Morgunblaðið - 23.01.1999, Blaðsíða 14

14 LAUGARDAGUR 23. JANÚAR 1999
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Skólasljórí Austurbæjarskóla um uppsögn kennara 6. bekkjar vegna nemendafjölda og álags
Skólastjóri Austurbæj-
arskóla segir að hús-
næðisvandræði skólans
valdi miklu um þann
vanda sem leiddi til
þess að umsjónarkenn-
ari 6. bekkjar sagði upp
störfum. Forstöðumað-
ur þjónustusviðs
Fræðslumiðstöðvar
Reykjavíkur, vísar á
bug staðhæfingum
kennarans um afskipta-
leysi af vandamálum
bekkjarins.
NEMANDI á leið í Austurbæjarskólann.
Húsnæðisekla skólans
veldur miklu um vandann
UÐMUNDUR Sighvats-
son, skólastjóri Austurbæj-
arskóla í Reykjavík, segist
að mörgu leyti getað skilið að
Maggý Hrönn Hermannsdóttir,
sem sagt hefur upp kennarastarfi
við Austurbæjarskóla vegna
starfsaðstæðna og álags í stórum
bekk með ofvirka nemendur, sé
ósátt við þær starfsaðstæður, sem
hún býr við. Hann segir að ekki
hafi reynst mögulegt að hafa
bekki í árganginum minni vegna
húsnæðiseklu, sem skólinn býr
við. Nemendum hans hefur fjölg-
að hröðum skrefum undanfarin
ár.
Arthur Morthens, forstöðumað-
ur þjónustusviðs Fræðslumið-
stöðvar Reykjavíkur, vísar því á
bug staðhæfingum Maggýjar um
afskiptaleysi Fræðslumiðstöðvar
af vandamálum bekkjarins og seg-
ir að þvert á móti hafi Fræðslu-
miðstöð og skólastjóri lagt mikið
af mörkum til að bæta úr ástand-
inu og sinna nemendum.
Kennt í hverjum
krók og kima
Guðmundur Sighvatsson segir
að því fylgi ákveðin vandamál þeg-
ar bekkir verða jafnstórir og sá
sem Maggý hafði umsjón með,
með 28 nemendum, þar af þremur
greindum ofvirkum. Vegna hús-
næðiseklu hafi ekki verið mögu-
legí að skipta tveimur 6. bekkjar-
deildum skólans upp í þrjá bekki.
„Við höfum ekkert rými innan-
dyra. Hér er kennt í öllum stofum;
hverjum krók og kima,“ segir
skólastjórinn.
Hann segir að þess vegna hafi
næsti kostur verið skoðaður,
stuðningskennsla. Með tilfæring-
um hafi tekist að setja stuðnings-
kennara inn í bekkinn í níu stund-
ir á viku, taka ákveðna nemendur
út úr bekk í sérkennslu í
5 stundir á viku og veita
að auki fimm viðbótar-
tíma til bekkjarins. Eftir
þessar ráðstafanir hafi
umsjónarkennari verið einn með
bekkinn í sjö stundir á viku. Að
auki hafi bekkurinn verið fluttur
úr 40 fermetra kennslustofu í 60
fennetra.
í samtali blaðamanns við Arth-
ur Morthens kom fram að
Fræðslumiðstöð ynni samkvæmt
þeirri reglu að nemendur megi
flestir verða 28 í bekk. Guðmund-
ur Sighvatsson segir að það sé
hins vegar kaldranalegt að hvergi
sé stafkrók um það að finna að
hver nemandi þurfi að hafa ákveð-
ið rými í skólanum, jafnvel
kjúklingum á kjúklingabúum sé
tryggt ákveðið lágmarksrými með
lögum.
Austurbæjarskóli var einsetinn
haustið 1995 og þá voru 487 nem-
endur skráðir í skólann, að sögn
skólastjórans. Haustið 1996 voru
þeir orðnir 517; 537 haustið 1997
og 580 síðastliðið haust. Með þeim
fjölda hafði starfsemin sprengt af
sér húsakynnin.
