Morgunblaðið - 07.02.1997, Side 30

30 FÖSTUDAGUR 7. FEBRÚAR 1997
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 7. FEBRÚAR 1997 31
fltogMiifclfifrtíÍ
STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDI: Árvakur hf., Reykjavík.
FRAMKVÆMDASTJÓRI: Hallgrímur B. Geirsson.
RITSTJÓRAR: Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
BROTALOM
í HAFNAMÁLUM
RÍKISENDURSKOÐUN beinir harðri gagnrýni að Al-
þingi og Hafnamálastofnun í skýrslu sinni um hafna-
framkvæmdir. Skýrum lagafyrirmælum um hafnaáætlun
hefur ekki verið fylgt, hvorki af Alþingi, sem setti lögin,
né stofnuninni, sem ber að vinna samkvæmt þeim. Er ljóst,
að þar er pottur brotinn og ástæða til að gera bragarbót
á hið fyrsta.
Samkvæmt lögunum skal Hafnamálastofnun gera
hafnaáætlun til fjögurra ára á tveggja ára fresti og skal
hún lögð fyrir Alþingi með sama hætti og vegaáætlun og
flugmálaáætlun. Um þetta segir m.a. í skýrslunni: „Að
mati Ríkisendurskoðunar er langur vegur frá því, að mark-
mið þau, sem lágu að baki lagafyrirmæla um hafnaáætlun
hafi náðst. Til þessa hefur hafnaáætlun aðeins legið fyrir
sem þingskjal og því algerlega skort þann lögformlega
grunn, sem henni er ætlað að byggja á, þ.e.a.s. vera skýr
og formleg viljayfirlýsing Alþingis um hafnaframkvæmdir
og framkvæmdaröð í hafnamálum.“
Ríkisendurskoðun segir, að ráðist hafi verið í fram-
kvæmdir eða áformum algerlega breytt án tillits til fyrir-
liggjandi tillögu að hafnaáætlun, svo og verið veitt lán úr
Hafnabótasjóði út á væntanlegan ríkisstyrk án þess að
viðkomandi framkvæmd hafi verið komin inn í tillögu að
hafnaáætlun. Stofnunin telur ákaflega brýnt, að ákvæði
hafnalaga um hafnaáætlun verði virt og telur rétt að
hnykkja á hafnalögum til að tryggja, að þær hafnir einar
fái styrk sem komnar séu inn á hafnaáætlun. Það sama
gildi um lán úr Hafnabótasjóði. Bent er á, að við af-
greiðslu fjárlaga séu dæmi um, að fjárveitingar séu færð-
ar milli framkvæmda innan sömu hafnar, milli hafna innan
sama kjördæmis og milli hafna milli kjördæma, jafnvel
þótt forsendur fyrir þeim kunni að hafa brostið. Þessu til
viðbótar eru vinnubrögð Hafnamálastofnunar gagnrýnd
að ýmsu leyti og m.a. bent á skort á upplýsingastreymi
milli hennar og Alþingis.
Ljóst er af skýrslunni, að verulega skortir á, að hafna-
framkvæmdir fylgi þeim stjórnsýslureglum, sem krafa hlýt-
ur að vera gerð um, þegar um meðferð opinbers fjár er
að ræða. Það er Alþingis að ráða hér bót á hið fyrsta enda
er höfuðábyrgðin þess.
RÚSSNESK-ÍSLENZK
ORÐABÓK
ORÐABÓK fyrir íslenzka nemendur, sem leggja stund
á rússnesku og eins Rússa, sem leggja vilja stund á
íslenzkunám, er komin út hjá bókaforlaginu Nesútgáf-
unni. Bókin, sem tekið hefur liðlega tvo áratugi að semja,
er eftir Helga Haraldsson prófessor í rússnesku við Óslóar-
háskóla og ritstjóri hennar er Valerij Berkov prófessor,
sem fyrir 35 árum gaf út íslenzk-rússneska orðabók. Þá
hefur eiginkona Helga, Dina Shakabajeva, aðstoðað við
gerð hennar.
Samning og útgáfa þessarar nýju orðabókar er fagnaðar-
efni og hún er kærkomin viðbót í tiltölulega fábrotinni
orðabókaútgáfu landsmanna. Þó hafa síðustu árin bætzt
við nokkrar vandaðar og stórar orðabækur. Sú rússnesk-
íslenzka er meðal stærstu orðabóka með um 50 þúsund
uppflettiorð, óvenjumörg orðasambönd og notkunardæmi.
