Morgunblaðið - 04.10.1997, Blaðsíða 51

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 4. OKTÓBER 1997 51
BRÉF TIL BLAÐSINS
Barnablaðið Æskan
á erindi til allra
Frá Magnúsi Stefánssyni:
BARNABLAÐIÐ Æskan er án efa
eitt merkilegasta blað sem gefið er
út hér á landi. Það sem meira er,
Æskan hefur verið gefin út í 100
ár og má með sanni segja að blað-
ið beri aldurinn vel.
Æskan skipaði alltaf sérstakan
sess á mínu æskuheimili, ætíð var
beðið eftir nýjasta blaðinu með eft-
irvæntingu og það var lesið frá orði
tii orðs. Alla tíð hefur vel tekist til
með efnistök í blaðinu og þar hafa
börn og unglingar allaf haft mögu-
leika á að koma sögum eða kveð-
skap á framfæri og þar hafa ýmsir
stigið sín fyrstu skref sem rithöf-
undar. Þá hefur ætíð verið töluverð
spenna við að fylgjast með kaflan-
um um pennavini.
Æskan hefur gegnum tíðina
tengst starfi barnastúkanna sterk-
um böndum. Á mínum uppvaxtarár-
um í Ólafsvík var Æskan mikið
notuð í stúkustarfi því sem foreldr-
ar mínir höfðu umsjón með. Það
má segja að stúkustarfið og Æskan
hafi haft ómetanlegt gildi fyrir börn
og unglinga, því til skamms tíma
var það sú félagsstarfsemi sem stóð
helst til boða. Því miður hefur okk-
ar þjóðfélagsgerð breyst á þann
hátt í seinni tíð að stúkustarfið
hefur of víða vikið fyrir öðrum þátt-
um sem hafa haft betur í samkeppn-
inni um börnin og unglingana.
Eftir kynni mín af Æskunni um
langt árabil er það mín sannfæring
að blaðið eigi fullt erindi til barna
og unglinga og það sé í raun mjög
mikilvægt að börn og unglingar
hafi aðgang að blaðinu og lesi það
reglulega. Gildi blaðsins felst ekki
síst í þeim boðskap sem snýr að
forvörnum gegn áfengi og fíkniefn-
um og í annan tíma hefur einmitt
varla verið meiri ástæða til að halda
slíkum boðskap að börnum og ungl-
ingum en einmitt nú um þessar
mundir.
Um leið og ég óska barnablaðinu
Æskunni til hamingju við þessi
tímamót óska ég æsku landsins til
hamingju með að eiga aðgang að
Æskunni og eiga þess kost að lesa
það reglulega. Jafnframt þakka ég
Æskunni samfylgdina gegnum tíð-
Afmæliskveðja
FORSIÐA nýjasta tölublaðs
Æskunnar.
ina, en nú hefur næsta kynslóð í
fjölskyldunni tekið við, því börnin
mín hafa tekið við áskriftinni að
Æskunni. Ég óska þess að blaðið
lifi sem lengst um komandi tíð, því
það á sífellt erindi til hinnar efni-
legu æsku okkar lands og getur
stuðiað að heilbrigðu lífsviðhorfi
hennar.
alþingismaður.
100 ára afmæli Æskunnar
Frá Halldóri Kristjánssyni:
ÞEGAR bamablaðið Æskan á ald-
arafmæli eru það merk tímamót í
menningarsögu þjóðarinnar. Víst
væri ástæða til að riija upp í megin-
atriðum barnabókmenntir í landinu
frá dögum Hannesar biskups Finns-
sonar, hundrað ára sögu áður en
Æskan verður til.
Það var landssamband templara
sem gaf Æskuna út ^fyrstu eins
og er í dag. Bindindishreyfingin
hefur allatíð átt blaðið þó að nokkru
hafí munað að formi til. Barnablað-
ið hefur lagt bindindishreyfingunni
ómetanlegt lið og átt góðan þátt í
uppeldi og mótun margra farsælla
bindindismanna. Við erum mörg
sem minnumst þess með þakklæti
í dag.
Það er mikil þjóðargæfa að Æsk-
an er til og hefur þau tengsl sem
raun er á. Lítum á það sem geð-
læknirinn Viktor Frankl í Vín segir
um sína reynslu.
