Morgunblaðið - 21.07.1998, Blaðsíða 4

4 ÞRIÐJUDAGUR 21. JÚLÍ 1998
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Skjálftar
í Mýr-
dalsjökli
ÁLLNOKKRIR jarðskjálftar,
um og yfir 4 á Richterkvarða,
urðu í Mýrdalsjökli austan-
verðum milli kl. 3 og 4 í fyrr-
inótt. Pálmi Erlendsson, jarð-
fræðingur hjá Veðurstofunni,
segir að allt hafi verið með
kyrrum kjörum í jöklinum í
gær.
Hann segir að jarðskjálft-
arnir geti bent til kvikuhreyf-
ingar en enginn órói hefur sést
á svæðinu. Af þeim sökum er
ekki búist við eldgosi, altént
ekki alveg á næstunni. Orói
kallast það þegar stöðugur
titringur er á svæðinu en ekki
stakir skjálftar. Slíkur órói
fylgdi Kröflugosum og nú síð-
ast gosinu í Vatnajökli.
Tilefni þykir til að fylgjast
vel með framvindunni
Pálmi segir að upptök
skjálftanna hafi verið Kötlu-
megin í jöklinum. Skjálfta-
hrina hefur verið árviss við-
burður í vestanverðum jöklin-
um og hefur það verið tengt
bráðnun iss. Tilefni þykir til að
fylgjast vel með framvindunni
þar sem skjálftamir em núna
austanmegin í jöklinum. Ekki
hefur þó verið talin ástæða til
að vara við mannaferðum á
þessar slóðir.
Eins hreyfils einkaflugvél hlekktist á í flugtaki við Mosfellsbæ
Morgunblaðið/Árni Sæberg
FLUGVÉLIN stakkst á nefið og lenti á hvolfi á flugvellinum á
Tungubökkum. Myndin er tekin skömmu eftir að óhappið átti sér
stað og til hægri má sjá aðkomufólk hlúa að farþega vélarinnar, sem
síðan var fluttur á slysadeild. Á minni myndinni sjást flugmaðurinn
og menn frá Flugmálastjórn og Rannsóknarnefnd flugslysa skoða
hvar vélin stakkst á nefið.
Morgunblaðið/Ingvar Þórðarson
Stakkst á nefið
og hvolfdi
EINS hreyfils einkaflugvél hvolfdi
á Tungubakkaflugvelli við Mosfells-
bæ á fimmta tímanum á laugardag.
í vélinni voru flugmaður og farþegi.
Flugmaðurinn slapp ómeiddur, en
farþeginn kvartaði undan eymslum
í hálsi og var fluttur til rannsóknar
á slysadeild.
Tildrög slyssins em talin vera
þau að þegar vélin var nýkomin í
loftið reyndi flugmaðurinn að hætta
við flugtak þegar hann áttaði sig á
því að hann flaug með vindi, en ekki
á móti honum eins og vanalega er
gert. Ekki fór betur en svo að vélin
stakkst á nefið og henni hvolfdi og
varð hún fyrir töluverðum
skemmdum. Rannsóknarnefnd
flugslysa rannsakar nánar orsakir
atviksins.
Lausafé á þjóðvegum almennt vandamál
Ekki tryggt að ferða-
menn viti af hættunni
MVl
BÚFé ;
mcnn s«
særa d> |
skaðab;
LAUSAGANGA búfjár hefur oft og
tíðum valdið óhöppum í umferðinni
og árlega aka rúmlega eitt hundrað
ökumenn á búfé hér á landi. Breyt-
ingar vora gerðar á lögum um bú-
fjárhald árið 1991 og á vegalögum
árið 1995. Samkvæmt 56. grein
vegalaga er lausaganga búfjár bönn-
uð á vegsvæðum stofnvega og tengi-
vega þar sem girt er báðum megin
vegar.
Við endurskoðun vegalaganna
tóku einnig gildi reglur um að Vega-
gerðin skuli, í samstarfi við viðkom-
andi bónda, koma upp girðingu í
heimalöndum við tengivegi og þjóð-
veg 1. Að því loknu er girðingin á
ábyrgð bóndans, hann skal sjá um
viðhald á henni, en Vegagerðin tek-
ur þátt í kostnaði við viðhaldið.
