Morgunblaðið - 21.02.1998, Page 24

24 LAUGARDAGUR 21. FEBRÚAR 1998
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Reuters
Tveir bandarískir öfgamenn ákærðir í Las Vegas
Taldir hafa ætlað að
beita sýklavopnum
Kláfferjuslysið
á Italíu
Vilja lög-
sögu yfír
áhöfninni
Róm. The Daily Telegraph.
ÍTALIR munu fara fram á það við
bandarísk stjórnvöld, að þau afsali
sér lögsögu yfir flugmanni og
þremur flugliðum bandarískrar
herþotu, sem olli kláfferjuslysinu á
skíðasvæði við Cavalese í ítölsku
Ölpunum 3. þessa mánaðar.
Kom þetta fram hjá Giovanni
Flick, dómsmálaráðherra Ítalíu, en
hann sagði á þingi, að málaleitanin
væri til komin vegna þess hve slys-
ið hefði verið alvarlegt og vegna
þeirrar hneykslunar, sem það hefði
valdið meðal almennings.
Slysið varð þegar stél þotunnar
og hægri vængbroddur slitu vírinn,
sem hélt uppi kláfnum, og fórust
allir, sem í honum voru, 20 manns.
Talsmaður bandarísku herstöðvar-
innar í Aviano sagði, að ósk Itala
yrði tekin til athugunar en taldi
heldur ólíklegt, að við henni yrði
orðið. Sagði hann ekkert dæmi um,
að NATO-ríki hefði afsalað sér lög-
sögu í máli af þessu tagi.
Borgaraleg yfirvöld á Italíu
vinna að rannsókn þessa máls og
einnig bandarísk heryfirvöld. Saka
Italir flugliðana bandarísku um
manndráp og brot á lögum um
flugöryggi en þeir eru sagðir hafa
flogið 1.700 fetum of lágt og auk
þess verið komnir langt af leið.
Bandaríska hermálaráðuneytið
hefur staðfest, að flugmennimir
hafi verið með bandarískt herkort,
sem ekki sýndi kláfferjuna.
Aðstoð til
Afganistan
AFGANARtóku fyrrívikunni
við hjálpargögnum sem bárust
frá Rússum til fómarlamba jarð-
skjálftans er varð rúmlega 4.000
manns að bana í norðurhluta
Afganistans 4. febrúar. Mikill
fjöldi fólks slasaðist og missti
heimili sín. Rússneska neyðar-
ráðstafanaráðuneytið sendi tutt-
ugu og tvo farma af brauði,
mjólk og lyfjum til dreifingar í
héruðunum sem urðu verst úti i
skjálftunum.
Las Vegas. Reuters.
EIGANDI rannsóknarstofu og vís-
indamaður, sem er sagður hafa hót-
að að gera sýklavopnaárás á jarð-
lestastöðvar í New York, voru
ákærðir í Las Vegas á fimmtudag
fyrir að hafa í fórum sínum miltis-
brandsbakteríur sem hægt er að
nota í sýklavopn.
Bill Clinton Bandaríkjaforseti
sagði eftir að hafa fengið upplýsing-
ar um málið frá Janet Reno dóms-
málaráðherra að ekki væri hætta á
sýklavopnaárás og fór lofsamlegum
orðum um framgöngu lögreglunnar í
málinu. Rudolph Giuliani, borgar-
stjóri New York, neitaði því að
mennimir hefðu lagt á ráðin um
sýklavopnaárás í borginni.
Lögmaður annars mannanna,
Williams Leavitts, sagði að þeir
hefðu ekki haft í hyggju að beita
sýklavopnum. Þeir hefðu aðeins ætl-
að að þróa bóluefni gegn miltis-
brandi, sem er bráður sjúkdómur í
búpeningi og banvænn þegar hann
berst í menn.
Leavitt er fertugur og á rannsókn-
arstofur í líffræði í Nevada og
Frankfurt í Þýskalandi. Hinn mað-
urinn er Larry Wayne Harris, 44 ára
örverufræðingur, og hann fékk 18
mánaða skilorðsbundinn fangelsis-
dóm árið 1995 fyrir ólögleg kaup á
veiru, sem getur valdið eitlabólgu-
farsótt. Hann játaði að hafa keypt
veiruna með ólöglegum hætti en
kvaðst hafa ætlað að nota hana í til-
raunir vegna bókar sem hann skrif-
aði um sýklahemað.
