, en Thor var mjög
fær á skíðum, enda alinn upp á
Siglufirði þar sem bestu skíðamenn
landsins voru þá. Hann ólst þar upp
á gestrisnu heimili Guðmundar hér-
aðslæknis Hallgrímssonar, sem var
af læknaætt, og Camillu Thors Hall-
grímsson. Menn hafa sagt mér, sem
þekktu afa hans, Thor Jensen, vel,
að hann hafi minnt mjög á móður-
afa sinn, sem var tvímælalaust einn
af höfuðsmiðum í að lyfta íslensku
þjóðinni upp úr fátækt og vonleysi.
Við hittumst því fyrst á skíða-
brautum en síðar urðu kynni okkar
meira á mínu sviði. Hann leitaði til
mín vegna sjómanna og verkamanna
með ekki minni áhuga en vegna
þeirra sem hærra þóttust settir. Þá
kom vel í Ijós sú umhyggja hans og
árvekni vegna þeirra sem unnu hjá
fyrirtæki því sem hann vann fyrir
(vissi ég þá ekkert um að þetta var
ekkert sérstakt í báðum ættum
hans). Var það jafnt á nóttu sem
degi að við þurftum að ráðgast um
slík mál. Vinátta okkar hélst þótt
þessu linnti seinna.
Thor var heilsugóður lengst af og
nú þegar komið er á leiðarenda er
gott að minnast þessara tíma því
þeim fækkar nú óðum sem þá glöddu
lífið og tilveruna.
Samúðarkveðjur sendi ég til ætt-
ingja hans.
Úlfar Þórðarson.