Morgunblaðið - 03.05.1998, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
SUNNUDAGUR 3. MAÍ 1998 39 4
og samverkamenn í leikhúsinu á
sjöunda og áttunda áratugnum og
brölluðum margt, svo sem söngleik
sem hét því voðalega nafni Horna-
kórallinn (Kristján Arnason samdi
söngtextana) og útvarpsleikrit með
söngvum um Alexander páfa og
hans frægu börn og veslings
tengdasyni. Alltaf stóð til að setja
saman óperu um gamian mynd-
höggvara, sem ekki var einhamur,
og ungan og metnaðarfullan „list-
fræðing“, sem vildi komast að
galdrinum. Og ekki má gleyma
„huldukonunni", sem þjónaði öðr-
um sem ambátt en fórnaði sér fyrir
hinn. Textinn liggur fyrir nokkurn
veginn, en sjálf tónlistin verður
ekki til úr því sem komið er. Leifur
ráðgerði að ljúka annarri óperu fyr-
ir haustið, en tónsmíðinni hafði
seinkað vegna veikindanna. „Hún
verður varla tilbúin fyrr en í sept-
ember,“ sagði hann í einni heim-
sókn minni til hans á sjúkrahúsið.
Heimsóknirnar urðu ekki margar
eftir það.
Fárveikur hafði Leifur geislaspil-
ara og heyi'nartól við höndina þar
sem hann lá, og meðal hljóm-
diskanna á borðinu voru kvartettar
Beethovens. Ég spurði hann hvort
Melos væri góður í síðustu kvar-
tettunum. Hann rétti mér heyrnar-
tólin og sagði á sinn snaggaralega
hátt: „Hlustaðu." Ég hlýddi á upp-
hafið á þeim í C moll opus 131, sem
eftilvill er sá fegursti sem saminn
hefur verið.
En þó að Leifi auðnaðist ekki að
ljúka við sinn síðasta ópus, mun
minningin um fjölmenntaðan og
skapheitan mann, hjartahlýjan og
fyndinn og óvenju gáfaðan, lifa með
þeim sem kynntust honum. Og tón-
list hans mun lifa okkur alla.
Vertu sæll, gamli vinur.
Oddur Björnsson.
Ef okkur mönnunum væri ætlað
að skilja hver annan hefði Leifur
Þórarinsson, tengdafaðir minn, orð-
ið mér ráðgáta. Hann var ekki ein-
faldur maður. Og ég held að hann
hafi ekki haft neina löngun til að
verða það. Ég hafði ekki þekkt
hann lengi þegar ég áttaði mig á að
hann gat á skömmum tíma haldið
fram tveimur andstæðum skoðun-
um á sama máli og báðum með jafn
miklum þunga, ekki vegna þess að
honum hafi verið létt að skipta um
skoðun, heldur vegna þess að hann
var sannfærður um þær báðar. Það
er ef hann hafði þá nokkra skoðun
yfir höfuð.
Einhverju sinni spurði ég hann
hvers vegna hann hefði skyndilega
og öllum að óvörum gengið í Sjálf-
stæðisfélagið á Hellu. Hann hélt yf-
ir mér fyrirlestur sem innihélt hug-
myndabaráttu tuttugustu aldar og
mér sýndist hún vera háð í hausn-
um á honum á meðan. Síðan trúði
hann mér fyrir því hvað einhver
Drífa væri ágæt kona. Og hélt því
síðan fram að eina von almennilegs
fólks væri að Sjálfstæðisflokkurinn
yrði svo sterkur, illur og grimmur
að fólk léti ekki bjóða sér það leng-
ur og risi upp. Skírteini hans í
Sjálfstæðisfélaginu á Hellu var
hans korn í mælinn.
Það var náttúrlega ekki hægt að
skilja svona nokkuð svo ég gekk
niður í fjöru. Við vorum staddir í
húsi á Eyrarbakka sem hann og
Inga leigðu og vildu endilega að
sem flestir hefðu einhver not af.
