Morgunblaðið - 10.09.1996, Blaðsíða 50

50 ÞRIÐJUDAGUR 10. SEPTEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
Matur og matgerð
Morgunfrú o g
hveitibrauð
Dettur einhverjum í hug að borða morgunfrú?
spyr Kristín Gestsdóttir sem kennir okkur
að nota morgunfrú í brauð.
í FYRRASUMAR hitti ég mann
norður í landi sem sagði mér frá
bók sem hann vildi lána mér, en
í henni er fjallað um blómið morg-
unfrú í matargerð. Ári síðar fór
ég að reyna að prófa morgunfr-
úna í matreiðslunni, en uppgöt-
vaði þá að blómið, sem var í öðr-
um hveijum garði fyrir nokkrum
árum, er bara nokkuð sjaldgæft
núna. Ég á ekki þessa plöntu í
mínum garði og þekki engan sem
ræktar hana, en gerðist svo djörf
að fara inn í blómabúð í Hafnar-
firði og sníkja mér nokkur blóm
sem uxu fyrir utan. Ef maðurinn
sem lánaði mér fyrrnefnda bók
les þetta, vil ég gjarnan skila
bókinni, en ég man ekki hvað
hann heitir. Ég rakst á fróðlega
og skemmtilega grein um morg-
unfrú eftir Ólaf B. Guðmundsson
í Garðyrkjuritinu frá 1972. Hann
segir að morgunfrú (Calendula
officinalis) hafi frá alda öðli verið
ræktuð til matar og lækninga,
og eru elstu heimildir til um það
frá 12. öld. Blómið hefur bæði
verið notað til hárlitunar og litun-
ar í matargerð. Það eru eingöngu
blómin eða krónublöðin sem notuð
eru til þess, og segja sumir að
ystu blöðin séu best. Ekki næst
mjög sterkur litur, helst eru það
fræflarnir sem bera sterkan lit
og ekki er mikið af þeim í hveiju
blómi. Blómin eru hengd upp og
þurrkuð, síðan eru þurr krónu-
blöðin strokin af bikarnum og
geymd í Iokuðu íláti. Einnig má
þurrka blómin í bakaraofni. Eftir
þurrkun eru krónublöðin mulin. Á
stríðsárunum var morgunfrú víða
mulin saman við einhvers konar
gervismjör til þess að gera það
lystugra. Þetta var þó ekki gert
á íslandi. Morgunfrú hefur lengi
verið notuð til lækninga, t.d. við
sveppasýkingu. Eins og áður
sagði næst ekki sterkur litur
nema mikið sé notað af krónu-
blöðunum en bragðið er sérstakt
og skemmtilegt og hentar vel í
brauð og fiskisúpur, þó nota megi
morgunfrú í fleiri matarrétti svo
sem búðinga, krem og hrísgijóna-
rétti og sem skraut á bollur og
brauð. En það er skrítið með
hveitibrauðið. Það er eins og fóik
álíti að fátt sé óhollara en það,
en sannleikurinn er sá að það er
hollara en pasta, sem líka er búið
til úr hveiti. En margir halda að
pasta sé geysihollt. I flestum til-
fellum er hveitið sem notað er í
brauðið vítamínbætt en ekki það
hveiti sem er í pasta. Morgunfrú-
in gerir brauðið hollara, bragð-
betra og fallegra.
Hveitibrauð með
morgunfrú
Krónublöð af einni morgunfrú
500 g hveiti
2 tsk. þurrger
1 tsk. salt
1 msk. sykur
dl matarolía
2 dl mjólk
1 dl vel heitt vatn úr krananum
1 eggjarauða + þurrkuð
eða fersk krónublöð
1. Reytið krónublöðin af morg-
unfrúnum, raðið í einfalt lag á
eldfastan disk og látið þorna í
meðalheitum bakaraofni, það
tekur 15-20 mínútur. Myljið síð-
an blöðin í mortéli eða með
skeiðarbakL
2. Setjið hveiti, þurrger, salt,
sykurog mulin morgunfrúarblöð
í skál.