Mennimir vora leiddir fyrir dóm-
ara á fimmtudag en hann frestaði því
þar til á mánudag að taka ákvörðun
um hvort þeir yrðu leystir úr haldi
gegn tryggingu. Sérfræðingar hers-
ins rannsaka nú þrjár flöskur sem
fundust í Mercedes-bifreið mann-
anna, en samkvæmt ákæmnni inni-
héldu þær miltisbrandsbakteríur.
Hótaði sýklahemaði
í ákæruskjölunum segir að Lea-
vitt og Harris hafi boðið vísinda-
Sierra Leone
Forsetinn
hyggst snúa
heim úr
útlegð
FreetovTL Reuters.
AHMAD Tejan Kabbah, útlægur
forseti Sierra Leone, býr sig nú
undir að snúa þangað aftur og
reyna að binda enda á átökin og
glundroðann í landinu.
Tom Ikimi, utanríkisráðherra
Nígeríu, kannaði ástandið í
Freetown, höfuðborg Sierra Leone,
í íyrradag og sagði íbúunum að
Kabbah myndi snúa þangað aftur á
næstu dögum.
Hersveitir undir stjóm Nígeríu-
manna náðu Freetown á sitt vald
um síðustu helgi eftir að herfor-
ingjastjómin, sem steypti forsetan-
um í maí, flúði borgina. Stuðnings-
menn herforingjanna hafa þó haldið
áfram að berjast við vopnaða hópa,
sem styðja forsetann, og reynt að
ná nokkrum bæjum á sitt vald.
manni 20 milljónir dala, andvirði 1,4
milljarða króna, fyrir að útvega þeim
búnað til tilrauna á miltisbrands-
bakteríum og farið með flöskumar á
rannsóknarstofu hans. Vísindamað-
urinn skýrði bandarísku alríkislög-
reglunni FBI frá tilboðinu og upp-
lýsingar hans urðu til þess að menn-
imir vom handteknir.
Harris segist vera „undirofursti" í
Aríaþjóðum, hreyfingu sem telur
hvíta kynstofninn öðmm æðri, og fé-
lagi í kristinni öfgahreyfingu, sem
hefur kynt undir hatri á gyðingum
og blökkumönnum.
Harris er sagður hafa hótað því í
fyrra að gera sýklavopnaárás á jarð-
lestastöðvar í New York í því skyni
að skaða efnahaginn, koma hemum í
opna skjöldu, og verða hundmðum
þúsunda manna að bana. Hann sagði
einnig í viðtali við tímaritíð U.S. News
og World Report árið 1995 að félagar
sínir myndu beita sýklavopnum gegn
bandarískum embættismönnum ef
reynt yrði að handtaka þá.
Vatn á tunglinu?
BANDARÍSKA rannsóknarfarið
Tunglkönnuður (Lunar Prospect-
or) hefur fundið nýjar vísbending-
ar um vatn á mánanum, að því er
blaðið Houston Chronicle hefur
eftir heimildarmönnum hjá banda-
rísku geimferðastofnuninni
(NASA).
Hópur vísindamanna hjá NASA,
sem vinna úr upplýsingum frá
Tunglkönnuði, hefiu- legið yfir
mælingum sem borist hafa frá
geimfarinu. Hyggjast sérfræðing-
amir grannskoða upplýsingamar
áður en þeir birta niðurstöður sín-
ar opinberlega, en búist er við úr-
skurði þeirra í byijun mars.
Tunglkönnuður hefur verið á
100 kílómetra hárri sporbraut um
póla tunglsins í röskan mánuð.
Fundur vatns á tunglinu getur
ráðið miklu um hvort ráðist verði í
byggingu rannsóknarstöðvar á
tunglinu þar sem jarðarbúar
myndu dveljast langdvölum við
hvers kyns rannsóknir.
EMU-aðildarhæfm
Þýzkalands tryggð
ÞÝZKALAND mun örugglega upp-
fylla hin efnahagslegu skilyrði sem
sett em fyrir stofnaðild að Efria-
hags- og myntbandalagi Evrópu,
EMU, og mun ekki þurfa að óttast
um að ná ekki fjárlagahallanum nið-
ur fyrir 3% af vergri landsfram-
leiðslu. Á liðnum mánuðum hefur
verið hart deilt um um það hvort
þetta takmark næðist og hvort leyfi-
legt væri að túlka skilyrðin sem kveð-
ið er á um í Maastricht-sáttmálanum
þannig að Þýzkaland teldist samt
uppfylla þau þótt 3% markið næðist
ekki, og því em þessar fréttir mikill
léttir fyrir þýzku ríkisstjómina.
