Morgunblaðið - 11.01.1998, Side 32

32 SUNNUDAGUR 11. JANÚAR 1998
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
MARIE TUVNES
THORODDSEN
' Marie Tuvnes
I Thoroddsen
fæddist á Fröya í
Þrændalögum, Nor-
egi, 8. júlí 1912. Hún
lést á Hrafnistu í
Hafnarfirði 3. janúar
síðastliðinn. Foreldr-
ar hennar voru Hans
Anker Tuvnes,
skipasmiður á Fröya,
og Anna Margrethe
Utseth. Systkini
hennar voru Arne,
I Haakon, Kristian og
Nikoline.
Eiginmaður Marie
var Jean Valgard Thoroddsen, f.
27. júlí 1906, d. 10. júní 1978.
Hann starfaði hjá Rafmagns-
veitu Reykjavíkur og Rafmagns-
eftirliti ríkisins 1936-1938, VAR
rafveitustjóri í Hafnarfirði 1938-
1961, yfirverkfræðingur hjá Raf-
magnsveitu Reykjavíkur 1961-
1964, slökkviiiðssljóri í Reykja-
vík 1964-1966 og rafmagnsveitu-
stjóri ríkisins 1966-1976. Börn
þeirra eru: 1) Anna Margrét
Thoroddsen, ritari, f. 8. nóv.
1935, gift Sverri Sigmundssyni,
tæknifræðingi. 2)
Björn Thoroddsen,
flugstjóri, f. 11. aprfl
1937, kvæntur Mar-
gréti Lindu Gunn-
laugsdóttur Björns-
son, hönnuði. 3) Sig-
urður Thoroddsen,
arkitekt, f. 17. apríl
1940, kvæntur Sig-
rúnu Magnúsdóttur,
húsmóður. 4) Þórdís
Thoroddsen, flug-
freyja, f. 30. ágúst
1947, gift Jóni B.
Jónassyni, lögfræð-
ingi. Barnabörn
Marie eru 14 og langömmuböm-
in em orðin 7.
Marie var húsmóöir frá því að
hún kom til ísiands árið 1936, en
mestallan búskap sinn bjó hún í
Hafnarfirði eða frá 1938-1987.
Hún fiuttist þá til Reykjavíkur
og bjó þar til ársins 1995. Frá
1995 dvaldist hún á Hrafnistu í
Hafnarfirði.
Bálför Marie Tuvnes Thorodd-
sen fer fram frá Fossvogskirkju
mánudaginn 12. janúar og hefst
athöfnin klukkan 13.30.
Mig langar til að minnast
nokkrum orðum hennar ömmu
minnar, Marie Tuvnes Thorodd-
sen, sem lést hinn 3. janúar síðast-
liðinn.
Amma fæddist í Noregi og
kynntist hún afa þegar hann var
þar við nám. Fluttust þau hingað
1936 með móður mína, Önnu, sem
þá var á fyrsta ári. Þótt hún hafi
, búið meira en 60 ár hér á íslandi
leit hún alltaf fyrst og fremst á sig
sem Norðmann. Hún og afi byggðu
sér hús við Suðurgötu 66 í Hafnar-
firði og bjuggu þar meðan afi var á
lífi. Lýsti hún oft fyrir mér hvemig
þau fluttust fyrst í kjallarann áður
en þakið var komið á húsið. A
nokkrum árum kláruðu þau síðan
húsið og bjó hún afa þar glæsilegt
heimili. Það var alltaf mikið ævin-
týri sem barn að koma í jólaboðið á
jóladag. Á jólatrénu héngu pokar
með góðgæti, eldur logaði í amin-
um, ijúffengur matur á borðum og
vindlareykur í lofti.
Amma hafði gaman af því að
ferðast og naut hún þess að fara til
t
Ástkær móðir okkar .tengdamóðir, amma og
langamma,
SIGRÚN FINNSDÓTTIR
frá Skriðuseli
f Aðaldal,
Kleppsvegi 68,
Reykjavík,
verður jarðsungin frá Áskirkju þriðjudaginn
13. janúar kl. 13.30.