Bókin gagnast við lestur margvíslegs texta, því að hún
hefur að geyma fjölmörg orð úr talmáli, ýmis fornyrði og
skáldamál auk íðorða og sérfræðilegs máls á ótal sviðum.
Samskipti íslendinga og Rússa hafa aukizt til muna
undanfarin ár og eftir að Sovétríkin liðu undir lok hafa
ferðalög milli landanna aukizt. Orðabókin mun áreiðanlega
verða mörgum hvatning til frekari samskipta, því að hún
er samin með tilliti til þess að hún gagnist sem flestum
og verður orðabókin bæði Rússum og Islendingum ómetan-
leg stoð. Hún er t.d. fyrir nemendur á öllum stigum mála-
náms og veitir jafnt byijendum sem reyndum þýðendum
liðsinni eða eins og ritstjóri hennar, Valerij Berkov segir:
„Hún mun verða Rússum örvun til íslenzkunáms og íslend-
ingum hvöt til að taka gerska tungu glímutökum".
Helgi Haraldsson á þakkir skildar fyrir samningu bókar-
innar, sem er þrekvirki. í tvo áratugi hefur hann eytt öll-
um frístundum sínum í verkið, hugsjón, sem Júrí Resetov
sendiherra segir að hafi verið að „byggja orðsins brú“
milli tveggja þjóða.
ÍSLAIMD ÁN FÍKNIEFNA ÁRIÐ 2002
Morgunblaðið/Kristinn
HUGMYNDUM sem miða að því að uppræta barna- og unglingadrykkju er tekið fagnandi,
en ekki eru allir sammála um leiðir að því marki.
• •
Oflugri forvarmr
æskilegar en fram-
kvæmdin viðkvæm
Morgunblaðið/Ásdís
SAMNINGUR Reykjavíkurborgar, ríkisins og ECAD um ísland án fíkniefna árið 2002 var undirritaður
í gær. Það gerðu þau Þorsteinn Pálsson, dómsmálaráðherra, Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, borgar-
sljóri, og Áke Setréus, annar framkvæmdastjóra ECAD. Dögg Pálsdóttir, formaður verkefnisstjórnar,
tryggði að öll eintök samningsins væru réttilega undirrituð.
Fámenn þjóð getur
barist gegn fíkniefnum
Samningur milli íslenska
ríkisins, Reykjavíkur-
borgar og ECAD var
undirritaður í gær.
Ragnhildur Sverris-
dóttir var viðstödd und-
irritunina, en fyrsti
áfangi verkefnisins
ísland án fíkniefna
árið 2002 verður að
öllum líkindum í grunn-
skólum borgarinnar og
miðast að vímuefnalaus-
um skólum, Umboðs-
maður barna er sáttur
við tilganginn, en
ekki meðalið.
MÉR líst mjög vel á að sett
skulu þau markmið, að
grunnskólinn verði
vímuefnalaus, en hins
vegar efast ég um aðferðina," sagði
Þórhildur Líndal, umboðsmaður
barna, í samtali við Morgunblaðið,
aðspurð um viðbrögð hennar við
hugmyndum um leitarstarf í grunn-
skólum í Reykjavík.
Skráning nafna
andstæð lögum?
