Morgunblaðið - 21.02.1998, Síða 14

14 LAUGARDAGUR 21. FEBRÚAR 1998
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Fellsbær
REYKJAV
Garður
'klgeröi
mKeflavj
Hafnifcri
Kleilarvatn
Grinda'vílr
Þorlákshöfn
„Suðurstrandarvegur“
10 km
Bæjarstjórn Grindavíkur og
hreppsnefnd Ólafshrepps
Brýn nauð-
syn á Suður-
strandarvegi
SAMEIGINLEGUR fundur
Bæjarstjórnar Grindavíkur og
hreppsnefndar Ölfushrepps sem
haldinn var í Þorlákshöfn á
fimmtudag skorar á þingmenn
Reykjaness og Suðurlands að
beita sér fyrir því að hafist verði
handa við hönnun og undirbún-
ing á varanlegri vegalagningu
frá Þorlákshöfn til Grindavíkur
„Suðurstrandarvegi“ með það
fyrir augum að hægt sé að hefja
framkvæmdir ekki síðar en árið
2000.
í fréttatilkynningu er bent á
margítrekaðar ábendingar hags-
munaaðila bæði á Suðurlandi og
á Reykjanesi sem eindregið hafa
mælt með þessum framkvæmd-
um síðasta áratug, nú síðast
Samtök sunnlenskra sveitarfé-
laga í ályktun sinni í febrúar sl.
Þar segir einnig að þrátt fyrir
yfirlýstan vilja og augljósa þörf
hafi lítil undirbúningsvinna farið
fram. Sveitastjórnirnar telja
góðan veg milli Þorlákshafnar
og Grindavíkur eðlilegan og aug-
ljósan þátt í vegakerfí þessara
landshluta og hluta af þeirri
framtíðarsýn sem íbúarnir vilji
sjá.
Oryggishagsmunir íbúanna
Vegurinn er talinn nauðsyn-
legur vegna eðlilegi-a viðskipta
milli Suðurlands og Suðurnesja
þar með talinna mikilla fiskflutn-
inga, vaxandi ferðaþjónustu og
aukinna annarra samskipta íbúa
þessara tveggja landshluta. Auk
þess verði að telja óeðlilegt að
draga íbúa Suðuriands og jafn-
vel Austurlands sem erindi eiga
á Suðurnes eða öfugt um þéttbýl
íbúðarsvæði Reykjavíkursvæðis-
ins.
Síðast en ekki síst er vegur tal-
inn nauðsynlegur vegna öryggis-
hagsmuna allra íbúa sem á
þessu þéttbýlasta svæði landsins
búa, segir í samþykktinni sem
hefur verið afhent Ólafi G. Ein-
arssyni, fyrsta þingmanni Suð-
urnesja og Þorsteini Pálssyni,
fyrsta þingmanni Suðurlands.
Tillögur nefndar um notkun á eyðijörðum í eigu ríkisins
Opnaðar skotveiði-
mönnum næsta sumar
LAGT hefur verið til að skotveiði-
mönnum verði auðveldaður að-
gangur að jörðum í ríkiseign, eink-
um eyðijörðum. Nefnd, sem skipuð
var af landbúnaðarráðherra fyrir
tæpu ári, skilaði nýlega tillögum
sínum um þetta efni en í þeim felst
stóraukin heimild til útivistar og
veiðimennsku á þessum jörðum.
Einar K. Haraldsson, varafor-
maður Skotveiðifélags íslands og
einn nefndarmanna, tjáði Morgun-
blaðinu að með þessu væri verið að
heimila almenningi notkun á jörð-
um í ríkiseign og með því opnuðust
margháttaðir og stórauknii- mögu-
leikar tU útivistar og ekki síst veiða.
MUU 12 og 13 þúsund manns kaupi
veiðikort árlega og annar eins hóp-
ur tU viðbótar hafi skráð leyfi til að
eiga skotvopn. „Með þessu er verið
að auka almannaréttinn og opna
stærri landsvæði en nokkurn tíma
áður hefur verið gert fyrir útivist
og veiðimennsku á eyðijörðum í
eigu ríkisins um land allt,“ sagði
Ólafur Öm Haraldsson.