Þeim, sem vildu minnast hennar, er bent á Krabbameinsfélagið.
Hallfríður F. Elíasdóttir, Guðmundur Haraldsson,
Svava Eyland,
Katrfn B. Eyjólfsdóttir,
Helga Sigurðardóttir,
Þorfinnur Jóhannsson,
Már Jóhannsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
Ólöf G. Elíasdóttir,
Jenný S. Elíasdóttir,
Elfas Elíasson,
Kristján S. Elíasson,
Jens Elfasson,
Aðalsteinn Elfasson,
Margrét Elíasdóttir,
Marfna Elíasdóttir,
t
Ástkær faðir okkar, fósturfaðir, afi og langafi,
HRÓBJARTUR LÚTHERSSON
fyrrv. heilbrígðisfulltrúi,
lést á dvalarheimilinu Seljahlíð laugardaginn
3. janúar síðastliðinn.
Útförin fer fram frá Bústaðakirkju þriðjudaginn
13. janúar kl. 13.30.
Fyrir hönd aðstandenda,
Steinunn Hróbjartsdóttir, Lúther Hróbjartsson,
Hróbjartur Jónatansson, Valgerður Jóhannesdóttir,
Jóhann Egill Hólm,
Pjetur E. Árnason,
Agnar Þ. Árnason,
Áslaug Árnadóttir,
Hróbjartur Lúthersson,
Helga Jónsdóttir,
Unnur Hansdóttir,
Lára Ingólfsdóttir,
Sigurður Harðarson,
Anna Rósa Þórðardóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
framandi landa með afa. Einnig fór
hún reglulega til Noregs og hélt
alltaf góðu sambandi við fólkið sitt
þar. Oft stytti hún skammdegið
með ferðum til suðlægra landa,
fyrst með afa, en eftir að hann dó á
eigin vegum og með skyldmennum.
Hún amma var sterkur persónu-
leiki og fór ekki á milli mála þegar
hún var nærstödd. Hún hafði
ákveðnar skoðanir og var ekkert
að fara í launkofa með þær. Hún
hafði gaman af því að segja frá og
var yfirleitt miðdepilinn þar sem
hún var stödd.
Amma Maja greindist með ill-
kynja æxli síðastliðið haust og voru
síðustu mánuðirnir erfiðir. Varð
henni tíðrætt um afa og var hann
henni greinilega ofarlega í huga.
Elsku amma mín. Eg gleymi
aldrei okkar síðasta samtali,
nokkrum dögum áður en þú lést.
Þú veltir fyrir þér hvort teldð hefði
verið á þínu lokastríði á annan hátt
í Hollandi, þar sem ég var við nám,
en gert er hér á landi og sagði ég
þér að svo hefði ekki verið. Þegar
hvíldin loksins kom var hún þér
kærkomin. Guð veri með þér, elsku
amma mín.
María Sverrisdóttir.
Með nokkrum orðum vil ég
kveðja tengdamóður mína, Marie
Tuvnes Thoroddsen, sem lést á
Hrafnistu í Hafnarfirði 3. janúai-
sl., eftir stutt en erfið veikindi og
þakka henni samfylgdina og vel-
vilja í minn garð um langt árabil.
Það var fyrir um það bil 35 ár-
um, sem ég fyrst kom á heimili
þeirrra Marie og Valgarðs
Thoroddsen á Suðurgötu í Hafnar-
firði. Þegar ég lít til baka sé ég að
það hlýtur að hafa verið þeim mikið
áhyggjuefni þegar 17 ára gamall
menntaskólastrákur tók að draga
sig eftir 15 ára gamalli dóttur
þeirra, sem var yngst bama þeirra
og bjó ein ennþá heima hjá foreldr-
um sínum. Hins vegar tóku þau
mér ávallt vel og það var aðeins
þegar ég var farinn að halda vöku
fyrir þeim og dótturinni seint á
kvöldin, að mér var kurteislega
bent á hvað klukkan væri orðin.
