Morgunblaðið - 09.04.1997, Page 8

8 MIÐVIKUDAGUR 9. APRÍL 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
GJÖRIÐ svo vel, forsetinn ætlar að sýna ykkur eiginhandaráritun hr. Jeltsíns sem
honum tókst að næla sér í á Helsinki fundinum . . .
Góðar væntingar í Kjósinni
ÞAÐ ER helst í Varmá sem frost og umhleypingar á víxl hafa
ekki komið í veg fyrir jafna og góða veiði. Hér kasta menn
flugu fyrsta veiðidaginn, 1. apríl síðastliðinn.
TAKIST félagsskap veiðiréttar-
eigenda við laxveiðiár við Faxa-
flóa í samvinnu við laxakvótasjóð
Orra Vigfússonar að kaupa upp
netaveiðiréttindi Kúludalsár við
utanverðan Hvalfjörð má búast
við því að það muni koma laxveiði-
ám í næsta nágrenni til góða strax
í sumar. Einkum má reikna með
því að veiði glæðist í Laxá í Kjós.
Jón Gíslason, formaður Veiðifé-
lags Laxár í Kjós, sagði í samtali
við Morgunblaðið að um 2.500
laxar hefðu veiðst í lagnir Kúlu-
dalsár og um 3.500 til viðbótar í
lagnir Innra-Hólms, sem er
skammt frá Kúludalsá, á síðasta
sumri og þó merkingar hafi sýnt
fram á að geysilegur fjöldi veiddra
laxa væri úr hafbeitarstöðvum þá
væri það mat fiskifræðinga að það
væru laxar úr flestum eða öllum
ám við Faxaflóa í afla umræddra
jarða.
„Okkur hefur verið sagt að
hlutur Laxár í Kjós geti verið allt
ÚTVARPSSTJÓRI og formaður
útvarpsráðs telja ekki ástæðu til
aðgerða vegna kvörtunarbréfs
Ólafs Skúlasonar biskups yfir
þætti Spaugstofunnar laugar-
dagskvöldið fyrir páska þar sem
málið sæti nú opinberri rannsókn
sem sakamál. Biskup bar fram
kvörtun vegna meints guðlasts í
þættinum og sendi hann afrit af
bréfinu til ríkissaksóknara.
í bréfi Péturs Guðfinnssonar
útvarpsstjóra til biskups segir
að 1.000 laxar í heildarafla á borð
við þann sem var síðasta sumar.
Veiðin í ánni hefur verið brokk-
geng síðustu sumur og síðasta
sumar var slakt. Það hefði munað
um þessa 1.000 laxa, já, þó við
hefðum aðeins fengið helminginn
af þeim. Við bindum því miklar
vonir við að það takist að kaupa
upp netalagnirnar," sagði Jón.
m.a. að þar sem málið sé komið
í hendur ríkissaksóknara sem fyr-
irskipað hafi sakamálameðferð
telji hann ekki rétt að láta neitt
það frá sér fara sem gæti valdið
þeim réttarspjöllum sem saka-
málameðferð kunni að sæta. í
bréfi formanns útvarpsráðs til
biskups kemur fram að útvarpsráð
telji ekki ástæðu til sérstakra að-
gerða eða ályktunar af hálfu ráðs-
ins vegna málsins enda sætti það
opinberri rannsókn.
Merkja sjóbirting
Fiskifræðingarnir Jóhannes
Sturlaugsson og Magnús Jóhanns-
son hjá Veiðimálastofnun halda
áfram merkingarverkefni sínu á
sjóbirtingi í Fitjaflóði í Grenlæk
nú í vor, en rannsóknirnar, m.a.
með mæli- og slöngumerkingum
sjóbirtinga, hafa staðið síðustu ár
og miða að því að afla sem mestra
upplýsinga um lífshlaup birtingsins
með tilliti til skynsamlegrar nýt-
ingar stofnsins.
„Við verðum við Fitjaflóð síð-
ustu helgina í apríl og næstu helgi
eftir ef aðstæður eru slæmar og
okkur tekst ekki að klára dæmið.
Þetta er minna í sniðum en áður
af fjárhagsástæðum, en mikilvægt
að geta haldið athugunum áfram,“
sagði Jóhannes í samtali við Morg-
unblaðið. Með mælimerkjum hafa
þeir félagar fundið m.a. út hversu
djúpt sjóbirtingur kafar í sjónum,
við hvaða hitastig hann gengur úr
fersku vatni í sjó og öfugt o.m.fl.
nýtilegt. Eins og áður munu
áhugasamir stangaveiðimenn úr
röðum stangaveiðifélagsins Ar-
manna aðstoða þá Magnús og Jó-
hannes með því að veiða sjóbirting-
ana á agnhaldslausar flugur.
Kvörtun biskups vegna Spaugstofunnar
Engar aðgerðir vegna
opinberrar rannsóknar
Nýr formaður Kvenréttindafélags Islands
Vil starfa með
konum úr öll-
um flokkum
Sigríður Lillý
Baldursdóttir
Kvenréttindafélag
íslands var stofnað
árið 1907. „Félag-
ið hefur starfað í 90 ár og
látið sig varða málefni líð-
andi stundar, þótt rauði
þráðurinn hafi verið sá að
gæta stjórnmálalegra rétt-
inda kvenna.“
- Hver eru brýnustu
baráttumál félagsins um
þessar mundir?
„Kvenréttindafélagið
hefur hingað til sett sér
dagskrá hálft til eitt ár
fram í tímann. Línurnar
verða lagðar á fundi stóru
stjórnarinnar 15. þessa
mánaðar en ég get ímynd-
að mér að sveitarstjórna-
kosningarnar næsta vor
verði tilefni einhverra að-
gerða af hálfu félagsins
og að við látum til okkar
taka í undirbúningi þeirra.