Þórhildur sagði að hún efaðist um
að skráning skólastjóra á nöfnum
nemenda, sem staðnir eru að neyslu
áfengis eða annarra vímuefna, stæð-
ist lög um skráningu og meðferð
persónuupplýsinga. „I fjórðu grein
Íaganna er tekið fram, að óheimilt
sé að skrá upplýsingar er varða einka-
málefni einstaklinga og þar er áfeng-
is- og vímuefnanotkun sérstaklega
nefnd. Sækja þyrfti um undanþágu
frá banninu til Tölvunefndar, en ég
gat ekki ráðið af þeim upplýsingum,
sem fram komu í frétt Morgunblaðs-
ins, að slíkrar heimildar hefði verið
óskað og ég efast reyndar um að slík
kerfísbundin skráning yrði leyfð.“
Þórhildur kvaðst einnig hafa orðið
hissa þegar hún las um þessar hug-
myndir í Morgunblaðinu,
enda teldi hún eðlilegt að
málið væri borið undir
umboðsmann barna, sem
lögum samkvæmt væri
opinber talsmaður barna
undir 18 ára aldri og ætti að gæta
hagsmuna þeirra. „Mér fínnst sjálf-
sagt og eðlilegt að tillögur af þessu
tagi séu bornar undir mig, eða kynnt-
ar fyrir mér. Ég get ekki haldið
uppi réttindabaráttu barna nema ég
fái tækifæri til að kynna mér hug-
myndir af þessu tagi áður en þeim
er hrint í framkvæmd.“
Þórhildur sagði að sér kæmi einn-
ig undarlega fyrir sjónir ef ekki
væri reiknað með að fulltrúar nem-
enda tækju þátt í leitarstarfinu. Hún
vísaði þar til 12. greinar samnings
Sameinuðu þjóðanna um réttindi
barnsins, þar sem segir, að aðildar-
ríki samningsins skuli tryggja barni
sem getur myndað sér eig-
in skoðanir rétt til að láta
þær fijálslega í ljós í öllum
málum sem það varða, og
skuli tekið réttmætt tillit
til skoðana þess í samræmi
við aldur þess og þroska. „Nemenda-
verndarráð virðast eiga að taka
ákvörðun um málsmeðferð, eftir að
skýrt hefur verið frá neyslu nem-
enda, en í nemendaverndarráði á
enginn fulltrúi nemenda sæti. Þetta
þykir mér skjóta skökku við.“
Umboðsmaður barna sagði að þótt
skólastjóri hefði samband við for-
eldra og léti vita af hugsanlegri
vimuefnaneyslu barnsins, væri það
allt annað mál en kerfisbundin
skráning slíkra upplýsinga. „Ég vil
gjarnan fá þessar tillögur í hendur
og skoða málið nánar. Þetta framtak
er ákaflega jákvætt og ég styð það
heils hugar, en ég hlýt að setja
spurningarmerki við aðferðirnir,“
sagði Þórhildur Líndal, umboðsmað-
ur bama.
Hljótum að stefna að
vímuefnalausum grunnskóla
„Ég fagna því mjög, að yfirvöld
skuli ætla að leggja áherslu á vímu-
efnalausan grunnskóla, enda hefur
það ávallt verið hugðarefni okkar
samtaka," sagði Guðbjörg Björns-
dóttir, formaður Samfoks, sambands
foreldrafélaga i grunnskólum
Reykjavíkur.
Guðbjörg sagði að þessar hug-
myndir hefðu ekki verið kynntar eða
ræddar innan Samfoks. „Ég get ekki
svarað fyrir hönd foreldra almennt,
en mér fínnst mjög jákvætt ef skól-
arnir vinna markvisst að því að uppr-
æta bama- og unglingadrykkju og
láta foreldra vita, verði vart við neyslu
hjá börnum þeirra. Það er bundið í
lög, að áfengisneysla er
óheimil þeim sem eru yngri
en 20 ára, en slík lagaá-
kvæði em markleysa ef
þeim er ekki fylgt eftir.“
Guðbjörg sagði að þeg-
ar víðtækar hugmyndir um leitar-
starf í skólum væru kynntar mætti
búast við að sumir óttuðust að þær
gengju of langt. „Ég hef engar
ástæður til að ætla annað en að stað-
ið verði mjög fagmannlega að þessu
starfi og ég lýsi sérstaklega ánægju
minni með að haft verður náið samr-
áð við foreldra. Það er þó nauðsyn-
legt að kynna þetta starf vel fyrir-
fram, svo foreldrar fái góða yfirsýn
yfir markmið og leiðir."
