Morgunblaðið - 16.12.1997, Qupperneq 10

10 ÞRIÐJUDAGUR 16. DESEMBER 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Hörð gagnrýni minnihluta við aðra umræðu um háskólafrumvarp
Kaílinn um
stj órn ríkishá-
skóla einkum
gagnrýndur
ÖNNUR um-
ræða um frum-
varp til laga um
háskóla fór fram
á Alþingi í gær.
Minnihluti
menntamála-
nefndar lýsir í
nefndaráliti sínu
yfír fullri and-
stöðu við tvö efn-
isatriði frum-
varpsins. Minni-
hlutinn gagnrýnir í fyrsta lagi það
sem hann kallar ofstjórnaráráttu
gagnvart háskólastiginu og segir
að sú ofstjóm komi fram i ýmsum
greinum frumvarpsins, m.a. því
ákvæði sem kveði á um að mennta-
málaráðherra skuli skipa tvo full-
trúa í háskólaráð. Þá gagnrýnir
minnihlutinn 19. gr. og 26. gr.
frumvarpsins og segir að verði þær
greinar að lögum komi ekkert í veg
fyrir að lögð verði á skólagjöld í
opiriberum skólum.
í nefndaráliti meirihluta mennta-
málanefndar segir hins vegar að
með frumvarpinu sé lagt til að sjálf-
stæði háskóla verði eflt og ábyrgð
þeirra aukin jafnframt því sem há-
skólunum sé veitt víðtækara umboð
til fjármálaumsýslu. Þá ítrekar
meirihlutinn að um rammalöggjöf
sé að ræða og að það sé skilningur
hans að með gjaldtöku af nemend-
um í ríkisháskólum sé átt við gjald-
töku vegna þeirrar þjónustu sem
nemendum sé veitt.
Komið til móts við
gagnrýni frá HÍ.
Sigríður Anna Þórðardóttir,
þingmaður Sjálfstæðisflokks og
formaður menntamálanefndar,
kynnti einstakar breytingartillögur
stjórnarmeirihlutans, en hann legg-
ur m.a. til að við 14. grein frum-
varpsins bætist við ný málsgrein
þar sem mælt sé fyrir um að rektor
verði ekki leystur frá störfum án
þess að slíkt sé borið undir háskóla-
ráð og hljóti samþykki meirihluta
þess. Er ákvæðinu ætlað að taka
af allan vafa um að ekki verði unnt
að leysa rektor frá störfum án sam-
þykkis meirihluta háskólaráðs.
Sigríður Anna sagði að með
breytingartillögum sínum væri
meirihluti menntamálanefndar að
koma til móts við gagnrýni forráða-
manna Háskóla íslands sem einkum
snerist um þann kafla frumvarpsins
sem fjallar um
stjórn ríkishá-
skóla. Telur Sig-
ríður að þar með
sé þokkalegri sátt
náð um helstu
ágreiningsefni
þessa máls við
Háskólann.
Gjaldtaka eigi
aðeins við um
einkaskóla
Svanfríður Jónasdóttir, þingmað-
ur Þingflokks jafnaðarmanna,
mælti fyrir minnihlutaáliti mennta-
málanefndar. Sagði hún m.a. að það
mætti til sanns vegar færa að breyt-
ingartillögur meirihlutans kæmu
örlítið til móts við gagnrýni for-
svarsmanna Háskóla Islands, en
eftir stæði að frumvarpið væri í
raun hálfgert klúður hvað varðaði
kaflann um stjórn ríkisháskóla.
Svanfríður gagnrýndi m.a. það
ákvæði í stjórnarkafla frumvarpsins
sem leggur til að menntamálaráð-
herra skuli skipa tvo fulltrúa í há-
skólaráð. Sagði hún að þarna væri
um algjöra stefnubreytingu að ræða
þar sem ráðherra gæti með svo
beinum hætti hlutast til um innri
mál háskólanna. Leggur minnihlut-
inn því til að það komi ákvæði um
það í sérlögum, samþykktum eða
skipulagsskrám hvers háskóla að
þeir fulltrúar sem ráðherra skipi í
háskólaráð skuli vera tilnefndir af
aðilum sem þekki til mála innan
viðkomandi háskóla.