Vörðuskóli fyrir
unglingastigið ?
Guðmundur segir að fjölgun
nemenda eigi sér þá skýringu að
ungt fólk með börn sé að flytjast í
hverfið að nýju og nú sé fjöldinn
orðinn meiri en húsnæðið ræður
við. Austurbæjarskólinn starfar í
húsi, sem tekið var í notkun árið
1930. Það er aðeins frá gildistöku
gnmnskólalaga sem árgangar
unglingastigsins hafa gengið í
skólann, áður fóru elstu bekkirnir í
Gagnfræðaskóla Austurbæj-
ar/Vörðuskóla eftir barnapróf. Nú
sitja allir 10 bekkir grunnskólans í
gamla barnaskólanum en Iðnskól-
inn í Reykjavík hefur hús Vörðu-
skóla til afnota.
Foreldrar barna í Austurbæjar-
skóla, sem haft hafa samband við
Morgunblaðið, hafa bent á þá
lausn á vanda skólans að hann fái
hús Vörðuskóla undir unglinga-
stigið, en spurður um hvort slíkt
væri í athugun vísaði Guðmundur
Sighvatsson á Sigrúnu Magnús-
dóttur, formann fræðsluráðs.
Hann sagði að hins vegar hefði
verið til skoðunar að koma upp
lausum skólastofum á lóð skólans.
Meðaltal lækkar í Reykjavík en
hækkar í Austurbæjarskóla
Venjulegar kennslustofur í
Austurbæjarskóla eru
40 fermetrar að stærð,
en Guðmundur segir að
miðað sé við 60 fermetra
kennslustofur í nýjum
skólabyggingum. Arthur
Morthens upplýsti að þótt heimilt
sé að hafa allt að 28 nemendur í
bekk í 4.-10 bekk grunnskólanna í
Reykjavík en 22 nemendur í 1.-3.
bekk, hafi meðaltalið verið að
lækka. Nú sé meðaltalið fyrir
grunnskóla Reykjavíkur rétt innan
við 20 nemendur í bekk. Guðmund-
ur Sighvatsson segir að þvert á
þessa þróun hafi meðaltalsfjöldi
nemenda í bekk í Austurbæjar-
skóla verið að hækka. Þar eru um
22 nemendur að meðaltali í bekk. í
yngstu þremur árgöngunum eni
þrjár bekkjardeildir en í hinum
eldri tvær.
Guðmundur sagði að fleiri skól-
ar í grónum hverfum stæðu í svip-
uðum sporum og stjórnendur
Austurbæjarskóla vegna þrengsla
sem rekja megi til þess að hverfin
eru að fyllast af barnafólki. Hann
nefndi í því sambandi Breiðagerð-
isskóla, Laugarnesskóla og Mela-
skóla.
Fjölgun bekkja aldrei á borð
Fræðslumiðstöðvar
Arthur Morthens sagðist geta
fullyrt að krafa kennarans um að
skipta 6. bekk Austurbæjarskóla
upp í þrjár bekkjardeildir hefði
aldrei borist Fræðslumiðstöð og
því kæmi á óvart að sjá kennar-
ann gagnrýna aðgerðarleysi
stofnunarinnar. Skólastjóri hefði
fengið bréf kennarans og tekið á
málinu með 16 kennslustunda
stuðningskennslu á viku og flutn-
ingi í stærri kennslustofu. Arthur
sagði að Fræðslumiðstöð hefði
talið málið leyst um mánaðamótin
nóvember-desember, því komi á
óvart að það komi upp með þess-
um hætti nú.
