Morgunblaðið - 04.10.1997, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
LAUGARDAGUR 4. OKTÓBER 1997 21
Katólska kirkjan í
Frakklandi biður
gyðinga afsökunar
París. Morgunblaðið.
Reuter
FRANSKI biskupinn Olivier de Berranger les yfirlýsingu frá
katólsku kirkjunni á skiptistöð sem 64 þúsund þeirra 76 þúsund
gyðinga, sem fluttir voru frá Frakklandi, fóru um.
KATOLSKA kirkjan í Frakklandi
baðst á þriðjudag afsökunar á þögn
og afskiptaleysi þegar tugþúsundir
gyðinga í landinu voru fluttar í út-
rýmingarbúðir nasista á tíma Vicy-
stjómarinnar í síðari heimsstyijöld.
Yfírlýsing erkibiskupsins í St. Den-
is í úthverfí Parísar um málið vakti
mikla athygli og forystumenn í
samtökum gyðinga fögnuðu henni.
í gyðingahverfí höfuðborgarinn-
ar heyrðust þó ýmsar raddir. Betra
seint en aldrei, sagði fólk og velti
því fyrir sér hvort biskupinn og
starfsbræður hans töluðu fyrir
munn allra franskra katólikka.
Rétt fyrir athöfnina, sem fram
fór í bænum Drancy, fór erkibiskup-
inn í Bordeaux fram á það að opn-
að yrði skjalasafn Feltins kardinála,
sem var erkibiskup í sömu borg
árin 1936 til 1949 og hliðhollur
Vichy-stjóminni. Undir stjóm Peta-
ins marskálks setti hún 160 lög og
reglugerðir gegn gyðingum.
Yfírlýsing katólsku kirkjunnar
tengist réttarhöldum yfír Maurice
Papon, sem hefjast í næstu viku.
Hann hefur verið ákærður fyrir að
hafa sent 1.560 gyðinga í dauðann
þegar hann var háttsettur embætt-
ismaður í Bordeaux. Papon er nú
87 ára gamall.
Páfi fagmar
Afsökunarbeiðnin var boðuð í
júlí og Jóhannes Páll páfi fagnaði
því í heimsókn til Frakklands síð-
sumars. Hann hafði hvatt til að
katólska kirkjan hæfí nýtt árþúsund
með hreinum huga og játaði yfír-
sjónir sínar. í Póllandi og Þýska-
landi hefur þegar verið beðist afsök-
unar á afskiptaleysi kirkjunnar af
helför gyðinga. Og Jaques Chirac,
forseti Frakklands, lýsti yfír því
1995 að franska ríkið bæri sök af
því að hafa „gert hið óbætanlega".
Drancy var fyrsti áfangastaður
á flutningum 63 þúsund franskra
gyðinga í útrýmingarbúðir nasista.
A þriðja tug erkibiskupa voru við-
staddir athöfnina í bænum í vik-
unni, auk forystumanna úr samtök-
um gyðinga og samstarfsnefnd
kirkjunnar og gyðinga. Það kom í
hlut Oliviers Berrangers erkibisk-
ups að biðja guð og menn afsökun-
ar og hann leitaði trúarsögulegra
skýringa á þögn frönsku kirkjunnar
um örlög gyðinga. Hann vitnaði í
orð Písuar páfa frá 1938: „í hjarta
okkar emm við öll gyðingar."
Forseti samtaka gyðinga í Frakk-
landi, Henri Hajdenberg, sagði við
athöfnina, að 57 ámm eftir gildis-
töku fyrstu laga Vichy-stjórnarinn-
ar gegn gyðingum, væri tímabært
en ekki of seint fyrir kirkjuna að
gangast við ábyrgð. „Þessi einlæga
og sterka bæn um fyrirgefningu
hlýtur að heyrast til eftirlifandi
fómarlamba og bama þeirra," sagði
hann. „Hún á djúpan hljómgrunn í
hjörtum okkar. Yfirlýsing yðar
markar tímamót eftir þunga þögn
á stríðsárunum og langa þögn eftir
stríðið. Án efa opnar hún nýjar leið-
ir í sambandi kristinna manna og
gyðinga. Hún vekur vonir um bróð-
urþel og gagnkvæma viðurkenn-
ingu þessara trúarbragða."
Gagnrýni Le Pens
Jean-Marie Le Pen, formaður
Þjóðfylkingarinnar, sagði að yfír-
lýsing kirkjunnar væri hneyksli.