Kringum 190 eyðijarðir eru í
eigu ríkisins, en til þeirra teljast
einnig jarðir sem heyra undir
Skógræktina og Landgræðsluna.
Leggur nefndin til að þessar jarðir
verði opnaðar skotveiðimönnum
eins mikið og kostur er. Hugmynd-
in er að þetta nái einnig til jarða í
eigu Vegagerðarinnar, t.d. jarða
sem hún kann að hafa keypt vegna
samgönguframkvæmda, og mun
landbúnaðarráðherra ræða það við
samgönguráðherra. Einnig er rætt
um að fleiri bújarðir í eigu ríkisins
verði opnaðar meira, þ.e. jarðir
sem eni i leigu, en þó eingöngu
þær jarðir sem leigutakar stunda
ekki á hefðbundinn búskap. Einar
segir að ekki verði aðrar jarðh-
opnaðar en þær sem til þess henti,
ekki gengið á rétt neins sem nýtir
jarðir í dag heldur nái þetta ein-
ungis til ónýttra jarða. Jarðadeild
landbúnaðarráðuneytisins mun á
næstu vikum setja saman lista um
þær jarðir sem þessi heimild getur
náð til nú þegar. Verði hann birtur
í B-deild Stjórnartíðinda fyrir upp-
haf veiðitímabilsins og verði að-
gangur auglýstur á tímabilinu 20.
ágúst til 15. mars.
Nefndin leggur einnig til að
skotveiðimönnum verði gert að
hafa í heiðri ákveðnar umgengnis-
reglur, m.a. að gæta þess í hví-
vetna að ganga vel um og skilja
ekki eftir sig verksummerki, að
gæta vel að því að loka á eftir sér
hliðum, að aka ekki utan vega, að
sýna ýtrustu varúð ef ætla megi að
menn eða skepnur séu á ferð á fyr-
irhuguðu skotsvæði, að virða mörk
heimalanda og gæta vel að kenni-
leitum og landamerkjum. Ekki er
gert ráð fyrir því að skotveiðimenn
þurfi að afla sér sérstaks leyfis til
að fara um eyðirjarðirnar.
í nefndinni sátu auk Einars þeir
Ólafur Örn Haraldsson, alþingis-
maður sem jafnframt var formað-
ur hennar, Hrafnkell Karlsson
bóndi, Ingvar Viktorsson bæjar-
stjóri, Jón Höskuldsson, skrif-
stofustjóri í landbúnaðarráðuneyt-
inu, og Jón Loftsson skógrækta-
stjóri. Þá tók Jón Erlingur Jónas-
son, aðstoðarmaður landbúnaðar-
ráðherra, við formennsku í nefnd-
inni undir lokin vegna fjarveru
Ólafs Arnar.
Dæmdar miskabætur
fyrir meiðandi ummæli
HÆSTIRÉTTUR hefur dæmt konu
til að greiða manni 20 þúsund krón-
ur í miskabætur vegna ummæla sem
hún viðhafði um hann í bréfi sem
sent var vegna hundahalds manns-
ins í fjöleignarhúsi í Reykjavík þar
sem bæði bjuggu. Þá voru ummæli
sem konan viðhafði um manninn í
bréfinu dæmd ómerk.
í dómi Hæstaréttar kemur fram
að bréf konunnar hafi verið ritað að
ósk fyrrverandi nágranna hennar í
fjöleignarhúsinu en þeir höfðu átt í
deilum við manninn vegna hunda-
halds hans í húsinu og krafist þess
að borgaryfirvöld sviptu manninn
undanþágu frá banni við hundahaldi.
Bréfið var stílað „til þeirra er
málið varðar" og segir í dóminum
að konunni hefði átt að vera fullljóst
að það yrði lagt fyrir þau stjórnvöld
sem hefðu til úrlausnar kröfuna um
sviptingu leyfis til hundahalds. í
bréfinu segist konan telja að maður-
inn sé ekki heill á geði og í héraðs-
dómi voru þau ummæli dæmd
ómerk og stendur sú niðurstaða.