„Það eru ákveðnar úthlutunar-
reglur sem gilda fyrir alla skóla í
Reykjavík. Þar gengur jafnt yfir
alla og skólastjórnendur skipu-
leggja starfið út frá því fjármagni
sem þeir fá. Þeir hafa aukið sjálf-
stæði, frá því sem áður var, til að
skipuleggja sitt innra starf. Við
höfum lagt mikla vinnu í að vinna
að málum einstaklinga í þessum
bekk, en aðgát skal höfð í nærveru
sálar. Vegna þess er erfiðara að
fjalla á dýptina um einstaklings-
mál af þessu tagi,“ sagði Arthur.
Hann sagði að margir þeirra
einstaklinga, sem eiga í erfiðleik-
um í skóla, þurfi meiri
aðstoð og meðferð en
skólakerfið veitir. Þeir
sem ættu, samkvæmt
löggjöf um félags- og
heilbrigðisþjónustu, að sinna þeim
þætti, virðast ekki hafa bolmagn
til að vinna til lengri tíma með ein-
staklingana. Því sé gerð tilraun til
að ýta einstaklingum, sem þurfa
mikla aðstoð, inn í skólakerfið án
þess að hafa veitt þeim þá aðstoð
sem á þarf að halda. Þetta snúi
t.d. að félagsmálakerfi ríkis og
sveitarfélaga og barna- og ung-
lingageðdeild. Að lokinni grein-
ingu sé börnum og unglingum vís-
að án teljandi meðferðar út í
skólakei-fið. „Þar verður skólakerf-
ið að taka við og sinna þessum ein-
staklingum og leysa málin. Skólinn
myndi óska eftir miklu nánari
samstarfi við félags- og heilbrigð-
isyfirvöld þannig að þeir einstak-
lingar, sem þurfa langtímameð-
ferð, fái hana.“
Stóraukin sérkennsla
Arthur segir að Reykjavíkur-
borg hafi brugðist við þessari þró-
un með auknu framboði á sér-
kennslu og annarri þjónustu við
nemendur sem eiga í erfiðleikum.
Nú starfí um 140 kennarar í borg-
inni við slíka þjónustu. Þá hafi sér-
kennsludeildum við grunnskóla
Reykjavíkur verið fjölgað úr 6 í 18
síðastliðin 6-7 ár. Slík deild starfi í
Austurbæjarskóla fyrir unglinga-
stigið en ekki fyrir yngra skóla-
stigið. Hann segir að talið sé að
17-20% grunnskólanemenda hafi
einhverjar sérkennsluþarfir þótt
ofvirkir og misþroska séu mun
færri.
Vegna vanmáttar heilbrigðis-
og félagskerfisins hafi þurft að
beita öflugri atferlismeðferð innan
skólakerfisins. Það sé gert í 10-12
skipti á ári. T.d. hafi tveir færustu
sálfræðingar Fræðslumiðstöðvar í
atferlismótun unnið á þennan hátt
með einstaklinga í bekk Maggýjar
og náð þar góðum árangri á síð-
asta skólaári.
Um það hvort þátttaka í slíkri
atferlismeðferð væri á verksviði
grunnskólakennara sagði Arthur
að alltaf þyrfti að stíga hárfínan
línudans milli uppeldisþáttar
kennarastarfsins og meðferðar-
þáttar í starfi annarra stétta.
„Við höfum skilgreint þetta
þannig í grunnskólalögum að
kennarar eigi fyrst og fremst að
sinna fræðslustarfi. Skólinn er
fræðslustofnun, ekki heilbrigðis-
stofnun eða félagsmála-
stofnun. Ég get út af fyr-
ir sig skilið kennara, sem
eru orðnir mjög þreyttir
á því að vera með félags-
lega erfiðleika og hegðunarerfið-
leika af ýmsu tagi og telja sig ekki
fá þann stuðning frá félagslegu
kerfi, heilbrigðiskerfi og jafnvel
skólakerfinu, sem þeir þuifa á að
halda. En síðan kemur til afstætt
mat á því hve langt á að ganga í
þeim stuðningi. Við reynum að
gera það eftir ákveðnum reglum
og það að veita 16 tíma stuðning
inn í bekk, eins og gert var í þessu
tilviki, er mjög mikill stuðningur,“
sagði Arthur Morthens.
