Morgunblaðið - 24.10.1997, Blaðsíða 36

36 FÖSTUDAGUR 24. OKTÓBER 1997
AÐSENDAR GREIIMAR
MORGUNBLAÐIÐ
Einn er upp til fjalla
HINN 15. október
síðastliðinn hófust
ijúpnaveiðar hér á Is-
landi. Það má því gera
ráð fyrir því að margir
veiðimenn séu á heið-
um uppi við veiðar, sér
til ánægju og yndis-
auka. Rannsóknir sýna
að aðeins vottar fyrir
aukningu ijúpna-
stofnsins, og margir
séð mikið af rjúpu nú
í haust. Varp ijúpunn-
- ar virðist því hafa tek-
ist vel í vor. Afar brýnt
er að veiðimenn sendi
Náttúrufræðistofnun
merki af fuglum sem
þeir fella. Þessi merki eru í flestum
tilvikum fóthringir, merki á væng
eða litlir radíósendar. Þá vill SKOT-
VÍS jafnframt skora á veiðimenn
að senda hægri væng þeirra ijúpna
sem þeir fella til Ólafs K. Nielsen
hjá Náttúrufræðistofnun. Þessi
gögn veita starfsmönnum Náttúru-
fræðistofnunar ómetanlegar upp-
lýsingar um ferðir fugla og aldur
þeirra. Það er mikið hagsmunamál
fyrir íslenska skotveiðimenn að til
séu áreiðanlegar upplýsingar um
' íslenska ijúpnastofninn, og munu
allar upplýsingar verða enn áreiðan-
legri á næstu árum eftir því sem
magn þessara gagna vex.
Rjúpnaskyttur beittar órétti
í september síðastliðnum var í
Hæstarétti kveðinn upp sýknudóm-
ur í máli sem ákæruvaldið höfðaði
gegn ijúpnaskyttu, vegna meintra
brota skyttunnar á landrétti eig-
anda lögbýlis í Dalabyggð. Andinn
í þessum dómi Hæstaréttar er svip-
•'* aður og í fyrri málum sama eðlis.
Samkvæmt gildandi lögum á eig-
andi eignarlands einkarétt á fugla-
veiðum í landareign sinni, en al-
menningur á rétt til
fuglaveiða í almenn-
ingum og afréttum
utan landareignar lög-
býla, enda geti enginn
sannað eignarrétt sinn
til landsvæðisins. Það
er því augljóst að
sanna þarf beinan
eignarrétt til þess að
sitja einn að veiði-
svæði. Afnotaréttur
eins og afréttarréttindi
duga ekki til. Það er
grundvallarregla í
eignarrétti að sá sem
telur til eignarréttinda
yfír landi verði að færa
fram heimildir fyrir til-
kalli sínu, og að sá sem afsalar landi
geti ekki veitt viðtakanda sínum
víðtækari rétt en hann á sjálfur. í
grein sem Ólafur Sigurgeirsson
héraðsdómslögmaður skrifar í
Morgunblaðið 5. október síðastlið-
inn segir hann m.a.: „Ég dreg hins
vegar þá ályktun af dómnum að
þar sem vafi geti leikið um gildi
landamerkjabréfa fyrir lögbýli sé
heimilt að kanna hvort skortur sé
á grunneignarréttindum fyrir hluta
landsvæðisins. Það eigi alls ekki
bara við um landareignina utan
landarmarka lögbýla, aðeins sönn-
unarstaðan er öðruvísi. Með öðrum
orðum er landamerkjabréf fyrir lög-
býli nægjanleg sönnun fyrir grunn-
eignarrétti, en sá sem véfengir hef-
ur sönnunarbyrðina fyrir slíku.
Landamerkjabréf hins vegar fyrir
land utan landareignar lögbýla er
ekki nóg eitt og sér, heldur verður
eigandinn að sanna grunneignarrétt
til að sitja einn að fuglaveiðum.
Mörg landsvæði, sem eru innan
marka lögbýla í dag kunna að vera
hlutar öræfa án beins eignarréttar
og slíkt þarf að kanna í hveiju til-
felli. „Af þessum orðum Ólafs, og
ef dómur Hæstaréttar um þennan
málaflokk er skoðaður, verður ekki
annað séð en að einhveijar óþekkt-
ar stærðir landsvæða eru lokaðar
skotveiðimönnum, þó svo að allar
líkur séu á að þeir hafi allan rétt á
að stunda þar fuglaveiðar. Iðulega
er verið að stugga við ijúpnaskytt-
um sem eru á veiðum í allt að 5-700
metra hæð yfir sjávarmáli - á gróð-
urlausu landi sem ekki einu sinni
sauðfé sækir á. En ef veiðimenn
leggja leið sína inn á þessar auðnir
verður þetta land allt í einu afar
Er ekki kominn tími til
að endurskoða þau lög,
segir Sigmar B.
