Morgunblaðið - 24.10.1997, Blaðsíða 2

2 FÖSTUDAGUR 24. OKTÓBER 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Morgunblaðið/Kristinn
LAUMUFARÞEGARNIR um borð í flutningaskipinu í Straumsvík í gær.
Amnesty gagnrýnir brottvísun laumufarþega frá Afríku
Báðu ekki um hæli
að sögn sýslumanns
TVEIR laumufarþegar, sem segjast
vera frá Afríkuríkinu Búrúndí,
komu til Straumsvíkur með eg-
ypzku flutningaskipi á miðvikudag.
Mönnunum var synjað um land-
gönguleyfi og hefur íslandsdeild
mannréttindasamtakanna Amnesty
Intemational sent Þorsteini Páls-
syni dómsmálaráðherra bréf þar
sem farið er fram að þeir fái „rétt-
láta og fullnægjandi réttarmeð-
ferð“. Sýslumaðurinn í Hafnarfirði
segir að mennirnir hafi ekki farið
fram á hæli hér á landi og ekki
hafí verið tilefni til annarrar máls-
meðferðar.
Að sögn Guðmundar Sophusson-
ar sýslumanns barst embætti hans
tilkynning á mánudag um að menn-
imir væm í skipinu sem var á leið
til Straumsvíkur með súrálsfarm.
Við komuna til landsins á miðviku-
dag fór fulltrúi sýslumanns um
borð í skipið með tollvörðum. í
máli mannanna kom fram að þeir
væru frá Búrúndí og hefðu flúið
borgarastríðið þar. Skipveijar
drógu þetta í efa og töldu að þeir
gætu verið frá Suður-Afríku, en
þeir komust um borð í skipið í
Höfðaborg.
Skyldugur að meina skilríkja-
lausum mönnum landgöngu
Mennirnir höfðu engin skiiríki á
sér. Guðmundur segir að sam-
kvæmt 10. grein laga um eftirlit
með útlendingum hafí embætti hans
borið að meina mönnunum land-
göngu og hafí verið kveðinn upp
úrskurður þar að lútandi.
í fréttatilkynningu, sem íslands-
deild Amnesty sendi frá sér í gær,
er lýst yfir áhyggjum af því að ríkis-
stjórnir sýni réttindum flóttafólks
afskipta- og virðingarleysi og sagt
að það færist í vöxt að reynt sé að
koma í veg fyrir að fólk, sem flýi
ofsóknir, fái tækifæri til að nýta
rétt sinn til að sækja um hæli og
fá vernd.
Samtökin minna í bréfínu tii
dómsmálaráðherra á það að íslend-
ingar hafl fullgilt flóttamannasamn-
inginn, sem Sameinuðu þjóðirnar
gerðu árið 1951, þótt hann hafí
ekki verið lögleiddur hér á landi.
Þar stendur: „Ekkert aðildarríki skal
vísa flóttamanni brott eða endur-
senda hann á nokkum hátt til landa-
mæra ríkis þar sem lífi hans eða
frelsi mundi vera ógnað vegna kyn-
þáttar hans, trúarbragða, þjóðemis,
aðildar að sérstökum félagsmála-
flokkum eða stjómmálaskoðana.“
Ótryggt ástand hefur ríkt í Búr-
úndí undanfarið og fjöldi óbreyttra
borgara verið tekinn af lífi.
Guðmundur Sophusson segir að
í máli mannanna hafi ekkert komið
fram sem bendi til að þeir hafí
ætlað til íslands eða að þeir sækt-
ust eftir hæli hér á landi. Hefðu
þeir lagt fram beiðni um hæli, hefði
embætti hans vísað málinu til út-
lendingaeftirlits ríkislögreglustjóra.
Slík beiðni hafí hins vegar ekki
komið fram.
Hljóðdeyfir á bíl reyndist vera á riffil
Lögregla hélt
byssum of lengi
ÍSLENSKA ríkið hefur verið
dæmt í Hæstarétti til að greiða
liðsmanni í varnarliðinu rúmar
274 þúsund krónur þar sem lög-
regla hafði byssur í hans eigu í
vörslu sinni án þess að þörf væri
á slíku haldi.
