Morgunblaðið - 10.07.1997, Page 2

1
2 FIMMTUDAGUR 10. JÚLÍ 1997______________________________________________________________MORGUNBLAÐÍÐ
FRÉTTIR
Starfsmaður loðnuverksmiðju á Akranesi hætt kominn
Gaseitrun í loðnuþró
LIÐLEGA fertugur starfsmaður
loðnuverksmiðju Haraldar Böðv-
arssonar á Akranesi var fluttur á
sjúkrahús með þyrlu Landhelgis-
gæslunnar um hádegi í gær, eftir
að hafa orðið fyrir alvarlegri gas-
eitrun í loðnuþró fyrirtækisins, auk
þess sem taiið er að hann hafi orð-
ið fyrir súrefnisskorti.
Annar starfsmaður fékk væga
eitrun þegar hann reyndi að að-
stoða hinn, og var lagður inn til
eftirlits á Sjúkrahús Akraness í
kjölfarið. Atburðurinn varð
skömmu eftir klukkan ellefu í gær-
morgun.
„Maðurinn ætlaði að þrífa loðnu-
þró í verksmiðjunni. Hann fór inn
í þróna og var á leið upp úr henni
aftur þegar hann missti meðvitund.
Hann hefur sennilega fallið spöl-
korn en þó ekki orðið meint af fall-
inu,“ segir Sturlaugur Sturlaugs-
son, aðstoðarframkvæmdastjóri
HB.
Ákveðnar reglur
Talið er að eiturgas hafi mynd-
ast í loðnuafurðum í þrónni og stig-
ið upp af þeim. „Menn frá slökkvi-
liði Akraness með súrefniskúta og
grímur komu síðan eftir nokkra
stund og fóru niður í þróna og sóttu
manninn og þyrlan kom skömmu
síðar. Ég veit ekki nákvæmlega
hversu langan tíma þetta tók, en
sennilega of langan tíma. Menn
vita hins vegar af hættunni og eiga
að viðhafa ákveðnar leikreglur í
því sambandi,“ segir hann.
Sturlaugur kveðst telja að
maðurinn hafi verið hætt kominn
og um mjög alvarlegan atburð sé
að ræða. Slysið sé áfall.
í rannsókn
á gjörgæslu
Þyrla Landhelgisgæslunnar lenti
við Sjúkrahús Reykjavíkur um
klukkan 12.15 í gær og gekkst
maðurinn undir rannsókn þar í kjöl-
farið. Samkvæmt upplýsingum frá
SR var hann á gjörgæsludeild og
meðvitundarlaus. Ástand hans var
stöðugt og var honum haldið sof-
andi í nótt. Ekki var ljóst hvort
hann væri í lífshættu.
Landar
annan
hvem dag
„ÞETTA er ein besta byijun sem
ég man eftir,“ sagði Willard Óla-
son, skipstjóri á Grindvíkingi
GK-606, um upphaf loðnuveið-
anna í spjalli við Morgunblaðið.
Frá því veiðarnar hófust 1. júlí
hefur hann landað fjórum sinn-
um, alls 4.300 lestum. Landað
var úr Grindvíkingi á Seyðisfirði
á mánudag og þá var þessi mynd
tekin og aftur á Siglufirði í gær.
Á útleiðinni í gær sagðist Willard
hafa heyrt að veiðin hefði verið
léleg í gær en tók það fram að
hann væri ekki farinn að heyra
almennilega í félögum sínum á
miðunum.
Utanríkis-
ráðherra
Tyrklands
afhent bréf
Madrfd. Morgunblaðið.
HALLDÓR Ásgrímsson utanríkis-
ráðherra sagði í samtali við Morg-
unblaðið í gær að hann hefði afhent
Ismail Cem, utanríkisráðherra Tyrk-
lands, bréf vegna máls Sophiu Hans-
en, sem leitar nú umgengnisréttar
við dætur sínar tvær í Tyrklandi, á
leiðtogafundi Atlantshafsbandalags-
ins og samstarfsríkja þess í Madríd.
Halldór sagði að ástæðan fyrir
því að hann hefði afhent, þetta bréf
væri sú að kominn væri nýr ráð-
herra, sem tekið hefði við af Tansu
Ciller. Hann hefði á sínum tíma átt
fund með henni um málið og nú
væri verið að koma á framfæri ósk-
um um að Sophia gæti hitt dætur
sínar. Væri ráðherrann beðinn að
vinna að málinu innan þeirra marka,
sem honum væru sett.
