Morgunblaðið - 29.06.1999, Blaðsíða 60

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLAN1,103 REYKJAVIK, SÍMI5691100, SÍMBRÉF 5691181
PÓSTHÓLF 3040, NETFANG: RITHTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KA UPVANGSSTRÆTl 1
ÞRIÐJUDAGUR 29. JUNI1999
VERÐ I LAUSASOLU 150 KR.MEÐ VSK
Lá við
árekstri á
-* Kennedy-
flugvelli
LITLU munaði að árekstur yrði
milli Boeing 757-þotu Flugleiða og
Boeing 747-þotu frá Air Franee á
Kennedy-flugvelli í Bandaríkjunum
um klukkan eitt í fyrrinótt. Málsat-
vik eru til skoðunar hjá bandarísk-
um flugmálayfirvöldum.
Að sögn Einars Sigurðssonar,
aðstoðarforstjóra Flugleiða, eru
málsatvik þau að Flugleiðaþotan
var í flugtaki frá Kennedy-flugvelli
þegar vél frá Air Franee var ekið
7J(yfir flugtaksbrautina framan við
Flugleiðavélina. Að mati flugstjóra
Flugleiðaþotunnar var nálægð vél-
anna meiri en eðlilegt getur talist.
Einar sagði að flugstjórinn hefði
látið flugumferðarstjómina á vell-
inum vita um atvikið strax eftir
flugtak og síðan hefði hann haldið
áfram fluginu til Islands.
Einai- sagði að umferðarstjórn á
flugvöllum væri algerlega í höndum
flugumferðarstjórnar á hverjum
stað hvort heldur væri um að ræða
j*..akstur á brautum, flugtak eða lend-
ingu. Stjórnendur Flugleiðavélar-
innar hefðu í flugtakinu farið í einu
og öllu að fyrirmælum flugumferð-
arstjórnarinnar. Málsatvik yrðu
rannsökuð af bandarískum flug-
málayfirvöldum.
----------------
Fyrsta skipið að
nýjum bakka
FYRSTA skipið sem leggst að
bryggju til uppskipunar við nýja
bryggjukantinn er væntanlegt í
dag. Framkvæmdir við nýja hafn-
arsvæðið hafa staðið yfir í rúmt ár
^pg er verið að taka í notkun fyrsta
hluta svæðisins.
Skipið sem væntanlegt er í dag
er með 6.000 tonn af graníti sem
notað er í malbik. Búist er við að
það leggist að bryggjunni um níu-
leytið, en skipið heitir Reksnes og
er gert út af norsku skipafélagi.
Morgunblaðið/RAX
Greiddar bætur vegna ólögmætrar ófrjósemisaðgerðar
Gerður ófrjór, en sagl
að gera ætti að kviðsliti
ÍSLENSKA ríkið hefur greitt 45
ára gömlum manni fjögurra millj-
óna króna bætur vegna ófrjósemis-
aðgerðar, sem gerð var á honum 18
ára gömlum, og dómstóll hefur
dæmt ólögmæta.
Sams konar aðgerðir voru gerðar
á tveimur systkinum mannsins, að
óafvitandi, á árunum 1972 og
1973. Manninum var sagt að skera
ætti hann upp við kviðsliti en syst-
ur hans að hún væri með botn-
langabólgu. Foreldrar systkinanna
höfðu skilið. Barnaverndaryfirvöld
höfðu haft afskipti af heimilinu og
höfðu látið gera greindarpróf, sem
fcóttu benda til þess að systkinin
væru þroskaheft. Bæði maðurinn
og systir hans sjá fyrir sér sjálf og
eru í sambúð. Þriðji bróðirinn er
búsettur erlendis.
Aðgerðirnar voru gerðar að
frumkvæði bamaverndaryfirvalda
eftir ábendingar heimilisföður á
fósturheimili þar sem systkinin
voru vistuð. Þær byggðust á heim-
ild í lögum um að leyfa í viðeigandi
tilfellum aðgerðir á fólki er koma í
veg fyrir að það auki kyn sitt en
þau lög voru sett árið 1938. Til árs-
ins 1974 var allt að 751 slík aðgerð
framkvæmd hér á landi, langoftast
á konum.
í niðurstöðum héraðsdóms, þar
sem aðgerðin á manninum er talin
ólögmæt og stórfellt brot á mann-
réttindum hans og sjálfsákvörðun-
arrétti, er sett fram gagnrýni á
óljósar kröfur til aðgerða af þessu
tagi í lögunum, og vinnubrögð
þeirra lækna og sálfræðinga sem
skoðuðu manninn og heimiluðu að-
gerðina.
