Morgunblaðið - 02.12.1997, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 2. DESEMBER 1997 25
ERLENT
Alþjóðlegi
alnæmisdagurinn
VÆNDISKONUR fóru blysfór
um götur rauða hverfisins í
Nýju-Delhí á Indlandi í gær í
tilefni alþjóðlega alnæmidags-
ins, 1. desember. Heilbrigðisyf-
irvöld á Indlandi segja að rúm-
Iega sjö milljónir Indverja séu
sýktar af HlV-veirunni, er veld-
ur alnæmi.
í Víetnam var dagsins minnst
m.a. með því að gefnar voru út
endurskoðaðar tölur um fjölda
sýktra einstaklinga en sam-
kvæmt opinberum spám munu
um 25 þúsund einstaklingar
deyja úr alnæmi í landinu á
næstu þrem árum. Þá er talið
að 140-180 þúsund manns muni
á sama tíma sýkjast af HIV.
Hópur baráttumanna gegn
útbreiðslu sjúkdómsins kom til
Peking í Kína í gær eftir að
hafa verið á ferð um landið
undanfarna viku og hvatt al-
menning til þess að gæta var-
úðar í kynlífsmálum. Hópurinn
lagði upp frá Hong Kong og
ferðaðist með lestum og þykir
för hans til marks um breytt
viðhorf kínverskra stjórnvalda
til alnæmifaraldursins í land-
inu. Chen Minzhang, heilbrigð-
ismálaráðherra, og fjöldi kín-
verskra fréttamanna tóku á
móti hópnum er hann kom til
Peking.
Menningarmálastofnun Sam-
einuðu þjóðanna (UNESCO)
hvetur til þess að alnæmisjúk-
lingar í þriðja heiminum fái not-
ið nýrra aðferða við meðhöndl-
un sjúkdómsins. I yfirlýsingu
frá Federico Mayor, fram-
kvæmdastjóra stofnunarinnar,
segir að það sé bæði siðlaust og
óvarlegt að fólk í ríkum lönd-
um njóti forréttinda í læknis-
meðferð.
Hafna tillögum Isra-
ela um brottflutning
Jerúsalem. Reutere.
HEIMASTJÓRN Palestínumanna
hafnaði í gær tillögum ísraela um
skilyrt brotthvarf hersveita af
svæðum á Vesturbakkanum. Sögðu
Palestínumenn Israela vera að
reyna að breyta gerðum friðar-
samningum.
Tayeb Abdel-Rahim, talsmaður
Yassers Arafats, forseta heima-
stjómarinnar, sagði Israela reyna
að gera alþjóðlega viðleitni til að ná
samkomulagi að engu og þyrla upp
ryki þess í stað.
ísraelar lögðu til á sunnudag að
þeir myndu flytja á brott herlið frá
einum, tilteknum stað á Vestur-
bakkanum, en sögðu ekkert um
hvenær liðsflutningamir færu fram.
Einnig settu þeir fram skilyrði sem
Palestínumenn yrðu að hlíta áður
en nokkur hermaður yrði fluttur á
brott.
Samkvæmt bráðabirgðasam-
komulagi frá 1993 heita ísraelar
brottflutningi frá þrem svæðum á
Vesturbakkanum áður en endanlegt
friðarsamkomulag við Palestínu-
menn verður undirritað, en það á að
verða um mitt ár 1999. Abdel-Ra-
him sagði að það heyrði nú undir
Bandaríkin, helsta sáttasemjarann í
deilu ísraela og Palestínumanna,
„að finna leiðir til þess að frekari
brottflutningur fari fram stig af
stigi.“
Ekkert „leikhlé"
Israelsstjórn hefur ennfremur
heitið því að halda áfram að styrkja
landnám gyðinga á Vesturbakkan-
um. Leiðtogi landnema sagði í gær
að hann hefði nýverið fengið sam-
þykki stjórnarinnar fyrir byggingu
900 heimila í viðbót í Alfei Menashe-
landnáminu í Mið-ísrael. íbúafjöldi
í Alfei Menash mun tvöfaldast þeg-
ar þessi heimili, ásamt öðrum 300
sem samþykkt var að byggja fyrir
þrem vikum,' verða seld.
Abdel-Rahim sagði að stækkunin
í Alfei Menashe sýndi „hinar raun-
verulegu áætlanir þessarar stjórn-
ar, sem leitast við að koma í veg fyr-
ir friðarumleitanir.“ Benjamin Net-
anyahu, forsætisráðherra ísraels,
hefur, frá því hann tók við embætti í
fyrra, framfylgt þeirri stefnu að
stækka landnámssvæði gyðinga.
Hafa bæði Palestínumenn og
Bandaríkjamenn mótmælt þeirri
stefnu og hvatt til „leikhlés" varð-
andi byggingaframkvæmdir til þess
að deiluaðilar geti unnið traust
hvors annars.
Samskiptaráðherra Israels,
Limor Livnat, sagði í gær að eins og
sjá mætti í fimmtu málsgrein sam-
þykktar stjórnarinnar yrði „ekkert
leikhlé í landnáminu."
Reuters
Borís Jeltsín kemur til
Svíþjóðar í dag
• •
Oryggis-
trygging-
ar ræddar
Moskvu. Reuters.
BORIS Jeltsín Rússlandsforseti
hyggst reyna að fá sænsk stjórn-
völd til að brjóta ísinn í samskipt-
um Rússa við Eystrasaltslöndin
þrjú í heimsókn hans til Svíþjóðar,
sem hefst í dag. Leiðtogi Rúss-
lands hefur ekki sótt Svia heim frá
því að Nikulás II Rússakeisari
kom til Svíþjóðar árið 1909. Heim-
sókn Jeltsíns stendur í þrjá daga
og hefur hún verið stytt nokkuð og
dregið úr ferðum innan Svíþjóðar
til að ofbjóða ekki heilsu Rúss-
landsforseta.
