Morgunblaðið - 03.05.1998, Blaðsíða 50

50 SUNNUDAGUR 3. MAÍ 1998 MORGUNBLAÐIÐ
HUGVEKJA í DAG

í hugvekju þessa
sunnudags segir
sr. Heimir Steinsson
m.a.: Eg á ekki betra
ráð þér til handa en
að þú þiggir gjöf
altarissakramentisins
að staðaldri.
EITT af megineinkennum
mannlegs lífs er misvægi. And-
stæður tilverunnar takast á í sí-
fellu, stórar og smáar. Veraldar-
saga tuttugustu aldarinnar hefur
verið lýsandi dæmi um þessa
orrahríð andstæðnanna. Framan
af öldinni háðu þjóðir jarðar tvær
heimsstyrjaldir. Síðari hluta ald-
arinnar skiptist heimurinn lengst
af í grófum dráttum í tvennt, og
hlutamir áttu í köldu stríði sín á
milli. Við endi kalda stríðsins hef-
ur ógn þeirra áratuga tekið sér
sæti að tjaldabaki, en hún er á
vísum stað allt að einu og jafnvel
skelfilegri en nokkru sinni, t.d.
sem gjöreyðingarvopn í höndum
óráðinna eða jafnvel óábyrgra að-
ila. Misvægi lífsins leitar sér og
nýrra færa. Sum þeirra eru hroll-
vekjan uppmáluð, eins og dæmi
Júgóslavíu sannar, og öll eru þau
til marks um ófarir sköpunar-
verksins.
Fallin skepna
Það kann að virðast undarlegt,
að kristinn prestur tali um „ófar-
ir sköpunarverksins". Eru ekki
himinn og jörð sköpuð af Guði
samkvæmt kristnum skilningi?
Hvemig hljóðar fyrsta grein trú-
arjátningar kristinna manna? -
„Eg trúi á Guð, föður almáttugan
skapara himins og jarðar.“ Er
ekki svo? Hvers vegna gefur höf-
undur hugvekju þessarar í skyn,
að sköpunarverkið sé á einhvern
hátt af göflunum gengið? Man
hann ekki, að „Guð leit allt, sem
hann hafði gjört, og sjá, það var
harla gott,“ eins og í Sköpunar-
sögunni segir (1. Mós. 1:31)?
Jú, þessar athugasemdir eru
réttmætar. En áður í þessum
hugvekjum (t.d. 8. febrúar sl.)
hafa verið færð biblíuleg rök fyr-
ir því, að syndafallið, sem fyrst
greinir frá í 3. kapítula 1. Móse-
bókar, sé afar róttæk umbylting
og ekki aðeins gjörspilli mannin-
um, heldur einnig umbreyti
annarri góðri sköpun Guðs í al-
flekkaðan vemleika. Þau rök
verða ekki endurtekin í dag, en á
þeim er byggt í eftirfarandi máli:
Skepna Guðs er fallin. Fall henn-
ar birtist á marga vegu. Ein
mynd fallsins er misvægið mikla,
sem að ofan getur. í stað þess
himneska jafnvægis, sem skapar-
inn ætlaði allri skepnu, einkenn-
ist sköpunarverkið í núverandi
mynd af linnulausum glundroða
og hrikalegum átökum hvers
konar andstæðna, og fyrir stimp-
ingum ræður „höfðingi heimsins"
sbr. Jóh. 14:30.
Eining í stað
umbrota
Enn skal vitnað til fyrri rit-
smíða á þessum vettvangi, þar á
meðal þeirra, sem birtust á miðju
sumri 1997 undir yfirskriftinni
„Samsend og veruleiki". Þar
greindi frá þeirri algjöm einingu,
sem einkennir Guð og son hans
Jesúm Krist, svo og hvem þann,
er lifir „/ Kristf1. I nóvember á
sama ári var fjallað um kristna
„einingarreynslu“ eða „innsjá“.
Hliðstætt efni hefur oftar verið á
dagskrá, og m.a. verið bent á þá
samsend, sem raunkristnum
manni auðnast að upplifa við hinn
upprisna fi-elsara sinn.
