Morgunblaðið - 27.02.1996, Blaðsíða 14

14 ÞRIÐJUDAGUR 27. FEBRÚAR 1996
MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI
Marel hf. og dótturfélög með 56
milljóna hagnað og 1,1 milljarðs veltu í fyrra
Veltan jókst um nær
helming milli ára
REKSTUR Marels hf. og dótturfé-
laga gekk vel á síðasta ári og náð-
ist markmið félagsins frá árinu
1992 um að tvöfalda veltuna á 3-5
árum. Hagnaður félaganna varð
alls um 56 milljónir króna á árinu
1995 samanborið við 14,8 milljóna
hagnað árið áður, skv. ársreikningi
sem lagður var fram í gær. Veltan
nam alls um 1.117 milljónum og
jókst um 46% frá árinu á undan.
Útflutningur á árinu nam 908
milljónum og hafði aukist um 52%
en sala innanlands, var 140 millj-
ónir, eða um 40% meiri en árið á
undan.
Marel naut góðs á síðasta ári
af þeirri miklu grósku sem var í
norskum fiskiðnaði. í sölustarfinu
var megináhersla lögð á kynningu
og sölu hefðbundinna vöruflokka
eins og flokkara, voga og kerfis-
lausna og náðist góður árangur á
þessum sviðum. Skurðarvél sem
kynnt var í lok árs 1994 seldist
einnig mjög vel á árinu 1995, að
því er segir í ársskýrslu. Þá hafa
einstakir samningar farið stækk-
andi og var t.d. gerður samningur
við norskt fiskvinnslufyrirtæki um
vinnslukerfi að andvirði 150 millj-
ónir króna.
Hér á landi var samið um afhend-
ingu á fullkomnu vinnslukerfi til
Haraldar Böðvarssonar hf. og sam-
ið var um afhendingu á fiskvinnslu-
ketfi vegna endurnýjunar á togara
Hvals hf.
Tekjur dótturfélaganna tvöfölduð-
ust á árinu 1995 og varð góður
hagnaður af starfseminni. Arið
1995 var tíunda starfsár Marels
Equipment Inc. í Kanada og gekk
reksturinn betur en nokkru sinni.
Urðu tekjur 3 milljónir kanadadoll-
ara, eða 146% meiri en árið 1994.
Marel Sealltle Inc., sem er að 60%
hluta í eigu Marel, skilaði sömuleið-
is góðum árangri. í lok árs var
stofnað nýtt fyrirtæki, Marel USA
Inc., í Kansas í Bandaríkjunum.
Mun það einkum annast markaðs-
setningu í kjötiðnaði og þjónustu
við notendur tækja í kjöt- og kjúkl-
ingaiðnaði.
Gert ráð fyrir
áframhaldandi vexti
Starfsmönnum fjölgaði um 32 á
árinu vegna aukinna umsvif jafn-
framt því sem húsnæði var stækkað
um eitt þúsund fermetra.
Marel hefur unnið að fjölmörgum
verkefnum í vöruþróun sem lúta að
endurbótum á framleiðsluvörum,
þróun nýrra tækja og rannsóknar-
verkefnum. Meðal langtímaverk-
efna er svokallað Robofish, sem
lauk seint á árinu 1995. Markmiðið
var að þróa „róbóta“ sem getur
gripið fisk á færibandi og sett hann
í hausara.
Á árinu 1996 er gert ráð fyrir
áframhaldandi vexti fyrirtækisins
og að hagnaður verði af rekstrin-
um. Á árinu verður lögð áhersla
á að fylgja vel eftir þeim árangri
sem náðst hefur í kjöt- og kjúkl-
ingaiðnaði og er hinu nýja dóttur-
fyrirtæki í Bandaríkjunum ætlað
að gegna þar lykilhlutverki. „Mar-
el er stöðugt að styrkja sig sem
traustur framleiðandi á tækjum
fyrir sjávarútveginn," sagði Frosti
Siguijónsson, deildarstjóri fjár-
máladeildar, í samtali við Morgun-
blaðið. „Á þessu ári verður örugg-
lega sambærilegur vöxtur og á því
síðasta. Það er búið að selja u.þ.b.
tvöfalt meira það sem af er árinu
en á sama tíma í fyrra. Við erum
búnir að gera ráðstafanir til að
taka á leigu stærra húsnæði og
ráða fleira fólk. Verkefnastaðan
er hins vegar nokkuð sveiflukennd
innan ársins."
Eigið fé félagsins í árslok 1995
var alls 222,1 milljón og hafði auk-
ist um 33% á árinu. Ávöxtun eigin
fjár var 32,9% samanborið við 9,5%
árið áður.
Á aðalfundi fyrirtækisins, sem
haldinn verður 6. mars nk., verður
lögð fram tillaga um að greiddur
verði 10% arður af hlutafé og að
hlutáfé verði aukið um 20% með
útgáfu jöfnunarhlutabréfa.