„Vera kann að við ræðum nýj-
ustu tillögu okkar um að auka ör-
yggi Eystrasaltsríkjanna," sagði
Jeltsín í gær en Rússar hafa boðið
ríkjunum þremur, Eistlandi, Lett-
landi og Litháen, svokallaðar ör-
yggistryggingar, sem þau hafa öll
hafnað. Sagði Jeltsín að sterk
staða Svíþjóðar á Eystrasalts-
svæðinu væri alkunn og að hann
væri þess fullviss að Svíar myndu
reyna að koma til aðstoðar við að
bæta samskiptin á svæðinu.
A
Agreiningi um EMU-ráð
vísað til leiðtogafundar?
Brussel. Reuters.
Austurríki fullgilt
Schengen-ríki
Vín. Reuters.
SVO kann að fara að það komi í hlut
leiðtoga aðildarríkja Evrópusam-
bandsins að leysa deiluna um
óformlegt ráðherraráð væntanlegra
aðildarríkja Efnahags- og mynt-
bandalags Evrópu (EMU), sem
Frakkland og Þýzkaland vilja koma
á fót. Ekki náðist samkomulag um
ráðið á fúndi efnahags- og fjármála-
ráðherra ESB-ríkja í Brussel í gær.
Ekki hægt að vera
bæði inni og úti
Ríkin fjögur, sem líklegt er að
verði utan EMU í fyrstu, þ.e. Bret-
land, Danmörk, Svíþjóð og Grikk-
land, hafa mótmælt því að eiga ekki
aðild að ráðinu, sem Frakkar og
Þjóðverjar vilja nota til að sam-
ræma stefnu EMU-ríkjanna í efna-
hags- og peningamálum.
Theo Waigel, fjármálaráðherra
Þýzkalands, sagði í gær að ríki, sem
yrðu utan EMU, ættu ekki að fá að
hafa áhrif á stefnumótun aðildar-
ríkjanna í málefnum myntbanda-
lagsins. „Enginn getur hindrað
EMU-ríkin í að koma saman með
óformlegum hætti. Það er ekki
hægt að vera inni og úti á sama
tíma,“ sagði Waigel.
Árangur varðandi
samræmingn í skattamálum
Meiri árangur náðist á fundi ráð-
herranna í gær varðandi samræm-
ingu í skattamálum innan ESB. Mál-
ið er viðkvæmt, en svo virtist sem
samkomulag myndi nást um tak-
markaðar aðgerðir til að hindra að
ríki ESB undirbjóði hvert annað með
skattatilboðum til erlendi-a fjárfesta.
Jafnframt er rætt um að komið
verði á lágmarksstaðgi'eiðsluskatti í
ESB, eða þá sameiginlegu skýrslu-
gerðarkerfi til að koma í veg fyrir
undanskot frá staðgreiðslu. Jafn-
framt er í tillögunum, sem ráð-
herraráðið hefur
til meðferðar,
gert ráð fyrir að
fyrirtæki, sem
starfa í fleiri en
einu landi innan
ESB, megi færa
vexti og risnu-
greiðslur milli
landa án tvísköttunar.
Rætt um nýjan
bankastjóra EBRD
Fjármálaráðherramir ræddu
hver ætti að taka við stöðu aðal-
bankastjóra Evrópubankans
(EBRD) í London. Samkomulag lá
ekki fyrir í fundarlok.
AUSTURRÍKI er frá og með deg-
inum í gær fullgilt aðildarríki
Schengen-samningsins um afnám
vegabréfaeftirlits á landamærum.
Enn hefur þó vegabréfaeftirliti á
landamærum Austurríkis og ann-
arra Schengen-
ríkja ekki verið
aflétt að fullu.
Austurríki er
níunda ríkið, sem
tekur fullan þátt í
framkvæmd
Schengen. Hin
átta eru Benelux-
löndin, Þýzkaland, Frakkland,
Spánn, Portúgal og Italía.
I gær vai- hætt að skoða vegabréf
farþega frá öðrum Schengen-ríkjum
á alþjóðlega flugvellinum í Vínar-
borg og jafnframt var vegabréfaeft-
irliti hætt á minni eftirlitsstöðvum á
þýzku og ítölsku landamæranum.
Eftirliti á stærri landamærastöðv-
um verðm* ekki aflétt fyrr en 31.
marz á næsta ári.
Bætt eftírlit, en ekki
nýtt jámljald
Þýzkaland, sem á 816 kílómetra
löng landamæri að Austurríki, hef-
ur lýst áhyggjum af því að austur-
rísk yfirvöld hafi ekki nógu gott eft-
irlit með austurlandamærunum,
sem eru 1.260 kílómetra löng og
liggja að Tékklandi, Slóvakíu, Ung-
verjalandi og Slóveníu. Þýzk stjóm-
völd hafa haft áhyggjur af að ólög-
legir innflytjendur frá Austur-Evr-
ópu kæmust til Þýzkalands í gegn-
um Austurríki.
Karl Schlögl, innanríkisráðherra
Austurríkis, sagði í gær að stjórn-
völd myndu leggja 2,8 milljarða
schillinga, u.þ.b. 16 milljarða króna,
í bætt eftirlit á austurlandamæran-
um. „Við megun þó ekki reisa nýtt
járntjald," sagði Schlögl.
*★★★★
EVRÓPA^