Hjálpræðisverk almáttugs
Drottins, er hann opinberast
Móse (2. Mós. 3:14) og gjörist
maður í syninum Jesú Kristi, fel-
ur í sér, að fram á sjónarsvið til-
verannar kemur guðdómleg ein-
ing, sem er fullkomlega annars
eðlis en þau djöfullegu umbrot,
er einkenna sköpunarverkið eftir
syndafallið. Opinbemn hjálpræð-
isins hefur það í fór með sér, að
tákni hins heilaga kross er
bragðið á enni skepnunnar og
brjóst. Krossinn er til marks um
það, að friðþægt hefur verið fyrir
andstæðnanna ýtrustu mynd og
lausnargjald fyrir sköpunarverk-
ið er goldið. Maðurinn er sem
fyrr á valdi hins illa misvægis,
þar til Kristur kemur aftur við
endi aldanna. En skírður maður
hefur verið merktur jafnvæginu
góða, einingunni helgu. Á efsta
dómi mun konungur hátignarinn-
ar þekkja manninn á þessu
merki, benda á krossinn á enni
hans og segja við hann: „Gakk
inn í fögnuð Herra þíns“.
Hvers vegna
lausnargjald?
Hér að ofan var á það bent, að
Kristur hinn krossfesti greiði
lausnargjald fyrir sköpunarverk-
ið. Greiðslan hefur verið útlögð á
ýmsa vegu í aldanna rás. Eina út-
leggingu tilfærði ég í Lesbók
Morgunblaðsins á laugardag fyr-
ir pálmasunnudag í vetur. Það
var túlkun 43. Passíusálms. Rétt
er að víkja að öðmm skilningi á
greiðslunni: Guð hinn eini skapar
heim og mann í fullkomnu jafn-
vægi. Syndafailið setur sköpun-
ina úr skorðum og innleiðir al-
gjört misvægi. - Þetta misvægi
er uppreisn gegn Guði. Uppreisn-
in er tilraun tii að sundra jafn-
vægi hins eina Guðs og tortíma
einigunni í honum sjálfum. Sú til-
raun er hið fullkomna guðlast og
ögmn við hátign Guðs. Uppreisn-
in hneppir og sköpunarverkið í
fjötra dauðans. Allir menn skulu
dauða deyja. Guð snýst á móti
þessu. Hann einn fær vísað helj-
arleik andstæðnanna út af tafl-
borðinu (sbr. Jóh. 12:31), brotið
uppreisnina á bak aftur og sett
frið sinn á sviðið í stað umbrota
og átaka, jafnvægi í stað misvæg-
is, líf í stað dauða. Þar með afmá-
ir hann líka guðlastið, þurrkar út
ögrunina. Þess vegna gjörist Guð
maður og tekur sjálfur á sig fjöt-
ur dauðans til þess að slíta þann
fjötur og opna allri skepnu eilíft
líf. Þannig gefur hann í syni sín-
um líf sitt til lausnargjalds fyrir
marga (Matt. 20:28; Mark. 10:45),
réttlátur fyrir rangláta (1. Pét.
3:18).
Að leita jafnvægis
Raunkristinn maður á þess
kost að leita jafnvægis með því að
hugleiða leyndardóma hjálpræð-
isverksins, lesa Heilaga ritningu,
biðja og njóta guðsþjónustu
kirkjunnar með reglubundnum
hætti. í leyndardómi brauðs og
víns, líkama Krists og blóðs, er
þér boðin innileg eining við hinn
upprisna. Ég á ekki betra ráð þér
til handa en að þú þiggir gjöf alt-
arissakramentisins að staðaldri.
Einnig ber að árétta hitt, sem
fyrr og síðar var fram borið: Guð
er jafnan að leita að þér. Mundu
að leggja alla daga hlustir við
þeirri návist - samvist - ívera,
sem hann vill veita þér. Óðar en
við er litið finnur þú kyrrsælu
Drottins umlykja þig, og misvæg-
ið þokar. -
Eftir því sem þú nálgast jafn-
vægi meir, verður þú sjálf(ur)
smám saman skýrara tákn á enni
og brjósti sköpunarverksins.
