Morgunblaðið - 29.06.1996, Blaðsíða 22

22 LAUGARDAGUR 29. JÚNÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
ÚRVERINU
Morgunblaðið/Guðlaugur Albertsson
BJÖRGUN úr sjó æfð í Grundarfirði.
Biörgunm æfð
SJÓMENN frá Grundarfirði og
Snæfellsbæ fjölmenntu á nám-
skeið Slysavarnarskóla sjó-
manna í Grundarfirði nýlega.
Um 50 manns sóttu svokallað
dagnámskeið og 15 námu á
kvöldin. Sjómenn lærðu þar
allt það helzta um öryggismál
á sjó, rétt viðbrögð við hættu,
björgun úr sjó og margt fleira.
Að loknu námskeiði var boðið
upp á kaffi og kökur, sem kon-
ur sjómanna sáu um. Nú stytt-
ist í það, að námskeið af þessu
tagi verði skylda fyrir sjó-
menn, þeir fái ekki lögskrá-
ingu án þekkingar í öryggis
og björgunarmálum frá og
með næstu áramótum. Alls
hafa um 11.000 manns sótt
námskeiðin til þessa.
Veiðidögum fækkað o g
kvótinn skorinn niður
MJÖG strangar veiðitakmarkanir
eru nú að taka gildi við Nýja Eng-
land í Bandaríkjunum. Þær fela í
sér lokanir veiðisvæða, niðurskurð
á heildarafla og verulega fækkun
róðrardaga. Lokað verður fiskimið-
um á Georgsbanka, við Nantucket
og á Maineflóa. Róðrardögum um
1.700 báta verður fækkað um 35%
á þessu ári og 50% á því næsta og
möskvinn verður stækkaður.
Leyfilegur afli af þorski, ýsu og
gulstyrtlu (yellowtail flounder)
verður skorinn verulega niður. A
Georgsbanka verður leyfilegt að
veiða 1.851 tonn af þorski, en 1993
varð þorskaflinn þar 14.600 tonn,
leyfilegur ýsuafli verður 2.801 tonn
og af gulstyrtlu má nú veiða 385
tonn, en aflinn af henni 1993 var
2.200 tonn. í Maineflóa verður
leyfilegur þorskafli 2.761 tonn, en
1993 varð þorskaflinn 8.300 tonn.
Loks verður gulstyrtluafli við sunn-
anvert Nýja England dreginn sam-
an úr 500 tonnum 1993 í 150 tonn
nú.
Þessar veiðitakmarkanir hafa
mætt nokkurri andstöðu. Banda-
ríska sjávarútvegstímaritið Seafo-
od Leader skýrir frá því, að sjó-
menn teiji kvótana í raun mjög
rausnarlega í ljósi þess að sóknar-
dagar séu svo fáir, að leyfilegur
afli náist aldrei. Sjómenn og út-
gerðarmenn segja vonlaust að geta
lifað af aðeins 88 daga sjósókn á
ári og benda á að afli hafi fari
verulega vaxandi miðað við sama
tíma í fyrra. það hljóti að benda
til þess að fiskistofnarnir séu að
ná sér á strik. Loks segjast sjó-
menn eiga erfitt með að skilja þá
veiðistjórnun, sem felur í sér niður-
skurð veiðiheimilda á Georgsbanka
fyrir Bandaríkjamenn á sama tíma
og Kanadamenn séu að auka veiði-
heimildir sínar þar.
Bæjarráð Vesturbyggðar ályktar um stjórn fiskveiða
Afnám línutvöföld-
unar minnkar atvinnu
SMÁBÁTAEIGENDUR þurfa fyrir
nk. mánudag að ákveða í hvaða veiði-
stjómunarkerfi þeir veiða á næsta
fiskveiðiári. Þótt smábátaeigendur
virðist almennt sáttir við nýju lögin
hafa víða komið fram gagnrýnisradd-
ir á þau. Bæjarráð Vesturbyggðar
samþykkti á dögunum samhljóða
ályktun um krókabátafrumvarpið þar
sem segir að hluti krókabátaflotans
muni áfram búa við verulegt óöryggi
strax á næsta fiskveiðiári. Þá lýsir
bæjarráðið yfir áhyggjum sínum
vegna afnáms línutvöföldunar.
I ályktuninni fagnar bæjarráðið
þeim breytingum sem gerðar hafa
verið á lögum um stjórun fiskveiða,
svo langt sem þær ná. I ályktuninni
segir að með breytingunum hafi
vænkast mjög hagur þess hluta smá-
bátaflotans sem stundi veiðar með
krókum, þ.e. þess hluta sem hafi það
mikla aflareynslu í þorski að þeir
geti valið aflahámark. Hins vegar
muni hluti flotans búa áfram við
verulegt óöryggi að loknu næsta fisk-
veiðiári þar sem flest bendi til þess
að róðradögum fækki nokkuð.
I ályktuninni er lýst áhyggjum
ráðsins yfir því að ekki hafí verið
gengið á heilstæðan hátt og til fram-
búðar frá málum smábátaflotans,
þannig að Alþingi þurfi ekki að koma
stax að þessum málum aftur. Þau
fjögur stjómkerfí sem nú verði í
gangi hjá smábátaflotanum séu óvið-
unandi með öllu. Þessu fylgi töluverð
röskun á stöðu smábátaútgerðar í
landinu.