3. Blandið saman heitu vatni
og kaldri mjólk, þetta á að vera
fingurvolgt, allsekki má setja
heita vatnið sér út í. Hitinn drep-
ur gerlana. Setjið mjólkurblönd-
una ásamt matarolíu út í og
hrærið saman í hrærivél eða
með sleif. Leggið hreint stykki
yfir skálina og látið deigið lyfta
sér í 1 klst. eða lengur, jafnvel
í marga klukkutíma. Ef deigið er
látið lyfta sér lengi, má það ekki
standa á heitum stað. Hægt er
að láta deigið lyfta sér í hálfan
til heilan sólarhring í kæliskáp.
4. Takið deigið úr skálinni og
hnoðið saman með örlitlu hveiti.
Skiptið í tvennt og hvorum helm-
ingi í þrjá parta, sem eru fléttað-
ir saman. Leggið brauðin á bök-
unarpappír.
5. Dýfið eldhúspappír í eggja-
rauðuna og smyrjið brauðin að
ofan. Klippið fersk krónublöð yfir
eða notið þau þurrkuð og mulin.
Leggið stykkið aftur yfir brauðin
og látið lyfta sér meðan ofninn
eraðhitna.
6. Hitið bakaraofn í 200°C,
blástursofn í 190° C. Setjið
brauðin neðarlega í ofninn og
bakið í um 30 mínútur.
I DAG
Með morgunkaffinu
Ást er,
þegar klukkutími virðist
vera mínúta.
TÓKSTU eftir því að einn
þjófanna var svolítið líkur
Richard Gere?
DRÍFÐU þig, Magnús,
annars komum við of seint
í afmælisveisluna hennar
ÉG átta mig á að þið
hafið mikið að gera, en
þetta getur EKKI beðið
fram i næstu viku.
VELVAKANDI
Svarar í síma 569 1100 frá 10-12 og 14-16
frá mánudegi til föstudags
Netfang: lauga@mbl.is
Aðalheiður
Jóhannesdóttir
KRISTÍN hafði samband
við Velvakanda vegna
bréfs sem hún fékk sent
gegnum tölvupóst, en
það var frá Ricardo Na-
idich, 43 ára þýðanda í
Argentínu. Hann var að
leita að 55 ára gamalli
konu sem heitir Aðal-
heiður Jóhannesdóttir,
en hann kynntist henni
fyrir rúmum 14 árum í
Svíþjóð. Bréfið sendi Ric-
ardo Kristínu vegna þess
að hún hefur sama föður-
nafn og vinkona hans.
Hann biður þá er kann-
ast við málið að hafa
samband við sig, en
heimilisfangið hans er:
Ricardo Naidich
Lavalle 357, p.12., of.
124
1047 Buenos Aires
Argentina
tel/fax:54-l 314-5598
e-mail: idiomaniþimps-
atl.com.ar
Tapað/fundið
Úr
tapaðist
KVENARMBANDSÚR
úr gulli tapaðist sl.
fimmtudag við Austurver
á milli kl. 14 og 15, trú-
lega í versluninni Nóat-
úni eða á leiðinni þangað
í bíl sem lagt var við inn-
ganginn. Finnandi er vin-
samlega beðinn að
hringja í síma 553-5955.
Húfa
tapaðist
DÖKKBLÁ Nike-húfa
tapaðist í Háskólabíói
laugardaginn 31. ágúst
sl. Finnandi er vinsam-
lega beðinn að hringja í
síma 553-9399.
HÖGNI HREKKVlSI
•v Wcinn uiLL k&nctst L sturtu ! "
Farsi
Víkverji skrifar...