Leifur hafði fengið gefna blokk af
loðnu í fiystihúsinu og var að hugsa
um að skrifa músík og lifa á loðnu í
nokkra mánuði. Hann sporðrenndi
tveimur hráum og kjamsaði af
vellíðan. Svona borða Japanir
loðnu. Tveimur vikum síðar henti
ég restinni.
Þessar vikur á Eyrarbakka var
Leifur mér ákaflega góður. Hann
gekk um húsið hummandi, eldaði
dásamlegan mat og sýndi mér og
mínu verkefni hljóðláta virðingu og
hvatningu. A kvöldin ræddum við
um bækur sem við höfðum lesið
sem börn og unglingar. Þær voru
svo til þær sömu. Þegar Leifur fór
að ræða um kynni sín af höfundum
þeirra eða þýðendum reyndi ég að
skjóta að einhverju sem ég hafði
heyrt eða lesið. Síðan fór hann að
segja frá köllum og kellingum úr
bæjarlífinu þegar hann var að alast
upp, krökkum sem voru með hon-
um í skóla, foreldrum þeirra og
frændfólki. Þegar hann spurði mig
hver hefði aftur verið bróðir þessa
eða hins vildi ég ekki trufla hann
með þekkingarleysi mínu og lét
sem ég væri að reyna að rifja það
upp. Þegar Inga kom austur og
hafði hlustað á þetta um stund
benti hún Leifi á að ég væri þrjátíu
árum yngri en hann. Hann gaut á
mig augunum en Iét ekki slá sig út
af laginu og hélt áfram. Stundum
var eins og hann gæti verið sá sem
hann vildi vera hverju sinni, gæti
jafnvel látið eins og sá sem hann
var að tala við væri sá sem hann
vildi.
Ég var því stundum ágætur en
líka oft argasti bjáni. Þegar ég
rakst á hann síðastliðið sumar á
Skólavörðustígnum, nýbúinn að
ganga fram skrefinu lengra en ég
þorði, sagði hann mér að ég væri
alltof linur, ég þyrði engu og vildi
gera öllum allt til hæfis. Þá var
honum engin barátta nokkurs virði
nema maður hefði allan heiminn á
móti sér.
Það er stundum sagt í minning-
argreinum um skaphunda að þeir
hafi ekki verið allra. I illum ham
var Leifur ekki neins. Þá voru allir
ónýtir, ekki vondir en óttalega vit-
lausir. Svo talaði hann sig svo reið-
an að hann rauk til og skellti hurð.
En á milli svona gosa var hann ör-
látasti maður sem ég hef kynnst.
Stundum fannst mér eins og hann
hefði beðið svo lengi eftir einhverj-
um til að ala sig upp að hann væri
orðinn vanur því að vera ótaminn.
Það væri sjálfsagt auðvelt að
horfa yfir lífshlaup Leifs og komast
að því að það hefði verið bölvað
basl. Hann var duglegur að koma
sér í bobba en ólaginn við að finna
lausn. Einhverju sinni sagði hann
að sér fyndist tónverki aldrei að
fullu lokið. Því meir sem hann
samdi, þvi meir safnaðist upp af
hálfköruðum verkefnum. Þetta við-
horf leiðir náttúrlega ekki til léttrar
göngu. Og þegar við það bætist að
Leifur kunni ekki að forðast
spennu og vildi helst af öllu semja á
meðan hljóðfæraleikararnir biðu
eftir nótunum, þá fylgdu þessu mik-
il átök en lítil laun. Hann plægði og
sáði, plægði og sáði - án þess að
stefna að neinni uppskeruhátíð.
Ég heyrði Leif aldrei ræða vinn-
una sína. Og Alda Lóa segir mér að
hún hafi aldrei heyrt hann gera það
heldur. Þegar hún var alast upp
vann hann heima en án þess að
nokkur tæki eftir því. Barátta hans
og glíma fór fram í hausnum á hon-
um og þar voru reglurnar og mark-
miðin skráð. Ég hugsa að honum
hafi fundist það frekleg innrás í
einkalíf sitt þegar einhver reyndi
að hæla verkunum hans. Hann var
eini dómarinn með lögsögu og ég
held hann hafi aldrei keppt að hlið-
hollri niðurstöðu hjá öðrum. Mig
grunar jafnvel að hann hafi átt það
til að hrista svoleiðis nokkuð af sér.