Guðbjörg sagði, að þrátt fyrir að
henni litist mjög vel á leitarstarfíð,
þá ætti hún ekki von á að það nægði
til að stöðva barna- og unglinga-
drykkju. „Við þurfum áreiðanlega
að gera sitthvað fleira, en ég er sann-
færð um að við getum ekki gert
minna. Við hljótum að stefna að
vímuefnalausum grunnskóla, annað
kemur ekki til mála.“
Grundvöllurinn er
samstaða foreldra
Samstaða foreldra er grundvöllur
þess að leitarstarfið beri tilætlaðan
árangur, að sögn Guðbjargar. „Við
höfum sýnt og sannað, að standi
foreldrar saman er hægt að ná ótrú-
legum árangri. Þetta kom vel í ljós
þegar lögð var áhersla á að fylgja
Iögboðnum_ útivistartíma barna og
unglinga. í fyrstu voru úrtöluradd-
irnar margar, fólk taldi lögin úrelt
og að vonlaust væri að framfylgja
þeim. Annað hefur komið á daginn
og þessar úrtöluraddir heyrast ekki
lengur. Þess vegna er ég sannfærð
um að við getum útrýmt barna- og
unglingadrykkju."
Guðbjörg sagði að skólar hefðu
ávallt haft þá skyldu að láta forráða-
menn barna vita, ef eitthvað amar
að. „Hugmyndir um að haft verði
samband við foreldra til að láta þá
vita um neyslu barna sinna eru því
engin bylting, en þetta er nánari
útfærsla á þeirri reglu. Hins vegar
hlýt ég að gera athugasemd við það
sem fram kemur í tillögunum, að
ábendingar um neyslu geti meðal
annars borist frá þeim foreldrum sem
sinna foreldrarölti. Við höfum aldrei
rætt þann möguleika að benda á
unglinga með þessum hætti og hljót-
um að þurfa að taka afstöðu til þess
sérstaklega. Það er því of snemmt
að fullyrða að ábendingar um neyslu
gætu komið frá foreldrarölti," sagði
Guðbjörg Björnsdóttir, formaður
Samfoks.
Eingöngu hugmyndir
„Mér finnst vissulega bæði virð-
ingarvert og þarft verk að huga að
öflugri forvörnum í grunnskólanum,"
sagði Steinunn Helga Lárusdóttir,
formaður Skólastjórafé-
íslands í samtali við
Morgunblaðið. „Hins veg-
ar skiptir framkvæmdin
miklu. Þarna er eingöngu
um hugmyndir að ræða og
allt starf á eftir að samræma. Mér
finnst því ábyrgðarlaust að tjá mig
frekar um þessar hugmyndir að
sinni.“
BORGARSTJÓRI, dómsmála-
ráðherra og fulltrúar
ECAD, samtaka evrópskra
borga gegn fíkniefnum,
undirrituðu I gær samkomulag
Reykjavíkurborgar, íslenska ríkisins
og ECAD um samstarf á sviði fíkni-
efnavarna. Þar með er formlega
hleypt af stokkunum áætluninni Is-
land án fíkniefna árið 2002. Fyrsti
liðurinn í þeirri áætlun verður að öll-
um líkindum samstarfsverkefni
Reykjavíkurdeildar Rauða kross ís-
iands, Reykjavíkurborgar, heilbrigðis-
ráðuneytis og félagsmálaráðuneytis
um leitarstarf í grunnskólum Reykja-
víkur og stofnun Unglingamiðstöðv-
ar, eins og skýrt var frá í Morgunblað-
inu í gær.
ECAD-samtökin voru stofnuð í
apríl 1994 og var Reykjavík ein þeirra
borga sem stóðu að samtökunum frá
upphafi. ECAD var í raun svar ýmissa
evrópskra borga við áformum ann-
arra borga um lögleiðingu fíkniefna.
Stofnborgirnar voru 21, en nú hafa
178 borgir og bæir gengið til liðs við
samtökin.
ECAD komst fyrst í fréttir hér á
landi þegar ákveðið var, á fundi sam-
takanna í París í október sl., að hleypa
af stokkunum verkefni sem sneri ein-
göngu að íslandi. Á fimm árum skal
stefnt að því að koma í veg fyrir inn-
flutning, dreifingu og neysíu ólög-
legra fíkniefna hér á landi. ECAD
styrkir verkefnið með því að veita
sérfræðiaðstoð Islendingum að kostn-
aðarlausu. Þá munu sérfræðingar
ECAD einnig veita aðstoð við skipu-
lagningu ráðstefna og við menntun
lykilhópa, en ísland greiðir kostnað
vegna þessa. Reiknað er með að stór
ráðstefna, með yfirskriftinni Island
gegn fíkniefnum verði haldin hér á
landi í haust.