Otrúlegt væri að fólk, sem ekki var
einu sinni fætt á þessum tíma,
bæðist afsökunar. Kirkjan hefði
hingað til haft samúð með öllum
fórnarlömbum stríðsins. Liðsmenn
hennar ættu frekar að biðja frönsku
þjóðina afsökunar á sinnuleysi varð-
andi fóstureyðingar og þann „hrika-
lega vanda“ sem stafaði af innflytj-
endum.
Vel fylgst með EMU-
hreyfingum Breta
Kaupmannahöfn. Morgunblaðið.
ÞÓTT Göran Persson forsætisráð-
herra Svía hafí áður sagt að bresk
ákvörðun um aðild að Efnahags-
og myntsambandi Evrópu, EMU,
myndi þrýsta á Svía að halda í sömu
átt, hefur Erik Ásbrink fjármála-
ráðherra nú undirstrikað að Svíar
hugi fyrst og fremst að eigin for-
sendum, en afstaða landanna sé lík.
í raun er varla munur á skoðunum
þessara tveggja ráðherra, heldur
er svar Ásbrink öllu fremur sett
fram eftir að vangaveltur um að
bresk EMU-aðild væri sennilegri
en áður þótti.
Bretar eru mikilvæg viðskipta-
þjóð Svía og bæði Svíar og Danir
munu væntanlega taka mið af
breskri EMU-aðild. Eftir að vanga-
veltur blossuðu upp um að breska
stjómin væri að skipta um stefnu,
hafa ýmsir bent á að varla væri
framkvæmanlegt eða heppilegt fyr-
ýr** **.
EVROPA^
Mandelson úti-
lokar ekki
EMU-stofnaðild
PETER Mandelson, ráðherra án
ráðuneytis í brezku ríkisstjórninni,
sagði í fréttaviðtali í írska ríkissjón-
varpinu í fyrrakvöld að Bretland
útilokaði ekki stofnaðild að Efna-
hags- og myntbandalagi Evrópu 1.
janúar 1999.
„Nei, það er ekki útilokað," svar-
aði Mandelson aðspurður, hvort
brezka stjómin útilokaði möguleik-
ann á því að verða meðal þeirra ríkja
sem taka fyrst upp sameiginlega
evrópska mynt. Hann bætti við að
efnahagslegar aðstæður og aðildar-
skilyrðin myndu ráða ferðinni.
Fregnir af ummælum Mandel-
sons höfðu áhrif á kauphallarvið-
skipti í London - gengi pundsins
lækkaði og ríkisskuldabréf hækk-
uðu í verði. En talsmaður brezka
fjármálaráðuneytisins ítrekaði að
opinber afstaða stjómvalda til máls-
ins væri óbreytt, stofnaðild Bret-
lands að EMU væri enn ólíkleg
þrátt fyrir að valkostum landsins
væri haldið opnum.
ir Breta að gerast aðilar fyrr en
eftir 1999.
í vikunni undirstrikaði sænski
fjármálaráðherrann að bresk aðild-
arákvörðun skapaði engan þrýsting
á Svía. Aðildin yrði ákveðin af kjós-
endum, þar sem hún yrði lögð fyrir
þjóðaratkvæði. Jafnaðarmenn,
flokkur ijármálaráðherra, hyggst
ekki reka aðild sem kosningamál
fyrir þingkosningar á næsta ári.
Ásbrink sagði að í raun væm við-
horf bresku og sænsku stjórnarinn-
ar gagnvart EMU svipuð og í báð-
um löndum yrði aðildin lögð fyrir
þjóðaratkvæði. Hann vitnaði í ný-
legt samtal sitt við Gordon Brown
fjármálaráðherra Breta, sem hefði
sannfært sig um að bæði löndin
væm hlynnt fríverslun, en tortrygg-
in á yfírþjóðlegt vald.
Frítt í líkamsrækt
Helgina 4-.-5.okt.
Frá kl 1 □-1 7
GYM - BD
v i r k a r!
25%afsláttur
af öllum
líkamsræktarkortum
Lv.

Kynningartímar í:
Eróbikk
Hjólaþjálfun (spinning)
Jógaflæði
Jeet kune do og
Kraftlyftingum
Bolur fylgir
hverju seldu korti
Sunnud. 5. okt. kl: 16:00
Leiðbeinendur í sal,
næringarráðgjafi og
einkaþjálfarar verða á staðnum
r
r,l W y Kynning a
irqpi í r n ps i Fæðubdtarefnum
pumn
d Lcvvvvfoixm/
I U.S.A.
TWlNLAB