„Eiturlyijaneysla er í raun ein
hlið almennara vandamáls, þ.e.a.s.
tilgangsleysistilfinningar vegna
þess að frumþörfum okkar hefur
ekki verið fullnægt. Tilfinning fyrir
tilgangsleysi er á hinn bóginn orðið
útbreitt vandamál í iðnvæddum
ríkjum." Síðan segir Frankl frá at-
vinnulausu fólki og ellilífeyrisþeg-
um sem þjáðist af þunglyndi. „Menn
settu samasemmerki á milli þess
að vera atvinnulausir og gagnslaus-
ir og líf þeirra væri tilgangslaust.
Þunglyndið hvarf þegar mér tókst
að telja sjúklingana á að taka þátt
í æskulýðsstarfi, fullorðinsfræðslu,
sækja almenningsbókasöfn og þess
háttar, í stuttu máli að fylla langan
frítíma með einhvers konar ólaun-
uðu eða mikilvægu starfi. Þung-
lyndið hvarf þótt fjárhagsstaðan
breyttist ekki og hungrið væri samt
við sig. Sannleikurinn er sá að
maðurinn lifir ekki á bótunum ein-
um saman.“
Viktor Frankl sá sem hér er vitn-
að til er í mínum huga frægastur
Austurríkismanna eftir seinni
heimsstyijöld. Hann er nú nýlátinn
í hárri elli. Hann hefur notað heim-
speki sína til baráttu gegn þeim lífs-
leiða og tómleika sem er útbreitt
vandamál í iðnvæddum ríkjum. Þess
vegna finnst mér rétt að nefna
hann í tilefni þessa afmælis.
Tengsl barnablaðsins við ýmiss
konar félagsmál sem halda þung-
lyndi frá fólki, eldri sem yngri, eru
þáttur í þjóðargæfu. Við skulum
vona að á því verði framhald sem
skilar ómældri blessun til komandi
daga.
l'íCMcUr, \{&>fiijfisr\jyi
ifii Kúky. /j-tjL
Gull í lófa
Frá Helga Sæmundssyni:
GLEÐIDAGAR voru jafnan heima
í Baldurshaga og öðrum húsum á
Stokkseyri þegar Æskan barst
þangað á bernskutíð minni þar
eystra. Mest fannst mér víst til um
ágætar jólasögur Jóhannesar Frið-
laugssonar í Haga í Aðaldal. Þær
kenndu mér að skilja og njóta síðar
skáldskapar annarra frægari
barnabókahöfunda á borð við Sigur-
bjöm Sveinsson, Nonna, Gunnar
M. Magnúss, Stefán Jónsson og
Ólaf Jóhann Sigurðsson þegar ég
Frá Sverri Hermannssyni:
Á BERNSKUDÖGUM mínum í
Ögurvík við Djúp vestur var ekki
margt í fjölmiðlum, sem uppfræddi
eða glapti fyrir æskufólki. Sá sem
hér heldur á penna var orðinn átta
ára, þegar útvarp kom á heimili
hans, eða „radio“ eins og tækið var
þá nefnt. Þetta hefír heldur betur
breytzt á seinni dögum og mátti
raunar minna gagn gera. Blaða-
kostur var afar fábreyttur svo ekki
sé meira sagt. ísafold og Vörður
barst mánaðarlega eða svo, og þá
gjarnan fleiri tölublöð í einu - og
svo Barnablaðið Æskan. Nokkru
síðar hóf Vikan göngu sína og er
þá allt upptalið af lesmáli utan
bóka. Lestrarfélag var að vísu í
Ögursveit, og hafði lokið starfsemi
sinni þegar undirritaður var á
bernskudögum.
Það kann að vera að unglingi
hafí þótt Æskan þeim mun forvitni-
legri sem ekki var um auðugan
garða að gresja um lesmál á þessum
dögum. Svo mikið er víst að hún
var lesin upp til agna. Og hún var
þannig úr garði gerð, að hún getur
ekki annað en hafa haft heillavæn-
leg_ áhrif á ómótaðar sálir.
Á eitt hundrað ára afmæli þess
gagnmerka og göfuga blaðs eru
öllum aðstandendum þess færðar
alúðarþakkir og vottuð virðing fyrir
menningarlegt þjóðþrifastarf.
kynntist snilli þeirra. Og enn hefur
dijúgum bæst við í því úrvalsliði.
En Æskan var ekki bara barna-
blað. Fullorðna fólkið mat hana
mikils eigi síður en börnin og varð
henni þakklátt. Nú er hún orðin
aldargömul og þó síung eins og
forðum.