Fögnum frumkvæðinu
Þorsteinn Pálsson, dómsmálaráð-
herra, sagði fyrir undirritun sam-
komulagsins í gær, að það hefði bor-
ið vel í veiði fyrir ríkisvaldið þegar
Reykjavíkurborg óskaði þátttöku þess
í ECAD-verkefninu. „Um sama leyti
var ríkisstjórnin að kynna stefnu-
mörkun sína í fíkniefnamálum, en hún
fól meðal annars í sér að leita skyldi
samstarfs við sveitarfélög, foreldra,
félagasamtök og aðra þá, sem að
forvörnum koma. Það var því heppileg
byrjun að taka þátt í verkefni ECAD,
en í raun hefur ríkisstjórnin þegar
hafið baráttuna með stórauknum
framlögum til lögreglu og tollgæslu,
auk þess sem nýju áfengis- og vímu-
varnaráði var komið á laggirnar. Við
fögnum hins vegar frumkvæði borg-
aryfirvalda og gerum okkur grein
fyrir, að árangur næst ekki nema
með samstarfi allra. Islendingar hafa
nú skipað sér í sveit með þeim, sem
setja sér metnaðarfyllstu markmiðin
í baráttu gegn fíkniefnavá. Við eigum
að setja markið hátt, til að ná sem
allra bestum árangri.“
Árangur með
hugarfarsbreytingu
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, borg-
arstjóri, sagði að stefna Reykjavíkur-
borgar í vímuwörnum hefði legið ljós
fyrir frá miðju ári 1995. Þá hefði
verið sett á laggirnar vímuvarnanefnd
Reykjavíkur, sem hefði haft það
markmið að samræma krafta allra
þeirra, sem starfa að forvörnum í
borginni, hvort sem þar voru á ferð
starfsmenn sveitarfélagsins, ríkis-
starfsmenn, félagasamtök eða ein-
staklingar. „Árangur af starfi nefnd-
arinnar hefur þegar komið í ljós, því
hún beitti sér mjög varðandi útivistar-
tíma barna og unglinga haustið 1995.
Ástandið í miðbænum, þegar ungling-
ar söfnuðust þar saman svo hundruð-
um eða þúsundum skipti, var orðið
mjög slæmt, en nú hefur mikil breyt-
ing orðið þar á.“
ingibjörg Sólrún sagði að verkefnið
ísland án fíkniefna 2002 væri liður í
þeirri stefnu ECAD að útrýma fíkni-
efnum í Evrópu fyrir árið 2012.
„Árangur næst ekki nema hugarfars-
breyting verði í þjóðfélaginu. Það
þurfa allir að leggjast á eitt. Stjórn
verkefnisins mun leggja fram tillögur
um verkefni til dómsmálaráðherra
fyrir hönd ríkisstjórnarinnar, borgar-
stjóra fyrir hönd Reykjavíkurborgar
og ECAD og stýrir þeim verkefnum
sem ráðist verður í. Við setjum ströng
skilyrði um að verkefnin séu skýrt
afmörkuð og ákveðið verði fyrirfram
hvernig meta beri árangur af þeim.“
Borgarstjóri sagði að verkefnis-
stjórnin myndi fá fjórar milljónir
króna til að standa straum af starfí
sínu á þessu ári. „Þau verkefni, sem
ákveðið verður að ráðast I, verða fjár-
mögnuð sérstaklega. Við reiknum
með að Reykjavíkurborg, Forvarna-
sjóður, fyrirtæki og félagasamtök
leggi fram fé til slíkra verkefna. Þá
vil ég jafnframt benda á, að fíkniefni
eru ekki eingöngu vandi Reykjavíkur,
þrátt fyrir að stundum vilji fólk líta
svo á að sollurinn sé fyrir sunnan,
heldur vandi alls landsins. Á síðustu
árum hefur ríkt umburðarlyndi eða
alla vega andvaraleysi vegna vímu-
efnaneyslu og það leiðir til þess að
neyslan færist neðar í aldurshópum.
Þessu ætlum við að breyta."
Borgarstjóri tók undir þau orð
dómsmálaráðherra, að setja bæri
markið hátt. „Við getum ekki fullyrt
núna að okkur muni takast að útrýma
fíkniefnum, en við ætlum svo sannar-
lega að sameinast um að reyna það.