Sveitarfélögum er að auki heimilt að
heimila eða banna lausagöngu innan
sinna lögsagnaramdæma. Lausa-
ganga búfjár er því samkvæmt lög-
um leyfileg, nema annað sé teldð
fram, og ökumenn skaðabótaskyldir
aki þeir á búfé. Á vegum landbúnað-
arráðuneytisins starfar nú nefnd,
sem á að endurskoða lagaákvæði um
lausagöngu búfjár.
Engar merkingar
á Islandi
I 88. grein almennra umferðar-
laga kveður á um að ökumaður beri
ábyrgð á gangandi vegfarendum og
þar með töldu búfé, nema til komi
stórfellt gáleysi tjónþola. Ef girt er
beggja vegna vegarins, en ekið er á
lausafé, er búféð á ábyrgð eigenda.
Ökumenn sem lenda í því óhappi að
aka á búfé eru í órétti auk þess sem
þeir þurfa að bera kostnað af eigin
tjóni og greiða eiganda skepnunnar
bætur, hafi hún drepist.
I dag er aðeins hluti þjóðvegar 1
girtur beggja vegna vegar og mörg
sveitarfélög leyfa lausagöngu. Á
svæðinu þar sem umrætt slys átti
sér stað er lítið um girðingar beggja
vegna vegar og stafar ökumönnum
mikil hætta af, að sögn lögreglu.
Víða erlendis má sjá merkingar
við vegi þar sem varað er við umferð
villtra dýra eins og dádýra eða elgja.
Hér á landi hafa slíkar merkingar
ekki tíðkast og ekki hefur verið til
umferðarskilti sem gefur til kynna
umferð búfjár. Sigurður Helgason,
upplýsingafulltrúi Umferðarráðs,
segir að nýlega hafi verið gefið út
skilti sem gefi til kynna að kýr séu
reknar yfir veginn og það hafi fyrir
stuttu verið tekið í notkun meðal
bænda óski þeir þess. Hins vegar sé
ekkert merki sem gefi til kynna um-
ferð lausafjár, svo sem hrossa og
kinda, og hann hafi ekki heyrt að til
standi að gefa út slfkt merki.
„Menn hafa mikið rætt um lausa-
göngu búfjár og viljað að tekið yrði
harðar á henni, enda er það ekki við-
unandi að á vegi þar sem leyfður er
90 km hraði geti maður átt von á
hrossi eða rollu á miðjum vegi,“
sagði Sigurður.
Langtímavandamál sem
erfitt er að leysa
Umferðarráð hefur unnið að því
að koma upplýsingum til erlendra
ferðamanna um ástand vega og um-
hverfis þeirra á Islandi. Ráðið hefur
látið gera myndbönd og bækling á
fimm tungumálum sem dreift hefur
verið á bílaleigur, í ferjuna Nor-
rænu, á hótel og víðar. Markmiðið
er að kynna ferðamönnum helstu
atriði sem eru frábrugðin í umferð-
inni á íslandi miðað við önnur lönd.
Þar er farið yfir ástand fjallvega,
veðurskilyrði og varað við lausu bú-
fé. „Upplýsingarnar eru fyrir hendi
en við óttumst hins vegar að bfla-
leigurnar séu ekki nógu samvisku-
samar með að vekja athygli á þess-
í BÆKLINGI Umferðarráðs,
sem gefinn er út á fimm tungu-
málum og dreift meðal ferða-
manna, er varað við lausu búfé
á þjóðvegum. Ekki er tryggt að
allir erlendir ferðamenn fái
þennan bækling við komuna til
landsins.
um upplýsingamiðlum og þykir okk-
ur það hið versta mál,“ sagði Sig-
urður.
Magnús Oddsson ferðamálastjóri
segir það alls ekki tryggt að allir er-
lendir aðilar sem aki um hér á landi
Frönsk kona lést í umferðarslysi í Öræfasveit
Billinn valt er ökumaður
sveigði hjá sauðkind
BANASLYS varð í Öræfasveit
skömmu eftir hádegi á sunnudag.
Frönsk kona á fimmtugsaldri lézt
er bifreið hennar og tveggja sam-
ferðamanna fór fjórar veltur á þjóð-
vegi númer eitt þegar ökumaðurinn
reyndi að sveigja frá búfé sem stóð
á veginum.