Ég held því að Leifur hafí verið
einmana, einmana og sótt í baráttu
án lausnar. Og hann stóð vörð um
þetta ástand. I það sótti hann þá
togstreitu, leit og löngun til tján-
ingar sem honum var nauðsynleg
til að geta unnið. I þessum skilningi
var líf hans eins konar fórn.
En hver segir að það sé yfirleitt
til einhver lausn? Og hvers vegna
ættum við þá að láta sem svo sé?
Þegar Leifur háði sitt dauðastríð
eins og margreyndur baráttujaxl,
af því sem kalla mætti gamaldags
karlmennsku, skildist mér að það
er ekkert fyrir utan það líf sem við
lifum. I lífi sérhverrar manneskju
er allt sem er. Og hún er allt sem
hún hefur lifað og reynt, ekki að-
eins það sem hún stefndi að. Og er
þá ekki baráttan það sem mestu
skiptir þegar öll kurl koma til graf-
ar, ekki glórulaust stríð við allt og
alla heldur glíman við okkur sjálf?
Um leið og ég þakka Leifi við-
kynninguna vil ég eigna honum
þennan lærdóm. Og ég áskil mér
rétt til að sannfærast um eitthvað
allt annað á morgun. Það er annað
sem Leifur kenndi mér.
Gunnar Smári Egilsson.
INGIBJORG
FRIÐGEIRSDÓTTIR
+ Ingibjörg Frið-
geirsdóttir fædd-
ist í Borgarnesi 14.
ágúst 1906. Foreldr-
ar hennar voru Frið-
geir Sveinbjarnarson
1876-1933, bóndi og
verslunarmaður í
Borgarnesi, og kona
hans, Ingibjörg Líf-
gjarnsdóttir, 1881-
1906. Ingibjörg ólst
upp á Ytri-Rauðamel
í Eyjahreppi hjá
Gesti Guðmundssyni
bónd, 1878-1962, og
Ólöfu Guðnýju Svein-
bjarnardóttur, 1878-1968.
Árið 1927 giftist hún Friðjóni
Jónssyni, 1895-1976,
bónda á Hofsstöðum í
Álftaneshreppi. Ingi-
björg fluttist það ár
að Hofsstöðum og bjó
síðan þar til æviloka.
Ingibjörg og Friðjón
eignuðust fjögur
börn. Elstur er Gest-
ur, f. 27.6. 1928; Ólöf,
f. 21.1. 1930; Friðgeir
f. 1.10. 1931, d. 16.1.
1994; Jón, f. 16.9.
1939. Bamabömin
era ellefu.
títfor Ingibjargar fór
fram frá Borgarnes-
kirlqu 28. apríl og var jarðsett á
Álftanesi þann sama dag.
Ingibjörg Friðgeirsdóttir var
um árabil fulltrúi Sambands Borg-
firskra kvenna í stjórn Byggða-
safns Borgarfjarðar. Þar kynntist
ég henni nokkuð á síðustu árum.
Þá var heilsa hennar tekin að bila
og hún átti erfitt með að komast
um. Það breytti því hins vegar
ekki að hugsunin var skýr, skoð-
anirnar ákveðnar, úrræðin tilbúin
og framsýnin vakandi. Ingibjörg
var fróð og fylgdist vel með öllu
sem var að gerast í kring um
hana. Hún hafði frá mörgu að
segja og sagði skemmtilega frá.
Sem fulltrúi í stjórn Byggða-
safnsins reyndist hún ötul og
framsýn. Hún lifði sjálf miklar
breytingar í þjóðfélaginu og skildi
þörfina fyrir varðveislu muna og
minja. Henni var ljóst að það
þurfti að varðveita söguna kom-
andi kynslóðum svo þær gætu af
henni lært og búið okkur betri
framtíð.