Fámenn þjóð á tök á að vinna sam-
hent gegn fíkniefnum."
Merkisdagur í sögu íslands
„Þessi dagur er merkisdagur í sögu
ECAD og sögu íslands,“ sagði Áke
Setréus, annar framkvæmdastjóra
ECAD. „Innan vébanda ECAD eru
178 borgir og bæir með 60-70 milljón-> '
ir íbúa. Þetta fólk berst gegn þeim
öflum, sem vilja gefast upp og lög-
leiða fíkniefrii. Við ætlum okkur ekki
að sætta okkur við ástandið eða reyna
að halda í horfinu, heldur beijast
gegn fíkniefnum með öllum ráðum.
Island er fyrsta landið sem lýsir þvi
yfir að það ætli að útrýma fíkniefnum
úr þjóðfélagi sínu og við hjá ECAD
leggjum stolt okkar af mörkum til
þess að svo megi verða.“
í verkefnisstjórn áætlunarinnar eru
frá dómsmálaráðuneyti Dögg Páls-
dóttir, lögmaður og formaður stjórn-
arinnar, frá félagsmálaráðuneyti Árni
Gunnarsson, aðstoðarmaður ráð-
herra, frá heilbrigðisráðuneyti Hrafn
Pálsson, deildarstjóri, frá Reykjavík--
urborg Kristín A. Árnadóttir, aðstoð-
arkona borgarstjóra, og frá ECAD
Áke Setréus, framkvæmdastjóri.
Verkefnisstjóri í hálfu starfi er Snjó-
laug Stefánsdóttir.
Náið samstarf við foreldra
Dögg Pálsdóttir sagði að ýmis
verkefni væru í burðarliðnum á veg-
um nefndarinnar, en ekkert þeirra
væri jafn langt komið í undirbúningi
og fyrirhugað leitarstarf í grunnskól-
um. „Við reiknum þó með að á þessu
ári verði mikil áhersla lögð á aukið
starf lögreglu og tollgæslu, en það
starf hefur í raun hafist með auknum
fjárframlögum í samræmi við stefnu-
mörkun ríkisstjórnarinnar. Nefndin
vill líka virkara forvarnarstarf og það
hlýtur að byggjast á nánu samstarfi
við foreldra. Foreldrar hafa reyndar
tekið æ meiri þátt í slíku forvarnar-
starfi og nægir að vísa þar til foreldr-
aröltsins.“
Aðspurð hvort hún reiknaði með
að stofnanir, félagasamtök og fyrir-
tæki yrðu fús til að leggja fé í forvarn-
arstarfið svaraði Dögg játandi. „Við
höfum kannað undirtektir og fundið
mikinn áhuga manna á að leggja
þessu góða málefni lið. Fjölmörg fyr-
irtæki hafa lagt fram umtalsverðar
fjárhæðir til forvarna og ég tel engá’
ástæðu til að ætla annað en að við
fáum góðar viðtökur.“
„Við vinnum undir kjörorðinu /s-
land án fíkniefna árið 2002 svo önnur
sveitarfélög geta að sjálfsögðu tekið
þátt í þessu, enda er hlutverk ráðu-
neytanna að samræma starfið um
land allt,“ sagði Þorsteinn Pálsson.
Torgny Peterson, framkvæmdastjóri ECAD
Beitum ekki gömlum
lausnum á ný vandamál
„ VIÐ getum ekki beitt gömlum lausnum á
ný vandamál. Ég er mjög bjartsýnn á að
þessi nýstárlega tilraun, sem íslendingar
ætla að gera til að útrýma fíkniefnum í landi
sínu, muni takast. Það verður að taka í taum-
ana. Hvemig verður ástandið annars eftir
5-10 ár? Verða fíkniefnin þá búin að festa
sig í sessi líkt og áfengið, svo enginn mögu-
leiki verði á að hrófla við þeim? Það má
ekki gerast og í þessu fámenna landi getið
þið útrýmt vandanum,11 sagði Torgny Peter-
son, framkvæmdastjóri ECAD, samtaka evr-
ópskra borga gegn fíkniefnum, í samtali við
Morgunblaðið.