VINTÝRAÞRÁIN virðist
vera íslendingum í blóð
borin og löngunin til þess að kynna
sér fjarlægar slóðir fellur að sjálf-
sögðu undir þá þrá. Það kom Vík-
veija því ekkert á óvart í síðustu
viku, þegar upplýst var hjá Sam-
vinnuferðum að fimm hundruð
manns bókuðu sig í vikuferð til
Kúbu á vegum ferðaskrifstofunnar
í nóvember næstkomandi og að
jafnvel er í undirbúningi að skipu-
leggja aðra vikuferð á þessar slóðir
viku síðar. íslendingar eiga því ekki
að venjast að geta komist á jafn
fjarlægar slóðir og til Karíbahafsins
í heila viku fyrir um 40 þúsund
krónur og því fannst Víkveija það
ósköp skiljanlegt að svo margir
skyldu bregðast skjótt við og bóka
sig í Kúbuferð.
xxx
SAMVINNUFERÐIR/Landsýn
brydduðu upp á svona nýjung-
um í fyrravetur í samvinnu við flug-
félagið Atlanta, þegar boðið var upp
á vikuferðir til Bahamaeyja, á jafn-
góðum kjörum og nú er boðið til
Kúbu. Þá strax kom á daginn
hversu landinn er fljótur að taka
við sér, þegar hann á kost á því
að komast á viðráðanlegum kjörum
á lítt troðnar ævintýraslóðir. Ferða-
skrifstofan hefur enda auglýst að
hún bjóði einnig ferðir til Bahama-
eyja nú í vetur. Víkveiji er ekki í
nokkrum vafa að samvinna Sam-
vinnuferða og Atlanta, sem leggur
breiðþotu sína í farþegaflutningana
til Kúbu og Bahamaeyja, hefur ver-
ið neytendum til góðs og skilað
þeim góðum ferðum á viðráðanleg-
um kjörum. Raunar hefur Víkverji
fullan hug á að reyna eins og eina
ævintýraferð á vegum fyrirtækj-
anna, ef um framhald á svona boð-
um verður að ræða.
xxx
OFT er það svo, að við íslending-
ar getum lært mikið af lönd-
um okkar sem um árabil eða ára-
tuga skeið hafa búið og starfað
erlendis. Þannig fannst Víkveija að
Baldur Elíasson vísindamaður, sem
var í athyglisverðu viðtali við Morg-
unblaðið hér í fyrradag, hefði ýmsu
að miðla til landa sinna, sem þeir
þó virðast ekki hafa verið ákafir
að tileinka sér. Baldur hefur búið
erlendis frá árinu 1958, þegar hann
fór utan til náms í rafmagnsverk-
fræði. Lengst af hefur hann starfað
við rannsóknir í Sviss, allt frá árinu
1969, með áherslu á vandamálið
síaukinn koltvísýringur í andrúms-
loftinu.
xxx
THYGLI Víkveija vakti frá-
sögn Baldurs af fundi í Lond-
on, þar sem hann sat sem fulltrúi
Sviss og umfjöllunarefni fundarins
var m.a. það að s'etja koltvísýring-
inn niður í sjóinn skammt undan
íslandsströndum. „Þá sagði einn
maðurinn: „Það er skrýtið að vera
að ræða um að setja koltvísýringinn
niður við ísland og það er enginn
Islendingur viðstaddur," segir Bald-
ur m.a. í ofangreindu viðtali, en
enginn fundarmanna vissi að hann
var Islendingur, því hann sat fund-
inn sem fulltrúi Sviss, eins og áður
segir.
xxx
ESSI litla frásögn er dæmi um
það hversu hættulegt þap get-
ur verið fyrir land eins og ísland
að vera ekki aðili, eða aukaaðili,
að rannsóknum sem þessum. Baldur
lýsir því hvernig fulltrúar 20 þjóða
í alþjóðaátaki, sem hann veitir vara-
formennsku, geta verið að ráðskast
með Ijöregg íslensku þjóðarinnar,
fiskjmiðin umhverfis ísland, án þess
að Islendingar hafi um slíka ráðs-
mennsku hina minnstu hugmynd.
Auðvitað kæmum við að slíkum
ákvörðunum, ef á annað borð ætti
að taka þær, en væri nú ekki vitur-
legra að fyigjast með frá upphafi,
því þannig yrði óneitanlega auð-
veldara að koma í veg fyrir, að
umheimurinn þröngvaði umhverfis-
slysi upp á ísland.