Á glæsilegu heimili þeirra Marie
og Valgarðs í Suðurgötu ríkti festa,
bæði varðandi umgengni og hátt-
semi alla. Ekki þannig að heimilis-
lífið væri þvingað eða samskiptin
stirð heldur miklu frekar á þann
veg að það veitti bæði heimilisfólki
og þeim sem þar komu þá tilfinn-
ingu að hér væri tryggt og gott að
vera. Þau hjón höfðu byggt húsið
fljótlega eftir að þau fluttu heim að
loknu námi Valgarðs í Noregi. Frá
húsinu var fagurt útsýni yfir höfn-
ina í Hafnarfirði og Marie, sem var
dóttir skipasmiðs og alin upp við
báta og opið haf, kunni vel að meta
það.
Á árinu 1978 lést Valgarð
skyndilega á heimili sínu.
Nokkrum árum eftir lát hans seldi
Marie hús sitt í Hafnarfirði og
keypti sér íbúð á tíundu hæð í Sól-
heimum í Reykjavík þar sem hún
hafði stórkostlegt útsýni yfir sund-
in og fjöllin. Hún bjó síðan með
glæsibrag í Sólheimum um nokk-
urra ára skeið, en aldur og þó eink-
um augnsjúkdómur leiddu til þess
að hún ákvað að flytja á Hrafnistu í
Hafnarfirði þar sem hún undi hag
sínum vel.
Marie var um margt einstök
kona. Hún var alla tíð afar glæsileg
og bar sig tiginmannlega. Aldurinn
bar hún með slíkri reisn að aðdáun
og undrun sætti. Hún lagði mikið
upp úr því að líta sem best út og
búa sig í samræmi við það. Slíkt er
vafalaust kallað hégómi af mörgum
en í hennar huga var þetta spum-
ing um sjálfsvirðingu. Sjálfsvirðing
hennar og virðing hennar fyrir eig-
inmanni sinum og fjöiskyldu var
mikil. Jafnframt þessu var Marie
skapmikil kona og þegar þessir
tveir eiginleikar fóru saman, gat
það stundum leitt til árekstra við
þá sem ekki voru henni að skapi
eða sýndu ekki þá framkomu sem
henni þótti sæma hverju sinni.
Þetta var óhjákvæmilegt en hins
vegar er það svo, að án þessara
eiginleika verður einstaklingurinn
oft ósköp litlaus og það var Marie
sannarlega ekki. Þótt stundum
skærist í odda skynjaði maður
ávallt, að Marie væri reiðubúin að
láta væringar niður faUa.
Enda þótt Marie hafi búið á Is-
landi í meira en 60 ár og væri ís-
lenskur ríkisborgari, fann maður
ávallt að hún var mjög stolt af sín-
um norska uppruna. Leiddi þetta,
frekar í gamni en alvöru, stundum
til samanburðar á þjóðunum tveim-
ur, sem ekki var okkur aUtaf hag-
stæður. Hún fylgdist vel með því
sem gerðist í Noregi og fagnaði
velgengni Norðmanna á hvaða
sviði sem var; hvort sem það var
sigur í Eurovision-keppni, ólymp-
íumót á skíðum eða eitthvað annað
sem ástæða var tU að gleðjast yfir.
Hún sótti ættingja sína í Noregi oft
heim og hélt við þá góðu sambandi
tU hinstu stundar. Henni varð tíð-
rætt um bemskuheimiU sitt á
Fröya í Þrándheimsfirði og á ég
margar góðar minningar um
skemmtilegar frásagnir hennar frá
þeim dögum. Hún var af alþýðu-
fólki komin sem aflaði sér lífsviður-
væris með sjósókn og landbúnaði
eins og tíðkaðist hér á landi.