,Af gögnum málsins má ráða að
sumir þeirra aðila sem um málefni
stefnanda fjölluðu hafa talið" að
greindarvísitala hans væri um eða
neðan við 50. Má í því tilviki vitna
til framangreindra bréfa frá barna-
verndamefnd [... ] svo og sjúk-
dómsgreiningarinnar „Imbicilitas“
(greindarvísitala lægri en 50) er
hann lá á Fjórðungssjúkrahúsi ísa-
fjarðar vegna nefndrar aðgerðar.
Þessar ályktanir eru ekki studdar
þeim sálfræðiathugunum sem fyi-ir
liggja,“ segir í dóminum.
Kennir fóstur-
föðurnum um
í samtali við Morgunblaðið segist
maðurinn, sem í hlut á, kenna
heimilisföðurnum á fósturheimili
þar sem hann var vistaður um að
aðgerðirnar voru gerðar á þeim
systkinum. Bróðir þeirra hafi verið
vistaður á öðrum stað, og fólkið
sem hann bjó hjá hafi komið í veg
fyrir að sams konar aðgerð væri
gerð á honum.
■ fslenska ríkið/10-11
Bláa
lónið að
fyllast
HINN nýi baðstaður Bláa lónsins
hefur nánast verið fylltur af
vatni, en enn vantar þó um 20
sentímetra upp á að vatnið verði
í þeirri hæð sem það á að vera.
Að sögn Gríms Sæmundsens,
framkvæmdastjóra Bláa lónsins,
verður baðstaðurinn opnaður al-
menningi í næstu viku.
Grímur sagði að framkvæmd-
um væri ekki alveg lokið, en
sagðist búast við að verktakinn
lyki vinnu sinni um helgina. Eftir
það mun starfsemin verða flutt
og um helgina verður tekið á
móti ferðamannahóp, en um
nokkurs konar æfingu verður að
ræða, því finpússa þarf rekstrar-
og þjónustukerfin áður en stað-
urinn verður opnaður fyrir al-
menning.
Að sögn Gríms fer það eftir
vatnsbúskapnum á hveijum tíma
hvort kísilsvæðið verður ofan eða
neðan vatns, en hann sagði að
meira vatn ætti eftir að safnast
norðan megin nýju baðaðstöð-
unnar.
------♦-♦-♦----
Hafa ekki
endnrnýjað
samstarfs-
samning
MIKIL óvissa ríkir um áframhald-
andi starfsemi Leitarstöðvar
Krabbameinsfélags íslands. Heil-
brigðisráðuneytið hefur ekki end-
urnýjað samstarfssamning við Leit-
arstöðina sem hún hefur byggt
starfsemi sína á síðastliðin ellefu
ár. Þetta kemur fram í samtali
Morgunblaðsins við Kristján Sig-
urðsson, yfirlækni Leitarstöðvar
Krabbameinsfélags íslands, í dag.
„Við höfum frá 1988 tvisvar sinn-
um gert samstarfssamning til fimm
ára við heilbrigðisráðuneytið.
Gengið var frá þeim báðum með að
minnsta kosti sex mánaða fyrir-
vara. í dag erum við samningslaus.
Síðasti samningur rann út um síð-
ustu áramót og það er alger
nýlunda að ekki sé búið að undir-
rita samning þegar liðnir eru sex
mánuðir af árinu.
Rekstur stöðvarinnar
í mikilli óvissu
Rekstur stöðvarinnar er því í
mikilli óvissu og er það farið að há
verulega allri starfsemi og ákvarð-
anatöku. Við höfum margoft vakið
athygli ráðuneytisins á þessu og
höfum við margítrekað óskir okkar
um að samningurinn verði endur-
nýjaður og margsinnis hefur verið
farið yfir samningsdrög, og í það
farið ómældar vinnustundir allra
aðila,“ segir Kristján.
Kristján segir það eindregna ósk
starfsmanna leitarsviðs Krabba-
meinsfélags íslands að ráðherrar
heilbrigðismála og fjármála beiti
sér í þessu máli, svo íslenskar kon-
ur fái áfram notið þess öryggis sem
starfsemi stöðvarinnar og verk-
samningur ráðuneytisins hafa veitt
þeim undanfarin ár.
■ Dánartíðni/30