Línuveiðar leggjast alveg af
Ennfremur lýsir bæjarráðið yfir
verulegum áhyggjum sínum vegna
afnáms línutvöföldunar vegna þess
að með henni hafí verið horft sér-
staklega til byggða- og atvinnusjón-
armiða og í kjölfar afnáms geti fylgt
minnkandi atvinna. í ályktuninni
segir: „Vissulega hafa þesar breyt-
ingar jákvæð áhrif á eiginfjárstöðu
útgerðarfyrirtækja en þarf ekki að
þýða betri rekstargrundvöll fyrir
skipin, þar sem leyfilegur afli þeirra
minnkar. Bæjarráð telur verulega
hættu á að línuveiðar leggist af í
núverandi mynd með tilheyrandi at-
vinnuleysi hjá fískvinnslufólki í
landi. Undanfarin ár hefur hráefni-
söflun fiskvinnslufyrirtækja í Vest-
orbyggð byggst á afla smábáta yfir
sumartímann og línuveiðum yfir
vetrarmánuðina.“
Kvótabraskið eykst
Bæjarráðið telur að halda hefði
átt óbreyttu kerfi varðandi línutvö-
földun, þó með þeim breytingum að
ákveðið hámark hefði verið sett á
skip, þannig að fáeinir stórir línubát-
ar tækju ekki sífellt stærri skerf af
heildarlínuaflanum. Breytingarnar
geti haft í för með sér aukið kvóta-
brask og Ijóst sé að mun minna verði
landað af bolfíski á komandi vertíð-
um en ella hefði orðið.
ERLENT
Fulltrúi Netan-
yahus ræðir
við Arafat
Jerúsalem. Reuter.
RÁÐGJAFI Benjamins Netanya-
hus, forsætisráðherra ísraels, átti í
gær leynilegan fund með Yasser
Arafat, forseta sjálfstjórnarsvæða
Palestínumanna, og að sögn emb-
ættismanna var þetta í fyrsta sinn
sem slíkur fundur hefur verið hald-
inn.
Fundurinn var haldinn á fimmtu-
dagskvöld á sjálfstjórnarsvæði Pal-
estínumanna á Gaza. Að sögn hátt-
setts embættismanns í forsætis-
ráðuneytinu var fundurinn þáttur í
samskiptum sem ísraelar vildu hafa
við Arafat, en ráðgjafinn hefði fyrst
og fremst fært forsetanum þau
skilaboð að ísraelar væntu þess að
stjórn Palestínumanna berðist gegn
„hryðjuverkum."
Fréttafulltrúi Arafats staðfesti
að ráðgjafi Netanyahus hefði flutt
forsetanum skilaboð. Sagði fulltrú-
inn þetta hafa verið fyrsta opinbera
fundinn milli stjórnar Palestínu-
manna og nýrrar ríkisstjórnar ísra-
els.
Fyrrum forsætisráðherrar Isra-
els, Yitzak Rabin og Shimon Peres
urðu fyrstu forsætisráðherrar
landsins til þess að ræða við Ara-
fat, sem ísraelsstjórnir höfðu jafnan
sagt vera helsta óvin ríkisins.
Reuter
Fagna stjómarskrá
FULLTRÚAR á úkraínska þing-
inu fagna formanni nefndar sem
gegndi lykilhlutverki í því að
koma saman fyrstu stjórnarskrá
Úkraínu eftir að ríkið losnaði
undan sovéskum yfirráðum.
Þingfulltrúar samþykktu stjórn-
arskrána með yfirgnæfandi
meirihluta í gær, eftir nætur-
fund.
Ráðstefna um tilraunabann
Akvörðun frestað
Genf. Reuter.
SAMNINGAVIÐRÆÐUM fulltrúa
61 ríkis í Genf um allsheijarbann
við tilraunum með kjarnorkuvopn
(CTBT) lauk í gær og var sendi-
nefndunum falið að leggja fyrir rík-
isstjórnir sínar drög að slíku banni.
Áætlað er, að sendinefndirnar hitt-
ist aftur að mánuði liðnum og
ákveði þá hvort bannið verði sam-
þykkt.
Indveijar lýstu því yfir í gær að
„ekki væri líklegt" að þeir myndu
undirrita allsheijarbann við tilraun-
um. Sagði fulltrúi þeirra það alveg
Ijóst að Indveijar myndu ekki undir-
rita slíkan samning nema tekið yrði
tekið tillit til sjónarmiða þeirra.
Þeir vilja að skýrari ákvæði sé sett
inn um skuldbindingu kjarnorku-
veldanna fimm, Bandaríkjanna,
Rússlands, Frakklands, Bretlands
og Kína, til að eyða öllum kjarna-
vopnum sínum, ella muni samning-
urinn eingöngu staðfesta yfirburði
þessara landa.
Frakkar urðu fyrsta kjarnorku-
veldið til að samþykkja fyrirliggj-
andi drög að samningi en með „dá-
litlum breytingum“.
Aðeins áðurnefnd fimm ríki eru
viðurkennd kjarnorkuveldi en Ind-
veijar eru ásamt Pakistönum og
ísraelum þær þijár þjóðir sem vitað
er að geta nú þegar framleitt
kjarnavopn þótt ósannað sé að þær
eigi birgðir slíkra vígtóla. Banda-
ríkjamenn vilja að samningurinn
taki gildi þótt Indveijar neiti að
undirrita en hin kjarnorkuveldin eru
á öðru máli, telja nauðsynlegt að
Indland skerist ekki úr leik.
Auk þessa er deilt um aðferðir
til að halda uppi eftirliti. Vilja
Bandaríkjamenn að það verði öflugt
og oft verði sendir fulltrúar til að
kanna hvort samningurinn sé hald-
inn. Kínveijar vilja mun minna eftir-
lit.