Morgunblaðið - 20.07.1999, Blaðsíða 38

' 38 ÞRIÐJUDAGUR 20. JÚLÍ 1999
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
Engan drekk-
ingarhyl
á hálendinu
JAKOB Bjömsson
fv. orkumálastjóri fer
mikinn í áróðri fyrir
eyðingu Eyjabakka og
skrifar tvær greinar í
^ Morgunblaðið 6. júlí
þeim göfuga málstað
til framdráttar. Orðið
náttúruperla fer svo
iyrir brjóstið á honum
að hann fær sig ekki til
að festa það á blað
öðruvísi en innan
gæsalappa og fengi ef-
laust óbragð í munriinn
ef hann neyddist til að
leggja sér það á tungu.
Vonandi er hann þó
ekki svo illa haldinn
ofnæmi af þessu tagi að hann geri
sér ekki grein fyrir að sum nátt-
úruvætti era sjálfkrafa friðhelg;
ósnertanleg að lögum sem skráð
■ eru í hjarta hvers heilbrigðs manns
og þarf því ekki að færa inn í önnur
lagasöfn. Eyjabakkar eru í tölu
slíkra náttúruvætta. Ekki einvörð-
ungu vegna fágætrar fegurðar,
heldur eru þeir sumarheimkynni
þúsunda sem eiga jafnríkan frum-
byggjarétt í landinu og þjóðin.
Þarna eiga þrettán þúsund heiða-
gæsir sér griðland þann tíma árs
sem þær eru vamarlausastar - í
sárum. Það væri níðingsbragð og
tilræði við þjóðarsæmd að sökkva
v slíkri vin í djúpið. Þannig breytir
enginn ærlegur maður við vini sína
sem sýnt hafa honum órofa tryggð,
sótt hann árlega heim um langan
veg, verið þáttur af lífi hans frá
blautu bamsbeini, einnig forfeðra
hans og formæðra frá örófi alda.
Með slíku hátterni væmm við að
kalla yfir okkur fordæmingu óbor-
inna kynslóða sem fengju með
engu móti skilið hvað knúið gat
auðugustu kynslóð íslandssögunn-
ar til að farga fyrir baunadisk því
sem aldrei verður bætt.
Jakob segir á einum stað: „Þótt
raforkuvinnsla á f slandi væri næst-
um áttfölduð frá því sem hún var
1998 myndi hún aðeins leggja hald
■ á tæplega 4% af miðhálendinu.
Jafnvel þótt við tvöföldum þá tölu
eru það tæplega 8% af miðhálend-
inu. Átta hundraðshlutar, eða
minna, geta með engu móti talist
„stór hluti“. Það em þvi tómir hug-
arórar að hætta sé á að stóram
hluta hálendisins verði sökkt undir
vatn...“
Ljóst er að hér hefur reiknings-
glöggur um vélt og áreiðanlega
engin brotalöm á prósentunum.
Hitt kann nokkra máli skipta hvað
í þeim prósentum felst sem farga á.
Hvað er heilinn mörg % af manns-
líkamanum? Ekki 8, ekki 4, ekki
eitt, heldur aðeins brot úr einu.
'i Samt þarf ekki nema brotabrot af
því hundraðsbroti að skemmast til
að allt líf mannsins fari úr skorðum
eða slokkni jafnvel alveg. Hjartað
er ekki mörg %. En væri skaðlaust
að skera það úr manni og kasta
fyrir köttinn? Eða blöðruhálskirtil-
inn? Með engu móti getur hann
talist stór hluti líkamans, en þýðing
hans er sögð mikilvæg samt og
sjúkur veldur hann ómældri kvöl,
jafnvel dauða. Tæplega er spreng-
lærðum verkfræðingi ókunnugt að
oft er lág prósenta
einmitt höfuðröksemd
fyrir aðgætni og gegn
ágengni. Síðasta geir-
fuglsparið var ekki
stórt prósentubrot af
sjófuglamergðinni við
ísland, en var það rök-
semd fyrir að drepa
fuglana og éta? Nú er
svo komið vegna
gegndarlausrar
ágengni að ósnert víð-
erni í Evrópu era að
verða næsta fá og smá.
Er það frambærileg
röksemd fyrir að rýra
þau enn með þjösna-
legum hamagangi á
hálendi íslands? Nei, röksemda-
færsla af því tagi sem Jakob
Bjömsson iðkar er fráleit. Hún
hefur gert Landsvirkjun að hryll-
ingsbúð í huga landsmanna, og mál
er að linni.