Hauksson, sem meina
veiðimönnum að stunda
veiðar á öræfum?
dýrmætt? Vissulega getur land al-
mennt fyrir ofan ákveðna hæðarlínu
verið undirorpið beinum eignarrétti
og almenningur ekki gengið til
veiða á slíku íjalllendi án leyfis lan-
deiganda. En er ekki kominn tími
til að endurskoða þau lög sem bein-
línis meina veiðimönnum að stunda
veiðar á öræfum, fjarri byggð, á
landi sem ekki er nýtt án nokkurn
hátt? Nauðsynlegt er því að hraða
sem mest frumverpi um þjóðlendur
sem forsætisráðherra hefur kynnt,
brýnt er að frumvarp þetta verði
samþykkt sem fyrst, eigi síðar en
fyrir aldamót.
Þingmenn Reykjavíkur og
Reykjaness - takið eftir!
Fyrir nokkrum mánuðum skilaði
samvinnunefnd um svæðisskipulag
miðhálendisins áliti sínu. Flestir
Sigmar B.
Hauksson
nefndarmenn voru fulltrúar sýslna
sem land eiga að miðhálendinu.
Reykvíkingar, Reyknesingar og
Vestfirðingar áttu ekki þar fulltrúa.
í greinargerð nefndarinnar er gert
ráð fyrir því að stjórnsýslan á svæð-
inu eigi að vera í höndum sveitarfé-
laganna sem að hálendinu liggja.
Sami andi er i frumvarpi til laga
sem félagsmálaráðherra lagði fram
um breytingar á sveitarstjórnarlög-
unum. Þetta frumvarp hefur enn
ekki hlotið afgreiðslu á þingi. í
frumvarpinu segir m.a.: „Staðar-
mörk sveitarfélaga sem liggja að
miðhálendi íslands verði framlengd
inn til landsins. Sama gildir um
staðarmörk sveitarfélaga á jöklum.
„í stuttu máli; miðhálendið, sem
nú er að mestu almenningur, skuli
hvað stjórnsýslu varðar falla undir
nokkur sveitarfélög landsins þar
sem innan við 30% þjóðarinnar býr.
Það á að útiloka mikinn meirihluta
þjóðarinnar frá öllum ákvörðunum
um landnýtingar og stjórnsýslu á
miðhálendinu. íslenskir veiðimenn
hafa slæma reynslu af afskiptum
sveitarstjómarmanna af málum er
snerta landréttarmál og nýtingar
náttúrunnar. Sveitarfélög á Austur-
landi úthluta veiðiheimildum til
veiða á hreindýrum. Samkvæmt 8.
grein reglna um stjórn hreindýra-
veiða getur sveitarfélag valið eftir-
farandi leiðir við ráðstöfun veiði-
heimilda sinna: a) ráðið skyttur til
veiða upp í heimildir, b) skipt veiði-
heimildum milli íbúa sveitarfélags-
ins með hiiðsjón af ágangi hrein-
dýra, c) afhent hreindýraráði veiði-
heimildir sínar til sölu á almennum
markaði. Dæmi eru um að hrepps-
nefndir hafi úthlutað einum ákveðn-
um manni meirihluta þeirra dýra
sem komið hafa í hlut hreppsins,
þ.e.a.s. atvinnuveiðimanni, sem
verður að teljast afar vafasamt frá
siðrænu sjónarmiði. Þá hefur verið
óánægja með það þegar arði af
hreindýraveiðum hefur verið skipt
á milli íbúa sveitarfélagsins með
hliðsjón af ágangi hreindýra. Hrein-
dýrin eru eign íslensku þjóðarinnar.
Vitaskuld á að fela hreindýraráði
að selja allar veiðiheimildir til veiða
á hreindýrum á almennum markaði
- annað er hið megnasta óréttlæti.
Varðandi miðhálendið er ekki
annað viðunandi fyrir íbúa Reykja-
víkur, Reykjaness og Vestijarða en
að Alþingi lýsi því yfir með löggjöf
að miðhálendið sé sameign allrar
þjóðarinnar og þar með allar auð-
lindir og náttúruperlur sem þar eru.
Þingmenn Reykjavíkur, Reykjaness
og Vestfjarða geta því með engu
móti stutt frumvarp félagsmálaráð-
herra til laga um breytingar á sveit-
arstjórnarlögum, þ.e.a.s. að fela 40
sveitarfélögum stjórnsýslu hálend-
isins. Annað eru hrein svik við kjós-
endur.