1O -k stærstu hluthafar
í árslok 1995
[aaMI/ÍHj Heildarfjöldi hluthafa 378
Hluthafar Hlutafjáreign, kr. Eignarhluti
Buíðarás hf. 44.429.069 40,39%
Sigurður Egilsson 11.160.000 10,15%
Þróunarfélag íslands hf. 4.448.660 4,04%
Lífeyrissjóður verslunarmanna 3.921.450 3,56%
Gísii V. Einarsson 3.250.216 2,95%
Sjóvá-Almennar tryggingar hf. 2.603.000 2,37%
Evli Securities 2.037.000 1,85%
Lífeyrissj. Tæknifr.fél. Islands 2.000.000 1,82%
Lífeyrissjóður iækna 2.000.000 1,82%
Þorsteinn Ólafsson ■ 3.B5Q.000 1,50%
Úr reikningum Marels hf ry-jlSzjj 4riA 4 QQR ....... . . LUÆKEJ ano Miiijomr kr. igg5 1994 Breyting Rekstrarreikninaur
Rekstrartekjur 1.117,3 765,5 +46,0%
Rekstrargjöld 1.018,5 726,0 +40,3%
Rekstrarhagnaður 98,8 39,5 +150,1%
Hagnaður af reglulegri starfsemi 80,1 20,4 +292,6%
Hagnaður ársins 55,9 14,8 +277,7%

Veltufjármunir 519.4 361,8 +43,6%
Fastafjármunir 152,0 123,8 +22,8%
Eignir samtals 671,4 485,7 +38,2%
Skammtímaskuldir 295,1 220,5 +33,8%
Langtímaskuldir 130,1 95,5 +36,2%
Skuldir samtals 425,3 316,0 +34,6%
Eigið fé 222,1 166,4 +33,5%
Skuldir og eigið fé samtals 671,4 485,7 +38,2%

Veltufé frá rekstri 126,0 56,4 +123,4%

EIGINFJÁRHLUTFALL 33,1% 34,3%
Alumax hafnar
tilboði Keiser
BANDARÍSKA álfyrirtækið Alum-
ax hafnaði fyrir helgi yfirtökuboði
Kaiser Aluminum en það var á bil-
inu 2,2 til 2,5 milljarðar dollara.
Tilboðið olli því, að verð á hlutabréf-
um í Alumax hækkaði um sex doll-
ara, fór í 38,50 dollara, og verð á
hlutabréfum í Kaiser hækkaði um
75 sent og er nú 14,875 dollarar.
Alumax er eins og kunnugt er
eitt af þremur álfyrirtækjum
Atlantál-hópsins sem átt hefur í
viðræðum við íslendinga um að
reisa álver á Keilisnési. Hin fyrir-
tækin eru hollenska fyrirtækið Ho-
ogovens og sænska fyrirtækið
Grangers.
Talsmenn Kaisers sögðu, að þeir
hefðu metið hlutabréfin í Alumax
á 40 til 45 dollara og væru tilbún-
ir til að greiða 30 dollara fyrir
hvert bréf í reiðufé og afganginn
með Kaiserbréfum. Talsmenn Al-
umax sögðu aftur á móti, að tilboð-
ið væri ófullnægjandi og sögðu
bréfin vera að minnsta kosti 50
dollara virði.
George T. Haymaker, forstjóri
Kaisers, kvaðst fyrir helgi vera viss
um, að yfirtakan færi í gegn en
upp úr henni myndi rísa álrisi með
meira en fimm milljarða dollara
sölu og forystu eða leiðandi stöðu
á næstum öllum sviðum iðnaðarins.
Alumax hætti við
kaup á Kaiser
Það hefur komið fram í þessu
sambandi, að Alumax hafði athug-
að með kaup á Kaiser en ákveðið
að hætta við vegna ýmissa erfið-
leika, sem Kaiser ætti við að stríða.
Er haft eftir heimildum, að Alumax
hafi kynnt sér bókhaldið og rekstur-
inn hjá Kaiser fyrir hálfu öðru ári
og komist að þeirri niðurstöðu, að
um væri að ræða „annars flokks
fyrirtæki með verksmiðjur, sem
stæðu ekki nógu vel; með miklar
skuldbindingar vegna asbestmeng-
unar og ráðandi hluthafa, sem ætti
í meiri málaferlum en O.J. Simp-
son“.
Með þessu síðasta er 'verið að
vísa til Charles E. Hurwitz, um-
deildan athafnamann í Texas, en
fyrirtæki hans, Maxxam, á 62%
hlut í Kaiser. Hann hefur átt í mikl-
um útistöðum við aðra hluthafa og
starfsmenn og átt í málaferlum út
af umhverfismálum.
í svari Allen Borns, forstjóra
Alumax og aðalframkvæmdastjóra,
til Haymakers segir hann, að tilboð-
inu sé hafnað af ýmsum ástæðum,
til dæmis þeim, sem áður eru nefnd-
ar, og segir einnig, að Alumax hafi
áhyggjur af skuldastöðu Kaisers og,
með tilvísan til Hurwitz, af „hlut-
hafa, sem hefur hugsanlega nokkuð
aðra stefnu en aðrir hluthafar".
