Morgunblaðið - 19.03.1996, Blaðsíða 36

36 ÞRIÐJUDAGUR 19. MARZ 1996
AÐSENDAR GREINAR
MORGUNBLAÐIÐ
Lokað -
ekkí lokað
FYRIR skömmu
birtist lítil frétt í Morg-
unblaðinu um að
Sjúkrahús Reykjavík-
ur myndi hætta rekstri
meðferðarheimilis
barna við Kleifarveg -
í sparnaðarskyni - frá
1. júlí næstkomandi.
:Stjórn sjúkrahússins
lagði jafnframt
áherslu á að meðferð-
arheimilinu verði
tfyggð áframhaldandi
þjónusta á ábyrgð fé-
lagsmála- og fræðslu-
yfirvalda. Við lestur
fréttarinnar kom í
hugann að enn skuli
höggvið í sama knérunn því harka-
lega hefur verið gengið til verks í
niðurskurði á heilbrigðis- og félags-
málasviði, dregið úr fjárhæðum í
bótakerfi og ýmis úrræði skert sem
varða fatlaða og aldraða. Skemmst
er að minnast annarrar tilkynning-
ar um lokun heimilis en það var
þegar loka átti Bjargi, heimili nokk-
urra geðfatlaðra einstaklinga sem
þar höfðu búið í áratugi. Sú ákvörð-
un hlaut harkalega gagnrýni úti í
samfélaginu sem varð til þess að
ákvörðun um lokun var dregin til
baka og tilkynnt að heimilið yrði
áfram starfrækt. Það sama gerðist
í utandagskrárumræðu á Alþingi
um meðferðarheimilið við Kleifar-
veg, þá tilkynnti ráðherra að heim-
ilið yrði rekið áfram, hugsanlega
þó í tengslum við barna- og ungi-
ingageðdeild Landspítalans. Það
kann reyndar að reynast flókið að
flytja heimilið sem á sínum tíma
var gjöf og rekið af borginni und-
ir ríkisspítala, en það er önnur
saga.
Eina lausnin
Það er ekkert undarlegt að
Sjúkrahús Reykjavíkur grípi til
þessa óyndisúrræðis. Búið er að
draga úr fjárveitingum og hagræða
á sjúkrahúsunum. Þrengt hefur
verið að rekstri einstakra deilda
þannig að þegar
sjúkrahúsi er gert að
spara til viðbótar á
fjórða hundrað milljón-
ir, eins og tilfellið er
með Sjúkrahús
Reykjavíkur, hljóta
menn að velta fyrir sér
lokun deilda. Það er
þá sem hin ískalda leit
hefst; Eigum við að sjá
um þetta? Er þetta
ekki á verksviði ann-
arra? Það er þá sem
félagslegum úrræðum,
stofnunum og verkefn-
um sem á sínum tíma
Hitt er svo umhugsun-
arefni, segir Rannveig
Guðmundsdóttir,
hvernig boltanum er
kastað milli ráðherra
og ráðuneyta.
voru staðsett innan ramma heil-
brigðiskerfisins er stefnt í tvísýnu.
Ég lít svo á að tillaga stjórnar
Sjúkrahúss Reykjavíkur um að
hætta rekstri meðferðarheimilisins
við Kleifarveg hafi verið þvinguð
fram með skertum fjárveitingum.
Hitt er svo umhugsunarefni hvern-
ig boltanum er kastað milli ráð-
herra og ráðuneyta því í þeim til-
fellum sem félagsleg verkefni væru
flutt frá heilbrigðisráðuneyti til fé-
lagsmálaráðuneytis er það eins og
að flytja útgjöld milli tveggja vasa
á sömu brókinni, því útgjöldin eru
ríkisins í báðum tilfellum.
Leikaraskapur
Það er ótrúlega átakasamt fyrir
hlutaðeigandi, í þessum tveimtir
dæmum vistmennina á Bjargi og
aðstandendur barna sem eiga í
miklum erfiðleikum, að fá slíkar
Rannveig
Guðmundsdóttir
tilkynningar og upplifa öryggis-
leysið og áhyggjurnar sem þær
skapa. Það versta er að það má
búast við fleiru slíku. Fyrir örfáum
vikum flutti ég tillögu til þings-
ályktunar á Alþingi um að skipaður
yrði starfshópur til að gera úttekt
á og skilgreina hvaða stofnanir og
verkefni á sviði heilbrigðisráðu-
neytis séu í raun félagsleg úrræði
og að unnin yrði áætlun um að
flytja þau milli ráðuneyta og gera
nauðsynlegar lagabreytingar þar
um sé þess þörf. Þetta mál hlaut
góðar undirtektir og um það fór
fram góð og málefnaleg umræða.