Svanfríður gagnrýndi einnig það
ákvæði frumvarpsins sem kveður á
um að ráðherra skuli skipa rektor
til fimm ára samkvæmt tiinefningu
viðkomandi háskólaráðs eftir nánari
ákvæðum í sérlögum hvers skóla.
Sagði hún að með þessu væri verið
að gera rektora háskólanna að
embættismönnum sem mennta-
málaráðherra hefði boðvald yfir.
Leggur minnihlutinn því til að í
sérlögum hvers háskóla verði tekið
á því hvernig kveðið skuli á um
stöðu rektors.
Þá sagði Svanfríður að með
frumvarpinu væri verið að opna á
skólagjöld í opinberum skólum.
Leggur minnihlutinn því m.a. til að
orðalagi verði breytt í 19. grein
frumvarpsins sem tryggi að gjald-
taka vegna náms eigi aðeins við
um einkaskóla en ekki opinbera
skóla.
r>. .r......
P§ L: vj líÁ :n: Y. .
ALÞINGI
Á GJAFVERÐI
KF-265
| Kælir 197 Itr. Frystir 55 Itr.
HxBxD 146.5 x 55 x 60
TILBOÐ
Aðeins
54.990,- *
Það eru nýjar glæsilegar
innréttinqar í öllum 20 gerðum
kæliskápanna.
fyrsta flokks frá "“*•
IFDniX
HÁTÚNI6A REYKJAVÍK SÍMI 552 4420
Steingrímur J.
gagnrýnir fjar-
veru ráðherra
STEINGRÍMUR J. Sigfússon, þing-
maður Alþýðubandalags og óháðra
gagnrýndi, þá Davíð Oddsson for-
sætisráðherra og Áma Johnsen,
þingmann Sjálfstæðisflokks, í fyrir-
spurnartíma á Alþingi í gær, fyrir
að hafa verið fjarverandi við at-
kvæðagreiðslu fjárlagafrumvarps-
ins eftir aðra umræðu síðastliðinn
laugardag. Vísaði Steingrímur í
þingsköp Alþingis þar sem segir
m.a. að þingmanni sé skylt að vera
viðstaddur og taka þátt í atkvæða-
greiðslu nema hann hafi lögmæt
forföll eða fararleyfi. Sagði Stein-
grímur að Davíð og Árni hefðu
ekki haft fjarvistarleyfi þennan
umrædda dag.
Steingrímur taldi sig hins vegar
hafa skýringar á því hvað kynni
að hafa valdið ijarveru þingmann-
anna. Vitnaði hann í fjölmiðla um
helgina og sagði að þar hefði verið
greint frá því að Árni Johnsen hefði
verið á Stórhöfða í Vestmannaeyj-
um á hlýða á tónlist og Davíð Odds-
son hefði verið að lesa úr smásagna-
safni sínu á Gráa kettinum.
Sagði Steingrímur það vera lítils-
virðingu við þingið að forsætisráð-
herra skyldi hafa verið að lesa upp
úr smásagnasafni sínu á „einhverj-
um gráum ketti úti í bæ,“ í stað
þess að vera viðstaddur atkvæða-
greiðslu fjárlagafrumvarpsins.
Davíð Oddsson forsætisráðherra
Morgunblaðið/Þorkell
ORÐASKIPTI urðu á Alþingi
i gær um mætingu þingmanna
og aga í þinginu.
sagði það sjálfsagt að halda sig við
aga í þingsalnum yrði það megin-
reglan að þannig yrði fylgst með
öðrum mönnum. „Eg veit að hátt-
virtur þingmaður hefur verið eins
og grár köttur hér í ræðustólnum
að öðru jöfnu, en ég skal svo sann-
arlega halda mér við aga ef aðrir
menn gera hið sama.“
Alþingi
Dagskrá
ÞINGFUNDUR Alþingis hefst
kl. 10.30 í dag. Eftir atkvæða-
greiðslu um einstök mál verða
eftirfarandi mál á dagskrá:
1. Skýrsla umhverfisráð-
herra um rammasamning Sam-
einuðu þjóðanna.