Láttu ekki þitt eftir liggja
Víða um land eru nú skotveiði-
menn „einir upp til fjalla“ og njóta
fegurðar og friðar íslenskrar nátt-
úru. Veiðimaðurinn skynjar um-
hverfi sitt mjög náið. Rjúpnaveiðar
bjóða því upp á holla og skemmti-
lega útiveru. Skotveiðifélag íslands
vill því að lokum hvetja alla veiði-
menn til að ganga vel um íslenska
náttúru. Fátt er hvimleiðara en að
finna gömul og notuð skothylki úti
í íslenskri náttúru. Skot úr hagla-
byssu eru nú nær eingöngu úr
plasti og þetta plast eyðist mjög
seint. Mörgum árum eftir að skytt-
an hefur verið þarna á ferð munu
skothylki sem hún hefur skilið eft-
ir Iiggja þarna. Skotveiðifélag ís-
lands skorar því á alla skotveiði-
menn að taka með sér notuð skot-
hylki, það er pláss fyrir þau á veiði-
stað, þess vegna er pláss fyrir þau
aftur heim. Þá viljum við einnig
hvetja alla skotveiðimenn, sem
finna notuð skothylki eftir aðra
veiðimenn úti á víðavangi, að taka
þau m_eð sér til byggða. Skotveiði-
félag íslands óskar öllum íslensk-
um skotveiðimönnum ánægjulegra
veiðidaga.
Höfundur er formaður
Skotveiðifélags íslands.
DataCard
Plastkortaprentarar
fyrir félaga- og viðskiptakort
Gæðaprentun í lit
Otto B.Arnar ehf.
ÁRMÚLA 29 • 108 REYKJAVÍK
SÍMI 588 4699 • FAX 588 4696
Fylgstu meb í
Kaupmannahöfn
Morgunblabib
fæst á Kastrupflugvelli
og Rábhústorginu
-kjarni málsins!
Lífeyrisþegar huga að myndun
eigin sljórnmálafiokks
SAMSTÖÐU og
einlægan baráttuvilja
lífeyrisþega mátti
greinilega sjá og
heyra á Austurvelli
þriðjudaginn 7. októ-
ber er hæstvirtum
forseta Alþingis og
hæstvirtum fjármála-
ráðherra var afhent
áskorun og krafa líf-
eyrisþega um bættan
lífeyri, meiri skilning
og sanngimi af hálfu
þess opinbera í mál-
efnum þeirra.
Undanfarin ár hafa
lífeyrisþegar vakið at-
hygli á stöðu sinni og
málefnum með greinaskrifum í
blöð og með viðtölum við alþing-
ismenn og aðra ráðamenn en án
árangurs. Nú er mælir þolinmæði
okkar fullur af sviknum loforðum
og ljóst að ráðherrar þessarar
ríkisstjórnar heyra ekki eða
skilja ekki málflutning okkar.
Síðastliðinn laugardag, 4. þ.m.,
var ítarleg grein í Morgunblaðunu
skrifuð af Páli Gíslasyni, formanni
Félags eldri borgara. Greinin er í
megindráttum samantekt á því sem
mest hefur verið fjallað um í fyrri
greinum þeirra sem hafa tjáð sig
um brýnt réttlætismál okkar.
Páll setur fram greinargóða
töflu sem sýnir hvernig jaðar-
skattar reyta af þeim sem geta á
einn eða annan hátt bætt örlitlu
við tekjur sínar. Dæmið hans sýn-
ir að einstaklingur, sem bætir við
sig 10.000 krónum, verður að
borga ríkinu 520 krónur umfram
það sem hann vann sér inn. Sem
sagt að fyrir 10.000 króna laun
verður hann að greiða ríkissjóði
10.520 krónur vegna
jaðarskattsáhrifa.
Þetta er að flestra
mati rán og algjörlega
siðlaust athæfí, sem þó
er gert samkvæmt
reglugerð sem byggð
er á lögum frá Al-
þingi.
Þó má ekki gleyma
höfðingslund ríkis-
stjórnar landsins þegar
hún ákvað að lífeyris-
þegar skyldu fá rúm-
lega 8% hækkun á bót-
um sínum. Kjarabót
upp á um það bil
3-4000 krónur. Þessi
hækkun kom skömmu
eftir að menn í æðstu embættum
landsins fengu tuga þúsunda
hækkun á mánaðarlaun sín.
