Morgunblaðið - 10.02.1999, Blaðsíða 26

26 MIÐVIKUDAGUR 10. FEBRÚAR 1999
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Sýning um líf og ritstörf Halldórs Laxness opnuð í bókmenntasafninu í Varsjá
BJÖRN Bjarnason, menntamálaráðherra, opnar Laxnesssýninguna í húsakynnum pólska
bókmenntasafnsins í Varsjá. Janus Odrowaz-Pieniazek, forstöðumaður þess, stendur hjá.
Laxnesskynning
á bókrollum
Sýning um líf og ritstörf Nóbelsskáldsins Halldórs
Laxness var opnuð á mánudag í bókmenntasafninu í
Varsjá. Rósa Eriingsdóttir var viðstödd opnunina.

ADAM
MICKIEWICZ
PÓLSKA bókmenntasafnið er kennt við helsta skáld Pólverja, Adam Mickiewicz
(1798-1855) og stendur við sögufrægt markaðstorg; „Rynek Nowego Miasto"
SÝNINGIN, sem er helguð
Nóbelsskáldinu Halldóri
Laxness, var opnuð form-
lega á dánardægri skálds-
ins,áttunda febrúar. Bjöm Bjama-
son menntamálaráðherra opnaði
sýninguna, en hún er í húsakynnum
pólska bókmenntasafnsins, Muze-
um Literatury, sem kennt er við
helsta skáld Pólverja, Adam Micki-
ewicz (1798-1855). Muzeum Litera-
tury stendur við sögufræga mark-
aðstorgið „Rynek Nowego Miasto“
sem hefur löngum verið eitt helsta
aðdráttarafl borgarinnar. Safnið er
eitt það virtasta sinnar tegundar í
Evrópu og forstöðumaður þess,
Janus Odrowaz-Pieniazek, sem er
þekktur á sviði lista og menningar
víðar en í Póllandi, var viðstaddur
opnun sýningarinnar.
títfærslan vekur athygli
Sýningin var unnin á vegum
menntamálaráðuneytisins í sam-
vinnu við forlag skáldsins, Vöku-
Helgafell, Bókmenntakynningar-
sjóð og Landsbókasafnið. Hönnun
og útfærsla hennar var í höndum
Bjöms G. Björnssonar og í ræðu,
sem Odrowaz-Pieniazek hélt við
opnunina varð honum tíðrætt um
ágæti hönnunar sýningarinnar og
útfærslu hennar. Hann lagði einnig
áherslu á að forráðamönnum henn-
ar yrði gert kleift að ferðast með
hana víðar, en ekki hefur enn verið
ákveðið hvert sýningin fer frá Var-
sjá. Hún er einfóld í sniðum og því
einfalt að flytja hana og setja upp í
ólíkum sýningarsölum. Margvís-
legum upplýsingum og fróðleik um
verk og sögu skáldsins er komið
fyrir á löngum renningum, alls tólf
talsins, sem festir em í báða enda á
keflum. Sýningin er því vel sniðin
að þörfum fai-andsýningar því hag-
kvæmt er að flytja keflin á milli
staða og enginn vandi að setja
hana upp með skömmum fyrirvara.
I Varsjá var auk ljósmynda og
texta sýnt myndband í bakgrunni,
en þar voru á ferðinni upptökur í
eigu Bókmenntakynningarsjóðs af
sjónvarpsefni helguðu Halldóri
Laxness.
Heimsókn menntamála-
ráðherra
Margmenni var við opnun sýn-
ingarinnar og á því má sjá að áhugi
á Islandi, menningu og sögu þjóð-
arinnar fer ört vaxandi meðal
þjóða Miðaustur-Evrópu. Heim-
sókn menntamálaráðherra vakti
athygli, en hann lagði áherslu á
menningarleg og pólitísk tengsl
þjóðanna í opnunarræðu sinni.
Færði ráðherra safninu að gjöf Is-
lendingasögurnar í nýrri enskri
þýðingu.
Fyrrverandi sendiherra Pól-
lands í Noregi og á Islandi, Lech
Sokol, átti fyrstur manna hug-
myndina að því að koma á laggim-
ar farandsýningu til að kynna Hall-
dór Laxness, á erlendri grundu.
Árið 1997, þegar haldið var hátíð-
lega upp á 95 ára afmæli skáldsins,
gekk Sokol á fund Bjöms Bjarna-
sonar menntamálaráðherra og
spurðist fyrir um kynningu á Lax-
ness og verkum hans. Á þeim tíma
var slík sýning ekki til en Sokol
reifaði hugmyndir sínar við ráð-
herra um farandsýningu og lýsti
jafnframt áhuga á því að hún yrði
sett upp í Póllandi. Ráðherrann
lýsti þessu í ræðu sinni og sagðist
hreykinn af því að sýningin væri nú
orðin að veruleika og að Varsjá
skyldi verða fyrir valinu sem fyrsti
sýningarstaðurinn. Hann sagðist
vonast til að hún yrði til þess að
auka áhuga á íslenskri menningu
og bókmenntum og á þann hátt lið-
ur í að styrkja menningarleg tengsl
þjóðanna á milli. I þeim tilgangi sat
ráðherra einnig fundi með ráðherr-
um mennta- og menningarmála þar
sem ákvarðað var að ráðuneyti
landanna myndu í auknum mæli
beita sér fyrir beinum tengslum á
þessum sviðum. Brýnasta verkefn-
ið að mati ráðherrans er að styrkja
tengsl á milli háskólanna í löndun-
um, til að mynda með nemenda-
skiptum.
Pólsk-íslenska
vináttufélagið
Til marks um áhuga Pólverja á
íslandi má nefna að í landinu er
starfrækt pólskt-íslenskt vináttufé-
lag sem státar af alls tvö hundruð
meðlimum. Formaður félagsins var
við opnun sýningarinnar, með
þverslaufu og vasaklút í íslensku
fánalitunum. Hann fræddi frétta-
ritara um félagið og sagði að aðeins
um tíu meðlimir hefðu sótt Island
heim, en starfsemin væri um þrjá-
tíu ára gömul. Formaðurinn hefur
sjálfur aldrei stigið fæti á íslenska
grundu en sagði félagið halda fundi
reglulega og á ársfjórðungsfresti
gefa út fréttabréf með ýmsum
fróðleik um sögu og menningarlíf
íslendinga.
Margar bækur Laxness hafa
verið þýddar og gefnar út á pólsku
en gestir á sýningunni sögðu
fréttaritara að báglega gengi að
nálgast verk hans og væru þau nær
eingöngu til á bókasöfnum. Eins
benti fólk á að mörg verk skáldsins
hefðu verið þýdd af öðrum Norður-
landamálum og jafnvel ritskoðuð á
tímum ríkissósíalismans.
Jónína Michaelsdóttir, starfs-
maður Bókmenntakynningarsjóðs,
sem hefur umsjón með sýningunni
og kynningu á henni, sagði í sam-
tali við fréttaritara að brýnt væri
að finna leiðir til að styrkja pólska
nemendur sem vilja nema íslensku
því þeir væru þýðendur framtíðar-
innar. I því samhengi sagðist
Jónína binda miklar vonir við sýn-
inguna því hún gæti aukið áhuga á
MARGVÍSLEGUM upplýsingum og fróðleik um verk og sögu skáldsins Halldóri Laxness sem og íslensk-
er komið fyrir á löngum renningum, alls tólf talsins, sem festir eru í um bókmenntum almennt víðar en
báða enda á keflum og vakti útfærslan mikla athygli. í Vestur-Evrópu.