Ummæli konunnar um að hún hafi
talið að sér og börnum sínum staf-
aði hætta af manninum dæmir
Hæstiréttur ómerk. Þau séu í senn
móðgandi og feli í sér aðdróttun
sem varði við hegningarlög, og þá
séu þau óviðurkvæmileg.
Eigin sök mannsins veruleg
Maðurinn krafðist þess að konan
yrði dæmd til að greiða sér 750 þús-
und krónur í miskabætur, en í dómi
Hæstaréttar segir að ljóst sé að
maðurinn hafi brotið sett skilyrði
fyrir hundahaldi í ýmsum greinum,
auk þess sem hann hafi sýnt ná-
grönnum sínum mikið tillitsleysi og
brugðist illa við umkvörtunum
þeirra og óskum um úrbætui’. Hafið
sé yfir vafa að eigin sök hans í mál-
inu sé veruleg en þrátt fyrir það sé
fallist á að konan hafi með ummæl-
um sínum seilst lengra en réttlætt
verði með vísan til háttsemi manns-
ins. Verði henni því gert að greiða
manninum miskabætur sem að öll-
um atvikum virtum og eigin sök
mannsins þyki hæfilega ákveðnar
20 þúsund krónur.
Mál þetta dæmdu hæstaréttar-
dómararnir Garðar Gíslason, Arn-
ljótur Bjömsson og Gunnlaugur
Claessen.
Athugasemd frá
Ríkisendurskoðun
MORGUNBLAÐINU hefur borist
eftirfarandi athugasemd frá Ríkis-
endurskoðun:
„í leiðara Morgunblaðsins hinn
19. þ.m. er m.a. fjallað um harka-
lega gagnrýni fjármálaráðherra og
dómsmálaráðherra á skýrslu Ríkis-
endurskoðunar um málefni Þórðar
Þ. Þórðarsonar. Segir þar að svör
ríkisendurskoðanda í Morgunblað-
inu hinn 18. þ.m. við þeirri fullyrð-
ingu dómsmálaráðherra, annars
vegar að Ríkisendurskoðun hafi
ekki tekið tillit til lagaákvæða um
meðferð slíkra mála og fullyrðingu
fjármálaráðherra hins vegar að
stofnunin hafi æ ofan í æ grafið
undan starfi í ráðuneytunum, hafí
ekki verið fyllilega sannfærandi.
Því sé nauðsynlegt að hann veiti ít-
arlegri skýi-ingar á gagnrýni sinni.
Af þessum sökum þykir stofnun-
inni nauðsynlegt að benda á að í
Morgunblaðinu 18. þ.m. voru álit
Ragnars H. Hall, hrl. og athuga-
semdir fjármálaráðuneytisins við
skýrslu Ríkisendurskoðunar reif-
aðar mjög ítarlega. Hins vegar var
aðeins birt samantekt og lokaorð
athugasemda Ríkisendurskoðunar
við þeirri gagnrýni, sem fram hef-
ur komið á skýrslu hennar, en at-
hugasemdir þessar voru sendar
blaðinu hinn 9. þ.m. Hvorki var
gerð grein fyrir rökstuddum svör-
um stofnunarinnar við hinni fram-
komnu gagnrýni, sem finna má á
14 blaðsíðum í athugasemdum
hennar, né þess getið að hverju
einasta gagnrýnisatriði, sem fram
hafði komið i áliti Ragnars H. Hall,
hrl. og athugasemdum fjármála-
ráðuneytisins og beint var að Ríkis-
endurskoðun, væri svarað þar með
rökstuddum hætti. Þeim sem vilja
kynna sér nánar sjónarmið og rök-
stuðning Ríkisendurskoðunar er því
bent á greinargerð hennar sem út
kom 9. febrúar sl.
