Morgunblaðið - 27.04.1996, Blaðsíða 1

88 SIÐUR LESBOK B/C/D
95. TBL. 84. ÁRG.
LAU GARDAGUR 27. APRÍL1996
Israelar o g Hizbollah ná samkomulagi um vopnahlé
Samið um að ráð-
ast ekki á
borgara
Beirút, Jerúsalem. Reuter.
SJÖ daga sleitulausar friðarumleit-
anir Warrens Christophers, utanrík-
isráðherra Bandaríkjanna, báru loks
árangur í gær þegar hann tilkynnti
að náðst hefði samkomulag um að
binda enda á átök Israela og Hiz-
bollah-hreyfingarinnar í Líbanon.
Ráðherrann sagði að báðir aðilarnir
hefðu lofað að hlífa óbreyttum borg-
urum við frekari árásum.
Yopnahléð tók gildi klukkan eitt
í nótt að íslenskum tíma. „Eftir sjö
daga samningaferðir fram og aftur
í þessum heimshluta er það mér
sönn ánægja að tilkynna að við höf-
um náð nýju samkomulagi," sagði
Christopher á blaðamannafundi í
Jerúsalem með Shimon Peres, for-
sætisráðherra ísraels. „Samkomu-
lagið bindur enda á Katjúsa-árásir
[Hizbollah á norðurhluta ísraels] og
verndar óbreytta borgara, bæði í
ísrael og Líbanon, og gerir þeim
kleift að snúa loks heim úr loftvarna-
byrgjunum."
Viðbrögð sýrlenskra ráðamanna
drógu nokkuð úr bjartsýninni vegna
samkomulagsins. Sýrlendingar, sem
eru með 35.000 hermenn í Líbanon
pg gætu stöðvað árásir Hizbollah á
ísrael, sögðu að samkomulagið fæli
í sér að árásum á óbreytta borgara
yrði hætt. Hins vegar héldi Hizbollah
rétti sínum til að ráðast á „ísraelska
SHIMON Peres, forsætisráð-
herra Israels, og Warren
Christopher, utanríkisráð-
herra Bandaríkjanna, á blaða-
mannafundi í gær.
hernámsliðið" í suðurhluta Líbanons.
Hassan Nasrallah, leiðtogi Hiz-
bollah, sagði að hreyfingin myndi
standa við samkomulagið og hætta
árásum á byggðir í Israel.
Byggt á samkomu-
lagi frá 1993
Árásirnar í suðurhluta Líbanons
héldu áfram í gær, 17. daginn i röð.
Sprengingar vegna sprengjuárása
ísraela heyrðust í búðum flótta-
manna í bækistöðvum Sameinuðu
þjóðanna í hafnarborginni Týrus.
Flóttamennirnir sögðust efast um
að friður héldist lengi þótt þeir væru
ánægðir með að geta nú snúið heim.
Bill Clinton, forseti Bandaríkj-
anna, gaf út stutta yfirlýsingu og
kvað samkomulagið byggt á munn-
legum fastmælum sem bundu enda
á átök í Líbanon 1993. „Þar sem
samkomulagið er skriflegt er ekki
eins líklegt að það bresti eins og
óformlegu samningarnir frá 1993.“
Jacques Chirac, forseti Frakk-
lands, fagnaði samkomulaginu og
sagði að friðarumleitanir frönsku
stjórnarinnar í Miðausturlöndum
hefðu stuðlað að vopnahléinu.
Rafik al-Hariri, forsætisráðherra
Líbanons, sagði að eftirlitshópur,
skipaður fulltrúum Bandaríkjanna,
ísraels, Líbanons, Sýrlands og
Frakklands, myndi fylgja samkomu-
iaginu eftir. Hann sagði að árásir
ísraela hefðu kostað 200 manns líf-
ið, einkum konur og börn, um 400
hefðu særst og rúm hálf milljón
manna neyðst til að flýja heimili sín.
„Við sögðum í upphafi að vandamál-
ið yrði ekki leyst með valdi,“ sagði
forsætisráðherrann. „Hægt væri að
leysa það með samningum og það
hefur einmitt gerst nú.“
PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Reuter
Mikíll niðurskurð-
ur í Þýskalandi
HELMUT Kohl, kanslari Þýska-
lands, kynnti í gær á þingi sparnað-
aráform ríkisstjórnar sinnar auk
aðgerða til að draga úr kostnaði
fyrirtækja. Stefnt er að því að ná
fram rúmlega 2.000 milljarða króna
sparnaði og hafa þessi áform kallað
fram hörð viðbrögð hagsmunahópa.
Kanslarinn sagðist gera sér Ijóst að
erfitt væri fyrir þýsku þjóðina að
sætta sig við þennan niðurskurð.
„En þessar lagfæringar eru óhjá-
kvæmilegar til að styrkja efnahags-
lífið, skapa aukin atvinnutækifæri
og treysta grundvöll velferðarríkjs-
ins. Fólk verður að breyta viðhorfum
sínum og draga úr væntingum,"
sagði kanslarinn.