Maðurinn fékk í pósti hljóð-
deyfi fyrir riffil, en samkvæmt
fylgiskjali átti pakkinn að inni-
halda varahlut í bíl. Maðurinn
sagði við fyrstu skýrslugjöf að
hann hefði pantað hljóðdeyfi á
pústkerfi bíls síns og kannaðist
ekkert við hljóðdeyfi á riffil en
síðar viðurkenndi hann að hafa
ætlað að nota hþ'óðdeyfinn á riff-
il við refaveiðar.
Maðurinn heimilaði herlög-
reglu að gera húsleit á heimili
sínu. Lögreglan á Keflavíkur-
flugvelli sá um leitina og lagði
hald á sex skráðar byssur í eigu
mannsins.
Maðurinn krafðist þess að fá
byssurnar aftur en þær höfðu
þá farið frá embætti lögreglu-
stjórans á Keflavíkurflugvelli til
herlögreglustjóra. Maðurinn fór
að sækja byssurnar en neitaði
að taka við þeim nema hann
fengi þær afhentar út í bíl sinn.
Varð af því mikil rekistefna sem
endaði með því að maðurinn og
lögmaður hans fóru byssulausir
á brott.
Átti að fá byssurnar
eftir játningu
Hæstiréttur segir að maður-
inn hafi átt að fá skotvopn sín
afhent eftir að hann viðurkenndi
brot sitt á tollalögum en þess i
stað hafi byssurnar verið afhent-
ar herlögreglu án þess að sú
lögregla hafi beðið sérstaklega
um það. Gagnvart manninum
hafi hald lögreglu því staðið
áfram. Maðurinn hafi þurft að
leita til lögfræðings til að fá
byssurnar og greiða honum rúm-
ar 224 þúsund krónur fyrir. Þá
upphæð bæri rikinu að greiða ,
honum auk 50 þúsund króna
miskabóta vegna óþæginda og
röskunar.
Akstur í verkfalli
Sleipnis ekki lögbrot
FÉLAGSDÓMUR sýknaði í gær
BSÍ Hópferðabíla af kröfum Al-
þýðusambandsins vegna Bifreiða-
stjórafélagsins Sleipnis. ASÍ taldi
BSÍ hafa brotið gegn lögum um
stéttarfélög og vinnudeilur með því
að fá sérleyfishafa í Borgarnesi til
að aka með farþega frá hóteli í
Reykjavík og þannig gengið í störf
manna í verkfalli. Félagsdómur
bendir á að BSÍ hafí ekki átt beina
aðild að kjaradeilunni, ekki haft
félagsmenn Sleipnis í þjónustu
sinni, ekki verið vinnuveitandi sér-
leyfishafans og starfsmenn sérleyf-
isþafans verið í verkalýðsfélagi
Borgamess, sem ekki var aðili að
vinnudeilunni.
BSÍ tók að sér ferð fyrir Sam-
vinnuferðir-Landsýn í lok maí 1995,
þegar verkfall Sleipnis stóð enn
yfír. Þegar leggja átti af stað í ferð-
ina frá hóteli í Reykjavík á bifreið
frá Sæmundi Sigmundssyni, sér- 1
leyfíshafa í Borgamesi, stöðvuðu
verkfallsverðir Sleipnis bifreiðina á
þeirri forsendu að um verkfallsbrot
væri að ræða. Einnig var komið í
veg fyrir að bifreið frá Sérleyflsbif-
reiðum Helga Péturssonar hf. færi
þessa ferð, en ágreiningur var um
hvor sérleyfishafinn hefði í upphafí
átt að fara í ferðina.
Af hálfu ASÍ var byggt á því að j
BSÍ hafi verið óheimilt að stuðla
að því að afstýra lögmætu verkfalli
hjá félagsmönnum Sleipnis.