Tengdamóðir mín var óvenju
sterk kona bæði andlega og líkam-
lega. Þegar hún lagðist banaleguna
og ljóst var að hverju stefndi, tók
hún því með slíkri stillingu að með
ólíkindum er. I síðasta skipti sem
ég hitti hana, meðan hún mátti
mæla, hvíslaði hún sárþjáð að mér,
að sér þætti ekki gaman að vera
svona komin. Maður getur hins
vegar frekar sætt sig við slíkt þeg-
ar oft hefur verið gaman á lífsleið-
inni og sannarlega var oft gaman
hjá tengdamóður minni. Það var
gaman að ærslast sem ung stúlka á
Fröya, eða ferðast á opnum pallbfl
með Valgarð og krökkunum og
tjalda á pallinum, fara á Rafveitu-
dansleik með Valgarð eða bara
hitta kátt og gott fólk. Og þá hló
hún Marie sínum smitandi innilega
hlátri.
Hafðu bestu þakkir fyrir sam-
fylgdina, kæra tengdamóðir.
Jón B. Jónasson.
Hún Maja mágkona mín er látin.
Maja var ekki aðeins mágkona mín
heldur vorum við mjög góðar vin-
konur.
Dauðastríð hennar var ekki
mjög langt en erfitt. Þó Maju sé
sárt saknað af ættingjum og vinum
samgleðjumst við henni að vera
laus við þjáningar og halda aftur til
fundar við Valgarð, sem hún unni
hugástum og var búin að syrgja í
nærri 20 ár.
Hjónaband Valgarðs og Maju
var mjög farsælt. Þau voru sér-
staklega samrýnd og eignuðust 4
mannvænleg og yndisleg böm og
marga afkomendur, sem öll eru
mætir þjóðfélagsþegnar.
Maja var af norsku bergi brotin,
fædd og uppalin á Fröya, eyju rétt
fyrir utan Þrándheim, en Valgarð
kynntist henni í Þrándheimi, þar
sem hann var við nám í rafmagns-
verkfræði. Þau giftust í Noregi ár-
ið 1935, en fluttu til íslands ári síð-
ar og komu þá með frumburðinn,
yndislega litla stúlku, Önnu Mar-
gréti.
Maja var yngst af sínum systkin-
um og eina dóttirin og hlýtur að
hafa verið erfitt fyrir foreldra
hennar að sjá á bak henni til ann-
ars lands. Einnig fyrir Maju að
flytja frá ættlandi sínu og skyld-
mennum. En þó hún saknaði Nor-
egs, tók hún strax ástfóstri við ís-
land og samlagaðist fljótt íslenskri
fjölskyldu Valgarðs.
Á styrjaldarárunum gat hún lítið
samband haft við fjölskyldu sína í
Noregi, en eftir stríð fóru þau Val-
garð margsinnis til Noregs og
einnig fór Maja til æskustöðva
sinna á Fröya með böm sín og
barnaböm eftir að hún varð ekkja.
Ég sá Maju fyrst, þegar þau Val-
garð fluttust til íslands árið 1936.
Ég var í fyrstu hálffeimin við þessa
útlendu mágkonu mína en það lag-
aðist fljótt og urðum við bestu vin-
konur. Maja samdi sig fljótt áð ís-
lenskum siðum og eignaðist marga
vini hér á landi. Hún var frjálsleg í
framkomu, hafði sérstaka kímni-
gáfu og átti sérstaklega auðvelt
með að umgangast fólk.
Valgarð og Maja bjuggu lengst
af í Hafnarfirði, þar sem Valgarð
var rafveitustjóri um árabil. Þau
byggðu sér fallegt hús að Suður-
götu 66. Þar ræktuðu þau fallegan
garð og heimili þeirra var sérstak-
lega notalegt, enda Maja fyrir-
myndar húsmóðir. Hún var mikil
hannyrðakona og oft sat Valgarð
við flygilinn og lék ljúfa tónlist, ef
mann bar að garði.