Niðurskurðaráætlunin sem sam-
þykkt var á fimmtudag þrátt fyrir
áköf mótmæii launþegasamtaka og
stjórnarandstöðunnar kveða m.a. á
um að laun ríkisstarfsmanna verði
fryst í tvö ár. Sjúkradagpeningar
dragast saman og kostnaður fyrir-
tækja vegna veikinda starfsmanna
minnkaður. Þá verður vinnulöggjöf-
inni breytt til að auka sveigjanleika
á vinnumarkaði en þýskir atvinnu-
rekendur telja að ein ástæðan fyrir
erfiðleikum í fyrirtækjarekstri sé
óhóflegur fjöldi reglugerða og mikill
kostnaður annar en sá sem snýr
beint að launum starfsfólks.
Myndin sýnir kanslarann ávarpa
þingheim í gær.
■ Dregið úr ríkisútgjöldum/?
Kreppa í Finnmörk
Nógur fisk-
ur en allt
of dýr
Ósló. Morgunblaðið.
ÞÓTT sjórinn úti fyrir Finnmörku
kraumi af fiski; þorski, ufsa og öðr-
um tegundum, blasir við hrun í fisk-
vinnslunni í þessu nyrsta héraði
Noregs. Hafa fiskvinnslufyrirtækin
boðað uppsögn allt að 1.200 starfs-
manna sinna.
Geir Andreassen hjá samtökum
fiskvinnsluhúsanna segir, að ástæð-
an fyrir kreppunni sé aðeins ein,
hráefnisverðið sé ekki lengur í neinu
samhengi við verðið fyrir afurðirnar
á erlendum mörkuðum. Þess vegna
verði ekki um að ræða neina vorver-
tíð í Finnmörk að þessu sinni.
Mikið um gjaldþrot
Á síðustu mánuðum hafa mörg
fískvinnslufyrirtæki í Finnmörk orð-
ið gjaldþrota eða farið í greiðslu-
stöðvun vegna erfiðleikanna en í síð-
ustu viku fóru viðræður um nýtt
fiskverð út um þúfur. Fiskvinnslan
segir núgildandi verð allt of hátt en
sjómenn og útgerðarmenn eru ekki
til tals um lækkun.
Uppsagnirnar verða hjá fyrirtækj-
um í Varda, Vadso, Bátsfjord, Kjolle-
fjord, Honningsvág og Havoysund
og það þýðir, að frá og með 13. maí
stöðvast nær öll fiskmóttaka í Finn-
mörk. Sums staðar mun hún raunar
stöðvast þegar um mánaðamótin.
NOKKRIR liðsmenn Green-
peace-samtakanna efndu til
mótmæla í Úkraínu í gær og
kröfðust þess að Tsjernobyl-
kjarnorkuverinu yrði lokað; á
myndinni sjást nokkrir þátt-
takenda. Tíu ár voru í gær
liðin frá slysinu í kjarnorku-
verinu og var þess minnst víða
um heim. Talsmenn sljórn-
valda í Úkraínu segja að rekja
megi um 4.300 dauðsföll til
slyssins. Kostnaður vegna
Vilja loka
Tsjernobyl-
verinu
hreinsunar og aðrar fjárhags-
legar afleiðingar eru þungur
baggi á þjóðinni og ekki síður
Hvít-Rússum en vegna vind-
áttar varð geislamengunin
Reuter
enn meiri í landi þeirra.
Tugir manna slösuðust í
átökum við lögreglu í Minsk,
höfuðborg Hvíta-Rússlands, í
gær er um 40.000 þjóðernis-
sinnar minntust slyssins og
notuðu tækifærið til að mót-
mæla þeirri ákvörðun Alex-
anders Lúkasjenkos forseta
að stofna ríkjasamband með
Rússum.
■ Dapur dagur/20
Vaxandi
spenna
1 Kosovo
Tirana. Reuter.
FORSETI Albaníu hvetur Albani,
sem búsettir eru í Kosovo í Júgó-
slavíu, til að sýna stillingu og gera
ekkert það sem orðið gæti til þess
að auka enn frekar á spennuna á
þessu eldfima svæði. Þekktur alb-
anskur ritstjóri spáir því að frek-
ari ofbeldisverk séu yfirvofandi í
Kosovo.
Sali Berisha, forseti Albaníu,
sagði í yfirlýsingu, sem birt var á
fimmtudag, að samfélagi þjóðanna
bæri að bregðast hart við tii að
slá á spennuna sem ríkir í sam-
skiptum þjóðarbrotanna sem
byggja Kosovo í suðurhluta Serbíu.
Að öðrum kosti gæti friðurinn og
stöðugleikinn verið úti.
„Við þessar aðstæður hvet ég
öll stjórnmálaöfl og alla þá Albani
sem í Kosovo búa til að sýna still-
ingu og gera ekkert það sem hleypt
getur af stað röð ofbeldisverknaða
og hryllings eða orðið til þess að
raska stöðugleika á þessu svæði,“
sagði forsetinn.
Vopnaðir menn drápu fimm
Serba og særðu fimm til viðbótar
fyrr í vikunni í Kosovo. Virðist sem
morðin hafi verið framin í hefndar-
skyni fyrir morð á róttækum alb-
önskum námsmanni.