2. Hollustuhættir oc heil-
brigðiseftirlit.
3. Sóknargjöld og kirkju-
garðar.
4. Stjórn fiskveiða.
5. Fjáraukalög.
6. Eftirlitsstarfsemi hins
opinbera.
Alþingi
Tillögur
minnihluta
felldar
ANNARRI umræðu um frum-
varp til fjárlaga fyrir árið
1998 lauk síðdegis á laugar-
dag með atkvæðagreiðslu um
þær breytingartillögur sem
fram hafa komið við frum-
varpið. Við atkvæðagreiðsl-
una voru breytingartillögur
minnihluta fjárlaganefndar
og einstakra þingmanna
felldar en tillögur stjórnar-
meirihlutans í fjárlaganefnd,
um 1.559 milljóna króna
hækkun frá því sem gert var
ráð fyrir í fjárlagafrumvarp-
inu í haust, náðu fram að
ganga.
Onnur umræða um fjár-
lagafrumvarpið hófst á föstu-
dag og stóð fram til kl. tvö
aðfaranótt laugardags. Hún
snerist einkum um gjaldahlið
frumvarpsins en umræða um
tekjuhlið þess bíður 3. um-
ræðu sem á að hefjast kl.
10.30 næstkomandi föstudag.
Hestamenn noti
hlífðarhjálma
KRISTÍN Halldórsdóttir,
þingmaður Kvennalistans, er
fyrsti flutningsmaður frum-
varps til laga um hjálmanotk-
un hestamanna sem nú hefur
verið lagt fram á Alþingi.
Með frumvarpinu er lagt til
að menn á hestbaki skuli bera
viðurkenndan hlífðarhjálm á
höfði. Skal forráðamaður
barns sjá um að barnið fylgi
því ákvæði. Lagt er til að
lögin öðlist þegar gildi en að
ekki skuli þó refsa fyrir brot
á lögunum fyrr en eftir 1.
janúar árið 2000.
I greinargerð frumvarps-
ins segir m.a. að mörg dæmi
séu til um að menn hafi slas-
ast eða jafnvel látið Hfið eftir
að hafa lent í slysi tengdu
hestamennsku. í mörgum til-
fellum hefði mátt koma í veg
fyrir alvarlegar afleiðingar
með meiri varúðarráðstöfun-
um. „Mesta hættan er í sam-
bandi við höfuðmeiðsl og því
sjálfsagt að draga úr henni
eins og kostur er,“ segir í
greinargerð. „Besta ráðið til
þess er notkun hlífðarhjálma
sem vissulega hefur farið
vaxandi á undanförnum
árum en er þó hvergi nærri
nógu almenn. Lögfesting
skyldunotkunar hjálma virð-
ist nauðsynleg til úrbóta í
þessu efni og er í rauninni
sjálfsögð á sama hátt og öku-
menn vélhjóla eru skyldaðir
til að nota öryggishjálma."
Níu frumvörp
samþykkt
NIU lagafrumvörp voru sam-
þykkt sem lög frá Alþingi í
gær, þar á meðal voru ný lög
um rafræna eignarskráningu
verðbréfa og ný lög um ríkis-
ábyrgðir, þar sem skilyrði
um afgreiðslu ríkisábyrgða
til þriðja aðila eru þrengd frá
þvi sem nú er.
Flest hinna lagafrumvarp-
anna fólu í sér breytingar á
núgildandi lögum, þ.e.a.s.
breytingu á lögum um Bjarg-
ráðasjóð, breytingu á lögum
um spilliefnagjald, breytingu
á lögum um lífeyrissjóð
bænda, breytingu á lögum
um veiðar í fiskveiðiland-
helgi íslands, breytingu á
lögum um lögskráningu sjó-
manna og breytingu á lögum
um fangelsi og fangavist.
Loks samþykkti Alþingi laga-
framvarp um veitingu ríkis-
borgararéttar til 83 einstakl-
inga.