Morgunblaðið - 25.03.1999, Side 54

JL
FIMMTUDAGUR 25. MARZ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
Stefnuyfirlýsing Samfylkingarinnar
Samfylkingin stefnir að þjóðfélagi sem skapar einstaklingum,
fjölskyldum og hópum öryggi til að njóta frelsis og hamingju.
Hún vill þjóðfélag sem byggir á virkri þátttöku karla og kvenna i
fjölskyldulífi, atvinnulífi og við mótun samfélagsins. Allir eiga að
hafa jafna möguleika, jafnan rétt og jafnan aðgang að velferðar-
þjónustu og samfélagslegu öryggi, hvar sem þeir búa og hvaða
þjóðfélagshópi sem þeir tilheyra. Efnahagslegt réttlæti á að koma
i stað auðhyggju. Jöfnuður í stað misréttis. Virk samkeppni
i stað fákeppni og einokunar. Samfylkingin er afl nýrrar aldar.
SamfyLkingin leggurfram ítarlega stefnumörkun
til næstu ára þar sem boðaðar eru afgerandi
áherslubreytingará mörgum sviðum. Aukið
svigrúm i efnahagslifinu gefur okkur einstakt
tækifærí til að gera tvennt i senn: Treysta
undirstöður atvinnulifsins og gera samfélagið
vinsamlegra fólki. Samfylkingin telur
nauðsynlegt að setja fram nýja hugsun og nýjar
Lausnir og Leggur áherslu á nokkur meginverkefni
sem þjóðin þarf að standa saman um.
Héfjum nýtt skéið
Fjárfestíng í mannauði
í menntun og menningu felst uppspretta
framfara í efnahags-, atvinnu- og velferðar-
málum á nýrri öld. Samfylkingin vilL stórauka fjár-
festingu í menntun og menningu á næsta kjörtimabili
til að auka samkeppnishæfni þjóðarinnar á
alþjóóamarkaði og bæta lífskjör og mannlíf á íslandi.
Skólakerfið, allt frá leikskólum til háskóla, þarf að
bæta. Sveitarfélögum veróur að gera kleift aó efla
grunnskólann þar til námsárangur jafnast á við það
sem best gerist annars staðar. Bjóóa verður upp á
skemmri námsbrautir á framhalds- og háskóLastigi.
Efla þarf vísindarannsóknir og þróunarvinnu og
styrkja starfsemi HáskóLa ísLands og annarra háskóla.
Auka verður tölvukennslu í skólum og meðal
almennings, beita nýrri upplýsingatækni til hins
itrasta í þágu menntunar og atvinnuLífs og tryggja
aðgang allra að upplýsingahraðbrautinni. Það er
ennfremur sameiginLegt verkefni hins opinbera,
samtaka launafólks og atvinnufyrirtækja að veita
öllum möguleika á símenntun og starfsmenntun.
Með þessu er traustur grunnur lagður að hagsæLd til
framtíðar, unnið gegn atvinnuleysi og stuðlað að
því að hæfileikar hvers og eins fái notið sin.
Samfylkingin vill breyta skattkerfinu þannig að það
hvetji til fjárfestingar í rannsóknum, eflingar
menntunar og menningar og nýsköpunar i
atvinnulifi, ekki síst til að ungt vel menntað fólk
finni sér störf við hæfi á íslandi. Hún vill endur-
skoóa lögin um Lánasjóð íslenskra námsmanna
m.a. þannig að teknar verði upp samtima-
greiðslur, grunnframfærsla hækkuó og endur-
greiðslubyrói Lækkuð.
Samfylkingin vill að ítarlega úttekt verði gerð
á stöðu menningarlifs í Landinu og í kjölfarið
mótuð markviss menningarstefna, sem fylgt
verði eftir með framkvæmdaáætlun.
Samfylkingin vill afnema viróisaukaskatt á
íslenskt ritmál.
Jöfnuður og jafnrétti í reynd
Samfylkingin ætlarað endurnýja velferðarþjónustuna þannig
að saman fari réttlæti og fyrirhyggja og hagsmunir fjöL-
skyldunnar séu i öndvegi. Það er einstaklingum, fjölskyldum
og atvinnulífi í hag að velferðarþjónustan tryggi öryggi og
virka þátttöku sem allra flestra.