Æskan hefur verið íslenskum
börnum gull í lófa heila öld. Von-
andi mun hún ennþá gleðja og
fræða lesendur sína yngri og eldri
um langa framtíð.
9{andver/$smarí(aður
á Eiðistorgi, Seltjarnarnesi
Kvenfélagið Seltjörn á Seltjarnarnesi stendur fyrir handverksmarkaði laugardaginn 4. okt.
frá kl. 10-18. Um 50 aðilar víðs vegar að landinu sýna og selja fjölbreytta og glíesilega nytjalist
Börn úr Tónlistarskóla Seltjarnarness spila kl. 13.00.
Kvenfelagið verður með kaffi- og vöfflusölu.
Nánari uppl. í síma 892 9340.
Sertilboð til
Kanarí
22. 0l(t.
frá 48.630.
4 vilcur 12 s&tunn
fanari
Nú seljum við síðustu ssetin til Kanarí
þann 22. október, en við höfum
fengið viðbótargistingu á einu vin-
sælasta hótelinu okkar, Lenamar. Allar
íbúðir með einu svefnherbergi, baði,
stofu, eldhúsi og svölum. Fallegur
garður og frábær staðsetning í hjarta
ensku strandarinnar.
Verð kr. 48.630
M.v. hjón með 2 börn, 2-11 ára,
22. okt., 4 vikur, Lenamar.
Verð kr. 59.960
M.v. 2 í íbúð, Lenamar, 22.okt.
(D
Lenamar.
í HEI IMSFERE 5IRj
1092 CZ 199^ T'
Austurstræti 17, 2. hæð • sími 562 4600
i
i
i
i
i
]
i
Afmæliskveðja
til Æskunnar
Frá Sigrúnu Magnúsdóttur:
BARNABLAÐIÐ Æskan fagnar
hundrað ára afmæli sínu um þessar
mundir. Það er langur tími og fá-
títt að blöð eða tímarit nái svo háum
aldri. Þessi langa og samfellda út-
gáfusaga blaðsins sýnir að það hef-
ur haft hlutverk. Sjálf á ég góðar
minningar um Æskuna frá bernsku
minni, en ég var áskrifandi hennar
í nokkur ár. Þetta var fyrsti póstur-
inn sem ég fékk. Utanáskriftin á
blaðinu var nafnið mitt og ég var
stolt og glöð. Það var beðið eftir
blaðinu, framhaldssögunni og
margvíslegu mynd- og fræðsluefni.
Eitt atvik sem tengist Æskunni
hefur setið í mér alla ævi. í blaðinu
var myndasaga um fiktsaman sták.
Hann skrúfaði m.a. sundur
klukku til að skoða inn í hana og
kom henni ekki saman aftur. Bróð-
ir minn og ég freistuðumst til að
taka í sundur vekjaraklukku for-
eldra okkar, sannfærð um að okkur
tækist betur upp, en það fór á sömu
leið og hjá stráknum. Dætur mínar
voru einnig áskrifendur að Æsk-
unni svo hún hefur verið heimilis-
vinur um árabil. Okkur sem störfum
að skóla- og uppeldismálum má
vera það ljóst að boðskapur Æsk-
unnar hefur mikið gildi á tímum
umróts og margvíslegra freistinga.
Heilbrigðir lífshættir, sjálfsagi
og raunhæft gildismat eru ungum
íslendingum mikilvægari nú en
nokkru sinni fyrr. Ég árna Æsk-
unni allra heilla á næstu öld með
þökk fyrir framlag hennar til menn-
ingar og mannbóta.
Sigrún Magnúsdóttir
Form. Fræðsluráðs Reykjavíkur.

ÞAIFI
RLY K j At'ÍK

TlMt LAUGARO. 4. OKI. KL 15.00
STABUR: KAFR REYKJAVÍK
Pmk RARBIE
NÁNARIUPPLÝSINGAR OG SKRÁNING:
REYKJAVÍK: Skólavörðustig 2. simi SSl 1080
og bjá umboðsaðila Grensasvegi 13, stmi: 588 7S7S
AKUREYRI: Halnarstrsli 91. (kaoi), sími 461 3399
20% BARBIE AFSLÁTTUR í ÐAG
MAKE UP FOR EVER 97
Barbie
MAKE UP FOR EVER
PROFESSIONAL
SKÓLAVÖRÐUSTÍG 2