Morgunblaðið - 10.02.1999, Síða 43

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
MIÐVIKUDAGUR 10. FEBRÚAR 1999 4^
unni hvað mest og átti svo margar
góðar minningar um - á bökkum
hinnar fögru Norðurár. Pær eru
margar sérkennilegar tilviljanirnar
í lífi okkar dauðlegra manna. Við
Gunnlaugur vinur minn höfðum oft
rætt um það hvað aspirnar fögru
austan við veiðihúsið við Norðurá
væru í raun stórfenglegur rammi
utan um hið stórkostlega útsýni til
Laxfoss og Baulu, séð frá veiðihús-
inu á Rjúpnaási. Og ég hafði lofað
vini mínum því kannski meira í
gamni en alvöru, að meðan ég hefði
einhver áhrif skyldi ég reyna að sjá
til þess að aspirnar fengju að lifa,
a.m.k. á meðan hann sjálfur lifði.
Oft var hann búinn að segja okkur
söguna um það þegar hann og ann-
ar góður félagi okkar, Gunnar Pet-
ersen, björguðu þessum aspartítlum
undan jarðveginum, sem kom upp
þegar kjallarinn undir húsinu var
grafinn út. Og nú meira en fjörutíu
árum seinna voru þær orðnar að
þessum fallegu beinu trjám sem
okkur fannst svo falleg. Þegar hóp-
urinn vaknaði að morgni laugardags
eftir að hafa komið í veiðihúsið seint
kvöldið áður sáum við að önnur
öspin var fallin ... Hún var fyrir all-
nokkru byi-juð að skyggja á útsýnið
til fossins sökum stærðar sinnar og
að því hlaut að koma að hún yrði að
víkja. Við skildum þetta vel og ekki
síst Gunnlaugur en að kveldi þessa
sama dags er hann einnig allur ...
Sérkennileg tilviljun en auðvitað til-
viljun samt. Gunnlaugi kynntist ég
fyrir mörgum árum, þegar ég tók að
venja komur mínar í árnefndarhóp-
inn. Hann tók á móti mér eins og
hann tók á móti öllum, ekki síst
börnunum, með kankvísu brosi og
glettni í röddinni og byrjaði strax að
fræða mig um allt milli himins og
jarðar. Hann vissi allt sem mér
fannst máli skipta að vita. Hann
þekkti hverja þúfu og stein í öllum
Borgarfirði og gat rakið ættir
manna langt aftur. Sem barn og
unglingur hafði hann raunar búið á
nokkrum bæjum í héraðinu og hafði
þá kynnst ýmsu og ekki öllu fögru.
Hann var barngóður svo af bar
þótt honum öðlaðist ekki sú ham-
ingja að eignast eigin börn. Viss er
ég um það að mörg börnin kveðja
þó sinn „næstum afa“ nú þegar þau
kveðja vin sinn Gunnlaug. Frásagn-
argleðin var honum í blóð borin og
hann beinlínis ljómaði þegar hann
miðlaði okkur úr viskubrunninum
eða bara sagði okkur gamansögur
úr mannlífinu eða læddi að okkur
nýrri vísu sem hann hafði sett sam-
an. Vonandi verður einhver til þess
að gefa eitthvað af því út sem hann
samdi þótt hann af sinni alkunnu
hógværð mætti ekki heyra slíkt
nefnt - það yi-ði örugglega afar
skemmtileg og fróðleg lesning. Við
erum honum afar þakklát fyrir
sjálfboðastörf hans fyrir Stanga-
veiðifélag Reykjavíkur.
Hans fasta verk var að skrifa
skýrslu um veiðina í Norðurá og
fyrr á árum vann hann ýmis verk
sem til féllu bæði í árnefndinni og
við ritstörf, m.a. var hann ritstjóri
Veiðimannsins um tíma og skrifaði
einnig margar greinar í blaðið. Öll
sín störf leysti hann vel af hendi og
af æðruleysi og ætlaðist ekki til
neins í staðinn.
Við í árnefndarhópnum kveðjum
vin okkar með söknuði og þakklæti í
huga. Þakklæti fyrir að hafa fengið
að eiga hann að vini öll þessi ár og
þakklæti fyrir allt sem hann gaf
okkur og börnum okkar. Að lokum
leyfi ég mér fyrir hönd okkar félag-
anna að senda fjölskyldu hans vin-
um og veiðifélögum okkar innileg-
ustu samúðarkveðjur. Guð blessi
minningu góðs drengs.