Það er grár leikur að notfæra
sér eðlilegar áhyggjur Austfírðinga
Náttúruvernd
Tilfinningar geta einar
og sér, segir Einar
Bragi, verið fullgild
og réttmæt rök gegn
niðurstöðu tilfínninga-
lausra reiknivéla.
af fólksfækkun í fjórðungnum til
að ginna þá út í að fórna einu dýr-
legasta náttúruvætti Evrópu fyrir
finngálknað óland með ógnarstór-
um drekkingarhyl þar sem Eyja-
bakkar áður vora athvarf iðandi
lífs og ómælanlegrar fegurðar. Ég
bið menn að hugleiða hvað hefði
mátt gera til að auka fjölbreytni
atvinnu- og menningarlífs á Aust-
fjörðum fyrir þær fjögur þúsund
milljónir sem drekkingarhylsmenn
hafa þegar sóað í sitt ónytjubrölt
þama á hálendinu, að ég ekki nefni
hvað gera mætti fyrir þá milljarða-
tugi sem álversskriflið margum-
rædda myndi kosta. Og fróðlegt
væri að vita í brjósti hvers sá
draumur fæddist að gera Reyðfirð-
inga að verksmiðjuþrælum er-
lendra auðmangara en heima-
byggð þeirra að bólstað eiturspú-
andi skrapatóls sem aðrar þjóðir
biðja guð að hlífa sér við að hýsa.
Jakob talar eins og tæknikrötum
er tamt um tilfínningar og rök sem
andstæður. En tilfinningar og rök
geta mætavel farið saman; tilfinn-
ingar geta líka einar sér verið full-
gild og réttmæt rök gegn niður-
stöðu tilfinningalausra reiknivéla.
Þeir sem vilja verja landið fyrir
innlendum og erlendum landníð-
ingum láta stjómast af tilfinning-
um sem studdar era pottþéttum
rökum: Fegurð landsins og hrein-
leiki eru þjóðinni uppspretta unað-
ar og auðs sem aldrei þrýtur spilli
hún sjálf ekki tign þess af skamm-
sýni, ágirnd eða óvitahætti.
Höfundur er rithöfundur.
Einar
Bragi

Gjaíavara — matar og kaífislell.
Allir veröflokkar.
Gœðavara
Heimsfrægir höiiiiuóir
m.a. Gianni Versate.
VF.RSI.UNIN
Laugavegi 52, s. 562 4244.
+ Ivar Kristjáns-
son fæddist 22.
september 1934 á
Blönduósi. Hann
lést á heimili sínu í
Hrafnagilsstræti 36
á Akureyri 11. júlí
síðastliðinn og fór
útför hans fram 16.
júlí.
Elsku frændi.
Það var rigning og
þungt yfír í Reykjavík
sunnudaginn 11. júlí
sl. þegar ég vaknaði
og þær voru óvæntar
og þungar fréttirnar sem ég fékk
síðar þann dag. Móðir mín hringdi
frá Akureyri og sagði mér að þú
hefðir látist um morguninn. Við
sem áttum eftir að ræða svo margt
og gera svo margt. Ég átti eftir að
sjá nýja verkstæðið þitt í bílskúrn-
um, sem var ekki tilbúið þegar ég
kom til ykkar Rósu að sjá nýja
heimilið ykkar og þú sagðir við
mig að ég þyrfti að koma fljótt aft-
ur til að sjá það þegar það væri
komið í gagnið.
Þú varst í miklu uppáhaldi hjá
mér og við vorum góðir vinir.
Þegar við hittumst, sem var alltof
sjaldan síðustu ár, ræddum við
um allt milli himins og jarðar en
yfirleitt snerust umræðurnar um
það hvað þú værir að „framleiða"
það og það skiptið. Þú varst nefni-
lega mikill handverksmaður og ég
mikil föndurkerling og þú sýndir
mér verkin þín og ég skoðaði þau
með ákafa og hugsaði með mér:
„svona ætla ég að gera.“ Það var
fátt sem þú gast ekki, allt lék í
höndum þér hvort sem það voru
kirkjurnar fallegu, trévörurnar,
smíðajárnsvörurnar eða sokka-
blómin. Já, þú varst sannur lista-
maður og ég tók þig
mér til fyrirmyndar
en ég komst ekki með
tærnar þar sem þú
hafðir hælana.
Eitt sinn þegar þú
hafðir kennt mér að
búa tO sokkablóm
keypti ég mér aOt sem
tO þurfti við að búa þau
tíl og hófst handa. En
árangurinn lét á sér
standa. Mín vora eins
og visnuð blóm við hlið-
inni á þínum og aOt
saman setti ég í kasssa
og geymi enn, þar sem
ég sá að mín yrðu aldrei eins og þín.