Morgunblaðið/Þorkell
♦ ♦ ♦
Verkalýðs-
félög semja
við Póst
og síma
SAMNINGANEFNDIR Verka-
mannasambandsins, Dagsbrúnar,
Framsóknar og samninganefnd
Pósts og síma hf. undirrituðu nýjan
kjarasamning hjá ríkissáttasemjara
í gær fyrir hönd ófaglærðra starfs-
manna sem starfa hjá fyrirtækinu.
Samningurinn er í öllum megin-
atriðum sambærilegur þeim samn-
ingum sem gerðir hafa verið að und-
anförnu, skv. upplýsingum Þóris
Einarssonar ríkissáttasemjara. Með
gerð þessa samnings færist hluti
starfsmanna sem áður voru ríkis-
starfsmenn út á almenna vinnu-
markaðinn og fór mestur timi samn-
ingaviðræðnanna í að ná samkomu-
lagi um atriði sem varða breytingar
á kjörum þessara starfsmanna.
Viðræður halda áfram í deilu
verkstjóra og borgarinnar
í gær héldu viðræður áfram í
kjaradeilu verkstjóra og Reykjavík-
urborgar. Stóðu þær enn klukkan 22
þegar haft var samband við sátta-
semjara en reyna á til þrautar að ná
samningum fyrir boðað verkfall verk-
stjóra sem hefst á morgun, föstudag,
hafi ekki samist fyrir þann tíma.
♦ ♦ ♦-----
Byggði söluhús
við Gullfoss
EIGANDI jarðarinnar Brattholts við
Gullfoss hefur byggt hús á áningar-
stað við fossinn þar sem hann hefur
til sölu varning fyrir ferðamenn.
Leigutaki landsins er Ferðamálaráð
og var húsið byggt þarna án vitn-
eskju þess. Undanfarin sumur hefur
bóndinn boðið varning til sölu úr
tjaldi á staðnum. Magnús Oddsson,
ferðamálastjóri, viidi lítið tjá sig um
málið en sagði að það væri í skoðun
og Ferðamálaráð væri að afla sér
upplýsinga um það.
Norskrar
stúlku
saknað
NORSKRAR stúlku, Anne Berit,
hefur verið saknað síðan miðviku-
daginn 2. júlí. Stúlkan er 21 árs,
l, 68 sm á hæð, frekar grönn og
með ljósrauðbrúnt hár. Hún var með
dökkan bakpoka og silfurlitað tjald
í farteskinu.
Hún hafði verið á Kanastöðum í
Landeyjum í þrjá mánuði og fór í
leyfi til Reykjavíkur 1. júlí. Vitað
er að hún var á gistiheimili Hjálp-
ræðishersins fyrstu nóttina.
Stúlkan hafði talað um að ferðast
um Suðvesturland og heimsækja
m. a. Bláa lónið, Gullfoss og Geysi.
Ef einhver hefur upplýsingar fram
að færa er hann beðinn um að hafa
samband við lögregluna á Hvolsvelli.
MEÐ blaðinu í dag fylgir fjög-
urra slðna auglýsingablað frá
Nóatúni.
Ný túlkun á lögum um meðferð opinberra mála lögð til grundvallar úrskurði
Sakbomingar mega
kynna sér framlögð gögn
HÉRAÐSDÓMUR Reykjavíkur úrskurðaði í gær
að sakborningum í stóra fíkniefnamálinu svokall-
aða væri heimilt að kynna sér framlögð gögn í
málinu. Dómarinn telur að ákvæði laga um
meðferð opinberra mála um aðgang að málsskjöl-
um samræmist ekki lengur ákvæðum stjómar-
skrár og Mannréttindasáttmála Evrópu (MSE).
Ákæruvaldið kærði úrskurðinn samstundis til
Hæstaréttar.
Neituðu að tjá sig
Ákæra var gefin út á hendur fimm einstakling-
um 24. júní sl. fyrir meint fíkniefnabrot. Málið
var þingfest 3. júlí sl. Þá kröfðust fjórir hinna
ákærðu þess að fá að kynna sér framlögð skjöl
og neituðu sumir þeirra að tjá sig um sakargift-
ir fyrr en eftir að hafa fengið að kynna sér
gögnin. Fyrir dómi 7. júlí sl. gerðu ákærðu kröfu
um að fá ótakmarkaðan aðgang að afritum allra
skjala sem lögð hafa verið fyrir Héraðsdóm
Reykjavíkur og höfðu verið afhent veijendum
þeirra. Ákæruvaldið mótmælti því að krafan
næði fram að ganga og krafðist þess að ákærðu
yrði einungis heimilað að kynna sér sinn eigin
framburð þar til hvert og eitt þeirra hefði sætt
yfirheyrslu fyrir dómi.