Nokkmm árum eftir að Valgarð
dó seldi Maja húsið og flutti til
Reykjavíkur að Sólheimum 23. Ég
held að hún hafi samt alltaf saknað
Hafnarfjarðar og þegar sjónin fór
að daprast sótti hún um vist að
Hrafnistu í Hafnarfirði. Þar dvald-
ist hún síðustu árin við nokkuð
góða heilsu og naut efri áranna.
Maja vakti ætíð sérstaka athygli
fyrir hve vel hún bar sig og var fal-
lega klædd. Hún hafði yndi af að
dansa og þó hún væri komin á ní-
ræðisaldur bar hún sig sem ung
stúlka á dansgólfinu.
I júní sl. mætti Maja í afmæli
mitt glæsileg að vanda, en um 4
mánuðum síðar uppgötvaðist sú
meinsemd, sem leiddi hana til
dauða.
Ég vil þakka Maju sérstaklega
fyrir þann hlýhug, sem hún bar til
foreldra minna, enda kom það
skýrt fram í útvarpsviðtali, sem
Sveinn Sæmundsson átti við hana á
þjóðhátíðardegi Norðmanna, 17.
maí, fyrír mörgum árum.
Við Einar sendum bömum Maju
og öðrum aðstandendum innilegar
samúðarkveðjur og minnumst
hennar með söknuði.
Margrét Thoroddsen.
Það er sjaldgæft að eignast nýja
vini þegar komið er hátt á níræðis-
aldurinn. En þannig lít ég á kynni
mín af Maríu Thoroddsen. Við vor-
um búsettar á Hrafnistu í Hafnar-
firði og þekktumst ekkert áður en
þangað kom. Ég veitti Maríu strax
athygli vegna þess hve glæsilega
hún bar aldurinn. Hún var ein
þeirra kvenna sem alltaf verða fal-
legar, hversu gamlar sem þær
verða. Af tilviljun sátum við saman
við matborð. „Hvað á ég að segja
við þessa fálátu norsku konu?“
hugsaði ég með mér og um leið sá
ég að mín eigin ósk gæti ræst. Mig
langaði að tala um Noreg við ein-
hvem. Ég átti tvo syni og mörg
bamaböm í því landi. En hver
kærir sig um að ræða um fjarlægt
land? Síst gamalt fólk. En við Mar-
ía fórum að tala um Noreg og auð-
heyrt var að það land stóð hjarta
hennar næst. Hún sagði mér frá
stóm eynni Fröja í Þrándheims-
firði og sýndi mér myndir af reisu-
legu setri ættar sinnar. Þar var
bæði rekin útgerð og landbúnaður,
reglulegt höfðingjasetur.
Einu sinni vomm við María að
horfa á myndband af Þrándheims-
dómkirkju, þjóðarhelgidómi Norð-
manna. í þeirri kirkju var María
gift Valgarð Thoroddsen. Það birti
yfir svipnum þegar hún rifjaði upp
þær liðnu stundir. Hún fylgdist
mjög vel með norskum stjómmál-
um og lánaði mér bæði bækur og
blöð um þau mál. Aftur á móti
sagði ég Maríu frá gengi afkom-
enda minna í Noregi og fann um
leið vel hve það gladdi hana þegar
fréttir mínar vom góðar.
Við kynni mín af Maríu
Thoroddsen varð mér ennþá ljósari
tign og fegurð norska þjóðsöngs-
ins: „Ja, vi elsker dette landet
Minningin um Maríu mun ávallt
koma mér í hug þegar norski þjóð-
söngurinn heyrist.
Blessuð sé minning Maríu Tuve-
nes Thoroddsen.
Sigurveig Guðmundsdóttir,
Hrafnistu, Hafnarfírði.