Morgunblaðið - 18.10.1997, Qupperneq 43

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 18. OKTÓBER 1997 43
Velkomin á f f
afmælishátíð SÁÁ
/ é
A dagskra
Tónlistarflutningur
/
Avörp
Heiðursviðurkenningar
Skemmtiatriði
51
Samti
sœtir sófar-
553 8640/568 4100, fax 588 8755.
AÐSENDAR GREINAR
Vofa georgismans
Klæðningin
sem þolir
íslenska
Grátt

KPUM
Fjölbreytt æskulýðsstarf byggt
á traustum grunni kristinnar trúar *
www.kirkjan.is/KFUM 1
A fagnaðinum verður hasgt
að kaupa hina nýútkomnu
afmælisbók ^Brasðralag
gegn Bakkusi - 5AÁ í 20 ár“.
Hannes Hólm-
steinn Gissurarson
Ég ætla þess vegna að gera nánari
grein fyrir því, hvers vegna georg-
ismi stenst ekki.
Tvenn rök gegn georgisma í út-
gerð eru, að georgistar ofmeta oft-
ast tekjurnar af auðlindaskatti og
að slíkur skattur kemur ójafnt nið-
ur, því að sumir hafa greitt fullt
verð fyrir kvóta sína, en aðrir feng-
ið þá endurgjaldslaust. Þessi rök
eru þó ekki eins sterk og hin þriðju,
að erfitt er að einangra arð af rétt-
inum til að veiða (arð af kvótaeign)
frá eðlilegu endurgjaldi útgerðar-
manna (gróða og launum). Markús
heidur, að arðurinn sé fólginn í virði
kvótanna á frjálsum markaði. Þetta
er rétt, ef kvótarnir eru í fullri sér-
eign. En ef þeir eru í eign ríkisins,
sem síðan leigir þá út til skamms
tíma, eins og Markús virðist ein-
mitt hugsa sér, þá mun ekki mynd-
ast á þeim verð, sem endurspeglar
langtímavirði þeirra. Slíkt lang-
tímavirði getur aðeins orðið til í
fijálsum viðskiptum með gæði í
séreign.
Virði kvótanna (eða auðlindar-
innar við fulla séreign) er líka undir-
orpið breytingum af manna völdum.
Hugsum okkur, að íslenskir útgerð-
armenn finni upp miklu ódýrari
veiðiaðferð en áður þekktist, svo
að hagnaður stóraukist um skeið í
útgerð. Jafnvægi kemst aftur á með
því, að kvótarnir hækka í verði.
Hvorir hafa skapað virðisaukann,
útgerðarmenn eða fiskistofnarnir?
(Stóraukin eftirspurn eftir fiski er-
lendis hefði sömu áhrif. Hvorum
væri virðisauki af þeim völdum að
þakka, erlendum neytendum eða
fiskistofnunum?) Markús og aðrir
sameignarsinnar um auðlindir skilja
ekki, að full séreign á þeim hvetur
eigendurna til að leita nýrra leiða
við hagnýtingu þeirra, en ekki að-
eins til að hámarka afkomuna með
gamalreyndum ráðum. Við séreign
í KOMMÚNISTAÁVARPINU
sagði, að vofa kommúnismans
gengi ljósum logum í Evrópu. Hvað
sem því líður, gengur vofa georg-
ismans ljósum logum á íslandi.
Georgisminn er kenndur við banda-
ríska rithöfundinn Henry George,
sem vildi leggja auðlindaskatt á
landeignir, því að arður af þeim
væri skapaður af náttúrunni, en
ekki landeigendum. Eins og ég hef
bent á, eru þetta sömu rök og ís-
lenskir auðlindaskattssinnar nota
um fiskveiðiarðinn. Markús Möller
hagfræðingur hefur svarað því til,
að kenning Georges eigi einmitt
betur við um arð af fiskveiðum en
landeignum, því að landeigendur
geti endurbætt jarðir sínar, en út-
gerðarmenn hirði aðeins afla úr sjó.
Við séreign kemur líf-
ræn þróun í stað kyrr-
stöðu, segir Hannes
Hólmsteinn Gissurar-
son í þriðju grein sinni.
kemur lífræn þróun í stað kyrr-
stöðu.
í fimmta lagi verða georgistar,
ef þeir ætla að vera sjálfum sér
samkvæmir, að gera upptækan all-
an arð, sem menn hafa ekki skap-
Höfundur er prófessor í
stjómmálafræði við Háskóia
íslands.
5ÁÁ fagnar 20 ára afmæli sínu á
Hótel Islandi á morgun, eunnudag 19. október.
Afmaslisbarnið vonast eftir að sjá sem flesta vini,
velunnara, féiaga og frasndur á fagnaðinum.
Afmaslishátíðin hefst á morgun kl. 15.00
að sjálfir. Markús verður þá að
greiða 100% erfðaskatt af góðum
gáfum sínum, Kristján Jóhannsson
af söngröddinni og Hólmfríður
Karlsdóttir af fegurð sinni. Allt eru
þetta verðmæt gæði, sem féllu
þessu fólki fyrirhafnarlaust í
skaut. Sama er vitaskuld að segja
um erfingja hlutabréfa í járnsmiðj-
um og bílaumboðum að ógleymdum
eigendum Nesjavalla og annarra
kostajarða.
veðráttu
Leitiö tilboöa
ÁVALLT TIL Á LAGER