Brugðist við
með aukinni
sérkennslu
Starfsemin
sprengir af
sér húsnæðið
Eyþór Arnalds
Ekki víst að
forsendur
haldist
óbreyttar
EYÞÓR Arnalds, borgarfulltrúi
Sjálfstæðisflokksins í Reykja-
vík, segir að ásakanir Helga
Hjörvar, fulltrúa R-Iista, sem
fram komu á borgarstjórnar-
fundi í fyrrakvöld, um að hann
hafi gengið erinda Hafnarfjarð-
arbæjar þegai- hann kynnti
álitsgerð Hreins Loftssonai’
lögfræðings þess efnis að Hafn-
firðingar geti gert endurkröfu á
hendur Hitaveitu Reykjavíkur
vegna of hárra þjónustugjalda,
séu dæmalaust dapurlegur rök-
stuðningur þess sem ekki þori
að horfast í augu við staðreynd-
ir og uppgjöf í umræðum um
efnisatriði.
Hann segist vera að vara við
afleiðingum þess fyrir Reykja-
víkurborg að taka of háar arð-
greiðslur út úr einokunarfyrir-
tæki, jafnvel fram í tímann, og
gera ráð fyrir að forsendur
haldist ætíð óbreyttar.
„R-listinn tók 880 milljóna
króna afgjald af Hitaveitunni í
fyrra inn í borgarsjóð og sam-
tals um 1.400 milljónir af veiju-
stofnunum,“ segir Eyþór. „Að-
ur en R-listinn tók við völdum
var þessi upphæð helmingi
lægri, hún hækkaði snögglega,
um helming eða svo, árið 1995,
fyrsta heila árið sem R-Iistinn
var við völd.“
Eyþór bendir á að R-listinn
hafi ekki látið þetta nægja,
heldur að auki lagt til niður-
færslu eiginfjár orkustofnana
um þrjá milljarða króna, sem sé
í raun arður tekinn fimmtán ár
fram í tímann. Hann segir að
takmörk séu fyrir því hversu
mikinn arð sé með góðu móti
hægt að taka af fjárfestingu í
einokunarfyrirtækjum, og nefn-
ir Landssímann sem dæmi í því
sambandi.
Forsendur þær að markað-
urinn yrði óbreyttur
„Forsendurnar fyrir skulda-
bréfinu voru þær að markaður-
inn yrði óbreyttur, afgjaldið
yrði það sama og svo framvegis,
en ég hef bent á að þessar for-
sendur séu hæpnar því að sam-
keppnisumhverfið gæti breyst
til muna. Aðrar orkuveitur
gætu til dæmis komið til. Hvað
gerist til dæmis ef Orkuveita
Suðurnesja tekur yfir Hafnar-
fjörð, Garðabæ og Kópavog? Þá
verður kannski enginn ai’ður?"
Frjálslyndi
flokkurinn
Fiskveiðar
meðal
stærstu mála
LANDSÞING Frjálslynda
flokksins hefst í dag með þing-
setningu kl. 10 og flytur Sverrir
Hermannson, formaður flokks-
ins, setningatræðu þingsins kl.
10.30.
Að því loknu flytur Jón Sig-
urðsson, fyrrverandi fram-
kvæmdastjóri Jámblendifélags-
ins, erindi um fiskveiðimál og
verða sjávarútvegsmálin áber-
andi á allri dagskrá þingsins. Kl.
13.30 fer fram kosning stjómar
og í framhaldi af því verða flutt
framsöguerindi um fiskveiðimál,
samfélagsmál og umhverfismál
og málstofur taka til starfa.
Á sunnudaginn, sem er síðari
dagur þingsins, fer m.a. fram
kosning miðstjómar og af-
greiðsla stjómmálaályktunar.
Gert er ráð fyrir að þinginu
verði slitið kl. 15.