Jón G. Baldvinsson,
formaður árnefndar Norðurár
Nú eru liðin hartnær 54 ár síðan
ég hitti Gunnlaug í fyrsta sinn - fyr-
ir atbeina einnar þeirra dásamlegu
tilviljana, sem ráðið hafa svo miklu
um lífshlaup mitt. Ég var þá 23ja
ára gamall, en Gunnlaugur u.þ.b.
sex árum eldri, fæddur að Háafelli í
Hvítársíðu í Borgarfirði árið 1915.
Um stund vorum við vinnufélag-
ar, kynntumst nokkuð fljótt, enda
var Gunnlaugur málhress og ski-af-
hreifinn, og áhugavert að tala við
hann - því maðurinn var óvenju
greindur, vissi margt, enda víðles-
inn og stálminnugur. Þetta fann ég
og skildi undireins.
Fljótlega kom í ljós að við áttum
sameiginlegt áhugamál, og fór
Gunnlaugur ekkert dult með að það
ætti hug hans nær allan. Ég var í
því efni veikur fyrir, enda ættaður
að vestan, og bakterían í genunum,
eins og nú er sagt.
Ári seinna fórum við í fyrstu
veiðiferðina saman - í sjóbirting
fyrir austan fjall.
Þetta var upphafið.
Öll árin síðan höfum við farið
saman á veiðar, oftast tíu til tuttugu
ferðir á sumri. Þannig að margs er
að minnast.
Ég hef annars staðar skrifað dá-
lítið um Gunnlaug og veiðiferðir
okkar saman. Hér er ekki svigrúm
til að bæta miklu við, en freistað
verður þess að rifja upp minnisverð-
ustu drættina í skaphöfn Gunn-
laugs, einkennin á veiðiháttum
hans, einstök viðhorf hans til nátt-
únmnar, til h'fríkisins alls, og síðast
en ekki síst til félaga sinna og
mannanna yfir höfuð.
Þegar sól úr heiði hæst / háfjöll
geislum baðar / til sín Laxárgljúfrið
glæst / gamlan hjarðmann laðar.
Þannig kvað Gunnlaugur um eina
af perlunum sínum. En slíkar perlur
átti hann margar. í rauninni var
sama hvar hann var staddur utan
„malbiksauðnanna", sem hann kvað
um einhvern tímann, alls staðar
voru dýi’ðarheimar náttúrunnar
honum ljóslifandi fyrir augum, enda
þótt landslagið væri talsvert breyti-
legt. í huga hans var óspillt náttúra
landsins okkar bæði draumaveröld
og dýrmætt skjól fyrir misvinda-
sömum næðingi margmennisins.
Ósnortið umhverfi árinnar, kyrrðin
og friðurinn, ásamt þögninni djúpu,
voru í vitund hans undursamleg
andstæða hversdagsins, ærandi
skarkalans og gönuhlaupsins eftir
ímynduðum verðmætum - meira og
minna fölskum þörfum nútímans.
Þessa alls er að minnast.
Og þó miklu fleira.
Gunnlaugur unni mjög íþrótt
sinni og bar mikla virðingu íyrir
veiðidýrinu, eins og háttur er góðra
veiðimanna. Einnig fórnaði hann
íþróttinni miklum tíma og fyrirhöfn
utan veiðiferðanna, svo sem tímarit-
ið Veiðimaðurinn ber vott um.
Einstakur dýravinur var hann
alla tíð, enda sá ég hann æði oft láta
vel að þeim, og þau að honum.
Og hvílíkur mannvinur var hér á
ferð birtist mér í ótal myndum.
Hann var t.a.m. síst minni vinur
barna og unglinga en hinna full-
orðnu. Minnist ég ljúflegrar fram-
komu hans og hjálpsemi við syni
mína unga, eftir að þeir urðu þátt-
takendur í sumum veiðiferðunum.
Leiðbeiningar hans og kynningar á
ýmsu því sem birtist í umhverfinu, í
heimi dýranna, í landslaginu, var
þeim dýrmætur og góður skóh.
Þannig var Gunnlaugur þeim bæði
hohur fræðari og kær vinur.
Fagurt sumar farinn veg / fór
með veiðar sínar. / í vetrargeymslu
vista ég / veiðistengur mínar.
Þannig orti Gunnlaugur eitt sinn í
vertíðarlok. Er ekki einboðið að yf-
irfæra vísuna þessa á heildar
veiðisumrin hans öll með tölu. Mér
finnst fara vel á því.