Af hálfu BSÍ var m.a. bent á að
starfsmenn sérleyfishafans í Borg-
arnesi mættu starfa í Reykjavík og
réttur þeirra til að vera í Verkalýðs-
félagi Borgamess, fullgildu félagi
innan ASÍ, væri varinn í stjórnar-
skránni og vinnulöggjöfinni.
•• )
Orvar HU seldur Russum
og veiðir í Barentshafi
Morgunblaðið/Kristján
FRYSTITOGARINN Örvar HU hefur verið seldur til rússneskra
aðila og hélt úr höfn á Akureyri í gær undir stjórn nýrra eigenda.
Bílvelta í Hvalfirði
Umferðar-
tafir í fimm
klukkutíma
MIKLAR umferðartafír urðu á Vest-
urlandsvegi við Brynjudalsá í Hval-
flrði í gær. Flutningabíll með eftir-
vagni valt þar á veginum rétt fyrir
kl. 17 en ökumann sakaði ekki.
Til þess að hægt væri að koma
björgunartækjum að varð að loka
veginum. Umferð komst ekki á að
fullu fyrr en um kl. 22. Fram að því
hafði bílum þó af og til verið hleypt
framhjá slysstaðnum.
-----♦ ♦ ♦
Fluttur á
slysadeild
HARÐUR árekstur varð milli tveggja
bfla á Krossanesbraut við Óseyri á
Akureyri laust eftir kl. 20 í gær-
kvöldi. Ökumaður annars bflsins var
fluttur á slysadeild. Sá sem talinn
er hafa valdið slysinu slapp ómeidd-
ur. Hann er grunaður um ölvun við
akstur. Bflamir eru mikið skemmdir
og annar þeirra líklega ónýtur.
SKAGSTRENDINGUR hf. á
Skagaströnd hefur selt togarann
Örvar HU-21 til rússneskra aðila
og er kaupandinn Permina Shipp-
ing. Skipið hélt úr höfn á Akureyri
í gær undir stjórn nýrra eigenda
og fer á miðin í Barentshafi en þar
hafa kaupendur dijúgan kvóta til
ráðstöfunar. Örvar var eitt af
fyrstu skipum íslenska flotans sem
sjófrysti afla um borð.
Með sölu skipsins er Skagstrend-
ingur að hagræða í skipastól sínum
og aðhæfa hann þeim kvóta sem
félagið hefur yfir að ráða. Eftir
sölu Örvars gerir félagið út tvo
togara, flakafrystitogarann Arnar
HU-1 og rækjutogarann Helgu
Björgu HU-7 en alls hefur félagið
til ráðstöfunar kvóta sem nemur
um 8.000 þorskígildum.
Hafði algjöra sérstöðu
Örvar HU kom til heimahafnar
í fyrsta sinn í apríl 1982. Hann var
smíðaður hjá Slippstöðinni á Akur-
eyri og er 51 metri að lengd, 9,4
metrar að breidd og 500 tonn að
stærð. Þegar skipið var smíðað
hafði það algjöra sérstöðu í íslenska
skuttogaraflotanum hvað varðar
vinnsluþilfar en í skipinu er búnað-
ur til vinnslu og frystingar á flökum
og var Örvar fyrsta fískiskipið hér-
lendis þannig búið.
Bar að landi yfir 60
þúsund tonn af bolfiski
Örvar var lengstum undir stjórn
þess kunna aflaskipstjóra Guðjóns
Sigtryggssonar og var skipið ávallt
í fremstu röð hvað aflamagn og
verðmæti varðar. Þann tíma sem
skipið var í eigu Skagstrendings
hf. bar það að landi yfir 60 þúsund
tonn af bolfiski og varð aflinn
mestur árið 1988 en þá fiskaði það
yfír 6 þúsund tonn.
Ekki_ verður það svo að öll
tengsl Islendinga við Örvar verði
rofin því Sölumiðstöð hraðfrysti-
húsanna mun annast sölu á afurð-
um skipsins og Skagstrendingur
veitir tæknilega ráðgjöf við rekst-
ur þess.