Morgunblaðið - 21.08.1998, Blaðsíða 43

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 21. ÁGÚST 1998 43
Dýraglens
Tommi og Jenni
Ljóska
Ég sagði þér það ... þeir sem eru árrisulir ná strætó ...
BREF
TIL BLAÐSINS
Kringlan 1 103 Reykjavík • Sími 569 1100 • Símbréf 569 1329
Gamall boðskapur
en sígildur
Frá Sveini Kristinssyni:
FYRIR um það bil fjörutíu árum, las
undirritaður ræðu í dagblaði eftir
Pórarin Bjömsson, skólameistara
Menntaskólans á Akureyri. Hann var
þar að ávarpa nemendur sína, ég held
við skólaslit. - Minnisstæðust er mér
sú áhersla, sem hann lagði á það, að
þeir temdu sér ró og íhugun gagnvart
hraða og skarkala heimsins. Orðalag-
inu hefi ég nú gleymt, en þetta var
einn helsti boðskapur ræðu hans.
Hafi þessi boðskapur verið tíma-
bær fyrir fjörutíu árum, þá er hann
það víst ekki síður nú. Gefa menn sér,
nú til dags, nógu oft tíma til að tylla
sér niður og íhuga stöðu sína í heims-
galleríinu? - Draga má slíkt í efa.
Nútimaþjóðfélag, með öllum sínum
fjölbreytileika, laðar marga til þátt>
töku í hröðu lífsgæðakapphlaupi.
Kannski er enginn ósnortinn af kapp-
hlaupinu því - „Tækifærið gríptu
greitt“. Sá boðskapur er auðskilinn
og allvinsæll. Menn óttast að missa af
góðum tækifærum, ef þeir eru ekki
nógu handfijótir. Þess vegna telja
menn gjaman ömggast að vera í við-
bragðsstöðu, með hverja taug
spennta, viðbúna til átaka.
Ef við viljum slappa ærlega af, að
loknu dagsverki, þá er margt, sem
getur glapið þá fyrirætlun. Sjónvörp,
útvörp, myndbandstæki, tölvur, dag-
blöð og tímarit með æsifréttir, hrífa
hugann gjarnan úr jafnvægisstöðu. -
Við fréttum tíðum, að tugir eða
hundruð manna hafi fallið í bardög-
um úti í heimi. Kannski álíka margir
af slysfórum eða hungri.
Fangapyndingar eru oft ofarlega á
blaði, dýr eru drepin án sýnilegs til-
gangs. Ekki má gleyma kynferðisaf-
brotum, fjárdrætti, misnotkun á op-
inberum embættum og fíkniefna-
glæpum, ef ekki í nágrenninu, þá
nokkru fjær, en oft meðal meintra
menningarþjóða. - Hörmunga“flór-
an“ er oft býsna fjölskrúðug. Hvai'
skal þá finna ró?
Er bóklestur lausnin?
Bóklestur sýnist verulega á undan-
haldi, að minnsta kosti á Islandi, en
hann mun oft áður hafa reynst mörg-
um gott tæki til að viðhalda hugar-
jafnvægi í hávaðasömum og glys-
gjörnum heimi. Bækur virðast ekki
eins eftirsóttai’ og áður hérlendis,
hver sem staða þeirra kann að vera í
öðrum löndum. Nú má fá notaðar og
ágætisbækur á eitt til tvö hundruð
krónur, til dæmis í Kolaportinu. Bók-
in kostar þá, sem sagt, álíka og mola-
kaffi fyrir tvo. Á því verði keypti und-
irritaður t.d. bækurnar „Glæpur og
refsins“ og „F ávitinn" eftii-
Dostojevski í íslenskin þýðingu. Það
er, að sjálfsögðu, „spottprís". Getur
komið sér vel fyrir fátæka bókaorma,
en segir sína sögu um veraldargengi
fagurbókmennta hérlendis nú til
dags.
Bæta má því við, þessu til árétting-
ar, sem Amór Hannibalsson prófess-
or sagði frá hér í blaðinu nýlega, að
engan útgefanda fékk hann til að gefa
út fræga skáldsögu eftir Dostojevski,
sem hann hafði nýlega þýtt.
Ekki sýnist þó dvínandi bók-
menntaáhugi bitna jafnt á öllum bók-
um. Þótt Dostojevski og hans líkar
séu ekki eftirsóttir á markaðnum, þá
mundi vera erfitt fyrir fátækan
mann að eignast nýjasta stórvirki
Esra S. Péturssonar „Sálumessa
syndara" á viðráðanlegu verði. - Það
er gamla sagan: Ekki sama Jón og
séra Jón.
Bullurnar blómstra
I gamla daga var stundum talað
um, að Bretar væru allra þjóða ró-
lyndastir. Þótti það, meðal annars,
koma fram í heimsstyrjöldinni
1939-1945, þegar þeir urðu að þola
þungbæra hemaðarósigra og loft-
árásir. - Nú em það hins vegar
breskar „fótboltabuilur", sem vekja
einna verðskulduðustu athyglina.
Þær ógna jafnvel lífi íbúa nágranna-
landanna. Fleiri þjóðir eru raunar lið-
tækar í þessum efnum.
Þegar helstu „menningarþjóðir“
heims, framleiða í þúsunda tali fyrir-
bæri á borð við „fótboltabullumar“,
fer þá ekki að styttast í, að þær þrái
að heyja, enn einu sinni, alvömstyrj-
öld sín á milli? - Vonandi verður þó
bið á því.
Hins vegar bendir fyrirbærið, með
fleim, til þess að hinn umgetni boð-
skapur hins merka skólafrömuðar,
Þórarins Björnssonar, um hugarró og
íhugun, eigi erindi til fleiri en „norð-
anstúdenta".
SVEINN KRISTINSSON,
Þórufelli 16, Reykjavík.
Aldrei lagt illt til...
Sigurbii-ni Einarssyni, biskupi:
ÞORSTEINN kunningi minn Guð-
jónsson mætti vita, að ég hef aldrei
lagt illt til Helga Pjeturss, raunar
sjaldan vikið máli að honum. En
skoðunum hans er ég mótfallinn og
hef leyfi til að láta það í ljós. Það
finn ég og að full ástæða er til að
biðja þess að Helgi megi varðveit-
ast fyrir vinum sínum. Þá hef ég í
huga eitt og annað, sem ég hef séð
á prenti eftir Þorstein Guðjónsson.
Það sem hann hefur skrifað um vík-
ingadýrkun vissra manna þýskra
sýnir að hann hefur sér til óbóta
smitast af því í Nýal, sem helst ætti
að varast og gleymast. Ennfremur
er hann einn um það, svo mér sé
kunnugt, að gerast opinber áróð-
ursmaður fyrir þeim kenningum
nýnasista, að mestallt sé lygi af því,
sem þorri mannkyns telur sig vita
um framferði hinna „arísku" ofur-
menna Hitlers gegn júðum og öðr-
um þeim, sem átti að útrýma. Það er
ástæða til að vara við afturgöngum
þeirra lánlausu manna, sem á þess-
ari öld hafa valdið mannkyni mest-
um áverkum. Þar með er ekki verið
að níða góða menn, sem mótuðust af
tilteknum forsendum í hugsun, sem
urðu í meðförum vondra manna
meinvaldar aldarinnar.
Friður sé með Helga Pjeturss og
öðrum, sem vildu vel, þótt þeh’ færu
villt.
SIGURBJÖRN EINARSSON,
Reynigrand 67, Kópavogi.
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur. sér rétt til að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
til birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.