Ferðafólkið var á leiðinni frá Jök-
ulsárlóni að Skaftafelli á sunnudag.
Rétt vestan við Hof var ekið yfir
blindhæð. Handan hennar sá öku-
maður hvar sauðkind stóð á vegin-
um og sveigði hann snöggt útaf veg-
inum og lenti í lausamöl. Hann
sveigði bflnum aftur inná veginn og
við það valt hann og fór fjórar velt-
ur á veginum.
Ekki í bflbelti
Konan, sem sat í aftursæti bíls-
ins, kastaðist út úr bflnum og lenti
um 30 m frá bílnum. Talið er að hún
hafi látist samstundis. Hún var ekki
í bflbelti. Ökumaðurinn og farþegi í
framsæti voru í bflbeltum og að-
stoðuðu vegfarendur þá við að kom-
ast út út bflnum. Ökumaðurinn rif-
beinsbrotnaði, marðist og skarst á
höfði. Farþeginn, sem jafnframt var
eiginmaður konunnar sem lést, var
með alvarleg losteinkenni og var
hann ásamt ökumanninum fluttur á
Heilsugæslustöðina á Höfn til frek-
ari aðhlynningar.
Að sögn lögreglunnar á Höfn er
ekki girt meðfram þjóðveginum á
slysstaðnum og lausaganga búfjár
telst því leyfileg. Lögreglan segir
að mikið sé um lausafé í sýslunni og
það valdi oft miklum óþægindum í
umferðinni.
fái upplýsingar um þær hættur sem
stafi af lausagöngu búfjár. Ferða-
málaráð dreifi þremur bæklingum
um það hvemig eigi að aka á íslandi
og hvaða hættur fylgi því, en ein-
ungis í einum þeirra sé minnst á
lausagöngufé, það sé jafnframt bæk-
lingur Umferðarráðs. Hann segir að
rætt hafi verið um hvort að taka
ætti upp þá reglu að erlendir öku-
menn kvitti fyrir því að þeir hafi
kynnt sér hvernig eigi að aka á Is-
landi, í óbyggðum og víðar, en engin
ákvörðun hafi verið tekin í þeim efn-
um.
Magnús sagðist ekki telja að
merkingar sem vöraðu við umgangi
lausafjár myndu leysa vandann, því
það yrði ansi víða sem setja þyrfti
upp slíkar merkingar. Eina leiðin
væri að banna lausagöngu búfjár en
það væri aftur á móti gífurlega erfitt
mál.
Vegagerðin eytt miklum
fjái munum í girðingar
Magnús ítrekaði að öryggi ferða-
manna væri gríðarlega mikilvægur
þáttur og stöðugt væri verið að leita
leiða til að koma upplýsingum á
framfæri til ferðafólks. Með þeim
hætti væri verið að reyna að koma í
veg fyrir óhöpp. „Vandamálið er að
við getum ekki tryggt að þær upp-
lýsingar sem gefnar era út skili sér
til allra. Maður veltir því fyrir sér
hvenær takist að koma í veg fyrir að
lausagangur búfjár valdi óhöppum.
Það er stærra verkefni en svo að
hægt verði að koma í veg fyrir það á
næstunni, þótt það væri æskilegast
af öllu og hljóti að vera lokatak-
markið," sagði Magnús.
Að sögn Jóns Rögnvaldssonar að-
stoðarvegamálastjóra hefur Vega-
gerðin eytt miklum fjármunum í að
girða meðfram vegum til þess að
taka á því vandamáli sem fylgh'
lausafé. „Ég efast um að vegalögin
geti tekið meira á þessu en komið
er. Það þarf að koma eitthvað allt
annað til. Ég held að á þessu þurfi
að taka í samvinnu ákveðinna aðila,
svo sem sveitarfélaga, bænda eða
bændasamtaka, löggæslu og Vega-
gerðarinnar. Ég held það sé nauð-
synlegt að fleiri komi að þessu en
Vegagerðin ein,“ sagði Jón. Hann
sagði jafnframt að réttarstaða veg-
farenda og bænda væri ekki skýr og
að engin lausn væri í sjónmáli á því
vandamáli sem laust búfé skapaði á
þjóðvegum landsins.
>
I
>
\
>

>
\
\
>