Höfðingi heimsins heldur áfram
sinni sundmngariðju til efsta
dags, og jafn lengi munu and-
stæðumar einkenna „þennan
heim“ (sbr. t.d. Jóh. 8.23). En þú
getur notið lífsins eins og það er í
krafti þeirrar vissu, að Guð hafi í
Kristi helgað fallna skepnu og
muni í upprisunni snúa henni
allri til endanlegrar einingar og
fullkomins jafnvægis um síðir.
VELVAKAJMDI
Svarað í síma 569 1100 frá 10-12 og 13-15
frá mánudegi til fóstudags
Punktar
gegn fáfræði
í laugardagsblaðinu 18.
apríl sl. birtist grein eftir
Maríu J. Sigurðardóttur.
Þar fjallar María um
svikin loforð R-listans.
Margt er vissulega í
greininni sem á við rök
að styðjast. Ekki er
hægt að neita því að R-
listinn hefur svikið mörg
kosningaloforð fyrir síð-
ustu borgarstjórnar-
kosningar en það er
reyndar ekki það sem ég
ætla að fjalla um í þess-
ari grein. Það sem ég
ætla aftur á móti að
fjalla um era stað-
reyndavillur sem María
lét frá sér fara.
María J. Sigurðardótt-
ir álasar Ingibjörgu S.
Gísladóttur fyrir það „að
hafa hrúgað upp gámum
um allan bæ“, eins og
hún orðaði það nokkurn
veginn, og á hún við
gámana sem vora settir
upp fyrir dagblöð á sín-
um tíma og era notaðir
undir hvorttveggja dag-
blöð og mjólkurfemur í
dag. Það getur hver heil-
vita maður séð það sem
les þessa grein að María
gerir lítið úr mikilvægi
þessara gáma og þar
með lítið úr mikilvægi
umhverfisvemdar. Það
þarf hins vegar enginn
að efast um mikilvægi
þessara gáma þar sem
að þeir hafa valdið bylt-
ingu í umhverfisvemd í
Reykjavík, sá pappír
sem áður fór beint í urð-
un er nú settur í endur-
vinnslu og það felur í sér
ýmsa kosti, t.d. spamað
á landi til urðunar og
ekki síst umhverfisemd
(t.d. minna skógarhögg
en skógamir draga úr
koltvíoxíði í andrúmsloft-
inu sem er svo aftur að
eyðileggja ósonlagið og
veldur gróðurhúsaáhrif-
um). Sá sem gerii’ lítið úr
umhverfisvemd gerir
jafnframt lítið úr sjálfum
sér því við eram hluti af
umhverfinu. Ekki er nóg
með að María geri lítið
úr umhverfisvemd held-
ur heldur hún því fram
að þessir gámar standi
að mestu auðir en það er
algjör vitleysa. I þessa
gáma safnast óhemja af
pappír og era þeir oft
svo fullir að það flæðir
nánast út úr þeim. Þar
að auki kennir María
Ingibjörgu um það að
gámamir séu hálftómir,
sem sagt hún kennir
henni um áhugaleysi
Reykvíkinga á umhverf-
isvemd. Nóg er blessaðri
Ingibjörgu kennt um þó
ekki sé nú farið að kenna
henni um það. Auk þess
hefur verið lagt í auglýs-
ingakostnað til þess að
kynna gámana, sam-
kvæmt sögn Maríu,
þannig að ekki ætti
skortur á auglýsingum
að vera meinið eða með
öðram orðum skilnings-
leysi Ingibjargar í þess-
um málum.
María kórónar svo vit-
leysuna þegar hún kenn-
ir Ingibjörgu S. Gísla-
dóttur um að hafa fjar-
lægt eins og hún kemst
að orði „fallegan blóma-
skála við Iðnó“. María
kennir Ingibjörgu S.