Ég á eftir þig fallega muni sem
þú gerðir handa mér sem prýða
heimili mitt og minna mig á hve
mikill listamaður þú varst. Elsku
Ivar, það er sárt til þess að hugsa
að hitta þig ekki aftur en ég veit að
nú ert þú á öðram stað og heldur
áfram „framleiðslu" þinni sem ein-
stök er.
Ég þakka þér þær stundir sem
við áttum saman og kveð þig með
eftirfarandi línum sem alla tíð hafa
verið í miklu uppáhaldi hjá mér.
Þó að kali heitur hver,
hylji dali jökull ber,
steinar tali og allt hvað er, aldrei skal ég
gleyma þér.
(Vatnsenda-Rósa.)
Elsku Rósa, Gunna Stína, Mássi,
Snævar, Pálmi, Sighvatur, Herdís,
Ivar og aðrir aðstandendur, megi
algóður Guð styrkja ykkur.
Þín frænka,
Ingibjörg Eyþórsdóttir.
Fótmál dauðans fljótt er stigið
fram að myrkum grafarreit,
mitt er hold til moldar hnigið
máskefyrrenafégveit.
Heilsa, máttur, fegurð, fjör
flýgur burt sem elding snör.
Hvað er lífið? Logi veikur,
lítil bóla, hverfull reykur.
Elsku Ivar.
Það kom okkur öllum á óvart er
við fréttum af andláti þínu og það
er tómlegt til þess að hugsa að þú
sért ekki lengur á meðal okkar.
Þú og fjölskylda þín hafið frá því
við munum eftir okkur verið hluti
af tilveru okkar og oft heyrðist á
heimili okkar: „Ég er að fara til
Ivars og Rósu,“ frá móður okkar
sem var þá á leið til ykkar í morg-
unkaffið. Það er tómlegt og jafn-
framt sorglegt til þess að hugsa
að þetta muni ekki heyrast oftar
þar sem þú ert horfinn á braut, en
við vitum að nú ert þú á góðum
stað og kveðjum þig með þökk
fyrir að hafa átt þig að sem
frænda.
Enginn tími, enginn staður,
enginn hlutur dauða ver.
Bú þig héðan burt, ó, maður,
brautar lengd þú eigi sér.
Vera má, að vegferð sú
verði skemmri’ en ætlar þú.
Æskan jafnt sem ellin skundar
eina leið til banastundar.
Margur einn í aldurs blóma
undi sæll við glaðan hag,
brátt þá fregnin heyrðist hljóma:
Heill í gær, en nár í dag. -
Ó, hve getur undraskjótt
yfir skyggt hin dimma nótt!
Fyrir dyrum dauðans voða
daglega þér ber að skoða.
(B. Halld.)
Elsku Rósa, Gunna Stína, Már,
Snævar, Pálmi Þór, Sighvatur,
Herdís, Ivar og fjölskyldur, megi
algóður Guð styrkja ykkur í sorg
ykkar.
Gréta, Jóhann og Eyþór Snær.
IVAR
KRIS TJÁNSSON
HULDA
DAVÍÐSSON
+ Hulda Davíðs-
son fæddist í
Hafnarfirði 9. maí
1913. Hún lést í
Reykjavík 2.
síðastliðinn og fór
útför hennar fram
frá Fríkirkjunni í
Hafnarfirði 15. júlí.
Vinátta, trygglyndi,
kjarkur og víðsýni.
Þessi orð koma fyrst
upp í hugann, þegar
ég hugsa um Huldu,
sem ég hef þekkt allt
mitt líf og sem minnti
mig svo oft á það, að hún hefði
þekkt mig frá því áður en ég varð
til.
Vinátta foreldra minna og Huldu
og það órofa trygglyndi, traust og
trúnaður, sem var í milli þeirra
þriggja, er eitthvað það besta, sem
ég hef upplifað, og ómetanlegt að
læra frá blautu bamsbeini, að slíkt
samband er til í þessum annars okk-
ar fallvalta heimi. Hefur það verið
mér dijúgt veganesti og gefið mér
sldlning á því hvað sönn vinátta er.
Hulda var ákaflega falleg kona,
tíguleg, vitur, víðlesin og víðsýn.
Var hægt að fletta upp í henni um
hin ótrúlegustu málefni allt frá
Handrit afmælis- og minningargreina skulu
vera vel frá gengin, vélrituð eða tölvusett.
Sé handrit tölvusett er æskilegt, að disk-
lingur fylgi útprentuninni. Auðveldust er
móttaka svokallaðra ASCII-skráa, öðru
nafni DOS-textaskrár. Ritvinnslukerfin
Word og Wordperfect eru einnig auðveld í
úrvinnslu. Senda má greinar til blaðsins í
bréfasíma 569 1115, eða á netfang þess
(minning@mbl.Í8) — vinsamlegast sendið
greinina inni í bréfinu, ekki sem viðhengi.
