Morgunblaðið - 21.07.1998, Blaðsíða 24

24 ÞRIÐJUDAGUR 21. JÚLÍ 1998
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
ísaðar gellur
Morgunblaðið/Silli
HJÖRLEIFUR Valsson fiðluleikari og norski gítarleikarinn Havard
Öieroset á tónleikunum á Húsavík.
List hans hljómar
á fæðingarstað
Húsavík. Morgunblaðið.
LEIKLIST
Leikfclagifl Ilegfna
NORTHERN LIGHTS
Höfundur: Frederick Harrison. Leik-
stjóri: Gunnar Sigurðsson. Ljós og
hljóð: Gunnar Sigurðsson og Skúli
Gautason. Leikmynd og búningar:
Leikhópurinn. Leikarar: Brynhildur
Björnsdóttir, Esther Jökulsdóttir,
Linda Sif Þorláksdóttir og Skúli
Gautason. Laugardagur 18. júlí.
ÞAÐ þykja alltaf tíðindi ef ís-
lenskt leikhúsfólk ætlar að sýna á
leiklistarhátíðinni í Edinborg, jafn-
vel þó að sýning þess sé sett upp á
jaðri hátíðarinnar. Gunnar Sigurðs-
son hefur áður leikstýrt þessu verki;
leikarar voru þá breskir samnem-
endur hans úr leiklistarskóla. Gunn-
ar er einn þriggja af fimm meðlimum
þess hóps er nú flytur verkið sem
hafa hlotið leiklistarmenntun í
enskumælandi landi. Þar af leiðandi
eru þeir í stakk búnir til að færast
það í fang að flytja verk sitt á ensku
- sem að sjálfsögðu gerir gæfumun-
inn í verki sem byggist eins mikið á
samtölum og Northern Lights gerir.
LISTANEMARNIR bresku, sem
hneyksluðu landa sína með því að
þykjast hafa eytt listastyrk í sólar-
landaferð, fengu ágætiseinkunn
fyi-ir lokaverkefni sitt á þriðja ári
listaskólans í Leeds. Nemarnir
ollu reiði og hneykslun, áður en
upp komst að verkefnið var eitt
allsherjargabb frá upphafi tO enda,
til þess ætlað að hvetja tíl umræðu
um þýðingu listar.
Nemarnir fengu um 1.200 punda
styrk til lokaverkefnisins en þegar
að sýningunni kom, var boðsgest-
um boðið út á flugvöll. Komu þeir á
flugvallarbarinn í þann mund er
nemarnir þrettán komu í gegnum
tollinn í hópi frá Malaga. Þeir
höfðu reyndar ekki farið fet, en
buðu gestunum upp á drykk á
ÞETTA er þriðja sumarið sem Efl-
ing Stykkishólms stendur fyrir röð
sumartónleika í Stykkishólms-
kirkju. I vetur var auglýst eftir
flytjendum og sóttu yfir 20 ein-
staklingar og hópar um, en þar
sem aðeins er um 6 tónleika ræða
þurfti að velja úr umsóknum og
það reyndist erfitt verk. Mosaic-
gítarkvatettinn frá Barcelona á
Spáni varð m.a. fyrir valinu og
flutti hann vandaða dagskrá á
þriðju sumartónleikunum á þessu
sumari, mánudagskvöldið 13 júlí.
Kvartettinn skipa 3 Spánverjar
Leikverk sem flutt hafa verið á
ensku af íslenskum leikurum hér á
landi hafa nær undantekningarlaust
átt það sammerkt að lítið hefur verið
lagt upp úr íramburðinum. Ef flytj-
endurnir hafa talað málið reiprenn-
andi hefur ægt saman mismunandi
mállýskum, t.d. bandarískum og
breskum, í sömu sýningu. Það er því
stórkostlegt að heyra hve mikla vinnu
leikhópurinn hefur lagt í að ná tökum
á sérenskum framburðareinkennum,
enda er stétta- og héraðsbundinn
mállýskumunur grundvallaratriði í
uppsetningu á þessu tOtekna verki ef
að koma á því tfl skfla tfl áhorfenda.
I Bretlandi eru landsmenn dregn-
ir í dilka eftir framburði sínum; flest-
ir þarlendir geta staðsett fólk í stétt,
landshluta og sagt til um menntun
þess eftir því hvernig það talar móð-
urmálið. Persónurnar Jenny og
Tracey tala einhvers konar East-
Yorkshire-mállýsku en Deborah
óstaðbundna millistéttarensku. Tfl
að flækja hlutina enn frekar leika
Deborah og Tracey sér að því að búa
til persónur úr efri-millistétt og ýkja
framburðareinkenni þeirra. Skúli
Gautason bregður fyrir sig íslensk-
um hreim í meginhlutverki sínu en í
bai-num og spjall um listina. Þetta
vakti gífurlega reiði í Bretlandi,
þar sem ekki kom í ljós að nem-
arnir hefðu hvergi farið, fyrr en
nokkrum dögum síðar. Þá hafði
alda reiði og hneykslunar riðið yfir
og nemunum hótað brottrekstri og
því að þeir yrðu að skfla fénu. Var
reiði skólayfirvalda raunar svo
mikil að þau viku ekki frá brott-
rekstrarhótuninni fyrr en nokkuð
var liðið frá uppákomunni.