Gísladóttur um það að
hafa látið rífa hann og
færa Iðnó aftur að eigin
smekk. Það ætti hver
maður að vita það sem
fylgdist með þessu máli
að Ingibjörg lét ekki rífa
þennan skála vegna að-
eins eigin hagsmuna
heldur hafði hún hags-
muni borgarbúa að leið-
arljósi, hlustaði á óá-
nægjuraddir, en flestir
vora á móti þessari
byggingu og sjálfum
þótti mér hún Ijót.
Annað sem mér þótti
skrýtinn málflutningu
hjá Maríu er gagnrýni
hennar á auglýsingu R-
listans sem birtist í
Morgunblaðinu á skír-
dag. Hvemig er það, er
eitthvað meira að R-list-
inn auglýsi sig en að
Sjálfstæðisflokkurinn
geri það? Það hefur
reyndar undrað mig
hvað R-listinn hefur aug;
lýst lítið fram að þessu. í
þokkabót telur María
þetta vera „gagnslausa"
auglýsingu en það kann-
ast ég ekki við því þessi
auglýsing höfðaði til mín.
Að lokum vill undirrit-
aður hvetja R-listamenn
til þess að hafa augun
opin og svara gagnrýni
sem þessari þ.e.a.s.
gagnrýni sem á ekki við
rök að styðjast. Sjálfur
hef ég töluvert orðið var
við ódrengilega baráttu
sjálfstæðismanna og hef-
ur Sjálfstæðisflokkurinn
lækkað í áliti hjá mér
þess vegna. Hvemig er
það, er ekki hægt að
gagnrýna R-listann án
þess að vera að búa til
skáldsögur um hann?
Annað var það ekki.
Bjarni Valur
Guðmundsson,
kt. 080278-3309.
Slæm þjónusta
VELVAKANDA barst
eftirfarandi:
„Við hjónin fómm í
bifreiðaumboð Heklu og
voram við í bifreiðahug-
leiðingum. Við biðum þar
eftir þjónustu en sölu-
menn sem þama sátu í
básum vora allir fastir í
símanum. Það kom
þama inn þriðji maður-
inn og beið hann eins og
við í góða stund, en það
endaði með því að við
gengum öll út. Þetta er í
annað skiptið sem þetta
hendir mig á þessum
sama stað og fer ég ekki
aftur þangað. Ég mun
leita annað því mér
finnst þetta argasti
dónaskapur."
Sonja S. Wium.
Tapað/fundið
Kvenmannsúr
týndist
GULLÚR með svartri
skífu týndist aðfaranótt
26. apríl á Ingólfscafé
eða Nelly’s café. Þess er
sárt saknað. Skilvís finn-
andi er vinsamlega beð-
inn að hafa samband í
síma 554 5656 eftir kl.
18. Fundarlaun.
Dýrahald
Kettlingar óska
eftir heimili
ÞRÍR kettlingar óska
eftir heimili. Þeir era
átta vikna og kassavanir.
Upplýsingar í síma
554 2743.
Læða óskar
eftir heimili
LÆÐA, tveggja og hálfs
árs gömul, svört og hvít,
mjög blíð og góð, óskar
eftir góðu heimili vegna
breyttra aðstæðna. Upp-
lýsingar í síma 552 0138
eftir kl. 14.
Víkverji skrifar...
ISRAELSRÍKI er fimmtíu ára
um þessar mundir. íslendingar
veittu umtalsverðan stuðning við
stofnun þess. ísrael og framvindan
í málum þess hafa lengi verið í
fréttum fjölmiðla. Oftar en ekki
hallai’ mjög á gyðinga í þessum
fréttaflutningi að mati Víkverja.
Þrátt fyrir það að ekki sé nema lið-
lega hálf öld frá einum mesta
hryllingi mannkynssögunnar, hel-
förinni, þegar milljónir gyðinga
voru drepnar, bryddar á hliðstæðu
tali um þessa þjóð og viðgekkst
víða um Evrópu rétt fyrir og á tím-
um síðari heimsstyrjaldarinnar.
Sjaldan hefur einn rétt þá tveir
deila. Gyðingar eiga efalítið sinn
hluta ábyrgðar á þeim átökum sem
einkennt hafa þennan heimshluta.