Þvílíkt lán það var fyrir mig að
eiga hann að vini og félaga allan
þennan tíma. Og þvílíkur söknuður
nú leitar á hugann, að hafa allt í
einu misst hann burt - svona á und-
an mér - eins og hann virtist þó
hress þegar hann heimsótti mig síð-
ast, réttri viku áður en hann lést.
En svona er lífið, og svona er dauð-
inn stundum fljótur í förum.
Sem veiðifélagi og vinur var
Gunnlaugur engum líkur. Hjálp-
semi hans, tillitssemi og jákvæður
hlýhugur einkenndi allt hans æði -
ekki aðeins gagnvart mér - heldur
öllum sem á vegi hans urðu, held ég,
ungum sem öldnum. Slíkur mann-
vinur er vissulega vandfundinn.
Það var mikið hamingjulán mitt
að rekast á hann í upphafi. Fyrir
það er ég óumræðilega þakklátur,
enda munu minningarnar frá veiði-
ferðunum okkar lýsa mér sem
skærar stjörnur, jafnvel um dimma
daga.
Síðasta vísan af æði mörgum, sem
Gunnlaugur orti, og fór með í mín
eyru, var þannig:
Hvíld er góð að loknum leik / hins
lúna manns. / Haustið leggur laufin
bleik / á leiðið hans.
Blessuð sé minning Gunnlaugs
Péturssonar, míns kæra vinar. Ast-
vinum hans, ungum og eldri, votta
ég innilega samúð mína.
Kristján Gislason.
Vinur minn, Gunnlaugur Péturs-
son, er nú allur. Þessi ljúfi og gáfaði
maður, náttúrubarn, hagyrðingur,
skáld og sannur Islendingur, sofnaði
þar sem honum leið best, í veiðihús-
inu við Norðurá og næn-i sínum
heimahögum. Ég er viss um að hann
hefði hvergi viljað ljúka ævi sinni
frekar en á þessum stað.
Eftir að ég lauk prófi var ég ráð-
inn til starfa í hagdeild Fram-
kvæmdabanka Islands. Þá réðu þar
ríkjum ágætir menn, þeir dr. Benja-
mín Eiríksson, bankastjóri, og Torfi
Ásgeirsson, hagfræðingur. Aðalvið-
fangsefni deildarinnar var uppbygg-
ing þjóðhagsreikninga fyrir Island.
Mér, sem nýgræðingi, var skipað til
sætis í stóru, tveggja manna her-
bergi með ýmsum félögum, sem
flestir stóðu stutt við. En þá kom að
því að stjórnvöld ákváðu að leggja
opinbera stofnun niður, af því að
hún var ekki talin hæfa þeirri fram-
tíð sem ráðamenn sáu fyrir. Enn
ýmsir þættir starfseminnar vora þó
taldir nauðsynlegir og nú lágu leiðir
okkar Gunnlaugs Péturssonar sam-
an. Verkefni Gunnlaugs voru talin
vera nauðsynleg og því var hann
fluttur til okkar í Éramkvæmda-
bankann og við urðum herbergisfé-
lagar.
Þótt aldursmunur á okkur væri
talsverður var hvoragur okkar var
við það. Samstarf okkar varð mjög
gott en ávinningurinn af því var
mjög mér í hag. Gunnlaugur var frá-
bær íslenskumaður, sem kom sér af-
ar vel fyrir mig. Ég þurfti oft að
skrifa skýrslur og ég vildi gjarna
skrifa gott mál. Því bað ég Gunnlaug
ávallt að lesa það sem ég skrifaði og
gagnrýna það. Ég minnist þess að
mér fannst hann stundum of kurteis
við mig í gagnrýninni, því ég átti það
til að setja hinar mestu ambögur á
blað. En mér fór fram undir hand-
leiðslu Gunnlaugs og þegar ég hugsa
til baka átta ég mig á, að námið hjá
Gunnlaugi var betra en nokkurt
skólanám. Síðan, eftir að handleiðslu
Gunnlaugs lauk vegna fjarlægðar,
hef ég skrifað margar skýrslur og
mikinn fjölda blaðagreina, og ég hef
reynt að nýta mér ritstíl og aðferðir
Gunnlaugs til þess að þroska minn
eigin stíl. Islenskan er frábært
tungumál og í munni og penna stíl-
snillings eins og Gunnlaugs Péturs-
sonar er hún hreint gull.