Þegar prófdómarar kynntu sér
lokaverkefnið „Á faraldsfæti“ eftir
að stærstu öldurnar hafði lægt,
komust þeir hins vegar að því að
það ætti skilið ágætiseinkunn.
Nemarnir útskrifast næsta ár úr
listaskólanum í Leeds og hyggjast
þá endurbæta verk sitt.
og einn íslendingur, Halldór Már
Stefánsson sem er búsettur í
Barcelona. Kvartettinn hefur
starfað siðan 1992. Fjórir gítarar
eru óvenjuleg hljóðfæraskipan og
því vöktu tónleikarnir athygli. Það
er gaman að fá tækifæri til að
hlusta á 4 gítara og lög sem hafa
verið útsett fyrir þá.
Á efnisskránni var eingöngu
spönsk tónlist sem á sína hefð.
Nokkur verkanna voru samin fyr-
ir önnur hljóðfæri og fjölmennari
sveitir, en flytjendurnir höfðu út-
sett verkin fyrir gítara. Þá voru
hlutverki sendh'áðsfulltrúans var
efristéttarenskan hans ekki nógu
samkvæm sjálfri sér.
Verkið sjálft fjallar um þrjár
stelpur frá Hull sem eru ráðnar í fisk
á Suðureyri, aðallega samskipti
þeirra innbyrðis en einnig við inn-
fædda. Skúli Gautason leikur verk-
stjórann Pétur Pétursson og gerir
það fimavel. Það var unun að horfa á
hann stjákla í kringum stelpurnar og
gera sig líklegan við þær hverja af
annarri.
Brynhfldur Björnsdóttir lék De-
boruh, millistéttai'stúlkuna sem
verður að yfirstíga stéttarfordóma
hinna tveggja. Hlutverkið einkennist
nokkuð af sýn höfundar á hina óham-
ingjusömu millistétt sem bælh' allar
tilfinningar en Brynhildi tókst vel
upp, sérstaklega í uppgjörskaflanum
við Jenny.
Esther Jökulsdóttir fer með hlut-
verk hinnar síðastnefndu og Linda
Sif Þorláksdóttir er Tracey. Persón-
urnai' eru vinkonur frá bamæsku og
nota ekki bara orðfæri síns heima-
bæjar heldur botna setningar hvor
fyrir aðra. Leikkonurnar ná að
skapa persónur sem em mjög auð-
þekktai' verkalýðsstéttartýpur -
kannski svolítið skyldar Sharon og
Tracey úr sjónvarpinu. Þetta var
kannski það ótrúlegasta við upp-
færsluna, undirritaður trúði ekki sín-
um eigin eymrn þegar Esther og
Linda Sif reyndust í lok leiksins vera
mæltar á hið ástkæra ylhýra er þær
sungu ísaðar gellur eftir Bubba
Morthens með hinum leikurunum,
svo gersamlega hafði hann lifað sig
inn í leik þeirra. Esther skflaði hinni
þunglyndislegu Jenny af ótrúlegri
stefnufestu og Linda gerði hinni
síglöðu Tracey svo kraftmikfl skil að
áhorfendur urðu fegnir er hún loks
skipti skapi.
Gunnar Sigurðsson hefur sýnt
mikla elju við leikstjórn þessa verks
og sýningin er vel unnin. Helsti ann-
markinn var hve hið litla rými á sviði
Möguleikhússins setti sýningunni
þröngar skorður, en leikmunir sem
tilheyrðu hinum ýmsu atriðum tak-
mörkuðu það enn frekar. Þá er bara
að vona að það verði rýmra um sýn-
inguna í Edinborg og óska henni
góðs gengis þar.
fluttir spænskir dansar. Það fór
ekki fram hjá áheyrendum að
þarna voru á ferð góðir lista-
menn.
Aðsókn að tónleikunum var
mjög góð og mættu 90 manns til
að hlusta á Mosaic-gítarkvartett-
inn. Meðal áheyrenda voru ferða-
menn bæði innlendir og útlendir
sem hér áttu leið um og voru tón-
leikarnir góð afþreying fyrir þá.
Listafólkið fékk góðar undirtektir
og þakkir. Mosaic-gítarkvartettinn
mun halda fleiri tónleika á íslandi
á næstunni.