Þá er ég að tala um konur úr
öllum flokkum því engir sigrar
munu vinnast í jafnréttisbarátt-
unni öðruvísi en að sækja að úr
öllum áttum. Það er engin patent-
lausn til en viljinn er fyrir hendi
í þjóðfélaginu hjá stjórnmála-
mönnum og öllu hugsandi fólki
til þess að auka jafnréttið. Til
þess þurfum við nota allar hug-
myndir og alla krafta og mér
finnst spennandi að starfa í Kven-
réttindafélaginu með konum úr
öllum áttum.“
- Hver er munurinn á stöðu
íslenskra kvenna og kvenna í
nálægum löndum?
„Við berum okkur gjarnan
saman við Norðurlönd og ef litið
er á stjórnmálin eru konur hlut-
fallslega færri í sveitarstjórnum
og á þingi. Það er ekki einfalt að
meta almenna _ stöðu kvenna í
þjóðfélaginu. íslenskar konur
hafa sýnt að þær þora, geta og
vilja og þjóðir í kringum okkur
sjá fyrir sér mjög sterkar konur
á íslandi. Konur hér hafa fram-
kvæmt hluti sem konur víða ann-
ars staðar láta sig ekki dreyma
um að geta gert. Eg nefni sem
dæmi kvennaverkfallið 1975, kjör
Vigdísar Finnbogadóttur fyrir 17
árum og Kvennalistann.
Þróunarstofnun Sameinuðu
þjóðanna gerði árið 1995 úttekt
á stöðu kvenna í heiminum. Þegar
formleg réttindi kvenna, til dæm-
is lagaleg, möguleikar til mennt-
unar og heilbrigðisþjónusta, eru
tekin sérstaklega er Island fremst
allra þjóða. Hins vegar er ekki
sömu sögu að segja um raunveru-
lega stöðu íslenskra
kvenna í þjóðfélaginu,
þar erum við ekki efst
á blaði. Því þarf að
vinna að og þótt erfitt
sé að breyta lögum og
reglum er enn erfiðara að breyta
viðhorfum til kvenna og gera jafn-
rétti að sjálfsögðum h!ut.“
- Er endanlegt markmið ekki
að gera félagið óþarft?
„Hugsanlega verður einhvern
tíma hægt að gera Kvenréttinda-
félagið að skemmtiklúbbi sem
ekki þarf að beijast fyrir réttind-
um. En ég tel að réttindasamtök
og mannréttindahreyfingar þurfi
ávallt að vera á varðbergi og
gæta þess að ekki komi bakslag.
Kvenréttindafélagið þarf að vera
sýnilegt í samfélaginu."
- Hefur eitthvað áunnist í
jafnréttismálum undanfarin ár?
„Þegar Peking-ráðstcfnan var
undirbúin sat ég fundi með ýms-
► SIGRÍÐUR Lillý Baldurs-
dóttir fæddist 8. júní 1954 á
Flateyri. Hún lauk BS-prófi í
eðlisfræði frá Háskóla Islands
árið 1980 og sumarnámskeiði í
uppeldis- og kennslufræði frá
sama skóla árið 1981. Hún var
gestafræðimaður við Harvard-
háskóla árið 1991 og lauk MSc-
prófi í vísindasögu og visinda-
heimspeki í janúar 1994 frá
Háskóla íslands. Sigríður Lillý
var varaþingkona Kvennalist-
ans 1987-91, í ritnefnd Veru
1988-90, í stjórn UNIFEM á ís-
landi frá 1989 og formaður frá
1991. Hún starfaði í utanríkis-
ráðuneytinu frá nóvember 1994
fram í ágúst 1996 og sá meðal
annars um undirbúning stjórn-
valda fyrir ráðstefnu Samein-
uðu þjóðanna um málefni
kvenna í Peking. I ágúst 1996
tók Sigríður Lillý við starfi
skrifstofustjóra í félagsmála-
ráðuneyti. Þá var hún valin for-
maður Kvenréttindafélags Is-
lands til tveggja ára 18. mars
síðastliðinn.
um félagasamtökum og komst að
raun um að ýmislegt hafði breyst.
Þar töluðu konur á miðjum aldri
um sína reynslu og ég gerði mér
betur grein fyrir að tilvera kvenna
var allt önnur fyrir fáeinum ára-
tugum en hún er í dag. Það er
ekki langt síðan að fór að teljast
sjálfsagt að konur gengju
menntaveginn. Hins vegar má
bæta við að í jafnréttisbaráttunni
hefur því löngum verið haldið að
konum að lykillinn að jafnrétti
felist í menntun. Nú eru
konur jafnvel íjölmenn-
ari en karlar í sumum
útskriftarárgöngum frá
HÍ en þegar þær koma
út í þjóðfélagið með
sína menntun er engu líkara en
skipt hafi verið um skrá.
Mér finnst konur líta öðruvísi
á sjálfar sig en áður, sem auðvit-
að skiptir mjög miklu máli. Ungar
stúlkur í dag, 25-30 ára, eru
miklu brattari en áður. Þær biðj-
ast ekki afsökunar á tilveru sinni.
Þarna er á ferðinni viðhorfsbreyt-
ing sem kemur til af störfum
Kvenréttindafélagsins og jafn-
réttisbaráttunni. Við megum ekki
leggja upp með það að við séum
minnimáttar og einhvers konar
undirmálsfólk sem þarf að passa
upp á. Við þurfum að bjóða okkur
fram sem fullgilda og sterka ein-
staklinga, fjársjóð sem þjóðfélag-
ið má ekki vera án.“
Formleg rétt-
indi kvenna
mest á íslandi