Samfylkingin vill að sjónarmið kvenfreLsis verði ofin inn í
allar helstu ákvarðanir stjórnvalda. Hún telur að jafnréttis-
málum eigi að skapa afgerandi stöðu innan stjórnarráðsins,
t.d. með stofnun jafnréttisráðuneytis og setningu nýrra
jafnréttislaga.
Á undanförnum árum hefur verið unnið að því að breyta
rekstrarumhverfi atvinnulífsins til samræmis vió þaó sem
geristí vióskiptalöndum okkar. Samfylkingin telurað nú sé
röðin komin að réttindum fólks. Það er ekki síst mikiLvægt
fyrir ungt fólk að hægt sé að samræma fjölskylduábyrgð og
virka þátttöku í atvinnulífinu. Til að svo megi veróa þarf
að lengja fæðingarorlof og samræma rétt aLlra, óháó kyni
eða atvinnugrein, til Launaðs fæðingarorlofs. Þá þarf að
skapa fóLki tækifæri til að nýta rétt sinn til foreLdraorLofs
og auka sveigjanleika á vinnumarkaói.
Samfylkingin telur sjáLfsagt að samtök aldraðra og
öryrkja taki þáttí samningum um hagsmunamál þeirra.
Hún vill láta bætur almannatrygginga fylgja almennum
launahækkunum og afnema tengingu örorkubóta og
ellilífeyris við tekjur maka.
SamfyLkingin ætlar að tryggja að heilbrigóisþjónustan
fái fjármuni til þess að vinna þau verkefni sem
stjórnvöld krefjast af henni með lögum og reglum. Hún
vill afnema komugjöld í heilsugæsLu og minnka hlut
sjúklinga i greiðslum fyrirýmsa sérhæfóa
heilbrigðisþjónustu.
Samfylkingin telur nauðsynlegt að stofnað verói á ný
til félagslegra valkosta i húsnæðismálum og tryggt
að féLagsleg úrræði falli sem best aó þörfum fóLks á
hverjum tíma. Leiguhúsnæði verði raunhæfur kostur
fyrir þá sem annaðhvort viLja ekki eóa geta ekki
eignast eigió húsnæði.
AuðLindir sameign þjóðarínnar
Samfylkingin boðar réttláta og skynsamlega skipan
i auðLinda- og umhverfismálum.
Hún vill að eignarhald þjóðarinnar á sameigin-
Legum auðLindum lands og sjávar verði tryggt í
stjórnarskrá og að tekið verði sanngjarnt gjald
fyrir not af þeim, m.a. til þess að standa straum af
þeim kostnaði sem þjóðin ber af nýtingu þeirra og
stuðLa að réttlátri skiptingu á afrakstri auðlinda.
Samfylkingin viLl ná þjóðarsátt um breytt stjórn-
kerfi fiskveiða i sióasta lagi árió 2002. Markmið
slikrar sáttar eiga að vera verndun nytjastofna,
hagkvæm nýting þeirra, traust atvinna og öfLug
byggó í landinu. Jafnframt að gætt sé jafnræðis
þegnanna til nýtingar á auðlindinni.
Meginatriðin í sLíkri sátt eru aó tryggja fjöl-
breytni í útgerð og vinnsLu, stuðla að fullvinnsLu
afla innanlands, auka nýsköpun í atvinnu-
greininni, hvetja tiL nýtingar nýrra tegunda,
efla fiskmarkaði, viðhalda öflugri smábáta- og
bátaútgerð á grunnslóð, taka tiLlit tiL umhverfis-
sjónarmiða, m.a. um orkunotkun og áhrif á
lífríki, auðvelda aðkomu nýrra aðila að
greininni, koma í veg fyrir samþjöppun afLa-
heimilda á fáar hendur og koma í veg fyrir að
eignarréttur geti myndast á fiskistofnum.
Einnig að treysta byggð í landinu með því aó
stuðla að eðlilegri dreifingu aflaheimilda með
úthlutun byggðakvóta eða öðrum sambæri-
Legum hætti.
Á meðan unnið er að fyrrgreindri sátt verða þær
breytingar gerðar á núverandi kerfi, að haustið
1999 verðursá hluti aflaheimilda, sem nemur
aukningu frá fyrra ári, leigður til eins árs á
opinberu uppboði. Frá haustinu 2000 aukist
þessi leigukvóti árlega um 5-10% af
úthlutuðum aflaheimiLdum þar tiL ákvörðun
hefur verið tekin um nýtt stjórnkerfi. SLíkan
leigukvóta verður ekki heimilt að framselja.