Gunnlaugur var gagnmerkur hag-
yrðingur og skáld. En lítillæti hans
var slíkt að hann hampaði lítt skáld-
skap sínum og ég óttast að mikið af
vísum hans og kvæðum hafi glatast.
Þó vona ég, að margir vina og ætt-
ingja Gunnlaugs hafi skrifað niður
vísur og ljóð hans. Gunnlaugur var
mjög þroskaður maður og einstakt
ljúfmenni og öllum sem þekktu þótti
vænt um hann. Hann sóttist ekki
eftir lystisemdum heimsins og hann
hafði ekki mikinn áhuga á útlöndum.
Samt var hann prýðilegur ensku-
maður og hann þýddi greinar úr
enskum blöðum fyrir Tímann.
Gunnlaugur var mikill laxveiði-
maður en keppikefli hans var ekki
að veiða marga físka. Markmiðið var
að verða hluti af náttúra íslands, og
þá var best að vera við góða lax-
veiðiá.
Við Gunnlaugur hittumst síðast
ofarlega í Stórholtinu og við
stöldruðum við og ræddum málin í
góða stund. Þetta voru síðustu fund-
ir okkar að sinni. Ekki efa ég að eft-
ir blundinn í veiðihúsinu við Norð-
urá hefur Gunnlaugur horfið til betri
veiðistaða. Maður eins og hann,
hjartahreinn, ljúfur og góður, er í
uppáhaldi hjá þeim sem ráða í efri
byggðum. Ég bið algóðan guð að
halda í höndina þína fyrstu ski-efin
og að finna þér yndisreit þar sem
náttúran er íslensk og árnar fullar
af fiski. Þegar þar að kemur mun ég
finna þig á slíkum stað.
Bjarni Einarsson.
FRIÐGEIR FR.
HALLGRÍMSSON „
+ Friðgeir Fr.
Hallgrímsson
var fæddur á Eski-
firði 29. desember
1923. Hann lést 29.
janúar síðastliðinn
og fór útför hans
fram frá Eskiíjarð-
arkirkju 6. febrúar.
Ég hitti fyrst Friðgeir
fyrir u.þ.b. tíu árum
þegar ég fór með Ingu
Jónu, dóttur hans,
austur á Eskifjörð en
við höfðum þá nýlega
hafið sambúð. Á móti mér tók þessi
hlýi maður með stóru vinnulúnu
hendurnar sínar. Það var mikið
hlegið, þegar ég eftir nokkum tíma
spurði hver væri þessi Lilli sem allir
vora að tala um í fjölskyldunni, en
það hafði Friðgeir verið kallaður frá
því að hann var bam að aldri. Ekki
fannst mér gælunafnið passa við
þennan kraftalega mann en fljót-
lega fór vel á með okkur og varð ég
brátt einn af fjölskyldunni.
Það var ákaflega gaman að kynn-
ast Lilla og hlusta á sögurnar hans
af sjónum, eða frá því að hann
dvaldist í Papey á sumrin. Stundum
settumst við einir niður að kvöldi til,
fengum okkur í staup og hlustaði
ég, landkrabbinn, á mergjaðar sög-
ur af ísingu á Grænlandsmiðum eða
af öðram svaðilforam. Sjórinn var
hans líf og yndi alla ævi og háði
hann margar glímurnar við Ægi
konung. Þegar ég kynntist honum
var hann kominn í land og starfaði
við loðnubræðsluna á Eskifirði.
Alltaf var þó hugurinn bundinn við
sjóinn og hann fylgdist af athygli
með því sem bátarnir voru að fá.
Það lifnaði ævinlega yf-
ir honum þegar fréttist
af góðum afla og brá
fyrir bliki í augum
hans.
Það var ætíð til-
hlökkunarefni að fara
austur og hitta Lilla,
sérstaklega eftir að
sonur okkar Ingu Jónu
fæddist. Haukur
hændist fljótt að afa
sínum en afi hafði alltaf
gaman af að hittsS^
barnabörnin og sjá þau
vaxa úr grasi. Það var
stoltur drengur sem
sýndi afa sínum aflann sem hann
hafði fiskað við bryggjuna á Eski-
firði einn bjartan sumardag. Þegar
við Inga Jóna giftum okkur sl. sum-
ar léku þeir báðir stórt hlutverk í
athöfninni og stóðu sig með mikilli
prýði. Lítill drengur kveður nú afa
sinn, fullviss þess að afi hafi breyst í
engil sem svífi um á skýjunum.