Ingibjörg unni ljóðum og þar
hefur hún skilið sjálf eftir sig spor
en ljóð eftir hana hafa birst í safn-
ritum. Þar kemur fram virðing
hennar fyrir lífinu og umhverfi
sínu sem jafnan átti hug hennar.
Með þessum fáu orðum vil ég
þakka Ingibjörgu fyrir langt og
farsælt starf í stjórn Byggðasafns
Borgarfjarðar.
Guðmundur Guðmarsson.
Elsku amma Imma. Það er mik-
ið skarð í okkar fjölskyldu að þú
skulir ekki vera heima á Hofs-
stöðum þegar við heimsækjum
ykkur í sumar. Það var alltaf
gaman að koma til ykkar og fá
kaffibolla og tala loksins saman,
fara að skoða hestana, jafnvel á
bak. Ferðinni lauk yfirleitt með
því að fara líka í fjöru í Straum-
firði og þá var dóttir okkar alveg
heilluð, allt hlutir sem hún hafði
ekki alltof nálægt sér.
Amma mín, það verður tómlegt
í sumar. Við minnumst þín.
Svala, Ulrich og
Susanne Kastenholz.
+
Okkar hjartfólgna eiginkona og móðir,
ÞÓRUNN INGIBJÖRG ÞÓRÐARDÓTTIR,
Jöldugróf 14,
Reykjavík,
lést þriðjudaginn 21. apríl.
Hefur verið kvödd í kyrrþey.
Samfylgd þökkuð.
Þökkum samúð og hlýhug.
Ingvar Björnsson,
Smári Þröstur Ingvarsson, Gréta Alfreðsdóttir,
Úlfheiður Kaðlín Ingavarsdóttir, Richardt Svendsen,
Auðbjörg Nanna Ingvarsdóttir, Þorbergur Leifsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
+
Faðir okkar, tengdafaðir, afi, langafi og langalangafi,
AUÐUNN KRISTINN MAGNÚSSON,
Skjólbraut 7a,
Kópavogi,
sem lést á Sjúkrahúsi Akraness laugardaginn 25. apríl, verður jarðsung-
inn frá Fossvogskapellu miðvikudaginn 6. maí kl. 15.00.
Sigríður Auðunsdóttir, Hafsteinn Júlíusson,
Svava Auðunsdóttir, Jakob Magnússon,
afabörn, langafabörn og
langalangafabarn.
Ástkær eiginmaður minn og faðir,
ÁGÚST VILHELM ODDSSON
frá Akranesi,
Sjávargrund 9b,
Garðabæ,
lést á heimili sínu fimmtudaginn 30. apríl.
Jarðarförin auglýst síðar.
Eltn G. Magnúsdóttir,
Ragnar E. Ágústsson.
+
Bróðir okkar,
JÓNAS HARALDSSON
rafvirki,
Ljósheimum 22,
verður jarðsunginn frá Fossvogskirkju þriðju-
daginn 5. maí kl. 10.30.
Systkinin.
+
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma og
langamma,
SIGRÍÐUR I. GUÐMUNDSDÓTTIR,
Hringbraut 91,
Reykjavík,
verður jarðsungin frá Fossvogskirkju mánu-
daginn 4. maí kl. 13.30.
Þórir K. Karlsson, Jean Karlsson,
Guðmundur Karlsson, Svanhvít Magnúsdóttir,
Jónína Karlsdóttir,
Guðbjörg Karlsdóttir, Haraldur Óskarsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
+
Ástkær eiginkona mín, móðir okkar, tengda-
móðir, amma og langamma,
PÁLÍNA K. NORÐDAHL,
áður til heimilis í
Bólstaðarhlíð 68,
Reykjavík,
sem lést á hjúkrunarheimilinu Eir, aðfaranótt
mánudagsins 20. apríl, verður jarðsungin frá
Háteigskirkju þriðjudaginn 5. maí kl. 15.00.
Kjartan G. Norðdahl,
Elín Norðdahl,
Kjartan K. Norðdahl, Hrafnhildur G. Norðdahl,
Anna K. Norðdahl, Ingvi Ágústsson,
barnabörn og barnabarnabörn.