Ég benti þá á Bjarg sem dæmi
um stofnun sem var barn síns
tíma, sett á laggir til að leysa
vanda á þeim tíma þegar félags-
legum úrræðum fyrir geðfatlaða
var ekki skipað með lögum. Geð-
fatlaðir eiga nú rétt á þeirri þjón-
ustu sem skilgreind er í lögum um
málefni fatlaðra sem tóku gildi
1992, þar er kveðið á um búsetuúr-
ræði geðfatlaðra og 5 ára átak er
í gangi í uppbyggingu sambýla
fyrir geðfatlaða samkvæmt þeim
lögum.
Fagleg vinnubrögð
í framsögu með tillögu minni
benti ég á að ef ekki yrði tekið á
þessum málum myndi það gerast
aftur að viðkvæmu heimili sem
hugsanlega ætti heima á sviði fé-
lagsmála yrði úthýst úr heilbrigðis-
kerfinu með öllum þeim kvíða og
vanlíðan sem slíkar tillögur vekja.
Það gerðist reyndar fyrr en varði.
Ætla má að ástæður þess að
Sjúkrahús Reykjavíkur ákvað að
loka meðferðarheimilinu við Kleif-
arveg hafi verið það mat stjórnar
að það væri á ábyrgð fræðslu- og
félagsmálayfirvalda að tryggja
börnunum áframhaldandi þjónustu.
Nú er þetta mál í höfn að sinni
miðað við yfirlýsingu ráðherra og
sömu sögu er að segja um Bjarg.
En hvað svo? Hvað ætli líði langur
tími þar til næsta tilkynning kem-
ur? Ég hvet stjórnvöld eindregið
til að láta nú fara fram þá fáglegu
skoðun á stofnunum og verkefnum
sem ég hef lagt til á Alþingi og
koma þar með í veg fyrir þau slysa-
legu vinnubrögð sem valda veikum
hópum, sem við eigum að bera
umhyggju fyrir og verja, bæði
hugarangri og sorg. Það er mál að
linni.
Höfundur cr formaður þingflokks
Alþýðuflokksins.
Ofríki og
jafnvel ofbeldi!
Framhaldssaga úr sveitinni
ÞAÐ er ekki ofsög-
um sagt að stór orð
falli í deilunni um
vegarstæðið hér í neð-
anverðum Reykholts-
dalnum. Það vantaði
einungis að háttvirtur
þingmaður, Gísli Ein-
arsson, kallaði okkur
sveitungana rudda í
sjónvarpsfréttunum
s.l. föstudagskvöld (til
skýringar skal það
tekið fram að orðið
Ruddi á við um annan
valmöguleikann í mál-
inu sem hér um ræð-
ir). Orðin ofbeldi og
ofríki merkja í raun
það sama, þ.e. harðstjórn.
Tilefni þessara ummæla þing-
mannsins er undirskriftalisti með
áskorun 103 íbúa í Reykholtsdals-
hreppi þar sem m.a. var skorað á
þingmenn og ráðherra að beita sér
hið fyrsta fyrir lagningu vegar um
láglendi jarðarinnar Stóra-Kropps í
Reykholtsdal. Hér er um að ræða
lagningu Borgaríjarðarbrautar frá
Flóku að Kleppjárnsreykjum. Skipu-
lagsyfirvöld lögðu til á s.l. ári að
farin yrði þessi leið með nýjan veg
sem til stendur að verði gerður og
umhverfisráðherra hefur staðfest
þá tillögu. Að undangenginni
ákvörðun ráðherra í málinu fór fram
viðamikil úttekt á öllum þáttum sem
viðkoma staðsetningu vegarins og
því er engin ástæða til að ætla að
röng ákvörðun hafi verið tekin. Nú
hafa um 60% íbúa sveitarfélagsins
skorað á yfirvöld að framfylgja
ákvörðun ráðherra hið fyrsta og
vilja að hafist verði handa um lagn-
ingu vegarins á svokallaðri neðri
leið. Sú leið sem einnig hefur komið
til greina er endurnýjun á núverandi
vegi um Steðjabrekkur og Rudda.