Nánari upplýsingar má lesa á heimasíðum.
Það eru vinsamleg tilmæli að lengd greina
fari ekki yfir eina örk A-4 miðað við meðal-
línubil og hæfilega línulengd - eða 2.200
slög. Höfundar eru beðnir að hafa skírnar-
nöfn sín en ekki stuttnefni undir greinunum.
mataruppskriftum til
læknisfræðilegra
kviHa. Hún var upp-
lýst um aUt milli him-
ins og jarðar og fús að
veita af sínum visku-
branni.
Hulda sýndi elsku,
ástúð og kærleika í
miklum veikindum As-
sýar, dóttur sinnar,
sem hvarf frá okkur
langt um aldur fram.
Þegar hennar naut
ekki lengur við var eins
og eitthvað hefði
slokknað inni í Huldu,
enda þung spor fyrir foreldri að
ganga á eftir kistu barnsins síns,
hvort heldur bamið er ungt eða orð-
ið eldra. Bamið verður aHtaf bam
án tillits tH aldurs. Orð mín má þó
ekki skHja þannig, að Hulda hafi
gefist upp. Hún hélt uppi því merki
sem þær mæðgur höfðu svo lengi
haldið á loft, að halda fjölskyldu-
böndin föstu og traustu, treysta vin-
áttu og kærleiksbönd. Það era for-
réttindi að hafa fengið að vera í hópi
þeirra sem vora vafin þessum vin-
áttu- og kærleiksböndum.
Hulda kenndi sér þess meins,
sem lagði hana að velli, fyrir þó
nokkru en var ekkert að flíka því -
hélt því fyrir sjálfa sig. Kjarkur
hennar að takast á við það í fyrstu
ein og óstudd er ótrúlegur. Hún
vissi sjálf hvert stefndi, valdi sjálf
leiðina að lífsins leiðarlokum. Það,
sem þó er mest um vert, er að hún
gat verið eins lengi og hægt var á
sínu eigin heimili. Hún fluttist fyrir
nokkram árum í litla íbúð í Kópa-
voginum, í einbýlishús hjá Helgu
Guðrúnu og fjölskyldu hennar.
Hún var ákaflega sátt við það og
talaði oft um hvað hún væri láns-
söm að geta verið heima og séð um
sig að mestöllu leyti sjálf. Þetta var
mögulegt þar sem hún var undir
verndarvæng og umvafin kærleika
Helgu Guðrúnar og Erlings Elías-
ar, barnabarnanna sinna, og með
þeirra aðstoð og fjölskyldna þeirra.
Nú myndast ógnvænlegt tómarúm
sorgar og saknaðar hjá Helgu Guð-
rúnu og Erlingi Elíasi sem voru
henni svo náin. Engin fljótvirk
lækning er til við því, en yndislegar
minningar um elskulegar samveru-
stundir, fómfýsi, kærleika og ást
sem „ammsa“ umvafði þau era
besta lækningin - að finna gleðina í
því sem veldur sorginni.
Mig langar svo að ljúka þessum
fátæklegu orðum mínum með ljúfu
kvæði Olafs Jóhanns Sigurðssonar,
því hinu sama og við fjölskyldan
mín notuðum sem kveðjuorð tH
annarrar kærrar vinkonu fyrir að-
eins sjö dögum.
Ef til vill færðu aftur að hvílast í grasi
örskammt frá blessuðum læknum, rétt eins
og
forðum,
og hlusta á vingjamlegt raul hans renna
saman
við reyrmýrarþyt og skrjáf í snarrótarpunti,
fínna á vöngum þér ylgeisla sumarsólar
og silkimjúka andavarakveðju í hári,
en angan af jurtum og jámkeldum þyngist
og jaðraki vinur þinn hættir að skrafa við
stelkinn.
Ef til vill færðu aftur að hvílast í grasi
með amboðin hjá þér sem forðum og titr-
andi
hjarta
mæla í hljóði fram þakkir til lækjar og ljóss,
til lífsins á þessu hnattkorni voru í geimnum
til gátunnar miklu, til höfundar alls sem er.
í fullvissu þess, að höfundur alls
sem er tekur Huldu í faðm sinn þar
sem hún Assý hennar bíður, biðj-
um við Vatnar góðan Guð að
styrkja Helgu Guðrúnu, Erling El-
ías, fjölskyldur þeirra svo og alla
aðra aðstandendur og vini.
Skarð er fyrir skildi. Hafðu þökk
fyrir allt.
Brynja.