Þetta er niðurstaða hagfræðinga
sem hafa fengið að sjá tölur þýzku
hagstofunnar sem til stendur að
birta í lok næstu viku, þegar opin-
berar tölur yfir rekstur hins opin-
bera á árinu 1997 verða lagðar fram,
en þá eiga sömu upplýsingar frá öll-
um hinum ESB-löndunum að liggja
fyrir líka. Á þessum tölum verður
síðan mat á aðildarhæfni viðkomandi
*★★★★
EVRÓPA^
ríkja fyrir stofnaðild að EMU byggt.
Samkvæmt því sem fregnazt hefur
af þessum tölum var hallinn á þýzka
ríkissjóðnum 2,8% af landsfram-
leiðslu í fyrra. Samkvæmt niður-
stöðu þýzku efnahagsrannsókna-
stofnunarinnar DIW jókst lands-
framleiðsla Þýzkalands í fyrra um
3%, eða 3.600 milljarða marka (um
144.000 milljarða króna). Samkvæmt
mánaðarskýrslu seðlabankans
Bundesbank hefur nýskuldasöfnun
opinberra aðila - sambandsríkisins,
sambandslandanna og sveitarfélaga
- lækkað niður í um 100 milljarða
marka, sem þýðir að hallinn á rekstri
hins opinbera er því sem næst 2,8%.
Það þykir því nú þegar hafið yfir
allan vafa að Þýzkaland uppiylli skil-
yrðin, jafnvel þótt ströngustu túlkun
sé beitt á reglur Maastricht-sáttmál-
ans. Þetta mun styrkja stöðu ríkis-
stjómarinnar í væntanlegum mála-
ferlum fyrir þýzka stjómlagadóm-
stólsnum, sem fjórir háskólaprófess-
orar efndu til í þeim tilgangi að
freista þess að fá stofnun EMU
frestað. Ein af röksemdum prófess-
oranna er sú að það væri brot á
stjómlögum að láta verða af EMU-
þátttöku Þýzkalands ef það nær ekki
að uppfylla til hins ýtrasta mörkin
sem kveðið er á um í reglum Ma-
astricht-sáttmálans. Meðal stjóm-
lagalegra skyldna stjómarinnar er
að tryggja langtímastöðugleika
gjaldmiðils ríkisins.
Þýzka stjómin hefur farið þess á
leit við Bundesbank að leggja mat
sitt á aðildarhæfni allra þeirra ríkja
sem sækjast eftir aðild. Reiknað er
með að skýrsla bankastjóranna verði
kynnt stjóminni 17. marz.
Frímúrararegl-
unni hótað kæru
London. The Daily Telegraph.
FRÍMÚRARAREGLAN á
Englandi á nú í útistöðum við
þingið eftir að reglunni var gert
að greina frá því hvaða dómarar
og lögreglumenn era þar félagar.
Fékk reglan hálfsmánaðar frest
til þess að verða við kröfu innan-
ríkismálanefndar neðri deildar
þingsins, en sæta annars kæra
fyrir vanvirðingu við það.
Stórritari reglunnar, Michael
Higham, neitaði hvað eftir annað
að veita upplýsingar um félaga í
reglunni í umræðum í þinginu í
fymadag, og leiddi það til hótun-
arinnar um kæra. Higham full-
yrti að ef ekki yrðu lögð fram ná-
kvæm ákæraatriði gæti hann ekki
tilgreint hveijir væra félagar.
Snýst deilan um 169 núverandi
og fyrrverandi lögreglumenn
sem vora í sérsveit West-Mid-
landlögreglunnar, sem nú hefur
verið leyst upp, eða tóku þátt í
rannsókn sprengjutilræða í
Birmingham og fieiri málum.
Higham sagði að kröfur þingsins
væra fráleitar og hótaði að draga
nefndina fyrir Evrópudómstólinn
og ákæra hana fyrir rof á frið-
helgi.
Chris Mullin, formaður nefnd-
arinnar, tilkynnti að þingvörður
myndi rita reglunni formlegt
bréf og krefjast þess að látið yrði
uppi hvort einhveijir þessara 169
væra frímúrarar. Sjaldgæft er að
reyni á völd þingnefnda til að
láta senda eftir „fólki og skjöl-
um“ og hefur ekki verið andæft
með þessum hætti fyrr. Því era
deiluaðilar báðir óvissir um út-
komuna.
Harðasta refsing sem þingið
gæti kveðið upp er fangavist, en
enginn hefur þó verið settur á
bak við lás og slá með þeim hætti
síðan Charles Bradlaugh neitaði
að sveija drottningunni hollustu-
eið við Biblíuna eftir að hann var
kjörinn þingmaður róttækra
jafnaðarmanna 1880.