Kostir neðri leiðarinnar fyrir neðan
bæinn Stóra-Kropp eru umtalsvert
fleiri en kostir efri leiðarinnar. Menn
hafa þó deilt hart og lengi, bæði
innan sveitar sem utan, um hvor
leiðin sé betri og sýnist sitt hverjum.
Aðalatriðið er þó það að minnihluti
hreppsbúa vill ekki una
niðurstöðu ráðherrans
frá því í vetur og þar
stendur hnífurinn í
kúnni.
Forsaga þessa máls
er orðin gömul. íbúar
sveitarfélagsins hafa
skipað sér í tvær fylk-
ingar frá upphafi.
Meirihluti hreppsbúa
hefur hingað til nær
þagað opinberlega um
málið. Minnihluti íbú-
anna hefur aftur á
móti haft mun meiri
háreysti á lofti og farið
geyst í kynningu á
málstað sínum enda
Eigum við íbúar sveitar-
félagsins að trúa því,
spyr Magnús Magnús-
son, að þingmenn kjör-
dæmisins fresti vegar-
lagningu þessari og við-
haldi óþolandi ástandi?
miklir baráttumenn innan þeirra
raða. Áðurnefndur undirskriftalisti
er því í raun það fyrsta sem meiri-
hluti hreppsbúa lætur frá sér fara
í málinu. Það að 60% af hreppsbúum
riti nöfn sín á listann þarf engum
að koma á óvart. Það hefur lengi
verið vitað hvar hugur fólks liggur
í málinu.
Allt þetta vegamál er ein sorgar-
saga frá upphafi til enda. Hrepps-
nefnd hefur verið klofin í afstöðu
sinni og er í raun óstarfhæf fyrir
bragðið, nágrannar deila, vinslit
hafa verið mörg og hvergi sér fyrir
endann á deilum þessum. Loks þeg-
ar framtakssamir einstaklingar tóku
sig til og söfnuðu undirskriftum
meðal hreppsbúa í þeim tilgangi að
sýna raunverulegan vilja þeirra, er
Magnús
Magnússon
RAFEINDA
ROKK
TONLIST
Laugardalshöll
THE PRODIGY
Tónleikar bresku danssveitarinnar
The Prodigy í Laugardalshöll sl.
laugardag, 16. mars. Til upphitunar
voru ýmsir íslenskir listamenn og
hljómsveitir. Tónleikagestir voru um
3.700, aðgangseyrir var 2.500.
BRESKA danshljómsveitin The
Prodigy er eflaust ein vinsælasta
hljómsveit sem hingað hefur komið
í áraraðir. Á meðan öðrum sveitum
hefur gengið illa að laða að nógu
marga til að innflutningurinn borgi
sig hefur The Prodigy þrívegis
komið hingað; tvívegis leikið fyrir
fullu húsi og einu sinni á útihátíð.
Þegar The Prodigy kom fyrst
hingað til lands og lék á Listahá-
tíð Hafnarfjarðar hefur margt
breyst og ekki síst tónlist sveitar-
innar. í kringum fyrstu heimsókn-
ina var geysivinsælt techno-lagið
No Good og á tónleikadagskrá í
EINS manns hljómsveitin
Liam Howlett.
ÁHEYRENDUR kunnu vel að meta rafeindarokkið. Morgunbiaðið/Haiidor
Ljósmynd/Björg Sveinsdóttir
KEITH Flint dansaði af móð útstunginn og skreyttur.
Kaplakrika var hratt og kraftmikið
techno. Skömmu fyrir heimsókn
sveitarinnar hingað að þessu sinni
kom út á íslandi smáskífan Firest-
arter og þar kveður við nokkuð
annan tón; tónlistin er harðari og
kraftmeiri, meiri þungi og meira
rokk. Reyndar var The Prodigy
frekar rokksveit en danssveit í
Laugardalshöll laugardagskvöld;
einskonar rafeindarokk þar sem
hljóðgervlar og hljóðsmalar réðu
ferðinni, en í þremur lögum slóst
rafgítarleikari í hópinn, nánast sem
skraut.
Liam Howlett er leiðtogi The