Sem dæmi má nefna að forseti
Hæstaréttar fékk rúmar 133.000
þúsund krónur í hækkun á mánað-
arlaun sín og þar með samanlagt
496.484 þúsund krónur í grunn-
laun á mánuði. Héraðsdómari fékk
rúmar 74.000 þúsund krónur í
hækkun sinna launa og hefur þá
samanlagt 331.380 krónur í
grunnlaun.
Eftir þá prósentuhækkun, sem
ákveðin var fyrir lífeyrisþega, hefur
einhleypur ellilífeyrisþegi 58.871
krónu á mánuði til að framfleyta
sér. Hann hefur ekki möguleika á
yfn-vinnu eða sporslum umfram
þessa upphæð eins og sjá má af
fyrra dæmi þar sem jaðarskattar
hirða allt og meira til. Hann hefur
ekki efni á að leita sér læknishjálp-
ar þui-fí hann að fara á einkarekna
stofu sem ekki hefur samning við
Tryggingastofnun ríkisins.
Hér er ekki verið að segja að líf-
eyrisþegar eigi að hafa laun dómara
eða ráðherra en þessi viðmiðun er
notuð þar sem þessir menn þiggja
laun úr ríkissjóði líkt og lífeyrisþeg-
ar.
Hæstvirtir ráðherrar. Lítið á
hækkun þá er þér fenguð á mánað-
arlaun yðar nú í sumar og svo þann
Þetta er að flestra mati
rán og algjörlega sið-
laust athæfí, segir Sig-
urður Magnússon, sem
þó er gert samkvæmt
reglugerð sem byggð er
á lögum frá Alþingi.
framfærslulífeyri sem lög og reglur
yðar skammta lífeyrisþegum, ör-
yrkjum og öðrum sem vanmáttar
síns vegna þiggja laun frá Trygg-
ingastofnun ríkisins.
Eins og áður er sagt er mælir
biðlundar og vona okkar fullur. Jað-
arskattanefnd, sem fjármálaráðu-
neytið hefur borið fyrir sig og sagt
í langa tíð að myndi leysa mörg af
jaðarskattavandamálunum, hún
fann enga lausn og er fokin út í
veður og vind.
Nú þegar farið er að styttast í
kosningar eru frambjóðendur farnir
að ókyrrast. Eftirtektarvert er að
ungir sjálfstæðismenn í röðum
frambjóðenda til borgarstjórnar í
Reykjavík fara hamförum yfír því
að kjömefnd hefur bætt nokkrum
fullorðnum og þroskuðum mann-
eskjum á prófkjörslista flokksins
sem verður kosifyum nú á næstunni
og er engu líkara en þeir séu á
móti fullþroskuðu fólki.
Þegar litið er yfir atburðarás síð-
asta þingtímabils hefur fátt gerst
til batnaðar varðandi málefni lífeyr-
isþega og verðum við því að grípa
inn í og beijast á kröftugri hátt en
gert hefur verið fyrir réttlátum kjör-
um í því góðæri sem nú er.
Barátta lifeyrisþega verður öflug-
ust á þann hátt að þeir taki þátt í
kosningunum á næsta ári með fram-
boði sinna manna og einnig í fram-
boði til Alþingis 1999. Með fram-
boði til borgarstjómar myndum við
ná oddaaðstöðu i borgarmálum svo
ekki sé meira sagt.
Hvað varðar kosningar til Alþing-
is 1999 er ljóst að við munum ná
inn mönnum úr okkar hópi sem
væm talsmenn þess hóps sem var
á Austurvelli þriðjudaginn 7. októ-
ber og allra þeirra sem áttu þess
ekki kost að vera þar.
Það kemur svo í ljós er nær dreg-
ur kosningum hvetjir fara fram fyr-
ir okkar hönd. Satt best að segja
höfum við einvala lið og samstillt
til að sitja í borgarstjórn og vinna
þar að okkar málum. Það er orðið
ljóst að lífeyrisþegar verða að hafa
menn við stjórnvölinn í Ráðhúsinu
í Reykjavík og í öðrum sveitarfélög-
um.
Einnig eru í okkar röðum fjölhæf-
ar og reyndar manneskjur til að taka
sæti á Alþingi. Við þuríúm að koma
mönnum að í næstu ríkisstjórn til
að ná árangri í baráttu okkar fyrir
mannsæmandi lífskjörum til handa
sjúkum, fötluðum, öryrkjum, ellilíf-
eyrisþegum og öðrum minnihluta-
hópum í þjóðfélaginu.
Höfundur er fyrrverandi
yfirrafmagnseftirlitsmaður.
Sigurður
Magnússon