En við megum ekki loka augum
fyrir meginstaðreyndum. í fyrsta
lagi er ísrael, hvort sem mælt er í
ferkílómetram eða mannfjölda,
dvergríki í hafsjó arabaheimsins
allt um ki-ing. í annan stað er ísra-
el í raun og sann útvörður vest-
rænna lýðræðisviðhorfa á þessu
svæði. í þriðja lagi era gyðingar
einstök menningarþjóð sem skipar
háan sess í sögu mannkynsins - og
landið helga „trúarlegt bakland"
kristinna þjóða.
xxx
ÞEGAR við ökum um götur höf-
uðborgarinnar, sem nú orðið
bera vart umferðarþungann,
mættum við gjarnan hafa það í
huga að sérhver ökumaður axlar
mikla ábyrgð. Alvara málsins sést
bezt á því að dánartollur umferð-
arinnar hefur að meðaltali verið
um tuttugu mannslíf á ári hér á
landi. Og fjölmargir búa við ör-
kuml langa ævi vegna slysa í um-
ferðinni.
Bæta þarf gatnakerfi borgarinn-
ar og aksturshæfni ökuþóranna.
Markmiðið á að vera umferðarör-
yggi. Það hefur varla verið ofar-
lega í huga ökumanns sem Víkverji
mætti á fjölfarinni leið - á mesta
álagstíma dagsins. Sígaretta með
löngum öskuhala lafði út úr munn-
viki hans. Önnur hendi hans hélt
gemsanum þétt að hárlubbanum -
og talandinn í miklum önnum. Hin
hendin var að vísu á sínum stað,
það er á stýrinu. Trúlega hefðu við-
brögð þessa reykjandi og í síma
talandi ökuþórs ekki verið upp á
marga físka ef eitthvað óvænt hefði
komið upp á.
Of margir ökumenn hunza þá
skyldu að gefa stefnuljós - eða gera
það ekki fyrr en komið er í beygju.
Það er eins og þeir átti sig ekki á
því að stefnuljós þarf að gefa í tíma
til þess að það þjóni tilgangi sínum:
að vera leiðbeinandi fyrir aðra öku-
menn. Þá virðist sá leiði ósiður fær-
ast í vöxt á nýjan leik að henda
hvers konar rasli út um bílglugga.
Mál er að linni sóðaskapnum.
FJÓRIR af hverjum fimm fé-
lagsmönnum Dagsbrúnar-
Framsóknar stéttarfélags tóku
ekki þátt í stjórnarkjöri á dögun-
um. Samt sem áður vora tveir list-
ar í kjöri og frambjóðendur fóru
mikinn í skrafi og skrifi.
Saga þessa gamalfræga verka-
mannafélags, Dagsbrúnar, spannar
ar 92 ár. Verkakvennafélagið
Framsókn, sem einnig á glæsta
sögu, er 80 ára. Bæði mega muna
sinn kosningafífil fegri en innan við
20% stjómarkjörsþátttöku.
Sú félagslega deyfð sem um-
rædd kosningaþátttaka speglar er
engan veginn bundin við Dagsbrún
& Framsókn. Hún einkennir með
fáeinum undantekningum allt fé-
lagsstarf í landinu. Ástæðan er trú-
lega margþætt.
Tómstundir fólks era fleiri nú en
áður. Framboð tómstundaefnis er
á hinn bóginn mikið og fjölskrúð-
ugt - nánast yfirþyrmandi. Sam-
keppni „söluaðila“ um áhuga og
tómstundir fólks er geysihörð,
tæknivædd og úthugsuð. Máski er
ekki rétt að tala um „félagslega
deyfð“ önnum kafins fólks á tóm-
stundaakri samtímans. Fólk hefur
einfaldlega ekki tíma til að sinna
nema broti af allri „átroðslunni".
Félög, líka þau gagnsömu, þurfa að
ná tökum á þeirri nútíma kúnst að
markaðssetja sjálf sig. Annars
koðna þau niður!
1