Réttur til að neita að
Ijá sig óskilyrtur
Guðjón St. Marteinsson héraðsdómari færir
ítarleg rök fyrir niðurstöðu sinni. Hann rekur
að við munnlegan flutning um kröfugerð málsins
hafi ákærandinn greint frá því að synjun ákæru-
valdsins að ákærðu fengju að kynna sér fram-
lögð skjöl helgaðist af mati á sönnunarstöðu
málsins. Misræmi væri í framburði ákærðu hjá
lögreglunni og ekki hefði tekist að leggja hald
á öll þau fíkniefni sem ákært hefði verið út af.
Dómurinn telur misræmi I framburði ákærðu
ekki geta haft það í för með sér að meina þeim
aðgang að skjölum málsins. Hann minnir á að
sakborningi sé á öllum stigum opinbers máls
óskylt að svara spurningum um refsiverða hegð-
un sem honum er gefin að sök, sbr. ákvæði laga
um meðferð opinberra mála (oml.). Þótt ákærðu
hafí notfært sér þennan rétt sinn þá takmarki
það ekki rétt þeirra til að kynna sér gögnin,
enda sé sá réttur óskilyrtur.
Dómari yrði vanhæfur
í 1. mgr. 43. gr. oml. segir: „Veijandi skal
jafnskjótt og unnt er fá til afnota endurrit af
öllum skjölum sem málið varða, svo og aðstöðu
til að kynna sér önnur gögn sem ekki verða
endurrituð. Ekki má láta sakborningi í té eintak
af endurriti eða kynna honum efni þess nema
dómari eða rannsóknari samþykki." Dómarinn
telur að ef hann meinaði ákærðu að kynna sér
framlögð skjöl yrði sú ákvörðun ekki reist á
öðrum sjónarmiðum en þeim sem fram koma í
afstöðu ákæruvaldsins. Dómari sem tæki slíka
afgerandi afstöðu á grundvelli sönnunaraðstöðu
annars málsaðilans honum í vil gæti ekki talist
óvilhallur í skilningi MSE og gæti heldur ekki
talist óhlutdrægur eins og áskilnaður sé um í
stjórnarskránni.
„Með útgáfu ákæru hefur ákæruvaldið tekið
þá afstöðu að það telji rannsókn lokið og það
sem fram hefur komið undir rannsókn málsins
nægilegt eða líklegt til sakfellis sbr. 112. gr.
oml. og því hlýtur ákæruvaldið að þurfa að
sæta því að gögnin sem lögð eru fyrir dóm og
málatilbúnaðurinn er reistur á séu þá þegar
kynnt ákærðu,“ segir í úrskurðinum.
Þegar til dómsmeðferðar er komið telur dóm-
urinn að það yrði andstætt ákvæðum MSE,
stjórnarskrárinnar og andstætt hugmyndum um
nútíma réttarfar að færa ákæruvaldinu, öðrum
aðila máls, það vald að ákveða hvort ákærður
maður fái að kynna sér framlögð skjöl. Þá bryti
það að mati dómsins einnig gegn jafnræðisreglu
stjórnarskrárinnar. „Ákvæði 1. mgr. 43. gr.
oml. er því að mati dómsins ekki lengur samrým-
anlegt framangreindu ákvæði stjórnarskrár og
Mannréttindasáttmála Evrópu og ber nú að túlka
lögin þannig að ákærður einstaklingur fái þegar
við þingfestingu máls að kynna sér efni fram-
lagðra skjala eins og lýst er í 2. mgr. 122. gr.
oml.“
Úrskurður verður kærður
Dómarinn nefnir fleiri atriði til að skjóta stoð-
um undir niðurstöðu sína en segir í lokin: „Dóm-
urinn telur þannig allt það sem rakið var að
framan leiða til þess að nú beri að skýra lög
þannig, að ákærður einstaklingur eigi rétt á því
að kynna sér framlögð skjöl. Geti hvorki dómari
né ákærandi takmarkað þann rétt, hvorki út frá
mati á sönnunaraðstöðu ákæruvaldsins né af
öðrum sökum.“
Ákæruvaldið hefur þegar ákveðið að kæra
úrskurðinn til Hæstaréttar.

í
I
I
I
I
I
I
I
I
i
í
I
I
[
c
I
t
c
I