Síðustu vikur og mánuðir hafa
verið erfiðir í baráttunni við illvigt
krabbamein. Án efa hafa kvalimar
verið miklar og erfitt hefur verið
fyrir Lilla að sætta sig við að vera
bundinn við súrefnistæki. Ekki va^»
þó verið að kveinka sér eða bera sig
illa, slíkt var ekki til í hans orðabók.
Friðgeir hélt fullri reisn, staðráðinn
í því að berjast, allt fram í andlátið.
Eftir stendur minningin um góð-
an mann sem fjölskyldan syrgir nú
og tekst á við tómleikann sem brott-
hvarf hans skilur eftir. Efst í hug-
anum eru heimsóknirnar á Eski-
fjörð sveipaðar kvöldgeislum sólar-
innar sem speglast í sléttum hafflet-
inum á hlýjum sumardegi.
Óskar B. Hauksson.
KRISTJÁN
FRÍMANNSSON
+ Kristján Frímannsson fædd-
ist á Blönduósi 3. ágúst
1967. Hann lést á hjartadeild
Landspítalans 7. janúar síðast-
liðinn og fór útför hans fram
frá Blönduóskirkju 16. janúar.
Jarðsett var í Holtastaðakirkju-
garði.
Hann Kiddi er dáinn eftir
tveggja mánaða baráttu við illvígan
sjúkdóm. Hann greindist með æxli
við heilann. Það var fyrir tveim ár-
um að hann fór í aðgerð. Deddý
kona hans og við systur erum mjög
góðar vinkonur og þegar þau komu
suðui' komu þau alltaf til okkar og
við til þeirra á Breiðavað. Vinátta
okkar byrjaði haustið 1982 þegar
við vorum að vinna í sláturhúsinu á
Blönduósi.
Þau eignuðust 3 yndislegar dæt-
ur, Dagnýju Björk, Jennýju Drífu
og Árnýju Dögg.
Elsku Deddý, Dagný, Jenný og
Árný, missir ykkar er sár, en Guð
mun veita ykkur styrk.
Okkur langar að kveðja þig með
fallegum sálmi:
Allt eins og blómstrið eina t
upp vex á sléttri grund
fagurt með frjóvgun hreina
fyrst um dags morgunstund,
á snöggu augabragði
af skorið verður fljótt,
lit og blöð niður lagði
líf mannlegt endar skjótt.
(H. Pétursson)
Ykkar vinir
Alda og Bára.
Birting afmælis- og
minningargreina
MORGUNBLAÐIÐ tekur afmælis- og minningargreinar til birtingar
endurgjaldslaust. Greinunum er veitt viðtaka á ritstjórn blaðsins í Kr-
inglunni 1, Reykjavík, og á skrifstofu blaðsins í Kaupvangsstræti 1,
Akureyri. Þá er enn fremur unnt að senda greinarnar í símbréfi (569
1115) og í tölvupósti (minning@mbl.is) — vinsamlegast sendið gi'ein-
ina inni í bréfinu, ekki sem viðhengi.
Um hvern látinn einstakling birtist ein uppistöðugi'ein af hæfilegi'i
lengd, en aðrar gi'einar um sama einstakling takmarkast við eina örk,
A-4, miðað við meðallínubil og hæfilega línulengd, - eða 2.200 slög (um
25 dálksentimetra í blaðinu). Tilvitnanir í sálma eða Ijóð takmarkast
við eitt til þrjú erindi. Greinarhöfundar era beðnir að hafa skírnarnöfn
sín en ekki stuttnefni undir greinunum.
Við birtingu afmælisgreina gildir sú regla, að aðeins era birtar grein-
ar um fólk sem er 70 ára og eldra. Hins vegar eru birtar afmælisfréttir
ásamt mynd í Dagbók um fólk sem er 50 ára eða eldra.
Mikil áhersla er lögð á, að handrit séu vel frá gengin, vélrituð eða
tölvusett. Sé handrit tölvusett er æskilegt, að disklingur fylgi útprent-
uninni. Það eykur öryggi í textameðferð og kemur í veg fyrir tvíverkn-
að. Auðveldust er móttaka svokallaðra ASCII-skráa sem í daglegu tali
era nefndar DOS-textaskrár. Þá era ritvinnslukerfin Word og
Wordperfect einnig auðveld í úrvinnslu.