Torgny Peterson kom hingað til lands í
tilefni þess að undirritaður var í gær samn-
ingur Reykjavíkurborgar, ríkisins og ECAD
um ísland án fíkniefna árið 2002. EC AD
ákvað að styrkja tilraun Islendinga, á þeim
forsendum að útbreiðsla ólöglegra efna
hefði ekki verið eins mikil hér á landi og
t.d. í Mið-Evrópu og taldi EC AD að vegna
félagslegrar stöðu og landfræðilegrar legu
ætti Island möguleika á því að takmarka
og að lokum útrýma fíkniefnum í landinu.
„Islendingar áttu sjálfir hugmyndina að
þessu verkefni, sem ég er viss um að á eft-
ir að vekja mikla athygli á landi og þjóð,“
sagði Peterson. „Innan ECAD er mikill
áhugi á að fylgjast með hvemig til tekst.
Ég tel, að ef ekki verður ráðist gegn fíkni-
efnum á íslandi núna nái þau að festa sig í
sessi.“
Peterson sagði að hér á landi, líkt og í
heimalandi hans, Svíþjóð, væri áfengis-
neysla mikið vandamál. „Hins vegar hefur
áfengið fyrir löngu öðlast sess í þessum
þjóðfélögum og því vonlaust að ætla að
útrýma því. Að sjálfsögðu eigum við að
beijast gegn barna- og unglingadrykkju
og eftir sem áður munum við
veita þeim aðstoð, sem verða
áfengissýkinni að bráð. Áfeng-
inu sjálfu munu við hins vegar
ekki úthýsa. Um fíkniefni gildir
annað og á Islandi fer því fjarri
að þau hafi gegnsýrt svo þjóðfé-
lagið að ekki verði aftur snúið.“
Metnaður íslendinga
öðrum hvatning
Peterson sagði að metnaður
Islendinga væri öðrum innan
ECAD mikil hvatning. „Borgum
og bæjum innan samtaka okkar
fer ört fjölgandi, en þvi fer þó
fjarri að allir í Evrópu séu sam-
mála um nauðsyn þess að útrýma
fíkniefnum. I Hollandi hafa
menn gefist upp og má benda á Amsterdam,
sem telur sig geta leyst vandann með því
að dreifa fíkniefnum. Þá berst ECAD við
samtökin European Cities on Drug Policies
(ECDP), samtök rúmlega 30 evrópskra
borga sem vilja lögleiða kannabis, dreifa
heróíni til fíkla og fleira í þeim dúr. Mér
flnnst að hver þjóð þurfl að velta því fyrir
sér hvert stefnir og ef þær komast að þeirri
niðurstöðu, að fíkniefni séu ekki æskileg,
þá eiga þær að sjálfsögðu að berjast gegn
þeim með oddi og egg.“
Peterson segir að því fari
fjarri að samtökin ECDP séu
þau einu, sem berjist fyrir lö-
gleiðingu fíkniefna. „Á síðustu
árum hefur alls konar félaga-
samtökum, sem hafa lögleið-
ingu á stefnuskránni, vaxið
fiskur um hrygg. Þessi félaga-
samtök eiga oft fjárhagslega
hauka í horni og þeirra þekkt-
astur er auðkýfingurinn Ge-
orge Soros. Hann hefur á síð-
ustu árum lagt 15 milljónir doll-
ara, rúman milljarð íslenskra
króna, í baráttuna fyrir lögleið-
ingu kannabisefna. Þess verður
áreiðanlega ekki lengi að bíða
að samtök, sem hafa lögleið-
ingu fíkniefna á stefnuskrá
sinni, nái að hasla sér völl í mínu heima-
landi, en frumkvæði íslendinga í forvarna-
málum kemur áreiðanlega í veg fyrir að
það gerist hér á landi. Til þess að tryggja
það verða allir, þar með taldir fjölmiðlar,
foreldrar, íþróttafélög, skólar, lögregla og
tollayfirvöld, að leggjast á eitt. Á Islandi
er vel menntað, áhugasamt fólk, sem getur
áreiðanlega virkjað þessa fámennu þjóð í
baráttunni gegn fíkniefnum,“ sagði Torgny
Peterson, framkvæmdasljóri ECAD, sam-
taka evrópskra borga gegn fíkniefnum.
Torgny
Peterson
Leitað verði
álits ungling-
anna sjálfra
Skólum ávallt Hgs
skylt að við-
vara foreldra