TVENNA hljómleika héldu á
Húsavík nýverið listamennirnir
Hjörleifur Valsson fiðluleikari,
sem fæddur er á Húsavík, og
norski gítarleikarinn Havard Öi-
eroset. Tónleikanir voru vel sótt-
ir og mikil hrifning áheyrenda.
Fyrri hluti tónleikanna saman-
stóð af tiltölulega léttum lögum
og þekktum, mest ættuðum frá
MYNPLIST
Xýlistasarnið,
Vatnsstfg 3b
HÖGUN/MYNDBAN
ROMAN SIGNER
Til 26. júlí. Opið þriðjudaga
til sunnudaga frá kl. 14-18.
ROMAN Signer er orðinn íslend-
ingum vel kunnur eftir fjplmargar
heimsóknir sínar hingað. Arið 1993
tók hann þátt í 6. Borealis-sýning-
unni, sem þá var haldin í
Listasafni Islands.
Haustið áður þegar hann
gerði hér stuttan rann-
sóknarstans vaknaði dá-
læti hans á Islandi og ís-
lenskri náttúru með öll-
um sínum stóru og smáu
umhverfisupphlaupum;
eldgosum, goshverum og
veðraham. I fyrsta sinni
sem hann sá Strokk í
Haukadal gjósa stóð
hann sem dáleiddur hátt
í klukkustund og fékkst
ekki tfl að hreyfa sig þótt
hausthraglandinn skekti
hann til og frá með níst-
ingsrokum úr öllum átt-
um.
Það var hvelfdur
vatnsgúlpurinn sem
myndaðist yfir opi
hversins, eftir að vatnið
hafði risið og hnigið
hvað eftir annað sem
hélt Signer föngnum.
Hann hló spenntur yfir
duttlungum náttúrunnar og fannst
sem þarna væri kominn sálubróðir
sem hegðaði sér rétt eins og hann
sjálfur; óútreiknanlegur óknytta-
strákurinn í ætt við timbur-
mennatappana á eyðieynni sem
stöðugt voru að angra skipstjórann
gigtveika með því að lauma logandi
kínverja undir sárabindið á stokk-
bólgnum fæti hans.
Reyndar er ekki auðvelt að negla
niður eina mynd af þessum marg-
slungna svissneska listamanni. Þó er
auðvelt að ímynda sér að eftirlætis-
tímar hans í skólanum hafi verið tfl-
raunatímarnir í eðlisfræði þegar hitt
og þetta fuðraði upp vegna óæskilegs
samruna eldfimra efna. En í Signer
Norðurlöndum, en siðan hlutinn
var helgaður þeirri tónlist, „sem
tröllriðið hefur heimsbyggðinni
síðustu árin“, eins og segir í
prógrammi.
Listamennirnir sýndu að sam-
leikur á fíðlu og gítar á vel sam-
an og margar útsetningar laga
þeirra vöktu sérstakan áhuga og
hrifningu.
býr einnig vænn skammtur af alvöru-
þrunginni kímni Busters Keaton.
Hefði hann verið fæddur á öldinni
sem leið er líklegt að hann hefði
hnotið um Hollywood Macks Sennett
á blómaskeiði þöglu myndanna.
Hin stóíska ró Signers frammi fyr-
ir fáránleika hins óvænta sem minnir
svo mjög á gullaldargrínið á hvíta
tjaldinu. Gestir í bjarta og svartasal
Nýlistasafnsins komast áreiðanlega
aftur í þrjúbíóstemmningu yfir reið-
hjólinu sem spýtir hvítri málningu
eftir gólfinu og myndbandinu af
listamanninum sofandi með leik-
fangaþyrlu suðandi yfir höfði sér.
Þannig endurskapar Roman
Signer vaudeville-hefðina og sirkus-
menninguna í verkum sínum þar
sem ofurhugum er skotið úr kanón-
um og hnífum miðað að hjarta föngu-
legra fjölleikadísa. Hann er svo
sannarlega kominn af Vilhjálmi þeim
Tell sem klauf eplið á höfði sonar
síns. Mann grípa ótal ólíkar kenndir
frammi fyrir snjöllum verkum hans.
Sú sterkasta er gleðin yfir að finna
aftur barnið í sjálfum sér; þegar allt
var nýtt, ferskt og fullt af eftirvænt-
ingarfullri tilhlökkun.
Halldór Björn Runólfsson
Ágætiseinkunn fyrir
þykjustuferð
London. The Daily TelegTapIi.
Sveinn Haraldsson
Morgunblaðið/Gunnlaugur Árnason
MOSAIC-gítarkvartettinn flutti spænska tónlist á tónleikum í Stykkishólmskirkju 13. júlí sl.
Spænskur gítarkvartett
með tónleika í Stykkishólmi
Stykkishólmi. Morgunblaðið.
Strákapör
með Stóuró
ROMAN Signer undirbýr verk sitt Fontana
di Piaggio í Miinster, 1997.