I framangreindum athugasemd-
um stofnunarinnar var ekki vikið að
þeirri fullyrðingu dómsmálaráð-
hen-a að það hefði verið skýrt brot á
gildandi lögum og jafnræðisreglu ef
dómsmálayfirvöld hefðu boðið í
skuldabréf í eigu Þórðar Þ. Þórðar-
sonar og eiginkonu hans, sem sýslu-
maðurinn á Akranesi hefur gert
fjárnám í vegna vangoldinnar sekt-
ar. Ástæða þess er einfaldlega sú að
þessi lagaskilningur dómsmálaráð-
herra kom fyrst fram í fjölmiðlum
og á Alþingi eftir að athugsemdir
Ríkisendurskoðunar sáu dagsins
ljós. Dómsmálaráðherra hefur þó
ekki enn sem komið er greint nánar
frá því hvar í lögum þetta bann er
að finna né hver var grundvöllur
fjárnámsins ef frekari fullnustuað-
gerðir töldust ólögmætar.
Vegna þessarar fullyrðingar ráð-
herrans þykir rétt að benda á að í
2. mgr. 52. gr. alm. hegningarlaga
segir að hafi greiðsla sektar ekki
farið fram á tilskildum tíma, skuli
heimta hana eða eftirstöðvar henn-
ar með fjárnámi, ef unnt er, nema
lögreglustjóri álíti, að innheimtan
muni hafa í för með sér tilfinnan-
lega röskun á högum sökunauts
eða manna sem hann framfærir.
Annars kostar krefst lögreglustjóri
fjárnáms, eins og orðrétt segir í
lagagreininni. Á grundvelh þessa
lagaboðs gerði sýslumaðurinn á
Akranesi fjárnám í skuldabréf
Þórðar og eiginkonu hans hinn 9.
september sl. fyrir hinni vangoldnu
sekt hans.
Fjárnám er ein tegund fullnustu-
gerða og felur í sér ráðstöfun til
tryggingar greiðslu peningakröfu,
sbr. III. þátt laga um aðför nr.
90/1990. Það felur m.ö.o. í sér að
veðband er lagt á umræddar eign-
ir, oft kallað aðfararveð, og veitir
það heimild til þess að selja hinar
fjámumdu eignir á nauðungarupp-
boði. Hvergi í lögum mun vera að
finna bann við því að dómsmálayf-
irvöld bjóði í eignir á nauðungar-
uppboði, sem þau eiga slíkan veð-
rétt í. Væri slíku banni til að dreifa
eins og dómsmálaráðherra hefur
ítrekað fullyrt væru ofangreind
ákvæði hegningarlaga um að gera
skuli fjárnám fyrir vangoldnum
sektum marklaus og óskiljanleg.
Jafnframt sýnist þessi lagaskiln-
ingur ekki geta samrýmst ákvæð-
um 31. gr. laga nr. 88/1997 um fjár-
reiður ríkisins, en þar er beinlínis
mælt svo fyrir að ríkisaðilar í A-
hluta geti án sérstakrar lagaheim-
ildar keypt eignir við nauðungar-
sölu á grundvelli veðréttar. Þá skal
enn og aftur ítrekað, sem áður hef-
ur komið fram í greinargerð Ríkis-
endurskoðunar, að fjárnámi og
kaupum á skuldabréfum á nauð-
ungaruppboði til að tryggja hags-
muni ríkissjóðs verður hvorki jafn-
að til samninga um greiðslu sektar
né greiðslna samkvæmt ákvæðum
skuldabréfanna sjálfra.
f umræðum um málefni Þórðar
Þ. Þórðarsonar á Alþingi fullyrti
fjármálaráðherra að Ríkisendur-
skoðun hefði æ ofan í æ grafið und-
an starfi ráðuneytanna. Hann
nefndi á hinn bóginn engin dæmi
þessari staðhæfingu sinni til sönn-
unar þó svo að eftir því væri geng-
ið. Þá er Ríkisendurskoðun ekki
kunnugt um að hann hafi nefnt
dæmi fullyrðingu sinni til staðfest-
ingar opinberlega. Á meðan ráð-
herrann hefur ekki nefnt þessi
dæmi er beinlínis ómögulegt fyrir
Ríkisendurskoðun að svara áburði
af þessu tagi.
Að lokum skal þess getið að
stofnunin mun að sjálfsögðu gera
nánari grein fyrir sjónarmiðum
sínum og skýringum á þeim vett-
vangi, sem forsætisnefnd Alþingis
mun ákveða innan tíðar.“