KAISER Aluminium sem gerði yfir-
tökutilboð í Alumax fyrir helgi lýsti
yfir áhuga á að reisa 200-250 þús-
und tonn álverksmiðju hér á landi
haustið 1992. í september það ár
átti Davíð Oddsson forsætisráð-
herra óformlegan fund með John
M. Seidl, stjórnarformanni og for-
stjóra fyrirtækisins. Þar óskaði
Seidl eftir viðræðum um byggingu
álvers á íslandi.
Forsætisráðherra kvaðst á þeim
tíma vera sannfærður um að fyrir-
tækið ihugaði þetta mál af mikilli
alvöru. Ljóst væri að forráðamenn
Kaiser myndu helst kjósa að samn-
ingum gæti lokið innan eins árs og
þá yrði hægt að hefja framkvæmd-
ir. Fyrirtækið setti engin skilyrði
fyrir hugsanlegri staðsetningu
verksmiðjunnar á íslandi en við-
mælendur sínir hefðu að fyrra
bragði nefnt að þeir vildu sérstak-
Jóhannes Nordal um áhrifin á Atlantsál
Miuiiun bíðum átekta
JOHANNES Nordal, formað-
ur íslensku viðræðunefndar-
innar í samningum við Atl-
antsál-fyrirtækin um bygg-
ingu álverksmiðju á Keilisnesi
segir erfitt að meta hvaða
afleiðingar tilboð Kaiser í
Alumax muni hafa á fram-
vindu viðræðnanna
Hann benti á að tilboð
Kaiser í Alumax fyrir helgina
væri fyrsta útspil fyrirtækis-
ins. „Þetta er óvinsamlegt til-
boð og ekki útlit fyrir að Al-
umax muni samþykkja það
þannig að það gætu orðið
langvinn átök milli fyrirtækj-
anna,“ sagði hann.
íslenska viðræðunefndin átti
fund með forsvarsmönnum Atlants-
ál-fyrirtækjanna í síðasta mánuði
og gert er ráð fyrir öðrum fundi í
næsta mánuði. „Það er alltof
snemmt að draga einhveijar álykt-
ur starfað sem ráðgjafi fyrir
Kaiser Aluminium og var í för
með forstjóra fyrirtækisins
hingað til lands árið 1992.
Tafir á ákvörðun Kaiser
um byggingu álvers
„Kaiser Aluminium hefur
áhuga á að auka afkastagetu
sína í álframleiðslu og hefur
bæði kannað möguleika á
byggingu álbræðslu á íslandi,
í Venesúela, Mósambík og
fleiri löndum þar sem hægt
er að kaupa ódýrt rafmagn,"
sagði Cobb í samtali við
Morgunblaðið.
„Eftir því sem ég kemst
næst hefur Kaiser enn ekki tekið
ákvörðun hvar eigi að byggja ál-
bræðslu. Mín tilfinning er sú að
frekari tafir gætu orðið á þessu
máli ef niðurstaðan verður sú að
fyrirtækið kaupir Alumax."
Jóhannes Nordal Charles Cobb
anir á þessu stigi um áhrif þessa á
okkar samskipti. „Eg sé ekki nein
líkindi til þess að þetta skýrist mjög
fljótlega og við bíðum því átekta.“
Charles Cobb, fyrrverandi sendi-
herra Bandaríkjanna á íslandi, hef-
Kaiser Aluminium
Sýndi eitt sinn
áhuga á að reisa
hér álverksmiðju
lega skoða staði bæði norðanlands
ogsunnan.
í kjölfar fundarins í London var
fulltrúum Kaiser boðið hingað til
lands til könnunarviðræðna um ál-
ver dagana 19.-21. október sama
ár. Á meðan á dvölinni stóð lýsti
Seidl því yfir að enn væri mikið
starf óunnið þar til ákvörðun um
staðsetningu nýrrar álbræðslu yrði
tekin. Auk íslands væri verið að
skoða möguleika á staðsetningu í
Venesúela, Mósambík, Rússlandi
og Kamerún.
Charles Cobb, fyrrverandi sendi-
hen-a Bandaríkjanna á íslandi, var
í sendinefnd Kaiser í för hennar
hingað til lands sem ráðgjafi. í sam-
tali við Morgunblaðið 6. október
sagði hann að eigendur fyrirtækisins
væru nánast staðráðnir í að reisa
álverksmiðju og að ísland ætti góða
möguleika á að verða fyrir valinu.
Nýr forstjóri tekur
Um áramótin 1992/1993 lét Seidl
af starfi forstjóra Kaiser og við tók
Steve Hutchcraft. Jón Sigurðsson,
þáverandi iðnaðarráðherra, átti fund
með Hutchcraft skömmu síðar eða
um miðjan janúar 1993. Jón sagði
eftir fundinn að íslendingum litist
vel á að starfa áfram að könnunar-
viðræðum með Kaisermönnum.
„Síðan mun á það reyna hvort sam-
starfsmöguleikar koma í ljós við
þessar könnunarviðræður sem menn
ekki sjá alveg núna.“
Frá þessum tíma hefur lítið sem
ekkert komið fram um áhuga Kais-
er á að reisa hér álver.